Hic ego barbarus sum quia non intelligor illis. [Είμαι βάρβαρος γι' αυτούς, επειδή δεν με καταλαβαίνουν]»
Την 30η Μαιου 1832, την παραμονή μιας μονομαχίας η οποία
τελικά θα απέβαινε μοιραία ο Γάλλος μαθηματικός Εβαρίστ Γκαλουά έγραφε στον πρόλογο της εργασίας που έμελλε να τον περάσει στην αθανασία:
«Πρώτα απ όλα, η προμετωπίδα αυτού του πονήματος δεν βαρύνεται με ονόματα, ιδιότητες ,τίτλους και ελεγείες,με σκοπό να ευαρεστηθεί κάποιος άθλιος πρίγκιπας να ανοίξει το πορτοφόλι του-με την συνεχή απειλή να το ξανακλείσει μόλις σταματήσει ο λιβανωτός.Δεν θα δείτε γραμμένη με χαρακτήρες τρεις φορές μεγαλύτερους απ το κείμενο την ταπεινή εκδήλωση σεβασμού προς κάποιο πρόσωπο υψηλά ιστάμενο στην επιστημονική ιεραρχία, κάποιο σοφό προστάτη-κάτι απαραίτητο( αναπόφευκτο θα έλεγα) για έναν εικοσάχρονο νεαρό που επιθυμεί να γράψει. Δεν λέω σε κανέναν ότι οφείλω στις συμβουλές και στις παροτρύνσεις του όλα τα καλά που περιέχει η εργασία μου. Δεν το λέω , γιατί θα ήταν ψέμα. Αν θα ήθελα να απευθύνω το λόγο στους μεγάλους του κόσμου ή στους μεγάλους της επιστήμης ( στην εποχή μας η διαφορά μεταξύ αυτών των δυο τάξεων ανθρώπων είναι μάλλον ανεπαίσθητη), ασφαλώς δεν θα ήταν για να τους ευχαριστήσω. Στους μεν οφείλεται το ότι δημοσίευσα την πρώτη από αυτές τις εργασίες τόσο καθυστερημένα, στους δε ότι την έγραψα στην φυλακή, ένα μέρος εντελώς ακατάλληλο για διανοητική εργασία, και θαυμάζω τον εαυτό μου για την αυτοσυγκράτηση που έδειξε κρατώντας το στόμα του κλειστό μπροστά στην κακεντρέχεια των ηλίθιων και αδαών,ελπίζω η λέξη «αδαείς» να μην θεωρηθεί ιδιαίτερα απρεπής,δεδομένου ότι οι αντίπαλοι μου είναι κατ εμέ τόσο αναξιοπρεπείς.Δεν είναι του παρόντος να αναφερθώ στους λόγους, για τους οποίους βρέθηκα στην φυλακή, αλλά πρέπει οπωσδήποτε να πω ότι τα χειρόγραφα μου χάθηκαν επανειλημμένως απ τα συρτάρια των αξιότιμων μελών του ινστιτούτου, αν και ειλικρινά δεν μπορεί να χωρέσει στο μυαλό μου μα τέτοια επίδειξη απερισκεψίας εκ μέρους εκείνων που έχουν στην συνείδηση τους το θάνατο του Αμπελ.Όσο για μένα, που είμαι εντελώς ασήμαντος σε σύγκριση με εκείνον τον έξοχο μαθηματικό, αρκεί να πω ότι η θεωρία μου για τις εξισώσεις κατατέθηκε σε χειρόγραφο στην Ακαδημία Επιστημών τον Φεβρουάριο του 1830, ότι αποσπάσματα της είχαν ήδη σταλεί το 1829, ότι δεν έγινε καμιά αναφορά σε αυτήν και ότι κατέστην αδύνατο να βρεθεί το χειρόγραφο.»
Ο Έβαρίστ Γκαλουά αποτέλεσε τραγική φιγούρα των μαθηματικών μια ιδιοφυΐα που πρόσφερε έργο μνημειώδους σημασίας.
Γεννήθηκε στη Bourg-la-Reine κοντά στο Παρίσι και στην πολύ σύντομη ζωή του βρέθηκε πολλές φορές αντιμέτωπος με την αδικία και τον αυταρχισμό.
