Θεοχάρης Μπικηρόπουλος
Συγγραφέας-Blogger
Σαρακατσάνος ήταν ο τελευταίος οπλαρχηγός του Μακεδονικού Αγώνα ο Γιάννης Ζαρογιάννης
(Καπετάν Νάνης ) που έδρασε στην περιοχή του Ολύμπου
την περίοδο 1909-1912
επικεφαλής σώματος αποτελούμενο κυρίως από Σαρακατσάνους αντάρτες.
Λίγο πριν την απελευθέρωση, το καλοκαίρι του 1912, έγινε θρύλος απαγάγοντας στον Όλυμπο τους Τούρκους αξιωματούχους από την Κατερίνη, γιατί είχαν αποφασίσει να απομακρύνουν από την Κατερίνη στην Στρώμνιτσα 80 οικογένειες Σαρακατσάνων που ήταν οι τροφοδότες του και ήταν αυτός που υποδέχθηκε τον Οκτώβριο του 1912 με το σώμα του τον Ελληνικό στρατό έξω από την Κατερίνη και μπήκε τιμητικά μαζί με τον στρατό μας στην απελευθερωμένη Θεσσαλονίκη.[Olymposvoice.blospot.com]
Όταν πέρασε ο Παύλος Μελάς από την Μακεδονία, έκανε στο Λιτόχωρο, στην Μονή του Αγίου Διονυσίου, μια συγκέντρωση στους εκεί κτηνοτρόφους.
Ο Νάνης παιδί του Γιώργου Ζαρογιάννη γεννήθηκε το 1882 ή 1883 και όταν μεγάλωσε ήθελε να γίνει κλέφτης.
Όταν ήρθε ο Παύλος Μελάς στην Πιερία, του ζήτησε να τον ακολουθήσει και (ο Παύλος Μελάς) δέχθηκε με χαρά και τον πήρε στην ομάδα του.
Αρρώστησε όμως ο Νάνης και ο Μελάς τον έστειλε πίσω.
"Στο άλλο ταξίδι που θα περάσω" του είπε ''θα σε ξαναπάρω μαζί μου''.
Στο επόμενο όμως ταξίδι ο Μελάς δεν πέρασε από το Λιτόχωρο, πέρασε από τον Τίρναβο, και ο Νάνης δεν πήγε μαζί του.
Στο διάστημα που κάθισε ο Νάνης με τον Μελά, ο Μελάς του είπε ότι θα γίνουν κλέφτες στα βουνά επάνω και θα διώκουν τους Βουλγάρους, όπως ο Κατσαντώνης τους Τούρκους.
Αφού ο Νάνης έγινε καλά και έμαθε ότι ο Παύλος Μελάς πέρασε από τον Τίρναβο και όχι από το Λιτόχωρο, έκανε δική του ομάδα και ξεκίνησε τον πόλεμο εναντίον των Κομιτατζήδων και των συνεργατών τους.
Τα περισσότερα μέλη της ομάδας του ήταν Σαρακατσάνοι.
Ανάμεσα στα παλληκάρια του βρίσκονταν και ο Γιάννης Τσακνάκης, Σαρακατσάνος απ΄ τη Μαλαθριά (σημερινό Δίον) της Πιερίας, που ήταν μάλιστα και ψυχογιός του.
Ο Νάνης βοηθούσε όλους τους αδικημένους. Έμαθε ότι υπήρχαν άλλα όπλα, καλύτερα από αυτά που είχε και θέλησε να πάρει και αυτός.
Τα όπλα αυτά ήταν τα Μάνλιχερ.
Για να τα αποκτήσει πήγε σε έναν κτηνοτρόφο στο Λιτόχωρο, στο Γρηγόρη Φούντο, ο οποίος ήταν ξακουστός ζωέμπορας, και του ζήτησε τρία όπλα γιατί ήταν οικονομικά δυνατός.
Αν δεν μου φέρεις τα όπλα του είπε θα σε σκοτώσω.
