Εκλεκτοί προσκεκλημένοι,
αξιότιμες κυρίες και κύριοι,
Ευχαριστώ την ΕΠΜ, την αγαπητή Πρόεδρο κ. Στέλλα Τζιτζιλή, την "Εφορεία Λόγου και Τέχνης" της Εταιρείας Πιερικών Μελετών της ΕΠΜ και τον κ. Δ. Ζαρώτη, για την μεγάλη τιμή να παρουσιάσω «τη ζωή και το έργο του Ευθύμη Καλεβρά» σε ένα χώρο μάλιστα όπου φιλοξενούνται έργα του, έργα που χάρισε η σύζυγός του Νίνα Καλεβρά, μετά από επιθυμία του ιδίου.Αναζητώντας...στο αρχείο μου, δημοσιεύματα σχετικά με την τελετή δωρεάς που διοργανώθηκε από το δήμο Κατερίνης, (τον Οκτώβριο του 2013), θεώρησα πολύ σπουδαίο αυτό που καταγράφηκε για την κ. Νίνα Καλεβρά, στο χαιρετισμό της, ότι όλοι εμείς πρέπει να εκτιμήσουμε το έργο και τα έργα που παρέδωσε στο δήμο και στους πολίτες, να μη μείνουν κλειδωμένα, αλλά να τα βλέπει ο κόσμος υπογραμμίζοντας κατά λέξη:
«Δώστε στα παιδιά μας κουλτούρα να αγαπήσουν τη τέχνη».
Σε όλες τις εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται εδώ στην Αστική Σχολή, οι επισκέπτες έχουν τη χαρά και τη δυνατότητα να βλέπουν και να θαυμάζουν τα έργα του μεγάλου μας καλλιτέχνη.
Θα σας μεταφέρω επίσης την επιθυμία της κόρης του κ. Ηλέκτρας Καλεβρά προς την κ. Τζιτζιλή, να γίνει επισκέψιμος ο χώρος του εργαστηρίου στον Καταχά Πιερίας, χώρος με έργα, προπλάσματα και σκίτσα του γλύπτη, χώρος δημιουργίας ολόκληρου του γλυπτικού του έργου. Νομίζω προς αυτή την κατεύθυνση μπορεί να βοηθήσει και ο δραστήριος Πρόεδρος του Καταχά, κ. Ακριτίδης.
Θέλω να συγχαρώ και τη σύζυγο και την κόρη για το ενδιαφέρον, τη φροντίδα και την ανάδειξη του έργου του Καλεβρά. Δεν είναι ούτε αυτονόητο ούτε σύνηθες να ενδιαφέρονται οι συγγενείς για αυτούς που φεύγουν...
Κυρίες και κύριοι,
καθημερινά περιδιαβαίνοντας το κέντρο της Κατερίνης, βλέπουμε ένα ορειχάλκινο άγαλμα το οποίο απέσπασε το Α΄ βραβείο πανελλήνιου διαγωνισμού: πρόκειται για το Μνημείο της Ελευθερίας, γνωστό ως άγαλμα της ελευθερίας, που κοσμεί την κεντρική πλατεία Ελευθερίας της Κατερίνης . Πόσοι άραγε γνωρίζουν ότι είναι έργο του Καλεβρά;
Μπροστά λοιπόν σε αυτό το άγαλμα, λαμβάνουν χώρα σπουδαίες τιμητικές εκδηλώσεις από τις Αρχές του τόπου μας και τα σχολεία της Κατερίνης στις μεγάλες εθνικές επετείους, τις τοπικές και άλλες γιορτές.
Να γιατί η τέχνη είναι μαγική, είναι ζωντανή ακόμη και μετά την αποδημία του δημιουργού.
Τα μνημεία αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας και της συνέχειά μας, αλλά κι ένα καθημερινό μνημόσυνο για τους προγόνους μας και τις σημαντικές προσωπικότητες όταν πρόκειται για προτομές .
Πιστεύω λοιπόν ότι οι δημιουργοί ενώνουν με την τέχνη τους τις εποχές, τις τεχνοτροπίες, τις ιδέες, το όραμα για τον άνθρωπο.
Την πλατεία Ηρώων κοσμεί η μπρούτζινη προτομή του Μέγιστου των Ελλήνων, του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που φιλοτέχνησε το 1992, επίσης ο αείμνηστος Ευθύμης Καλεβράς.
Είναι τιμή και συνάμα τύχη για την πόλη της Κατερίνης, δύο σημεία αναφοράς, δυο πλατείες να κοσμούνται από έργα του!
Τα έργα του όμως, αν αναζητήσετε πλέον στο διαδίκτυο θα δείτε ότι είναι τόσα πολλά και σπουδαία, διάσπαρτα σε ολόκληρη την Ελλάδα, έργα εξαιρετικά ως δημιουργίες αλλά και συνυφασμένα με πρόσωπα και γεγονότα ιστορικής μνήμης. Είναι έργα σημεία αναφοράς σε κάθε πόλη.
Μπροστά λοιπόν σε αυτό το άγαλμα, λαμβάνουν χώρα σπουδαίες τιμητικές εκδηλώσεις από τις Αρχές του τόπου μας και τα σχολεία της Κατερίνης στις μεγάλες εθνικές επετείους, τις τοπικές και άλλες γιορτές.
Να γιατί η τέχνη είναι μαγική, είναι ζωντανή ακόμη και μετά την αποδημία του δημιουργού.
Τα μνημεία αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας και της συνέχειά μας, αλλά κι ένα καθημερινό μνημόσυνο για τους προγόνους μας και τις σημαντικές προσωπικότητες όταν πρόκειται για προτομές .
Πιστεύω λοιπόν ότι οι δημιουργοί ενώνουν με την τέχνη τους τις εποχές, τις τεχνοτροπίες, τις ιδέες, το όραμα για τον άνθρωπο.
Την πλατεία Ηρώων κοσμεί η μπρούτζινη προτομή του Μέγιστου των Ελλήνων, του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που φιλοτέχνησε το 1992, επίσης ο αείμνηστος Ευθύμης Καλεβράς.
Είναι τιμή και συνάμα τύχη για την πόλη της Κατερίνης, δύο σημεία αναφοράς, δυο πλατείες να κοσμούνται από έργα του!
Τα έργα του όμως, αν αναζητήσετε πλέον στο διαδίκτυο θα δείτε ότι είναι τόσα πολλά και σπουδαία, διάσπαρτα σε ολόκληρη την Ελλάδα, έργα εξαιρετικά ως δημιουργίες αλλά και συνυφασμένα με πρόσωπα και γεγονότα ιστορικής μνήμης. Είναι έργα σημεία αναφοράς σε κάθε πόλη.
(1929-2011)
Ο Ευθύμης Καλεβράς, θεωρείται η σπουδαιότερη καλλιτεχνική προσωπικότητα της Πιερίας στον αιώνα που πέρασε γεννήθηκε το 1929 στον Καταχά Πιερίας παιδί προσφύγων από τον Πόντο και πέθανε το 2011 σε ηλικία 82 ετών.
Από την παιδική ηλικία φάνηκε το ταλέντο του, φτιάχνοντας μικρά αγαλματίδια από πηλό, ενδεχομένως κληρονομώντας την καλλιτεχνική φύση του πατέρα του Σταύρου που ασχολήθηκε με τις τέχνες γενικότερα, τη μουσική, το θέατρο και τη ζωγραφική.
Ο Ευθύμης Καλεβράς ακολούθησε σπουδές γλυπτικής κοντά στον μεγάλο Έλληνα γλύπτη από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους της μοντέρνας γλυπτικής στην Ελλάδα, τον Θανάση Απάρτη, στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας.
Ολοκλήρωσε τις σπουδές του το 1967 και άρχισε να παρουσιάζει ατομικές εκθέσεις και να συμμετέχει σε ομαδικές από τη δεκαετία του ΄70.
Δέχθηκε επιρροές από σπουδαίους καλλιτέχνες του διεθνή χώρου όπως του Άγγλου Χένρι Μουρ γνωστού για τις μεγάλες αφηρημένες ανθρώπινες φιγούρες του και του Γάλλου Ογκύστ Ροντέν.
Ήταν μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας, του Συλλόγου Ελλήνων γλυπτών και επίτιμο μέλος του συλλόγου Καλλιτεχνών Εικαστικών Τεχνών Ν. Πιερίας.
Ο Καλεβράς παρέμεινε πάντα στη γενέτειρά του, τον Καταχά, τον οποίο ανέδειξε με το ταλέντο και τα καταπληκτικά έργα του. Έργα του κοσμούν την Πλατεία του χωριού, δυο μεγάλα μνημεία καθώς και γλυπτά του στο αλσύλλιο του Καταχά και άλλα.
Η πρώτη του ατομική έκθεση έγινε το 1970 στη ΔΕΘ ενώ η πρώτη παρουσία του στην Κατερίνη ήταν η συμμετοχή του σε ομαδική έκθεση στο πνευματικό κέντρο το 1980.
Η πρώτη του ατομική έκθεση στην πόλη μας, πραγματοποιήθηκε στο πνευματικό κέντρο Κατερίνης το 1984.
