της σχολικής τάξης μέσω διαδικτύου. Το υπουργείο Παιδείας επικαλείται τις έκτακτες συνθήκες που έχει δημιουργήσει η πανδημία, σημειώνοντας ότι το μάθημα θα βιντεοσκοπείται μεν αλλά δεν θα αποθηκεύεται και θα διευκολύνει τα παιδιά που αδυνατούν να παρακολουθήσουν τα μαθήματα λόγω ιατρικών λόγων γα παράδειγμα, επειδή δεν μπορούν να πάνε στο σχολείο γιατί ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, είτε έχουν ευπαθή άτομα στην οικογένειά τους.
Ειδικότερα με τη ρύθμιση για την εξ αποστάσεως εκπαίδευσης προβλέπεται η δυνατότητα ταυτόχρονης διδασκαλίας σε μαθητές που συμμετέχουν στο μάθημα με φυσική παρουσία και σε μαθητές που συμμετέχουν εξ αποστάσεως, σε περίπτωση επιδημικής νόσου και «για όσο διαρκεί η έκτακτη ή απρόβλεπτη συνθήκη». Ωστόσο, εκπρόσωποι της εκπαιδευτικής κοινότητας και της αντιπολίτευσης, αντιτείνουν ότι πρόκειται για μια ρύθμιση που ανοίγει άκρως επικίνδυνες πρακτικές, τόσο σε ό,τι αφορά την προστασία των προσωπικών δεδομένων μαθητών και εκπαιδευτικών, όσο και αυτή καθαυτή την ουσία της διδακτικής και σχολικής λειτουργίας.Ο τομεάρχης Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκος Φίλης, κάλεσε την κυβέρνηση να καταθέσει στη Βουλή το αποτέλεσμα της διαβούλευσης που ισχυρίζεται ότι είχε με την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα για κάμερες μέσα σε τάξεις, δηλαδή με μία Αρχή που είχε απαγορεύσει κάμερες ακόμη και σε προαύλια σχολείων. Όπως είπε ο πρώην υπουργός Παιδείας, η κυβέρνηση Μητσοτάκη, επιδιώκει να υποκαταστήσει τη φυσική διδασκαλία στην αίθουσα με την μόνο κατ’ όνομα εξ αποστάσεως εκπαίδευση για να μην προχωρήσει στις προσλήψεις που εκκρεμούν από το 2019 αλλά και φέτος, όπως υπογράμμισε, «ακόμη και οι γαλάζιες παρατάξεις σε ΟΛΜΕ, ΔΟΕ και ΟΙΕΛΕ αντιτίθενται σε αυτό το σκηνικό που έχει βγει από τον Όργουελ».
«Με τη τροπολογία της εγκατάστασης του “μεγάλου αδελφού” στη σχολική αίθουσα, η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας φανερώνει τον απίθανο αναχρονισμό της αντίληψης της για την ιερή διαδικασία του μαθήματος», τονίζει το Τμήμα Παιδείας ΣΥΡΙΖΑ. «Αναδεικνύεται η τεχνολογική αμάθεια και η πολιτική ανευθυνότητα τους. Δεν υπάρχουν πραγματικοί όροι απαγόρευσης της καταγραφής και αποθήκευσης του παραδιδόμενου μαθήματος , εν τούτοις νομοθετούν (εκπρόθεσμα και εκτάκτως όπως συνηθίζουν…). Αναδεικνύεται η απόλυτη περιφρόνηση της Δημοκρατίας τόσο δικαιϊκά όσο και πολιτικά. Προβλέπεται ενεργοποίηση της τηλεκπαίδευσης και σε λόγους που ανάγονται σε έκτακτο ή απρόβλεπτο γεγονός, την ασάφεια δε του χαρακτηρισμού του γεγονότος αναλαμβάνει να ερμηνεύσει ανεξέλεγκτα ο/η εκάστοτε Υπουργός με απόφαση του», επισημαίνει το Τμήμα Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ.
Ψήφισμα στο διαδίκτυο
Να σημειωθεί ότι δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν υπογράψει το ψήφισμα στην ηλεκτρονική πλατφόρμα Avaaz σχετικά με την κατάργηση της τροπολογίας του υπουργείου Παιδείας για την ηλεκτρονική καταγραφή και μετάδοση των μαθημάτων στις σχολικές αίθουσες για όσους μαθητές δεν μπορούν να παραστούν στο μάθημα λόγω της πανδημίας. «Οι κάμερες δεν έχουν καμία θέση μέσα στις σχολικές αίθουσες. Δεν πρόκειται για “καινοτομία”, αλλά για ένα βαθιά αντιπαιδαγωγικό μέτρο που δεν εφαρμόζεται σε κανένα σχολείο στον κόσμο» τονίζει σε ανακοίνωσή της η ΕΠΕΚΕ Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ επαναλαμβάνοντας το αίτημα για άμεση απόσυρση της τροπολογίας «big brother στην τάξη».