Ο Φούντος τότε πήγε σε ένα βουλευτή στην Λάρισα ονόματι Ολύμπιο και του είπε τι συμβαίνει.
Ο βουλευτής του είπε ότι τα όπλα έρχονται λίγα λίγα από την Αυστρία.
Κανένας δεν μπορεί να του δώσει εκτός από τον Βασιλιά.
Ο Φούντος του είπε να τα πληρώσουν.
Ο Βασιλιάς δεν παίρνει χρήματα του είπε ο βουλευτής.
Μόνο αν έχει κάποιο δώρο να του κάνεις.
Όταν ήταν μικρός ο Νάνης είχε πιάσει ένα ελάφι.
Όταν μεγάλωσε και έγινε ελαφίνα την έδωσε στο Φούντο.
Ο Φούντος είπε στον βουλευτή να δώσουν στον Βασιλιά την ελαφίνα.
Πήγαν στο Βασιλιά, του είπαν τι ήθελαν και του έδωσαν την ελαφίνα.
Για να τα αποκτήσει πήγε σε έναν κτηνοτρόφο στο Λιτόχωρο, στο Γρηγόρη Φούντο, ο οποίος ήταν ξακουστός ζωέμπορας, και του ζήτησε τρία όπλα γιατί ήταν οικονομικά δυνατός.
Αν δεν μου φέρεις τα όπλα του είπε θα σε σκοτώσω.
Ο Φούντος τότε πήγε σε ένα βουλευτή στην Λάρισα ονόματι Ολύμπιο και του είπε τι συμβαίνει.
Ο βουλευτής του είπε ότι τα όπλα έρχονται λίγα λίγα από την Αυστρία.
Κανένας δεν μπορεί να του δώσει εκτός από τον Βασιλιά.
Ο Φούντος του είπε να τα πληρώσουν.
Ο Βασιλιάς δεν παίρνει χρήματα του είπε ο βουλευτής.
Μόνο αν έχει κάποιο δώρο να του κάνεις.
Όταν ήταν μικρός ο Νάνης είχε πιάσει ένα ελάφι.
Όταν μεγάλωσε και έγινε ελαφίνα την έδωσε στο Φούντο.
Ο Φούντος είπε στον βουλευτή να δώσουν στον Βασιλιά την ελαφίνα.
Πήγαν στο Βασιλιά, του είπαν τι ήθελαν και του έδωσαν την ελαφίνα.
Ο Βασιλιάς ρώτησε για ποιον θέλουν τα όπλα.
Του είπαν ότι τα θέλουν για τον Καπετάν Νάνη.
Τότε αυτός είπε ότι τον ξέρει και ότι θα του δώσει πέντε όπλα αντί για τρία.
Στα χρόνια της ληστοκρατίας ο Καπετάν Νάνης ήταν στο βουνό, ήταν φόβος και τρόμος των πλουσίων αλλά βοηθούσε τους αδικημένους. Ζώντας κρυμμένος στο βουνό, στον Όλυμπο, ήταν... κλέφτες, ληστές.
Τότε αυτός είπε ότι τον ξέρει και ότι θα του δώσει πέντε όπλα αντί για τρία.
Στα χρόνια της ληστοκρατίας ο Καπετάν Νάνης ήταν στο βουνό, ήταν φόβος και τρόμος των πλουσίων αλλά βοηθούσε τους αδικημένους. Ζώντας κρυμμένος στο βουνό, στον Όλυμπο, ήταν... κλέφτες, ληστές.
Και για την επιβίωση και για τον οπλισμό τους.
Λέγεται λοιπόν, ότι ο Καπετάν Νάνης πήρε τα παλληκάρια του και πήγε στο Μοναστήρι.
Εκεί οι καλόγεροι τους έβαλαν να φάνε, να πιούνε, τους κεράσανε και όταν τελειώσανε το φαγοπότι, σηκώθηκε ο καπετάνιος και είπε στους συντρόφους του και τους καλόγερους ,
"άντε, σηκωθείτε να χορέψουμε τώρα"....!Κοιτάχτηκαν οι καλόγεροι αλλά τι να κάνουν, φοβόταν τον Καπετάν Νάνη, η φήμη του ότι ήταν σκληρός και αδίστακτος είχε φτάσει και στο μοναστήρι...