Η τέχνη αντανακλά την εσωτερική δύναμη του δημιουργού που εκφράζεται είτε με τη ζωγραφική είτε με την ποίηση είτε με την γλυπτική όπως στην περίπτωση του Καλεβρά με διάφορες διατυπώσεις, με συμβολισμούς, με αποδέκτη την κοινωνία η οποία πρέπει να φροντίζει για την επιβίωση την αξιολόγηση και την άνθιση της τέχνης.
Αποτελεί μια ανταποδοτική επένδυση για την ποιότητα της κοινωνίας και του πολιτισμού της.
Πολιτισμός τι είναι; Είναι η ποιότητα ζωής, της εργασίας, της παιδείας, των κοινωνικών αγαθών που προσφέρονται στους πολίτες.
Η εποχή μας όμως ζητάει μια τέχνη και μια σκέψη που να προσθέτει την αισθητική και βέβαια να δίνει πνευματικές απαντήσεις στα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα. 
Ο καλλιτέχνης κατά κάποιον τρόπο, υπάρχει επειδή ο κόσμος δεν είναι τέλειος. Γι ΄ αυτόν τον κόσμο, ο αείμνηστος Ευθύμης Καλεβράς έλεγε και πήγαινε ένα βήμα παραπέρα ότι:
Το γλυπτικό δημιουργικό του έργο λοιπόν
Η άλλη κατηγορία, η 2η κατηγορία, είναι αυτή η οποία περιλαμβάνει ελεύθερα γλυπτά, δημιουργήματα δηλαδή, που εκφράζουν την προσωπική έμπνευση και οπτική του γλύπτη και στα οποία φανερώνεται ο εσωτερικός μυστικός κόσμος του, παράλληλα με τις δημιουργικές επιδράσεις που δέχτηκε κατ΄ αρχήν από τον σπουδαίο δάσκαλό του Θανάση Απάρτη αλλά και των νεοτερικότερων Ευρωπαίων Αυγούστου Ροντέν και Χένρυ Μουρ.
Στην κατηγορία αυτή των ελεύθερων έργων, ο γλύπτης δεν αποφάσιζε μόνο το θέμα του αλλά και το υλικό που χρησιμοποιούσε.
Στην «εποχή του μετάλλου» σύμφωνα με την ιστορικό τέχνης Αγγελική Σαχίνη (που μας χάρισε το 1999 μια μελέτη του έργου του Καλεβρά, παρουσιάζοντας ένα ολοκληρωμένο λεύκωμα γεμάτο από τους γλυπτικούς θησαυρούς του) η δημιουργία χυτηρίου στο εργαστήριό του στον Καταχά Πιερίας, διευκόλυνε τους πειραματισμούς του στην τεχνική.
Η αποσπασματική απόδοση της ανθρώπινης μορφής, η ελλειπτική και εξπρεσιονιστική απόδοση της έμπνευσής του, τα έργα σε κυκλικό σχήμα διάτρητο στο μέταλλο, συμπαγές στην πέτρα και το μάρμαρο, η αίσθηση της κίνησης,
χαρακτηρίζουν τις δημιουργίες του στην 3η περίοδο.
Περίοδο που παίζει ιδιαίτερο ρόλο
πάνω στα έργα, μέσα στα έργα, το φως,
είτε περνώντας μέσα από τα διαμπερή γλυπτά του συμμετέχοντας στη δομή τους: δηλαδή το φως διεισδύει μέσα από τον διάτρητο όγκο τονίζοντας την αρμονική συνύπαρξη κενού και πλήρους
είτε -το φως- λούζοντας το γλυπτό, λαμπυρίζοντας πάνω στον συμπαγή όγκο του, χαρίζει ζωή στο υλικό, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα τις αδρές γραμμές που "δίνουν" τα χέρια του καλλιτέχνη…
Στην 3η περίοδο, πειραματίζεται επίσης με τον γύψο και το αποτέλεσμα των ερευνών του το μεταφέρει στο μέταλλο. Οι έρευνες του Καλεβρά στην απόδοση της ανθρώπινης μορφής, δείχνουν ξεκάθαρα, την προτίμησή του προς την αφαιρετικότητα λαξεύοντας σε μεγάλα κομμάτια μαρμάρου αφηρημένες μορφές, πηγαίνοντας μάλιστα κόντρα στο ρεύμα της εποχής του, εποχή που κυριαρχούσε ο εντυπωσιασμός!
Στην ίδια περίοδο, ο σπουδαίος εικαστικός,
Από όλα τα στοιχεία και τις βιβλιογραφικές πηγές που μελέτησα για τη σημερινή παρουσίαση του μεγάλου μας εικαστικού, αποκόμισα την αίσθηση ότι ο «εμπορικός» Καλεβράς, αυτός που βλέπουμε στα μνημεία, τις προτομές, τα αγάλματα θαυμάστηκε ιδιαίτερα εν ζωή, για τα σπουδαία δημιουργήματά του. Ίσως γιατί όλοι εμείς που δεν είμαστε ειδικοί ούτε έχουμε εντρυφήσει στην τέχνη της γλυπτικής έχουμε στο μυαλό μας, ως μέτρο σύγκρισης τα αρχαία αριστουργήματα και συγκρίνουμε. Αυτό είναι μια κατάκτηση του Καλεβρά που προφανώς και ο ίδιος γνώριζε κερδίζοντας πολλές φορές το Α΄ βραβείο στους διαγωνισμούς για την εκπόνηση ενός έργου.
Πιστεύω λοιπόν, ότι ως εικαστικός,
*********
Σήμερα Ζωοδόχου Πηγής που στον Καταχά γιορτάστηκε με επιτυχία το ταφικό έθιμο που έφεραν από τον Πόντο οι πρόγονοί μας,η Εστία Πιερίδων Μουσών Κατερίνης διοργάνωσε στην Αστική Σχολή Κατερίνης εκδήλωση προς τιμή του βραβευμένου με το βραβείο της Κοινότητας Καταχά 2021 πολυτάλαντου Καταχιώτη εικαστικού καλλιτέχνη ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΚΑΛΕΒΡΑ Κεντρικός ομιλητής που ανέπτυξε την ζωή και το έργο του ήταν ο Συγγραφέας και καθηγητής κ. Θεοχάρης Μπικηρόπουλος.
Ο Ευθύμης Καλεβράς, θεωρείται η σπουδαιότερη καλλιτεχνική προσωπικότητα της Πιερίας στον αιώνα που πέρασε γεννήθηκε το 1929 στον Καταχά Πιερίας παιδί προσφύγων από τον Πόντο και πέθανε το 2011 σε ηλικία 82 ετών.
Από την παιδική ηλικία φάνηκε το ταλέντο του, φτιάχνοντας μικρά αγαλματίδια από πηλό, ενδεχομένως κληρονομώντας την καλλιτεχνική φύση του πατέρα του Σταύρου που ασχολήθηκε με τις τέχνες γενικότερα, τη μουσική, το θέατρο και τη ζωγραφική.
Ο Ευθύμης Καλεβράς ακολούθησε σπουδές γλυπτικής κοντά στον μεγάλο Έλληνα γλύπτη από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους της μοντέρνας γλυπτικής στην Ελλάδα, τον Θανάση Απάρτη, στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας.
Ολοκλήρωσε τις σπουδές του το 1967 και άρχισε να παρουσιάζει ατομικές εκθέσεις και να συμμετέχει σε ομαδικές από τη δεκαετία του ΄70.
Δέχθηκε επιρροές από σπουδαίους καλλιτέχνες του διεθνή χώρου όπως του Άγγλου Χένρι Μουρ γνωστού για τις μεγάλες αφηρημένες ανθρώπινες φιγούρες του και του Γάλλου Ογκύστ Ροντέν.
Ήταν μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας, του Συλλόγου Ελλήνων γλυπτών και επίτιμο μέλος του συλλόγου Καλλιτεχνών Εικαστικών Τεχνών Ν. Πιερίας.
Ο Καλεβράς παρέμεινε πάντα στη γενέτειρά του, τον Καταχά, τον οποίο ανέδειξε με το ταλέντο και τα καταπληκτικά έργα του. Έργα του κοσμούν την Πλατεία του χωριού, δυο μεγάλα μνημεία καθώς και γλυπτά του στο αλσύλλιο του Καταχά και άλλα.
Η πρώτη του ατομική έκθεση έγινε το 1970 στη ΔΕΘ ενώ η πρώτη παρουσία του στην Κατερίνη ήταν η συμμετοχή του σε ομαδική έκθεση στο πνευματικό κέντρο το 1980.
Η πρώτη του ατομική έκθεση στην πόλη μας, πραγματοποιήθηκε στο πνευματικό κέντρο Κατερίνης το 1984.
Η τέχνη αντανακλά την εσωτερική δύναμη του δημιουργού που εκφράζεται είτε με τη ζωγραφική είτε με την ποίηση είτε με την γλυπτική όπως στην περίπτωση του Καλεβρά με διάφορες διατυπώσεις, με συμβολισμούς, με αποδέκτη την κοινωνία η οποία πρέπει να φροντίζει για την επιβίωση την αξιολόγηση και την άνθιση της τέχνης.
