Tοῦ Μανώλη ΚοττάκηΣΕ ENA ἐξαιρετικῶς ἐνδιαφέρον ἄρθρο του στήν «Καθημερινή τῆς Κυριακῆς» τό ὁποῖο προκάλεσε τόν ἐνθουσιασμό τοῦ πρέσβεως Πάυατ, ὁ κύριος Ἔντι Ζεμενίδης –ἐκτελεστικός διευθυντής τοῦ Συμβουλίου Ἑλληνοαμερικανικῆς ἡγεσίας– ἀνέλυσε ἐπί μακρόν τούς λόγους γιά τούς ὁποίους ἡ Ἑλλάδα εἶναι γεωπολιτικῶς χρήσιμη στίς Ἡνωμένες Πολιτεῖες Ἀμερικῆς. Συγκεκριμένα τό σημείωμά του ἔφερε τόν τίτλο «Πόσο σημαντική εἶναι ἡ Ἑλλάδα γιά τήν Ἀμερική», ὁ κύριος Ζεμενίδης διατρέχοντας τίς ἑλληνοαμερικανικές σχέσεις σέ εὐρεῖα ἐπισκόπηση ἀπαρίθμησε τούς λόγους τῆς σημασίας μας γιά τούς ὑπερατλαντικούς συμμάχους μας: τήν στάση μας στό θέμα τοῦ 5G ἀπέναντι στούς Κινέζους, τήν ἀξία τοῦ λιμένος Ἀλεξανδρουπόλεως στήν νέα ἀντιρωσσική ἀντινατοϊκή ἄμυνα, τό περιεχόμενο τῆς πρόσφατης συμφωνίας ἀμυντικῆς συνεργασίας, τήν ἐπέκταση τῆς βάσης τῆς Σούδας κ.λπ. Ἡ χωροταξία ἴσως καί νά ἔχει ἀλλάξει ἐλαφρῶς σέ σύγκριση μέ τό παρελθόν, ἀλλά ὁ λόγος πού ἡ Ἑλλάς ἦταν κατά τήν διάρκεια τοῦ Ψυχροῦ Πολέμου χρήσιμος γιά τίς ΗΠΑ ἦταν πάντοτε στρατιωτικός. Μετά τήν ἀνασύνταξη τῆς Ρωσσίας ἀπό τό 2000 ἔγινε ἐνεργειακός καί μετά τήν Κινεζική εἰσβολή στήν Εὐρώπη τήν ἴδια ἐποχή ἔγινε καί ἐμπορικός. Ὑπό αὐτή τήν ἔννοια εἶναι τίμιος ὁ τίτλος τοῦ ἄρθρου τοῦ κυρίου Ζεμενίδη.
Τό μέγα ἐρώτημα πού ἀνακύπτει μετά τήν δημόσια παραδοχή τῶν ΗΠΑ, ὅτι ἐγκαταλείπουν τόν ἀγωγό EastMed ἐπειδή θεωρεῖται μεταξύ ἄλλων «ἑστία ἔντασης στήν περιοχή» (υἱοθετῶντας πλήρως τίς αἰτιάσεις τῶν Τούρκων) εἶναι τό ἑξῆς: «Πόσο σημαντική εἶναι ἡ Ἀμερική γιά τήν Ἑλλάδα;». Ἀσφαλῶς τό ἐρώτημά μας διατυπώνεται μέ μεγίστη ὑπερβολή γιατί προφανῶς καί οἱ ΗΠΑ ἔχουν σημασία γιά ἐμᾶς –οἱ παρεμβάσεις πού ἔκαναν καί γιά δικούς τους λόγους βεβαίως στούς Γερμανούς μᾶς κράτησαν στό εὐρώ στά δύσκολα χρόνια τῶν μνημονίων. Ἡ βάση τῆς Ἀλεξανδρουπόλεως στήν ὁποία σπεύδουν μέ στρατό καί οἱ σουνίτες Σαουδάραβες ἔχει ἐπίσης ἀξία. Τό ἀκριβές ἐρώτημα εἶναι πόσο σημαντική μᾶς ἔχει δείξει στήν πράξη ὅτι εἶναι γιά τά εὐρύτερα συμφέροντά μας ἡ Ἀμερική. Κέρδη προφανῶς καί ἔχουμε καί ἔχουμε ἀπό τήν στρατηγική συμπόρευση μαζί της. Εἶναι ὅμως ὅσα ἀξίζουμε; Ἡ ἀνάλυσή μας θά ἦταν ἴσως μεροληπτική γιά τό πρόσφατο παρελθόν καί θά ἤγετο σέ εὔκολα συμπεράσματα ἄν στεκόμασταν σέ δύο τραυματικά ἱστορικά γεγονότα, στήν εἰσβολή τῶν Τούρκων στήν Κύπρο καί στά Ἴμια. Καί στίς δύο περιπτώσεις μᾶς ἔδειξαν πώς οὔτε γιά ἐκείνους ὁ Ἑλληνισμός ἦταν σημαντικός οὔτε καί οἱ ἴδιοι ὑπῆρξαν σημαντικοί γιά ἐμᾶς. Μᾶλλον ἐπιβλαβεῖς ὑπῆρξε ἡ ἀπάθειά τους γιά τά ἐθνικά μας συμφέροντα. Ἐκ τοῦ ἀποτελέσματος προκύπτει αὐτό. Ἀλλά ἐπειδή ὅπως συνηθίζει νά λέει ὁ Νῖκος Κοτζιᾶς, «ἡ ἱστορία εἶναι μία φυλακή καί δέν πρέπει νά ἐγκλωβιζόμαστε σέ αὐτήν», εἶναι χρήσιμο νά δοῦμε πόσο σημαντικές ἀπεδείχθησαν οἱ ΗΠΑ γιά ἐμᾶς τήν τελευταία δεκαετία.