Στο σχολείο ήταν ακατάστατος, συνήθεια που ποτέ δεν τον εγκατέλειψε. Έφερνε σε αμηχανία τους δασκάλους του με το να λύνει τα προβλήματα «από μέσα του» αντί να «δείχνει την εργασία του».
Η φιλοδοξία του, βέβαια τον οδήγησε να στοχεύσει ψηλά: ήθελε να συνεχίσει τις σπουδές του στο πιο ονομαστό ίδρυμα της Γαλλίας, την Εκόλ Πολιτεκνίκ, το φυτώριο των γαλλικών μαθηματικών. Αγνόησε όμως, τη συμβουλή του δασκάλου του, που προσπαθούσε να κάνει τον νεαρό άνδρα να εργάζεται συστηματικά και να κάνει ορατή στους εξεταστές του την σκέψη του. Μοιραία όντας πλημμελώς προετοιμασμένος και υπερβολικά σίγουρος, ο Εβαρίστ έλαβε μέρος στις εισαγωγικές εξετάσεις, και απέτυχε.
Με τη στάση του δεν βοήθησε τον εαυτό του, με το να είναι ανυποχώρητος και ασυμβίβαστος.
To 1830 έγινε δεκτός στην Ecole Normale Superieure αλλά σύντομα αποβλήθηκε, γιατί συντάχθηκε με τους δημοκρατικούς και πήρε μέρος σε επαναστατικές διαδηλώσεις,γεγονός που του στοίχισε και μερικούς μήνες φυλακή.
Δύστροπος σαν άνθρωπος δεν κατόρθωσε ποτέ να ενταχθεί στην εποχή του .Ο ίδιος διατεινόταν για τους καθηγητές του «Ένας υποψήφιος ανώτερης ευφυΐας είναι χαμένος αν βρει μπροστά του έναν εξεταστή μέτριας ευφυΐας .»
Ένα παραλειπόμενο από την εξέταση είναι το εξής: Όταν παρουσιάστηκε μπροστά τους ο Εβαρίστ, του ζήτησαν να εκθέσει τη θεωρία των λογαρίθμων. Στην απάντησή του δεν ακολούθησε την παραδοσιακή γραμμή που εκθέτουν τα σχολικά εγχειρίδια, και ο ένας εξεταστής, συγκεκριμένα ο Μπινέ, άρχισε να του κάνει μια σειρά επισημάνσεων οι οποίες ήταν εσφαλμένες και εκτός τόπου.Ακολούθησε έντονη λογομαχία και ο Εβαρίστ, αγανακτισμένος - κυρίως επειδή ήταν σίγουρος πως έχει δίκιο - άρπαξε το σφουγγάρι από τον πίνακα και το πέταξε στο κεφάλι του Μπινέ, ουρλιάζοντας: «Ορίστε η απάντησή μου στην ερώτησή σας!».
Η προσφορά του δε βασίζεται μόνο στα λίγα άρθρα του που δημοσιεύτηκαν όσο ζούσε. Ήδη από το 1829 είχε φτάσει σε αξιόλογα εξαγόμενα και προσπάθησε να τα παρουσιάσει στην Ακαδημία των Επιστημών.
Στα 1832, για τα μάτια μιας γυναίκας, ένας αξιωματικός τον κάλεσε σε μονομαχία κατά την οποία ο μεγάλος μαθηματικός σκοτώθηκε.
Όλη την προηγούμενη νύχτα αποτύπωσε βιαστικά στο χαρτί την επιστημονική του διαθήκη. Μέσα από το έργο του πέτυχε να δώσει απάντηση στο πότε είναι ή όχι επιλύσιμη μια αλγεβρική εξίσωση θέτοντας τις βάσεις της «θεωρίας των ομάδων». Το έργο του ξεκινώντας από την επίλυση ενός κλασικού προβλήματος οδήγησε στη δημιουργία μιας νέας θεωρίας που αποτελεί σήμερα βασικό κορμό της σύγχρονης άλγεβρας.
Μαθημαγικά