Αποτελεί μια ανταποδοτική επένδυση για την ποιότητα της κοινωνίας και του πολιτισμού της.
Πολιτισμός τι είναι; Είναι η ποιότητα ζωής, της εργασίας, της παιδείας, των κοινωνικών αγαθών που προσφέρονται στους πολίτες.
Η εποχή μας όμως ζητάει μια τέχνη και μια σκέψη που να προσθέτει την αισθητική και βέβαια να δίνει πνευματικές απαντήσεις στα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα.
Πολιτισμός για τον δημιουργό είναι η ελευθερία. Γιατί μέσα από την τέχνη βιώνει την απόλυτη ελευθερία έκφρασης και δράσης.
Στη σημερινή παρουσίαση της καλλιτεχνικής προσωπικότητας και του έργου του αείμνηστου Καλεβρά, εστιάσα:
στις 2 κατηγορίες έργων,
στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της γλυπτικής του και στις 3 δημιουργικές περιόδους
με όλες τις επιρροές και τους πειραματισμούς που τόλμησε και που εν κατακλείδι χαρακτηρίζουν το σπουδαίο έργο του.
Ο Αντρέι Ταρκόφσκι έχει πει ότι «ο καλλιτέχνης υπάρχει επειδή ο κόσμος δεν είναι τέλειος. Κανείς δεν θα είχε τη ανάγκη της τέχνης αν στον κόσμο βασίλευαν η ομορφιά και η αρμονία. Η τέχνη γεννιέται από τις κακοτεχνίες του κόσμου».
Ο Αντρέι Ταρκόφσκι έχει πει ότι «ο καλλιτέχνης υπάρχει επειδή ο κόσμος δεν είναι τέλειος. Κανείς δεν θα είχε τη ανάγκη της τέχνης αν στον κόσμο βασίλευαν η ομορφιά και η αρμονία. Η τέχνη γεννιέται από τις κακοτεχνίες του κόσμου».
Ο καλλιτέχνης κατά κάποιον τρόπο, υπάρχει επειδή ο κόσμος δεν είναι τέλειος. Γι ΄ αυτόν τον κόσμο, ο αείμνηστος Ευθύμης Καλεβράς έλεγε και πήγαινε ένα βήμα παραπέρα ότι:
«Η τέχνη είναι ποίηση. Είναι ζωή, δημιουργία. Η τέχνη δίνει φως και γοητεία στη ζωή μας. Είναι η ίδια η ζωή μας», μιλώντας για την τέχνη όπως την αντιλαμβανόταν διορθώνοντας τις κακοτεχνίες του κόσμου με τα γλυπτά του.Κάθε έργο του είναι κατάθεση ψυχής και μάλιστα άμεσα αναγνωρίσιμο και ελκυστικό στο ευρύ κοινό.
Το γλυπτικό δημιουργικό του έργο λοιπόν
διακρίνεται σε 2 κατηγορίες και 3 περιόδους όπως προανέφερα.
Στην 1η κατηγορία ανήκουν τα γλυπτά και τα μνημεία τα οποία υλοποίησε ο γλύπτης ύστερα από αναθέσεις, δηλαδή από παραγγελίες φορέων ή προσώπων, ή κερδίζοντας το πρώτο βραβείο σε διαγωνισμούς και είναι πολλά αυτά τα έργα που πρώτευσε στους διαγωνισμούς των έργων που στη συνέχεια φιλοτέχνησε.
Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει ηρώα, προτομές, ανδριάντες.
Το γλυπτό δηλαδή φτιάχνεται από τον Καλεβρά κατόπιν εντολής φορέων (Δήμοι, Συλλογικές Οργανώσεις κλπ) με σκοπό να κοσμήσει δημόσιους χώρους.
Η δημόσια έκθεση δίνει την ευκαιρία στο δημιουργό να παραγάγει έργα στα οποία κυρίως κρίνεται η γλώσσα του ως οργάνου επικοινωνίας με ένα μαζικότερο κοινό, σε αντίθεση με το υποψιασμένο κοινό των έργων που εκτίθενται σε ιδιωτικούς ή συναφείς πρωτοποριακούς χώρους.
Σε αυτή την κατηγορία γλυπτών, ο Καλεβράς ξεχωρίζει καθώς αποδίδει με πιστότητα «φωτογραφίας» τις προτομές των τιμώμενων προσώπων, ήρωες δηλαδή ή προσωπικότητες της χώρας μας.
Στην 1η κατηγορία ανήκουν τα γλυπτά και τα μνημεία τα οποία υλοποίησε ο γλύπτης ύστερα από αναθέσεις, δηλαδή από παραγγελίες φορέων ή προσώπων, ή κερδίζοντας το πρώτο βραβείο σε διαγωνισμούς και είναι πολλά αυτά τα έργα που πρώτευσε στους διαγωνισμούς των έργων που στη συνέχεια φιλοτέχνησε.
Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει ηρώα, προτομές, ανδριάντες.
Το γλυπτό δηλαδή φτιάχνεται από τον Καλεβρά κατόπιν εντολής φορέων (Δήμοι, Συλλογικές Οργανώσεις κλπ) με σκοπό να κοσμήσει δημόσιους χώρους.
Η δημόσια έκθεση δίνει την ευκαιρία στο δημιουργό να παραγάγει έργα στα οποία κυρίως κρίνεται η γλώσσα του ως οργάνου επικοινωνίας με ένα μαζικότερο κοινό, σε αντίθεση με το υποψιασμένο κοινό των έργων που εκτίθενται σε ιδιωτικούς ή συναφείς πρωτοποριακούς χώρους.
Σε αυτή την κατηγορία γλυπτών, ο Καλεβράς ξεχωρίζει καθώς αποδίδει με πιστότητα «φωτογραφίας» τις προτομές των τιμώμενων προσώπων, ήρωες δηλαδή ή προσωπικότητες της χώρας μας.
Η άλλη κατηγορία, η 2η κατηγορία, είναι αυτή η οποία περιλαμβάνει ελεύθερα γλυπτά, δημιουργήματα δηλαδή, που εκφράζουν την προσωπική έμπνευση και οπτική του γλύπτη και στα οποία φανερώνεται ο εσωτερικός μυστικός κόσμος του, παράλληλα με τις δημιουργικές επιδράσεις που δέχτηκε κατ΄ αρχήν από τον σπουδαίο δάσκαλό του Θανάση Απάρτη αλλά και των νεοτερικότερων Ευρωπαίων Αυγούστου Ροντέν και Χένρυ Μουρ.
Στην κατηγορία αυτή των ελεύθερων έργων, ο γλύπτης δεν αποφάσιζε μόνο το θέμα του αλλά και το υλικό που χρησιμοποιούσε.
Ξεδίπλωσε έτσι το σπουδαίο ταλέντο του, αποδίδοντας με ευαισθησία την έμπνευσή του στο τραχύ υλικό της πέτρας, του μαρμάρου αλλά και των μετάλλων αργότερα.
Πρέπει να επισημανθούν επίσης, δυο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που είχαν τα έργα του, είτε ήταν γλυπτά παραγγελίας είτε ήταν γλυπτά προσωπικής έκφρασης.
Λόγω της Ποντιακής καταγωγής του, κατέγραψε με τα έργα του, τα πάθη του λαού, στα σπουδαία μνημεία όπως για το Ολοκαύτωμα της Σάντας (Παναγία Σουμελά), για τον δάσκαλο και τον παπά τού Πόντου, για το Μνημείο του Πόντου (Καλλιθέα, Αθήνα) καθώς και άλλα μνημεία—Μνημείο πεσόντων (Βέροια), Μνημείο πεσόντων Χωροφυλακής (Θεσσαλονίκη) κλπ. Στα έργα του δηλαδή αποτύπωνε ολόκληρες ιστορίες από τη μαρτυρική ζωή των Ποντίων.
Με ιδιαίτερη ευφυΐα διαπραγματεύεται τους όγκους των υλικών τονίζοντας με το δικό του τρόπο, στοιχεία που σμίλευε:
την ιστορία, τα αισθήματα, αλλά και το ήθος και την προσωπικότητα που εξέπεμπε το πρόσωπο αναφοράς των προτομών! Πρόσφερε έτσι το κάλλος, όχι μόνο την ομορφιά της γλυπτικής αλλά και τις αρετές των μορφών αυτών. (Αλέξανδρου Δελμούζου και Μίλτου Κουντουρά , Μανόλη Ανδρόνικου, Δημητρίου Υψηλάντη και Γεωργάκη Ολυμπίου, Λεωνίδα Ιασονίδη κ.α.)
Το δεύτερο χαρακτηριστικό της καλλιτεχνικής τεχνικής του που διέκρινα από τη μελέτη του έργου του Καλεβρά, ήταν η ενσωμάτωση της βάσης των γλυπτών του ως συνέχεια και αναπόσπαστο τμήμα του γλυπτού!
Έδενε δηλαδή το γλυπτό και χρησιμοποιούσε περίτεχνα και τη βάση στήριξης του έργου, ως ένα ενιαίο και αναπόσπαστο κομμάτι.