Μᾶς ἐνίσχυσαν μέ ἐξοπλισμούς; Ὄχι. Ὅσο τά εἶχαν καλά μέ τήν Τουρκία ἑτοιμάζονταν νά τῆς πουλήσουν μαχητικά F35, τώρα λένε θά τά δώσουν σέ ἐμᾶς. Νά δοῦμε. Μᾶς ἐνίσχυσαν μέ φυσικό ἀέριο; Ὄχι. Μᾶς ὑποχρέωσαν νά ἐγκαταλείψουμε τούς ρωσσικούς ἀγωγούς. Ἔστειλαν τόν Πούτιν στήν ἀγκαλιά τοῦ Ἐρντογάν. Μᾶς ὑποσχέθηκαν ὅτι ὁ νέος διάδρομος EastMed θά δώσει γεωπολιτικό βάρος στήν χώρα μας καί θά μειώσει τήν ἐξάρτησή της ἀπό τό ρωσσικό φυσικό ἀέριο. Καί μετά ἀπό δέκα χρόνια φαγούρας, τώρα τόν ἐνταφιάζουν καί (ἀν)επισήμως. Διότι παρασκηνιακῶς μᾶς τό λένε ἀπό τό 2020. Δέχθηκαν μήπως νά δημιουργήσουν μηχανισμό γιά τήν παραβίαση τῶν ἐναερίων συνόρων μας ἀπό τά τουρκικά μαχητικά ἀεροσκάφη; Ἄν καί δεσμεύτηκαν γραπτῶς στήν πρώτη συμφωνία γιά τόν EastMed τό 2018 ἔπειτα τό State Department μᾶς διεμήνυσε ὅτι δέ θά λάβει θέση «ὅσο ὑπάρχει ἐκκρεμότητα γιά τά σύνορα Ἑλλάδος – Τουρκίας στόν ἀέρα». Μήπως μέ τό ἐπίμαχο non paper πού ἀπέστειλαν στήν ἔλληνική Κυβέρνηση γιά τόν ΕastMed στίς 22 Δεκεμβρίου δεσμεύτηκαν ὅτι θά στηρίξουν τίς ἔρευνες τοῦ γαλλικοῦ ἐρευνητικοῦ Nautical Geo νοτίως τῆς Κρήτης; Ὅσοι διάβασαν τό ἀπόρρητο αὐτό κείμενο λένε «ὄχι». Ἀπό τήν διατύπωσή του φαίνεται ὅτι προτείνεται πρός τά δύο μέρη ἡ καθιερωμένη ἀποχή ἀπό ἐνέργειες. Οὐδετερότης. Ἐνέταξαν μήπως τήν Σκῦρο καί τά Δωδεκάνησα στήν συμφωνία ἀμυντικῆς συνεργασίας πού ὑπέγραψαν μαζί μας ὅπως τούς ζητούσαμε; Ὄχι καί πάλι. Γιά τά Δωδεκάνησα ἀρνήθηκαν κατηγορηματικά, οὔτε τά πλοῖα της δέ δένουν ἐκεῖ, γιά τήν Σκῦρο ἄφησαν ἕνα ἀνοικτό παράθυρο στήν συμφωνία γιά νά μᾶς χρυσώσουν τό χάπι.