Μπήκαν οι καλόγεροι στο χορό ....
Καλογεράκος ονόματι Καλλίνικος δε μπορούσε να το χωνέψει.
Έκανε μια στροφή στο χορό και βγήκε.
Γύρισε τον κοίταξε στα μάτια ο καπετάν Νάνης, ξαναπιάστηκε στο χορό.
Ξαναβγήκε. Ξαναμπήκε....
Έτσι χόρεψαν όλοι οι καλόγεροι επειδή το ήθελε ο Καπετάν Νάνης...!
21 χρονών ήταν ο Κώστας γνωστός ως Μπαρμπακώτσος Ζαρογιάννης, όταν ακολούθησε τον ξάδερφό του Νάνη στο βουνό. Άντεξε έξη μήνες. Δεν του άρεσε ούτε ο τρόπος ζωής ούτε οι πράξεις τους.
Του έδωσαν το μερίδιό του 60 λύρες κι έφυγε από την ομάδα...!
Μαρτυρίες:
*Ζαρογιάννης Αθανάσιος - Άγιος Σπυρίδωνας/Θεσσαλονίκη
Έκανε μια στροφή στο χορό και βγήκε.
Γύρισε τον κοίταξε στα μάτια ο καπετάν Νάνης, ξαναπιάστηκε στο χορό.
Ξαναβγήκε. Ξαναμπήκε....
Έτσι χόρεψαν όλοι οι καλόγεροι επειδή το ήθελε ο Καπετάν Νάνης...!
21 χρονών ήταν ο Κώστας γνωστός ως Μπαρμπακώτσος Ζαρογιάννης, όταν ακολούθησε τον ξάδερφό του Νάνη στο βουνό. Άντεξε έξη μήνες. Δεν του άρεσε ούτε ο τρόπος ζωής ούτε οι πράξεις τους.
Του έδωσαν το μερίδιό του 60 λύρες κι έφυγε από την ομάδα...!
Μαρτυρίες:
*Ζαρογιάννης Αθανάσιος - Άγιος Σπυρίδωνας/Θεσσαλονίκη
*Ζαρογιάννη Μαρία, Κατερίνη
'Αλλες πηγές
http://sarakatsanoi.blogspot.com/2013/11/1-20-10-2013.html
Βιβλιογραφία
· Α.Κ.Ανεστόπουλος ''Μακεδονικός Αγών'' 1903-1908, Β΄τόμος
· Κ. Μαζαράκης-Αινιάν, ''Μακεδονικός Αγών’’
· Π.Ο.Σ.Σ. ΟΙ ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΑΙΟΙ – ΤΟΜΟΣ Α’, Γιάννης Θ .Κουτσοκώστας ''Οι Σαρακατσαναίοι στον Μακεδονικό Αγώνα
· Ναταλία Μελά, ΄΄Παύλος Μελάς΄΄
· Παύλος Λ.Τσάμης , ΄΄ Μακεδονικός Αγών΄΄
'Αλλες πηγές
http://sarakatsanoi.blogspot.com/2013/11/1-20-10-2013.html
Βιβλιογραφία
· Α.Κ.Ανεστόπουλος ''Μακεδονικός Αγών'' 1903-1908, Β΄τόμος
· Κ. Μαζαράκης-Αινιάν, ''Μακεδονικός Αγών’’
· Π.Ο.Σ.Σ. ΟΙ ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΑΙΟΙ – ΤΟΜΟΣ Α’, Γιάννης Θ .Κουτσοκώστας ''Οι Σαρακατσαναίοι στον Μακεδονικό Αγώνα
· Ναταλία Μελά, ΄΄Παύλος Μελάς΄΄
· Παύλος Λ.Τσάμης , ΄΄ Μακεδονικός Αγών΄΄