Η βάση των γλυπτών συνυπάρχει έτσι αρμονικά και στα μνημεία και στα αγάλματα, στα γλυπτά του γενικότερα.
Φίλοι και φίλες,
Ο γνωστός Γάλλος γλύπτης Edgar Degas, (1834-1917) είπε ότι «η τέχνη δεν είναι αυτό που βλέπεις, αλλά αυτό που κάνεις τους άλλους να δουν».
Έτσι, τόσο για τον δημιουργό όσο και για τους αποδέκτες –θεατές, ένα έργο τέχνης, σύμφωνα με τον Ευγένιο Ιονέσκο, είναι πάνω από όλα, μια περιπέτεια του μυαλού. Τα έργα του Καλεβρά μας οδηγούν στη θέα τους σε αυτή την περιπέτεια του μυαλού, σε αυτό που ο καθένας προσωπικά βλέπει, αντιλαμβάνεται, μεταφράζει ή νοιώθει . Με τον ίδιο τρόπο που ένοιωθε και βίωνε έντονες ψυχικές και συναισθηματικές καταστάσεις – μια πολύ σημαντική ομάδα έργων του Καλεβρά- που απηχούν σπαρακτικά τον πόνο από τον πρόωρο χαμό της μικρότερης κόρης του με κορυφαίο την «Αδικοχαμένη» ένα έργο που μας παραπέμπει στην «Κοιμωμένη» ενός κορυφαίου Έλληνα γλύπτη του Γιαννούλη Χαλεπά.
Το πιο δυναμικό στοιχείο του Καλεβρά στη γλυπτική του έκφραση είναι το κυκλικό σχήμα στα γλυπτά του, κυκλικό συμπαγές ή διάτρητο, σε πλήρη κύκλο ή σε έλλειψη, σε μάρμαρο, σε πέτρα ή μέταλλο, με εξπρεσιονιστικά χαρακτηριστικά.
Όταν αποκαλούμε κάποιον "εξπρεσιονιστή", θέλουμε να τονίσουμε με μια λέξη την έντονη ανάγκη του να εκφράσει τον εαυτό του, τον εσωτερικό του κόσμο.
Ως εξπρεσιονιστής ο Καλεβράς κάνει τη δική του πρόταση στην τέχνη της γλυπτικής, είναι η υποκειμενική, έντονη, πολύ εκφραστική, «παραμορφωμένη» παρουσίαση του κόσμου. Αυτή η καλλιτεχνική αντίληψη γεννά σκέψεις, γεννά στοχασμούς, γεννά ιδέες και προκαλεί ατμοσφαιρική διάθεση.
Ολόκληρο το έργο του Ευθύμη Καλεβρά, μπορούμε να το χωρίσουμε σε 3 περιόδους γλυπτικού έργου.
Αυτός ο διαχωρισμός σε περιόδους βασίζεται πρωτίστως στη χρήση των υλικών παρά στη θεματολογία και την τεχνοτροπία.
1η περίοδος
Η πρώτη περίοδος ξεκινάει από την έναρξη των σπουδών του με σταθμό το 1967 οπότε ολοκληρώνονται και φτάνει ως το 1980. Είναι η πρώτη περίοδος που ο ίδιος ο Καλεβράς είχε χαρακτηρίσει ως «περίοδο πειραματισμού» με έντονες τις επιδράσεις του δασκάλου του Θανάση Απάρτη αλλά και των Ροντέν και Μουρ, περίοδος που με βάση την τεχνική του, χαρακτηρίζεται από λιτές φόρμες, ρευστά περιγράμματα και αφαιρετική τάση.
Η αφαίρεση είναι βέβαια παρούσα στο σύνολο του έργου του, είναι κάτι που τον γοητεύει και τον εκφράζει. Πολύ συχνά ο Ευθύμης Καλεβράς μας προσφέρει έργα με θέμα τις ανθρώπινες σχέσεις και σμιλεύοντας την πέτρα ή το μάρμαρο με την τεχνική του, βασισμένη στους όγκους και στις λεπτομέρειες δηλώνει τα δικά του συναισθήματα και στοχεύει στο συναίσθημα και όχι τη λογική -και- του θεατή!
2η περίοδος
Η δεύτερη δημιουργική περίοδος του, προσδιορίζεται χρονικά από το 1980 ως το 1986, περίοδο στην οποία ο Καλεβράς χρησιμοποιεί ως υλικά το μάρμαρο και την πέτρα, υλικό τραχύ και δύσκολο, δουλεύοντας με την τεχνική της λάξευσης γεγονός που ανεβάζει επιμελώς την προσοχή του ώστε να μην πληγωθεί το υλικό και να δοθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Ο Καλεβράς είχε δηλώσει ότι «η όλη δουλειά βασίζεται στο αρχικό σχέδιο του υλικού».
Δηλαδή ότι στα έργα του σε πέτρα και μάρμαρο εργάζεται με βάση το αρχικό σχήμα που έχει το άμορφο υλικό του. Χωρίς προσχέδια, χωρίς προπλάσματα, προσπαθεί από το σχήμα του υλικού να βρει τι πνοή του δίνει από μέσα του, τι «φωνάζει» η πέτρα ή το μάρμαρο και τι τον εμπνέει ώστε να το λαξεύσει, να το σμιλεύσει !
Έτσι μας δίνει λιτές εικαστικές γραφές, αδρές γραμμές, λιτές μορφές, πλημμυρισμένες όμως με κίνηση και ζωντάνια.
Η κίνηση μπορούμε να πούμε ότι είναι ο συνεκτικός ιστός σε ολόκληρο το έργο του.
Με αυτά τα υλικά, το μάρμαρο και την πέτρα στα χέρια του, ο Καλεβράς εκφράζεται με τη δημιουργική φαντασία και την τεχνική του, δίνοντας όπως είπε ο Γουίλιαμ Σαίξπηρ, «σχήμα στη ζωή».
3η περίοδος
Η τρίτη περίοδος ξεκινά από το 1986 μέχρι το τέλος (2011) και είναι η περίοδος όπου ο Καλεβράς πέρα από την πέτρα και το μάρμαρο, δουλεύει ή χρησιμοποιεί και το μέταλλο, έχουμε δηλαδή την «Εποχή του Μετάλλου» στο γλυπτικό του έργο, περίοδο με έντονη αφαιρετική τάση…
Πρέπει να επισημανθούν επίσης, δυο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που είχαν τα έργα του, είτε ήταν γλυπτά παραγγελίας είτε ήταν γλυπτά προσωπικής έκφρασης.
Λόγω της Ποντιακής καταγωγής του, κατέγραψε με τα έργα του, τα πάθη του λαού, στα σπουδαία μνημεία όπως για το Ολοκαύτωμα της Σάντας (Παναγία Σουμελά), για τον δάσκαλο και τον παπά τού Πόντου, για το Μνημείο του Πόντου (Καλλιθέα, Αθήνα) καθώς και άλλα μνημεία—Μνημείο πεσόντων (Βέροια), Μνημείο πεσόντων Χωροφυλακής (Θεσσαλονίκη) κλπ. Στα έργα του δηλαδή αποτύπωνε ολόκληρες ιστορίες από τη μαρτυρική ζωή των Ποντίων.
Με ιδιαίτερη ευφυΐα διαπραγματεύεται τους όγκους των υλικών τονίζοντας με το δικό του τρόπο, στοιχεία που σμίλευε:
την ιστορία, τα αισθήματα, αλλά και το ήθος και την προσωπικότητα που εξέπεμπε το πρόσωπο αναφοράς των προτομών! Πρόσφερε έτσι το κάλλος, όχι μόνο την ομορφιά της γλυπτικής αλλά και τις αρετές των μορφών αυτών. (Αλέξανδρου Δελμούζου και Μίλτου Κουντουρά , Μανόλη Ανδρόνικου, Δημητρίου Υψηλάντη και Γεωργάκη Ολυμπίου, Λεωνίδα Ιασονίδη κ.α.)
Το δεύτερο χαρακτηριστικό της καλλιτεχνικής τεχνικής του που διέκρινα από τη μελέτη του έργου του Καλεβρά, ήταν η ενσωμάτωση της βάσης των γλυπτών του ως συνέχεια και αναπόσπαστο τμήμα του γλυπτού!
Έδενε δηλαδή το γλυπτό και χρησιμοποιούσε περίτεχνα και τη βάση στήριξης του έργου, ως ένα ενιαίο και αναπόσπαστο κομμάτι.
Η βάση των γλυπτών συνυπάρχει έτσι αρμονικά και στα μνημεία και στα αγάλματα, στα γλυπτά του γενικότερα.
Φίλοι και φίλες,
Ο γνωστός Γάλλος γλύπτης Edgar Degas, (1834-1917) είπε ότι «η τέχνη δεν είναι αυτό που βλέπεις, αλλά αυτό που κάνεις τους άλλους να δουν».
