αναπτύσσονται, μέσα σε αυτά κατοικούν μικροί ενήλικες που ξέρουν πολλά περισσότερα από όσα νομίζουμε. Τα παιδιά και αυτά προβληματίζονται και ζουν παρόμοιες εμπειρίες με τους ενήλικες. Πιέζονται να αποκτήσουν ευθύνες που δεν είναι ακόμα κατάλληλες για την ηλικία τους.
Πολλοί γονείς κλείνουν τα μάτια στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά τους. Ή, με άλλα λόγια, στα προβλήματα που οι ίδιοι έχουν και που κατ’ επέκταση τα επηρεάζουν. Οι απογοητεύσεις, οι κακοτυχίες, οι δυσκολίες, όλα αυτά προβάλλονται τα παιδιά. Δυστυχώς, οι ενήλικες λένε κάποιες φορές τα παιδιά δεν παρατηρούν τέτοια πράγματα.
Είναι πιο εύκολο να μεγαλώσουμε δυνατά παιδιά από ό, τι να «επιδιορθώσουμε» επιβαρυμένους ενήλικες. Frederick Douglas
Ίσως εσείς ως παιδιά να μη νιώσατε ποτέ την ανάγκη να μεγαλώσετε πρόωρα. Ίσως να μη χρειάστηκε ποτέ να αντιμετωπίσετε επιπλοκές και δυσκολίες στο περιβάλλον σας. Όμως, πολλά άλλα παιδιά δεν έχουν επιλογή. Δεν μπορούν να γυρίσουν την πλάτη τους σε όσα συμβαίνουν και να ζήσουν την παιδική τους ηλικία όπως ένα φυσιολογικό παιδί.
Μικροί ενήλικες σε έναν δύσκολο κόσμο
Είναι πιθανό να θυμάστε εκείνες τις στιγμές που σας μάλωναν επειδή ενεργούσατε ή συμπεριφερόσασταν «σαν παιδί». Είναι όντως ειρωνικό να το αποκαλούμε έτσι, γιατί σίγουρα έχετε ακούσει φράσεις όπως Σταμάτα να πηδάς όλη την ώρα, Φέρσου σαν ενήλικας και όπως συμβαίνει μερικές φορές με τα κορίτσια, Σταμάτα να συμπεριφέρεσαι σαν αγόρι.
Φαίνεται ότι η ενεργητικότητα και το παιχνίδι αποδοκιμάζονται. Από νεαρή ηλικία δεν μάς εγκρίνουν να κάνουμε πράγματα που, στην πραγματικότητα, είναι τυπική συμπεριφορά των παιδιών. Γιατί μας αναγκάζουν να μεγαλώσουμε; Γιατί μας αποδοκιμάζουν για τον τρόπο που ενεργούμε; Ακόμη και όταν είμασταν παιδιά, μάς δίδαξαν ότι όσο πιο γρήγορα σταματήσουμε να «παιδιαρίζουμε», τόσο καλύτερα. Αλλά, σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτή η κατάσταση είναι ακόμη πιο έντονη.
Οικογενειακά προβλήματα μεταξύ των γονέων, κακοποιητικές καταστάσεις, υπερβολικές απαιτήσεις από τα παιδιά, οικογενειακές διαμάχες μπροστά τους. Όλα αυτά αφήνουν τα σημάδια τους και τα επηρεάζουν. Προσωπικά, θυμάμαι την κατάσταση μίας φίλης. Μου είπε ότι όταν ήταν μικρή βίωσε μια πολύ τεταμένη κατάσταση με τους γονείς της, όπου η απιστία ήταν ο κύριος πρωταγωνιστής.
Το κοριτσάκι κατανοούσε τα πάντα, αλλά την αντιμετώπιζαν σαν να ήταν «χαζή». Δυστυχώς, έπρεπε να ζήσει καταστάσεις όπως η παρακολούθηση του ενός γονέα με το αυτοκίνητο, την προσπάθεια ανακάλυψης της κατοικίας της απιστίας. Έπρεπε να γίνει μάρτυρας τσακωμών στη μέση της νύχτας που την ξύπναγαν και την έκαναν να κλαίει. Επιπλέον, υπέφερε από καταστάσεις σωματικής και ψυχολογικής κακοποίησης τις οποίες βίωσε από πρώτο χέρι. Αυτό το μικρό κορίτσι έπρεπε να ενεργεί ως διαμεσολαβητής μεταξύ των γονέων της. Ήταν μόνο 8 ετών.