Στό Σκοπιανό, τέλος, τί κερδίσαμε πού ἐπιτρέψαμε τήν ἔνταξη τῆς γείτονος στό ΝΑΤΟ; Μήπως ὅτι θά ἐπιτηροῦμε τόν ἐναέριό τους χῶρο; Καί αὐτό μᾶς τό ἀφαίρεσαν, ἡ ἁρμοδιότητα μεταβιβάστηκε στήν συμμαχία! Ποῦ καταλήγουμε κατόπιν ὅλων αὐτῶν λοιπόν; Ἐμεῖς ξέρουμε ὅτι εἴμαστε σημαντικοί γιά τήν Ἀμερική. Εὐχαριστοῦμε πολύ τόν κύριο Ζεμενίδη γιά τήν ὑπενθύμιση. Ἡ Ἀμερική τό ξέρει ὅμως; Καί κυρίως τό δείχνει; Πῶς τό δείχνει; Δυστυχῶς δίπλα στό προβοκατόρικο ἐρώτημα «πόσο σημαντική εἶναι ἡ Ἀμερική γιά τήν Ἑλλάδα» ὀφείλουμε νά προσθέσουμε ἀκόμη ἕνα πολύ νέο: «Πόσο μποροῦμε νά ἐμπιστευόμαστε τήν Ἀμερική;». Ἄν κρίνουμε ἀπό τό γεγονός ὅτι μιά ὑπερδύναμη ὑπαναχωρεῖ ἀπό δεσμεύσεις της μέ non paper καί ὄχι μέ γραπτό ἐπίσημο κείμενο, ἔχουμε μία πρώτη εἰκόνα. Ὑπάρχει ὅμως διπλός τρόπος γιά νά μᾶς διαψεύσει. Τό 2020 ὁ πρέσβυς Πάυατ σέ δηλώσεις του εἶχε ἀφήσει ἀνοικτό τὁ ἐνδεχόμενο νά συμμετάσχει στήν πρωτοβουλία EastMed Gaz Forum καί ἡ Τουρκία. Εἶχε δηλώσει συγκεκριμένα τό ἑξῆς: «Δέν θέλουμε νά ἀποκλείσουμε κανέναν. Ἐλπίζουμε ὅτι ἡ ἐνέργεια θά γίνει κινητήριος δύναμη τῆς συνεργασίας, καί αὐτό ἤδη συμβαίνει, καί δέν εἶναι μόνο μεταξύ Ἑλλάδας, Ἰσραήλ καί Κύπρου, ἀλλά ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο βλέπετε τώρα τίς συνέργειες, μέ τήν εἰσαγωγή τῆς Αἰγύπτου, μέ τήν εἰσαγωγή τοῦ Λιβάνου, μέ τήν εἰσαγωγή τῆς Ἰορδανίας. Ὅλα αὐτά βοηθοῦν στήν ἐπέκταση τῶν οἰκονομικῶν εὐκαιριῶν, καί ἐλπίζουμε ἰδιαίτερα ὅτι αὐτός ὁ διάλογος, συμπεριλαμβανομένου τοῦ EastMed Gas Forum, ὅπου οἱ Ἡνωμένες Πολιτεῖες ἔχουν ζητήσει καθεστώς παρατηρητῆ, θά κρατήσει ἀνοιχτή τήν πόρτα καί στήν Τουρκία». (“We don’t wish to exclude anybody. We hope that energy will become a driver of cooperation, and that already is happening, and it’s not just between Greece, Israel, and Cyprus, but the way in which you see cooperation now bringing in Egypt, bringing in Lebanon, bringing in Jordan. All of this helps to raise economic opportunities, and we very much hope that this dialogue, including the East Med Gas Forum, where the United States has sought observer status, will keep the door open as well to Turkey.”) Ἐλπίζουμε, τέλος, ὅτι ἄν ἡ Ἑλλάδα προχωρήσει σέ ἔρευνες ἤ σέ ἐπέκταση τῶν χωρικῶν της ὑδάτων μελλοντικῶς νοτίως τῆς Κρήτης σέ περιοχή πού δέν ἀμφισβητεῖται οὔτε ἀπό τό παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, ἡ Ἀμερική νά σταθεῖ ἐπί τέλους πραγματικά δίπλα μας. Τότε θά ἀρθοῦν αὐτοδικαίως ὅλες οἱ ἐπιφυλάξεις πού δημιούργησε μέ τήν συμπεριφορά της ἀπέναντί μας. Καί θά μᾶς ἀποδείξει σέ μιά στιγμή ὁριακή, ὅτι ἡ Ἀμερική εἶναι σημαντική γιά ἐμᾶς.
πηγη: ΕΣΤΙΑ