Έτσι, τόσο για τον δημιουργό όσο και για τους αποδέκτες –θεατές, ένα έργο τέχνης, σύμφωνα με τον Ευγένιο Ιονέσκο, είναι πάνω από όλα, μια περιπέτεια του μυαλού. Τα έργα του Καλεβρά μας οδηγούν στη θέα τους σε αυτή την περιπέτεια του μυαλού, σε αυτό που ο καθένας προσωπικά βλέπει, αντιλαμβάνεται, μεταφράζει ή νοιώθει . Με τον ίδιο τρόπο που ένοιωθε και βίωνε έντονες ψυχικές και συναισθηματικές καταστάσεις – μια πολύ σημαντική ομάδα έργων του Καλεβρά- που απηχούν σπαρακτικά τον πόνο από τον πρόωρο χαμό της μικρότερης κόρης του με κορυφαίο την «Αδικοχαμένη» ένα έργο που μας παραπέμπει στην «Κοιμωμένη» ενός κορυφαίου Έλληνα γλύπτη του Γιαννούλη Χαλεπά.
Το πιο δυναμικό στοιχείο του Καλεβρά στη γλυπτική του έκφραση είναι το κυκλικό σχήμα στα γλυπτά του, κυκλικό συμπαγές ή διάτρητο, σε πλήρη κύκλο ή σε έλλειψη, σε μάρμαρο, σε πέτρα ή μέταλλο, με εξπρεσιονιστικά χαρακτηριστικά.
Όταν αποκαλούμε κάποιον "εξπρεσιονιστή", θέλουμε να τονίσουμε με μια λέξη την έντονη ανάγκη του να εκφράσει τον εαυτό του, τον εσωτερικό του κόσμο.
Ως εξπρεσιονιστής ο Καλεβράς κάνει τη δική του πρόταση στην τέχνη της γλυπτικής, είναι η υποκειμενική, έντονη, πολύ εκφραστική, «παραμορφωμένη» παρουσίαση του κόσμου. Αυτή η καλλιτεχνική αντίληψη γεννά σκέψεις, γεννά στοχασμούς, γεννά ιδέες και προκαλεί ατμοσφαιρική διάθεση.
Ολόκληρο το έργο του Ευθύμη Καλεβρά, μπορούμε να το χωρίσουμε σε 3 περιόδους γλυπτικού έργου.
Αυτός ο διαχωρισμός σε περιόδους βασίζεται πρωτίστως στη χρήση των υλικών παρά στη θεματολογία και την τεχνοτροπία.
1η περίοδος
Η πρώτη περίοδος ξεκινάει από την έναρξη των σπουδών του με σταθμό το 1967 οπότε ολοκληρώνονται και φτάνει ως το 1980. Είναι η πρώτη περίοδος που ο ίδιος ο Καλεβράς είχε χαρακτηρίσει ως «περίοδο πειραματισμού» με έντονες τις επιδράσεις του δασκάλου του Θανάση Απάρτη αλλά και των Ροντέν και Μουρ, περίοδος που με βάση την τεχνική του, χαρακτηρίζεται από λιτές φόρμες, ρευστά περιγράμματα και αφαιρετική τάση.
Η αφαίρεση είναι βέβαια παρούσα στο σύνολο του έργου του, είναι κάτι που τον γοητεύει και τον εκφράζει. Πολύ συχνά ο Ευθύμης Καλεβράς μας προσφέρει έργα με θέμα τις ανθρώπινες σχέσεις και σμιλεύοντας την πέτρα ή το μάρμαρο με την τεχνική του, βασισμένη στους όγκους και στις λεπτομέρειες δηλώνει τα δικά του συναισθήματα και στοχεύει στο συναίσθημα και όχι τη λογική -και- του θεατή!
2η περίοδος
Η δεύτερη δημιουργική περίοδος του, προσδιορίζεται χρονικά από το 1980 ως το 1986, περίοδο στην οποία ο Καλεβράς χρησιμοποιεί ως υλικά το μάρμαρο και την πέτρα, υλικό τραχύ και δύσκολο, δουλεύοντας με την τεχνική της λάξευσης γεγονός που ανεβάζει επιμελώς την προσοχή του ώστε να μην πληγωθεί το υλικό και να δοθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Ο Καλεβράς είχε δηλώσει ότι «η όλη δουλειά βασίζεται στο αρχικό σχέδιο του υλικού».
Δηλαδή ότι στα έργα του σε πέτρα και μάρμαρο εργάζεται με βάση το αρχικό σχήμα που έχει το άμορφο υλικό του. Χωρίς προσχέδια, χωρίς προπλάσματα, προσπαθεί από το σχήμα του υλικού να βρει τι πνοή του δίνει από μέσα του, τι «φωνάζει» η πέτρα ή το μάρμαρο και τι τον εμπνέει ώστε να το λαξεύσει, να το σμιλεύσει !
Έτσι μας δίνει λιτές εικαστικές γραφές, αδρές γραμμές, λιτές μορφές, πλημμυρισμένες όμως με κίνηση και ζωντάνια.
Η κίνηση μπορούμε να πούμε ότι είναι ο συνεκτικός ιστός σε ολόκληρο το έργο του.
Με αυτά τα υλικά, το μάρμαρο και την πέτρα στα χέρια του, ο Καλεβράς εκφράζεται με τη δημιουργική φαντασία και την τεχνική του, δίνοντας όπως είπε ο Γουίλιαμ Σαίξπηρ, «σχήμα στη ζωή».
3η περίοδος
Η τρίτη περίοδος ξεκινά από το 1986 μέχρι το τέλος (2011) και είναι η περίοδος όπου ο Καλεβράς πέρα από την πέτρα και το μάρμαρο, δουλεύει ή χρησιμοποιεί και το μέταλλο, έχουμε δηλαδή την «Εποχή του Μετάλλου» στο γλυπτικό του έργο, περίοδο με έντονη αφαιρετική τάση…
Στην «εποχή του μετάλλου» σύμφωνα με την ιστορικό τέχνης Αγγελική Σαχίνη (που μας χάρισε το 1999 μια μελέτη του έργου του Καλεβρά, παρουσιάζοντας ένα ολοκληρωμένο λεύκωμα γεμάτο από τους γλυπτικούς θησαυρούς του) η δημιουργία χυτηρίου στο εργαστήριό του στον Καταχά Πιερίας, διευκόλυνε τους πειραματισμούς του στην τεχνική.
Η αποσπασματική απόδοση της ανθρώπινης μορφής, η ελλειπτική και εξπρεσιονιστική απόδοση της έμπνευσής του, τα έργα σε κυκλικό σχήμα διάτρητο στο μέταλλο, συμπαγές στην πέτρα και το μάρμαρο, η αίσθηση της κίνησης,
χαρακτηρίζουν τις δημιουργίες του στην 3η περίοδο.
Περίοδο που παίζει ιδιαίτερο ρόλο
πάνω στα έργα, μέσα στα έργα, το φως,
είτε περνώντας μέσα από τα διαμπερή γλυπτά του συμμετέχοντας στη δομή τους: δηλαδή το φως διεισδύει μέσα από τον διάτρητο όγκο τονίζοντας την αρμονική συνύπαρξη κενού και πλήρους
είτε -το φως- λούζοντας το γλυπτό, λαμπυρίζοντας πάνω στον συμπαγή όγκο του, χαρίζει ζωή στο υλικό, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα τις αδρές γραμμές που "δίνουν" τα χέρια του καλλιτέχνη…
Στην 3η περίοδο, πειραματίζεται επίσης με τον γύψο και το αποτέλεσμα των ερευνών του το μεταφέρει στο μέταλλο. Οι έρευνες του Καλεβρά στην απόδοση της ανθρώπινης μορφής, δείχνουν ξεκάθαρα, την προτίμησή του προς την αφαιρετικότητα λαξεύοντας σε μεγάλα κομμάτια μαρμάρου αφηρημένες μορφές, πηγαίνοντας μάλιστα κόντρα στο ρεύμα της εποχής του, εποχή που κυριαρχούσε ο εντυπωσιασμός!
Στην ίδια περίοδο, ο σπουδαίος εικαστικός,
μας δίνει μια ενότητα έργων με αφετηρία την ανθρώπινη μορφή, αλλά με «καινούρια γραφή», με βασικά μέσα έκφρασης την κίνηση και την παραμόρφωση. Γεωμετρικά σχήματα, όγκοι σφαιρικοί που υποκαθιστούν πχ το κεφάλι, το σώμα επιμηκύνεται, παραμορφώνεται με πληρότητα ή κενά στη σύνθεση, σε επίπεδο καθαρά πλαστικό, σχεδόν σε πλήρη αποδέσμευση από τη ρεαλιστική παράσταση, προσφέρει έτσι στον θεατή που στέκεται μπροστά σε ένα έργο του, τη συγκίνηση της προσωπικής ερμηνείας.
Να ερμηνεύσει δηλαδή ο καθένας όπως αντιλαμβάνεται αυτό που βλέπει αυτό που κρύβεται στην ψυχή του έργου.
Αυτές ήταν οι τρεις χαρακτηριστικές περίοδοι του έργου οι οποίες είχαν έναν κοινό παρανομαστή που μοιράζονταν ισότιμα:
τη γυναικεία μορφή και τον κύκλο!