Θυμάται καλά τον πατέρα της να λέει δυνατά στη γιαγιά της μια σύντομη φράση που την έκανε να συνειδητοποιήσει πόσο λάθος μπορεί να κάνουν οι ενήλικες: Ας είναι μπροστά, λες και καταλαβαίνει τίποτα.
Πολλά χρόνια αργότερα, η όλη κατάσταση είχε τις επιπτώσεις της. Την έκανε να υποφέρει από συναισθηματική εξάρτηση και να είναι μόνο σε τοξικές σχέσεις. Και δεν χρειάζεται καν να αναφέρουμε την τρομερή έλλειψη αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης που κληρονόμησε από αυτή την παιδική περίσταση.
Τα παιδιά παρατηρούν τα πάντα
Τα παιδιά καταλαβαίνουν τα πάντα. Δεν είναι «χαζά» παρόλο που οι ενήλικες φαίνεται να νομίζουν ότι είναι. Γι’ αυτό, σε πολλές περιπτώσεις δεν τα λαμβάνουμε υπόψη μας. Τα αγνοούμε και τα κάνουμε να βιώσουν σκηνές όπως αυτές που προαναφέρθηκαν. Όλα αυτά έχουν συνέπειες για αυτά και, ως γονείς, είναι δική μας ευθύνη να αποτρέψουμε τέτοιες καταστάσεις.
Ας σκεφτούμε και μια τελείως διαφορετική κατάσταση. Για παράδειγμα, όλες τις φτωχές χώρες στις οποίες πολύ μικρά παιδιά πρέπει να αρχίσουν να εργάζονται και να φέρνουν χρήματα στο σπίτι τους, στις οικογένειές τους. Είναι απλώς παιδιά, αλλά ήδη ενεργούν σαν ενήλικες. Δεν έχουν επιλέξει αυτόν τον τρόπο ζωής. Η ζωή απλώς τα ανάγκασε να καταστούν υπεύθυνα για καταστάσεις που δεν θα έπρεπε ακόμα να διαχειρίζονται.
Αυτοί οι μικροί ενήλικες γίνονται καλοί στο να ακούνε τους άλλους καθώς μεγαλώνουν. Αισθάνονται λίγο εκτός τόπου με ανθρώπους της ίδιας ηλικίας. Είναι πολύ πιο ώριμοι, έχουν αναπτυχθεί ψυχολογικά, αν και όχι με φυσιολογικούς ρυθμούς. Οι εμπειρίες τους έχουν σημαδέψει και αυτό τους κάνει να μην νιώθουν άνετα με τους συνομηλίκους τους.
Τα παιδιά πρέπει να είναι παιδιά. Πρέπει να συμπεριφέρονται σαν παιδιά, και πρέπει να τους το επιτρέπουμε. Δεν πρέπει ποτέ να ζουν καταστάσεις που θα μπορούσαν να τα επηρεάσουν στο μέλλον, ειδικά εάν μπορούμε να αποφύγουμε κάτι τέτοιο. Αλλά, ειδικότερα, είναι καθήκον μας να αποβάλλουμε από το μυαλό μας την ιδέα ότι τα παιδιά δεν καταλαβαίνουν τον κόσμο των ενηλίκων. Επειδή πολλές φορές τον καταλαβαίνουν πολύ περισσότερο από ό, τι νομίζουμε.
Υποτιμώντας το τι μπορεί ή να καταλάβει ένα παιδί του προκαλεί ζημιά. Αντί να υπερασπιζόμαστε την ευημερία τους, παίρνουμε μέρος σε περιστάσεις που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο τα επηρεάζουν αρνητικά. Το αύριο τους θα επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από αυτό που βιώνουν σήμερα. Είναι δική μας δουλειά να τα φροντίζουμε.
Πηγή: psychcentral.com
Απόδοση-Επιμέλεια: PsychologyNow.gr