Για «απαράδεκτη και αιφνιδιαστική τροπολογία στο υπό ψήφιση νομοσχέδιο του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, με την οποία προσπαθεί να στήσει, εν μέσω πανδημίας, Οργουελιανό περιβάλλον στα σχολεία μας, καταπατώντας κάθε ελληνική και διεθνή νομοθεσία περί προστασίας της ιδιωτικότητας και των προσωπικών δεδομένων εκπαιδευτικών και μαθητών» κάνει λόγο σε ανακοίνωσή της (10/5/20) η ΟΛΜΕ, όπου να σημειωθεί ότι η πλειοψηφία της ελέγχεται από την ΔΑΚΕ.
«Εν μία νυκτί, χωρίς διάλογο και χωρίς να περάσει από την επιτροπή μορφωτικών υποθέσεων ή την επιτροπή ελέγχου συνταγματικότητας, αλλάζει την ελληνική νομοθεσία περί προστασίας προσωπικών δεδομένων, καταπατώντας τα ατομικά δικαιώματα εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών», τονίζει η ΟΛΜΕ, σημειώνοντας ότι: «Ευτυχώς για το πολίτευμα της χώρας μας, η κ. Κεραμέως δεν μπορεί να αλλάξει ούτε το Σύνταγμα, ούτε τις Διεθνείς Συνθήκες Δικαιωμάτων, ούτε τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες. Οι ευρωπαϊκές οδηγίες για την προστασία προσωπικών δεδομένων προφανώς δεν είναι υποχρεωτικές για την κ. Κεραμέως, παρότι, όπως αναφέραμε παραπάνω, λίγους μήνες νωρίτερα επικαλείτο δήθεν υποχρεωτικές ευρωπαϊκές οδηγίες, χωρίς όμως να τις παρουσιάσει. Επικαλέστηκε μάλιστα από το βήμα της Βουλής διαβούλευση που έγινε με την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. Όταν όμως ζητήθηκε από κόμματα της αντιπολίτευσης να καταθέσει την γνωμοδότηση της ΑΠΔΠΧ, δεν το έκανε και λίγο αργότερα αποχώρησε από τη Βουλή για να βγει στα κανάλια και να καλλιεργήσει την επικοινωνιακή της φούσκα».
«Πώς θα διαφυλαχθεί η διδασκαλία;»
Η ΟΛΜΕ, στην ανακοίνωσή της, θέτει ορισμένα καίρια ερωτήματα. «Εξαιρετικά κρίσιμο ζήτημα αποτελεί και η ολοκληρωτική της άγνοια της σχολικής πραγματικότητας, της διαμόρφωσης της ατμόσφαιρας της διδακτικής και μαθησιακής διαδικασίας. Η διδακτική πράξη δεν είναι μια στατική διαδικασία κατά την οποία ο διδάσκων, ακίνητος σε ένα σημείο, μονολογεί και καταγράφεται από μία κάμερα κινητού τηλεφώνου. Είναι μία ζωντανή διαδικασία αλληλεπίδρασης με τους μαθητές, ένα διαρκές διδακτικό μαθησιακό γίγνεσθαι, μία συμμετοχική και συλλογική πορεία προς τη μάθηση. Η προσπάθεια που έγινε τα τελευταία χρόνια για ακύρωση της μετωπικής διδασκαλίας ακυρώνεται εμφατικά με την εμβληματική επανατοποθέτηση της στο κέντρο της διδακτικής διεργασίας.
Πώς θα διαφυλαχθεί η διδασκαλία όταν όλοι γνωρίζουν ότι παρακολουθούνται, σχολιάζονται και πιθανόν καταγράφονται – ενδεχομένως ακόμη και για δόλιους σκοπούς- από οποιονδήποτε σχετικό ή άσχετο με μαθητές και καθηγητές;
Πώς θα προστατευθούν από μία πιθανή διαπόμπευση – και με μαγνητοσκόπηση μάλιστα – μαθητές και καθηγητές;
Πώς θα προστατευθούν τα προσωπικά δεδομένα των ανήλικων μαθητών μας αλλά και των εκπαιδευτικών; Όταν απαιτείται έγγραφη βεβαίωση του γονέα ή κηδεμόνα για την ανάρτηση φωτογραφιών που απεικονίζουν τον μαθητή από σχολικές δράσεις σε ιστοσελίδα του σχολείου πως είναι διασφαλισμένη νομικά η μετάδοση του μαθήματος σε απευθείας σύνδεση;
Η καταγραφή ήχου και εικόνας των μαθητών και των εκπαιδευτικών συνιστά επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Η προβολή οποιουδήποτε ισχυρισμού ότι η υποχρέωση της Πολιτείας να προστατεύει τα προσωπικά δεδομένα αναιρείται από την δήθεν προστασία του δικαιώματος ισότιμης συμμετοχής στην εκπαίδευση είναι μια επίκληση υποκριτική καθώς η κυβέρνηση που το επικαλείται έστειλε καθηγητές για να διδάξουν πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα τον Φεβρουάριο ενώ όσο λειτουργούσε η εξ αποστάσεως εκπαίδευση απέκλεισε εν γνώσει της μαθητές χαμηλότερων οικονομικών στρωμάτων. Η δε επίκληση της δημόσιας υγείας δεν μπορεί να αφορά τμήμα και όχι το σύνολο των μαθητών.