Η γυναικεία μορφή και ο κύκλος υπάρχουν και άλλοτε συνυπάρχουν σε όλη την πορεία του, σε όλες τις κατηγορίες έργων και στις τρεις περιόδους που προαναφέρθηκαν!
Η τέχνη κατά τον Αριστοτέλη, «μιμείται την φύσιν», εν προκειμένω τους κύκλους,
Αυτές ήταν οι τρεις χαρακτηριστικές περίοδοι του έργου οι οποίες είχαν έναν κοινό παρανομαστή που μοιράζονταν ισότιμα:
τη γυναικεία μορφή και τον κύκλο!
Η γυναικεία μορφή και ο κύκλος υπάρχουν και άλλοτε συνυπάρχουν σε όλη την πορεία του, σε όλες τις κατηγορίες έργων και στις τρεις περιόδους που προαναφέρθηκαν!
Η τέχνη κατά τον Αριστοτέλη, «μιμείται την φύσιν», εν προκειμένω τους κύκλους,
αλλά και σύμφωνα με τον Πάμπλο Πικάσο,
όλη η τέχνη είναι ερωτική κι εδώ η γυναικεία μορφή έχει τον πρώτο λόγο.
Ίσως μας βοηθούσε ο Σαρλ Μπωντλαίρ να ερμηνεύσουμε τα έργα των καλλιτεχνών με αυτό που είχε επισημάνει, ότι:
«Η πρωταρχική απασχόληση του καλλιτέχνη
είναι να αποκαταστήσει τον άνθρωπο στην φύση,
ώ σ τ ε... να επαναστατήσει εναντίον της.
Αυτή η επανάσταση λαμβάνει χώρα π α ρ ο ρ μ η τ ι κ ά και α φ ε λ ώ , ακριβώς όπως η αμαρτία, όπως το πάθος, όπως η επιθυμία. Το Ω ρ α ί ο πάντα θα είναι π α ρ ά ξ ε ν ο, πάντα θα ενέχει ένα στοιχείο παραδοξότητας, όχι ηθελημένης αλλά υποσυνείδητης. Και σε α υ τ ή ν την παραδοξότητα θα έγκειται και το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που θα το καθιστά ω ρ α ί ο».
Ίσως μας βοηθούσε ο Σαρλ Μπωντλαίρ να ερμηνεύσουμε τα έργα των καλλιτεχνών με αυτό που είχε επισημάνει, ότι:
«Η πρωταρχική απασχόληση του καλλιτέχνη
είναι να αποκαταστήσει τον άνθρωπο στην φύση,
ώ σ τ ε... να επαναστατήσει εναντίον της.
Αυτή η επανάσταση λαμβάνει χώρα π α ρ ο ρ μ η τ ι κ ά και α φ ε λ ώ , ακριβώς όπως η αμαρτία, όπως το πάθος, όπως η επιθυμία. Το Ω ρ α ί ο πάντα θα είναι π α ρ ά ξ ε ν ο, πάντα θα ενέχει ένα στοιχείο παραδοξότητας, όχι ηθελημένης αλλά υποσυνείδητης. Και σε α υ τ ή ν την παραδοξότητα θα έγκειται και το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που θα το καθιστά ω ρ α ί ο».
Από όλα τα στοιχεία και τις βιβλιογραφικές πηγές που μελέτησα για τη σημερινή παρουσίαση του μεγάλου μας εικαστικού, αποκόμισα την αίσθηση ότι ο «εμπορικός» Καλεβράς, αυτός που βλέπουμε στα μνημεία, τις προτομές, τα αγάλματα θαυμάστηκε ιδιαίτερα εν ζωή, για τα σπουδαία δημιουργήματά του. Ίσως γιατί όλοι εμείς που δεν είμαστε ειδικοί ούτε έχουμε εντρυφήσει στην τέχνη της γλυπτικής έχουμε στο μυαλό μας, ως μέτρο σύγκρισης τα αρχαία αριστουργήματα και συγκρίνουμε. Αυτό είναι μια κατάκτηση του Καλεβρά που προφανώς και ο ίδιος γνώριζε κερδίζοντας πολλές φορές το Α΄ βραβείο στους διαγωνισμούς για την εκπόνηση ενός έργου.
Πιστεύω λοιπόν, ότι ως εικαστικός,
ως καλλιτέχνης που δημιουργεί με τη φαντασία, δίνει μορφή και σχήματα στην πέτρα και το μάρμαρο και βγάζει τα εσώψυχά του στην τέχνη του, ο Καλεβράς θαυμάζεται μετά θάνατον.
Θαυμάζεται για την τόλμη του, για τις προτάσεις του, την αισθητική του, τις τεχνικές του, την έμπνευση και το όνειρο που έδινε σχήμα και μορφή στα σκληρά υλικά του, σμιλεύοντας τη δική του εσωτερική ανάγκη έκφρασης.Με αποδέκτες όλους εμάς που χρειαζόμαστε τόσο την αισθητική, όσο και το ωραίο, για να διορθώσουμε τις κακοτεχνίες της ζωής.
Αγαπητοί συμπολίτες,
Δεν είναι εκπληκτικό, σε αυτούς τους όγκους και τα σκληρά υλικά, την πέτρα, το μάρμαρο, τον ορείχαλκο, να αποτυπώνεις την αισθητική και τα αισθήματά σου, και να δίνεις μορφή, ψυχή και πνοή;
Τι είναι λοιπόν αυτό που μας προσφέρει απλόχερα ο Καλεβράς;
«Μας προσφέρει
(σύμφωνα με τον Αντώνη Κάλφα, που μελετά και αναδεικνύει τον πολιτισμό και τις προσωπικότητες της Πιερίας, και που γνώριζε τον Ευθύμη Καλεβρά)
μας προσφέρει μορφές που διαλέγονται με το χρόνο, σχήματα που βυθίζονται στην μνήμη και από εκεί ανασύρουν την μπόρα, την απόγνωση, τη χαμένη ψυχή, το πέταγμα, την αδικοχαμένη, το θρήνο, την απώλεια αλλά και το όνειρο, το φιλί, το κορίτσι, τις νύμφες, την προστάτιδα, την τρυφερότητα, τη μάνα, τη συντροφικότητα, την έκσταση, την αγάπη, την αγκαλιά, τη γυναίκα, τη μητρότητα, τη στοργή, τη νίκη, την ένωση, το παιχνίδι, τη συνύπαρξη, τον ανθρώπινο δεσμό, την αρμονία, την απελευθέρωση, την υπερηφάνεια, τον θρίαμβο
— σύμφωνα με τριάντα τίτλους από τα πιο σπουδαία έργα που αναστήθηκαν από τα χέρια του Καλεβρά σε μισό περίπου αιώνα έντιμης, εύτολμης, μεστής και ανθρωποκεντρικής εικαστικής δημιουργίας».
Για τον επίλογο της ομιλίας δανείστηκα τα λόγια ενός άλλου σπουδαίου καλλιτέχνη του Καταχά, τον γνωστό σε όλους μας ηθοποιό, Γρηγόρη Βαλτινό, ο οποίος έλκει την καταγωγή του από την πλευρά του πατέρα του από τον Καταχά!
Σε συνέντευξη του στην εφημερίδα ΕΘΝΟΣ (31-7-2020), ο Γρηγόρης Βαλτινός εκφράζει το θαυμασμό του λέγοντας:
«Ο Ευθύμιος Καλεβράς ήταν θείος μου. Τον αγαπούσα υπερβολικά και τον αγαπώ ακόμη γιατί πάντα θα υπάρχει για εμένα, θα είναι δίπλα μου. Αυτός ο άνθρωπος είχε μια καταπληκτική ψυχή που καθρεπτιζόταν στα μάτια του, ήταν διακριτή στην φυσιογνωμία του. Ήταν ένας μεγάλος γλύπτης και ως καλλιτέχνης «ζωγράφιζε». Τα δημιουργήματά του είχαν μία υπέρβαση, μία ανάταση. Μέσα από τα γλυπτά του έβλεπες το βαθύτερο νόημα όσων ήθελε να πει χωρίς λόγια. Αυτό ήταν που με τρέλαινε στην τέχνη του και αυτό είναι που θέλω κι εγώ να πετύχω στο θέατρο. Να μην είμαι ακατανόητος και δήθεν. Θέλω να υπάρχει ποιητικός ρεαλισμός στο αποτέλεσμα όσων καταπιάνομαι. Έζησα από πολύ κοντά την τέχνη του και αυτό που εκτίμησα είναι ότι δεν υπέκυψε ποτέ στις «σειρήνες» της Αθήνας και έμεινε στον τόπο του, στον Καταχά όπου είναι και το χωριό του πατέρα μου. Ακόμα βρίσκεται εκεί το εργαστήριο και το σπίτι του με πολλά έργα μέσα τα οποία τα έχω δει ένα προς ένα. Έργα υπερβατικά, έργα θεσπέσια.»
