4.2.22

ΟΙ ΑΝΕΚΤΙΜΗΤΕΣ αναρτήσεις του καθηγητή Νίκου Βαρμάζη στο facebook...

Γλωσσικά, λεξιλογικά
Μία διαπίστωση εκ πείρας: στη νεότητά μας, φοιτητές και νεαροί φιλόλογοι στα σχολεία, ορμητικοί και ακάθεκτοι οπαδοί του Δημοτικισμού, σχεδόν αποστρεφόμαστε καθετί που είχε λόγια προέλευση, ακόμη και τις λέξεις, γιατί το συσχετίζαμε με την καθαρεύουσα και τα παρακολουθήματά της. Όταν το 1976 λύθηκε το το Γλωσσικό Ζήτημα και η Κοινή Νεοελληνική, η Δημοτική, έγινε το όργανο της εκπαίδευσης και της διοίκησης, έλειψε ο φανατισμός και είδαμε με ψυχραιμία και το θέμα της λόγιας πορείας της γλώσσας, ακόμη και την καθαρεύουσα. Σ’ αυτό βοήθησαν πολλοί και κυρίως οι συμβιβαστικοί, Κοραής και Τριανταφυλλίδης, οι οποίοι μας δίδαξαν ότι η γλώσσα απορρίπτει ( δεν απορίχνει, παρά η αγελάδα το μοσχαράκι της) ό,τι δεν χρειάζεται και ακόμη παίρνει και χρησιμοποιεί από την περιουσία της ό,τι χρειάζεται, αρκεί να μπαίνει στους κανόνες της..
Η διαπίστωση είναι διπλή: Η γλώσσα ούτε ανασταίνεται, διότι θαύματα δεν γίνονται, όπως ζητούσαν οι αρχαϊστές και οι καθαρευουσιάνοι συνεχιστές τους με το σύνθημα «βαθμηδόν προς την αρχαίαν», ούτε όμως συμμορφώνεται και εκβιάζεται με νέους κανόνες, που αγνοούν τη γλωσσική πραγματικότητα, όπως ήθελε ο Ψυχάρης και οι συν αυτώ ( Παρθενός, σκολειό). Η γλώσσα έχει τους νόμους και τους ρυθμούς της και «υποτάσσεται» μόνο στη χρήση.
Η κράδη , στα αρχαία ελληνικά είναι το κλαδί που κουνιέται., το κλωνάρι. «Τέττιγες επί των κραδών άδουσιν», λέει ο Αριστοφάνης. Η λέξη αυτή είναι η αρχική και μας δίνει το ρήμα κραδαίνω= κουνώ, συνήθως απειλητικά, την μάχαιραν λ.χ. (η οποία, δυστυχώς, εγκλημάτησε και έσφαξε αθώο παλικάρι ). Από το κραδαίνω, βγαίνει το ουσιαστικό κραδασμός και το ρηματικό επίθετο κραδαντός, που δεν χρησιμοποιείται, ενώ είναι εν χρήσει, όπως και σε πολλά ρήματα,(π.χ. μολυντός- αμόλυντος), το σύνθετο ακράδαντος: πιστεύω ακράδαντα. Να είστε καλά!