Οι εκπαιδευτικοί, σεβόμενοι τη Δημοκρατία, το Σύνταγμα και τις Διεθνείς Συμβάσεις για τα Ατομικά Δικαιώματα θα προασπιστούν την ιδιωτικότητα και τα προσωπικά δεδομένα των ίδιων και των μαθητών τους και σε καμία περίπτωση δε θα επιτρέψουν τον ευτελισμό της παιδαγωγικής ελευθερίας και την μετατροπή της εκπαιδευτικής διαδικασίας σε ριάλιτι.
Η αντισυνταγματική και έτσι κι αλλιώς ανεφάρμοστη, ελλείψει υποδομών, απόφαση της υπουργού δεν θα εφαρμοστεί από κανένα/καμία εκπαιδευτικό.
Η ΟΛΜΕ καλεί τους εκπαιδευτικούς να μην υλοποιήσουν την απόφαση, που θεσμοθετήθηκε με την ψήφιση της τροπολογίας, σε περίπτωση που τους ζητηθεί να πράξουν κάτι τέτοιο και δηλώνει ότι, σε συνεργασία με τις άλλες εκπαιδευτικές ομοσπονδίες και την ΑΔΕΔΥ, θα προβεί σε όλες εκείνες τις ενδεδειγμένες κινήσεις, προς πάσα κατεύθυνση, προκειμένου να προασπιστεί την δημόσια εκπαίδευση και να ανατρέψει το απαράδεκτο αυτό νομοθέτημα.
«Νωρίς το θυμήθηκε…»
Έντονη αντίδραση της ΕΠΕΚΕ Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ, σε ανακοίνωση με τίτλο: «Κεραμέως και προστασία προσωπικών δεδομένων… νωρίς το θυμήθηκε!».
«Μια μόλις ημέρα πριν την κατάθεση και ψήφιση της τροπολογίας «Κεραμέως» για τη βιντεοσκόπηση και ζωντανή αναμετάδοση του μαθήματος, ορίστηκε υπεύθυνος προστασίας δεδομένων του υπουργείου Παιδείας. Σύμφωνα με την απόφαση, για τη θέση επιλέχθηκε συνεργάτιδα της υπουργού (!), δικηγόρος και μετακλητή υπάλληλος.
Σημειώνεται πως το νομικό πλαίσιο που αφορά στην προστασία των προσωπικών δεδομένων (N. 4624/2019 – GDPR) προβλέπει τον ορισμό υπεύθυνου για κάθε δημόσιο φορέα, ο οποίος στη συνέχεια ανακοινώνει τα στοιχεία επικοινωνίας του στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. Είδηση αποτελεί πως η υπουργός Παιδείας Νίκης Κεραμέως δεν είχε ορίσει υπεύθυνο για την προστασία των δεδομένων εδώ και 10 μήνες, από την ανάληψη των καθηκόντων της μέχρι και πριν λίγες ημέρες, παρά την αυξημένη ανάγκη για εποπτεία των προσωπικών δεδομένων κατά τη χρήση των ψηφιακών εργαλείων στο πλαίσιο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.
Ερωτήματα προκαλεί επίσης πως σε μια τέτοια θέση, αντί να οριστεί κάποιο έμπειρο και μόνιμο στέλεχος του υπουργείου, ορίστηκε μετακλητή υπάλληλος και συνεργάτιδα της υπουργού. Μάλιστα τη σχετική δυνατότητα την είχε η υπουργός με βάση το νόμο που ψήφισε η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Ασφαλώς θα επικαλεστεί τις εξειδικευμένες γνώσεις της συνεργάτιδάς της. Αλλά αναρωτιέται κανείς: 9 μήνες από τότε που ψηφίστηκε ο νόμος, δεν… τις είχε πάρει είδηση;».