Τι περισσότερο να προσθέσουμε εμείς, απέναντι σε αυτά που ειπώθηκαν από ανθρώπους που τον γνώριζαν και θαύμαζαν το έργο του;
Αναρωτιέμαι μόνο, σήμερα που ζούμε σε έναν παράλληλο virtual-εικονικό κόσμο των social media, πλημμυρισμένο από τόση ομορφιά, που όλα γύρω μας είναι τόσο όμορφα και τέλεια και επιβεβαιώνονται από likes στην εικόνα,
Θαυμάζεται για την τόλμη του, για τις προτάσεις του, την αισθητική του, τις τεχνικές του, την έμπνευση και το όνειρο που έδινε σχήμα και μορφή στα σκληρά υλικά του, σμιλεύοντας τη δική του εσωτερική ανάγκη έκφρασης.Με αποδέκτες όλους εμάς που χρειαζόμαστε τόσο την αισθητική, όσο και το ωραίο, για να διορθώσουμε τις κακοτεχνίες της ζωής.
Αγαπητοί συμπολίτες,
Δεν είναι εκπληκτικό, σε αυτούς τους όγκους και τα σκληρά υλικά, την πέτρα, το μάρμαρο, τον ορείχαλκο, να αποτυπώνεις την αισθητική και τα αισθήματά σου, και να δίνεις μορφή, ψυχή και πνοή;
Τι είναι λοιπόν αυτό που μας προσφέρει απλόχερα ο Καλεβράς;
«Μας προσφέρει
(σύμφωνα με τον Αντώνη Κάλφα, που μελετά και αναδεικνύει τον πολιτισμό και τις προσωπικότητες της Πιερίας, και που γνώριζε τον Ευθύμη Καλεβρά)
μας προσφέρει μορφές που διαλέγονται με το χρόνο, σχήματα που βυθίζονται στην μνήμη και από εκεί ανασύρουν την μπόρα, την απόγνωση, τη χαμένη ψυχή, το πέταγμα, την αδικοχαμένη, το θρήνο, την απώλεια αλλά και το όνειρο, το φιλί, το κορίτσι, τις νύμφες, την προστάτιδα, την τρυφερότητα, τη μάνα, τη συντροφικότητα, την έκσταση, την αγάπη, την αγκαλιά, τη γυναίκα, τη μητρότητα, τη στοργή, τη νίκη, την ένωση, το παιχνίδι, τη συνύπαρξη, τον ανθρώπινο δεσμό, την αρμονία, την απελευθέρωση, την υπερηφάνεια, τον θρίαμβο
— σύμφωνα με τριάντα τίτλους από τα πιο σπουδαία έργα που αναστήθηκαν από τα χέρια του Καλεβρά σε μισό περίπου αιώνα έντιμης, εύτολμης, μεστής και ανθρωποκεντρικής εικαστικής δημιουργίας».
Για τον επίλογο της ομιλίας δανείστηκα τα λόγια ενός άλλου σπουδαίου καλλιτέχνη του Καταχά, τον γνωστό σε όλους μας ηθοποιό, Γρηγόρη Βαλτινό, ο οποίος έλκει την καταγωγή του από την πλευρά του πατέρα του από τον Καταχά!
Σε συνέντευξη του στην εφημερίδα ΕΘΝΟΣ (31-7-2020), ο Γρηγόρης Βαλτινός εκφράζει το θαυμασμό του λέγοντας:
«Ο Ευθύμιος Καλεβράς ήταν θείος μου. Τον αγαπούσα υπερβολικά και τον αγαπώ ακόμη γιατί πάντα θα υπάρχει για εμένα, θα είναι δίπλα μου. Αυτός ο άνθρωπος είχε μια καταπληκτική ψυχή που καθρεπτιζόταν στα μάτια του, ήταν διακριτή στην φυσιογνωμία του. Ήταν ένας μεγάλος γλύπτης και ως καλλιτέχνης «ζωγράφιζε». Τα δημιουργήματά του είχαν μία υπέρβαση, μία ανάταση. Μέσα από τα γλυπτά του έβλεπες το βαθύτερο νόημα όσων ήθελε να πει χωρίς λόγια. Αυτό ήταν που με τρέλαινε στην τέχνη του και αυτό είναι που θέλω κι εγώ να πετύχω στο θέατρο. Να μην είμαι ακατανόητος και δήθεν. Θέλω να υπάρχει ποιητικός ρεαλισμός στο αποτέλεσμα όσων καταπιάνομαι. Έζησα από πολύ κοντά την τέχνη του και αυτό που εκτίμησα είναι ότι δεν υπέκυψε ποτέ στις «σειρήνες» της Αθήνας και έμεινε στον τόπο του, στον Καταχά όπου είναι και το χωριό του πατέρα μου. Ακόμα βρίσκεται εκεί το εργαστήριο και το σπίτι του με πολλά έργα μέσα τα οποία τα έχω δει ένα προς ένα. Έργα υπερβατικά, έργα θεσπέσια.»
Τι περισσότερο να προσθέσουμε εμείς, απέναντι σε αυτά που ειπώθηκαν από ανθρώπους που τον γνώριζαν και θαύμαζαν το έργο του;
Αναρωτιέμαι μόνο, σήμερα που ζούμε σε έναν παράλληλο virtual-εικονικό κόσμο των social media, πλημμυρισμένο από τόση ομορφιά, που όλα γύρω μας είναι τόσο όμορφα και τέλεια και επιβεβαιώνονται από likes στην εικόνα,
πως η τέχνη θα διεισδύσει στα εσώψυχά μας για να διορθώσει εν τέλει τις δικές μας καλά κρυμμένες κακοτεχνίες, μέσα ή πίσω από το «περιτύλιγμα»;
Είμαι σίγουρος πως η τέχνη με τη συνδρομή της παιδείας, μπορεί να βρίσκει τον τρόπο να φωτίζει τα εσώψυχά μας, να φωτίζει τον κόσμο, να κάνει τον κόσμο πραγματικά όμορφο, όπως συμβαίνει χιλιάδες χρόνια τώρα… Γιατί ας μην ξεχνάμε, ο καθένας από μας ξεχωριστά είναι ένα έργο εν εξελίξει, που οι τέχνες, όλες οι τέχνες, με το πέρασμα του χρόνου, μας «σμιλεύουν» και μας κάνουν καλύτερους…
Ολοκληρώνοντας οφείλω να ευχαριστήσω επίσης την αρχαιολόγο Μαρία Καρανίκα για την πολύτιμη βοήθειά της στη συγκέντρωση στοιχείων για την ομιλία, τον Πρόεδρο της Κοινότητας Καταχά
κ. Ευστάθιο Ακριτίδη για το πολύτιμο υλικό
και φυσικά όλους εσάς που βρίσκεστε εδώ σήμερα.
Στη συνέχεια μπορούμε να «δούμε» τα έργα που εκτίθενται στη διπλανή αίθουσα έχοντας στο μυαλό μας όλα αυτά τα στοιχεία για την τέχνη και την τεχνική του αείμνηστου εικαστικού μας.
Η σημερινή ομιλία που εντάσσεται στο πρόγραμμα της Εστίας Πιερίδων Μουσών, για τις Εαρινές Ημέρες Μουσών 2022,
αποτελεί φόρο τιμής, που δεν αρκεί βέβαια να αποδώσει το μέγεθος της καλλιτεχνικής προσωπικότητας, του Ευθύμη Καλεβρά.
Ελπίζω όμως να φωτίσθηκε έστω αδρά
Είμαι σίγουρος πως η τέχνη με τη συνδρομή της παιδείας, μπορεί να βρίσκει τον τρόπο να φωτίζει τα εσώψυχά μας, να φωτίζει τον κόσμο, να κάνει τον κόσμο πραγματικά όμορφο, όπως συμβαίνει χιλιάδες χρόνια τώρα… Γιατί ας μην ξεχνάμε, ο καθένας από μας ξεχωριστά είναι ένα έργο εν εξελίξει, που οι τέχνες, όλες οι τέχνες, με το πέρασμα του χρόνου, μας «σμιλεύουν» και μας κάνουν καλύτερους…
Ολοκληρώνοντας οφείλω να ευχαριστήσω επίσης την αρχαιολόγο Μαρία Καρανίκα για την πολύτιμη βοήθειά της στη συγκέντρωση στοιχείων για την ομιλία, τον Πρόεδρο της Κοινότητας Καταχά
κ. Ευστάθιο Ακριτίδη για το πολύτιμο υλικό
και φυσικά όλους εσάς που βρίσκεστε εδώ σήμερα.
Στη συνέχεια μπορούμε να «δούμε» τα έργα που εκτίθενται στη διπλανή αίθουσα έχοντας στο μυαλό μας όλα αυτά τα στοιχεία για την τέχνη και την τεχνική του αείμνηστου εικαστικού μας.
Η σημερινή ομιλία που εντάσσεται στο πρόγραμμα της Εστίας Πιερίδων Μουσών, για τις Εαρινές Ημέρες Μουσών 2022,
αποτελεί φόρο τιμής, που δεν αρκεί βέβαια να αποδώσει το μέγεθος της καλλιτεχνικής προσωπικότητας, του Ευθύμη Καλεβρά.
Ελπίζω όμως να φωτίσθηκε έστω αδρά
η «προτομή» της προσωπικότητάς του
ώστε τόσο οι σύγχρονοι μας,
όσο και οι γενιές που ακολουθούν,
να γνωρίσουν, να εκτιμήσουν, να θαυμάσουν και να καμαρώνουν για το έργο του μέγιστου Πιεριέα καλλιτέχνη,
που τίμησε τον τόπο του,
τίμησε το χωριό του τον Καταχά,
την Πιερία αλλά και ολόκληρη την Ελλάδα.
Αν λοιπόν η πόλη είναι οι άνθρωποί της
ώστε τόσο οι σύγχρονοι μας,
όσο και οι γενιές που ακολουθούν,
να γνωρίσουν, να εκτιμήσουν, να θαυμάσουν και να καμαρώνουν για το έργο του μέγιστου Πιεριέα καλλιτέχνη,
που τίμησε τον τόπο του,
τίμησε το χωριό του τον Καταχά,
την Πιερία αλλά και ολόκληρη την Ελλάδα.
Αν λοιπόν η πόλη είναι οι άνθρωποί της
πρέπει ο δήμος Κατερίνης, να αναδείξει όλες τις σπουδαίες προσωπικότητες που άφησαν έντονα τα χνάρια τους με το έργο τους στην πόλη μας, ώστε μαζί με την ιστορία του τόπου
να αποκτήσει η Κατερίνη την ταυτότητά της στη νέα εποχή.
Σας ευχαριστώ
Σας ευχαριστώ
*********
Σήμερα Ζωοδόχου Πηγής που στον Καταχά γιορτάστηκε με επιτυχία το ταφικό έθιμο που έφεραν από τον Πόντο οι πρόγονοί μας,η Εστία Πιερίδων Μουσών Κατερίνης διοργάνωσε στην Αστική Σχολή Κατερίνης εκδήλωση προς τιμή του βραβευμένου με το βραβείο της Κοινότητας Καταχά 2021 πολυτάλαντου Καταχιώτη εικαστικού καλλιτέχνη ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΚΑΛΕΒΡΑ Κεντρικός ομιλητής που ανέπτυξε την ζωή και το έργο του ήταν ο Συγγραφέας και καθηγητής κ. Θεοχάρης Μπικηρόπουλος.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους και χαιρέτησαν με τοποθετήσεις τους ο βουλευτής της Ν.Δ κ. Ξεν.Μπαραλιάκος η βουλεύτρια του ΣΥΡΙΖΑ κ. Μπέττυ Σκούφα ο Πρόεδρος της Κοινότητας Καταχά κ.Ευστάθιος Ακριτίδης και η σύζυγος του καλλιτέχνη κ.Νίνα Μηλακώτη-Καλεβρά.
Παραβρέθηκαν επίσης στην εκδήλωση η πρόεδρος της Ε.Π.Μ κ. Στέλλα Τζιτζιλή, ο διευθυντής του Φεστιβάλ Ολύμπου, κ.Νίκος Λακασάς ο τ. πρόεδρος της Εστίας Πιερίδων Μουσών κ.Γρηγόρης Μητσοκάπας και πολλοί φίλοι των εικαστικών τεχνών της Πιερίας.
Συντονιστές της συζήτησης ήταν η κ. Καρανίκα και ο κ. Ζαρώτης.
Φωτογραφίες Παραβρέθηκαν επίσης στην εκδήλωση η πρόεδρος της Ε.Π.Μ κ. Στέλλα Τζιτζιλή, ο διευθυντής του Φεστιβάλ Ολύμπου, κ.Νίκος Λακασάς ο τ. πρόεδρος της Εστίας Πιερίδων Μουσών κ.Γρηγόρης Μητσοκάπας και πολλοί φίλοι των εικαστικών τεχνών της Πιερίας.
Συντονιστές της συζήτησης ήταν η κ. Καρανίκα και ο κ. Ζαρώτης.
Θάνος Κόσυβας και Στέλλα Τζιτζιλή
 |
| ΚΑΤΕΡΙΝΗ: Αστική Σχολή. Τα έργα της δωρεάς του Ευθύμη Καλεβρά στο δήμο, στην ομώνυμη αίθουσα |
 |
| Αγαπημένο έργο... Η ΑΡΜΟΝΙΑ, σε ξενοδοχείο της Θεσσαλονίκης |
 |
| Ο Ωνάσης, στο Νυδρί, έργο του Ευθύμη Καλεβρά. |
 |
| Στην Πλατεία Ηρώων στην Κατερίνη, η προτομή του Μ. Αλεξάνδρου, έργο του Καλεβρά. |
 |
| Μνημείο -έργο του Ευθύμη Καλεβρά στο κέντρο του Καταχά |
 |
| Μνημείο -έργο του Ευθύμη Καλεβρά στο κέντρο του Καταχά |
 |
| Το μικρό Πιερικό χωριό, Καταχάς δίπλα από το Αιγίνιο με μεγάλη ιστορία στο βάθος των αιώνων |
 |
 |
| Μνημείο, έργο του Καλεβρά στην πλατεία του Καταχά |
 |
| Έργα του Ευθύμη Καλεβρά στο πάρκο του Καταχά |
 |
| Έργα του Ευθύμη Καλεβρά στο πάρκο του Καταχά |
 |
| Το εργαστήριο του Ε. Καλεβρά στο σπίτι του στον Καταχά. |
 |
ΦΩΝΤΑΣ ΜΠΑΡΑΛΙΑΚΟΣ "Από την Πιερία μας έλκουν την καταγωγή τους σπουδαίες προσωπικότητες που άφησαν ανεξίτηλο το αποτύπωμά τους στο χώρο της Τέχνης. Στην Αστική Σχολή Κατερίνης, στην εξαιρετική εκδήλωση που οργανώθηκε από την Εφορεία Λόγου & Τέχνης της Εστίας Πιερίδων Μουσών Κατερίνης, στο πλαίσιο των Εαρινών Ημερών Μουσών 2022,είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε, παρουσία της γυναίκας του αείμνηστου γλύπτη κ. Νίνα Καλεβρά, σε βάθος τα έργα και την πολυσχιδή προσωπικότητα του ξεχωριστού καλλιτέχνη, Πιεριέα γλύπτη, Ευθυμίου Καλεβρά από τον Καταχά. Μοναδικές δημιουργίες που μετατρέπουν ένα σκληρό και άψυχο υλικό σε «καθρέφτη» των συναισθημάτων του κορυφαίου συμπατριώτη μας γλύπτη. Συγχαρητήρια στους ιθύνοντες της εκδήλωσης. Ο τόπος μας αναδεικνύεται μέσα από τέτοια δρώμενα και ο πολιτισμός, η τέχνη και η αισθητική προάγονται." |
Η εξαίρετη ομιλία του Θεοχάρη Μπικηρόπουλου στην παρουσίαση της καλλιτεχνικής προσωπικότητας και του έργου του καλλιτέχνη από τον Καταχά Πιερίας, εστιάστηκε στις 2 κατηγορίες έργων, στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της γλυπτικής του και στις 3 δημιουργικές περιόδους με όλες τις επιρροές και τους πειραματισμούς που τόλμησε και που εν κατακλείδι χαρακτηρίζουν το σπουδαίο έργο του.
Ακούσαμε πολλά ενδιαφέροντα πράγματα για το πολυποίκιλο έργο, τη δημιουργία και την τέχνη του.
"Πολιτισμός για τον δημιουργό είναι η ελευθερία. Γιατί μέσα από την τέχνη βιώνει την απόλυτη ελευθερία έκφρασης και δράσης" όπως μας αναφέρει ο ομιλητής.
Στην Αστική Σχολή υπάρχει αίθουσα γλυπτικής Ευθύμιος Καλεβράς, όπου φιλοξενούνται έργα του, έργα που χάρισε η σύζυγός του Νίνα Καλεβρά, μετά από επιθυμία του ιδίου.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους και χαιρέτησαν με τοποθετήσεις τους ο βουλευτής κ. Ξενοφών Μπαραλιάκος, η βουλεύτρια κ. Μπέττυ Σκούφα, ο Πρόεδρος της Κοινότητας Καταχά κ. Ευστάθιος Ακριτίδης και η σύζυγος του καλλιτέχνη κ.Νίνα Μηλακώτη-Καλεβρά, καθώς και ο τ. πρόεδρος της Εστίας κ. Γρηγόρης Μιτσοκάπας που είναι πάντα συμπαραστάτης και αρωγός.
Τα εύσημα στην Εφορεία Λόγου & Τέχνης και τον Έφορο Διονύση Ζαρώτη και την Μαρία Καρανίκα, μέλος της καλλιτεχνικής επιτροπής των Εαρινών Ημερών Μουσών, για τον συντονισμό και την άψογη διοργάνωση και στην Πρόεδρο της Εστίας Πιερίδων Μουσών Κατερίνης Στέλλα Τζιτζιλή, που μαζί με το υπόλοιπο ΔΣ, προάγουν τον πολιτισμό, με τέτοιες εκδηλώσεις υψηλού επιπέδου, στην πόλη μας.
ΘΑΝΟΣ ΚΟΣΥΒΑΣ