Λιτοχωρίτες κλεφταρματωλοί στον Όλυμπο και στα Πιέρια-φωτο

"Το Λιτόχωρο συμμετείχε στα "Ορλωφικά" το 1770, στην Επανάσταση του 1821, στο Μακεδονικό κίνημα του 1854, στην Επανάσταση του Ολύμπου στα 1878 ως Έδρα της Επαναστατικής Κυβέρνησης και σε πολλά άλλα..."

200 χρόνια πέρασαν από το κορυφαίο γεγονός της νεότερης Ελλάδας: την Επανάσταση του 1821. Ήταν η γενναία πράξη που έμελλε να είναι η απαρχή της δημιουργίας του σύγχρονου Ελληνικού Κράτους! Όμως μέχρι να πραγματοποιηθεί το όνειρο της απελευθέρωσης, πολλές προσπάθειες...
έγιναν για την αποτίναξη του Οθωμανικού ζυγού... Πολλά επαναστατικά κινήματα διοργανώθηκαν με κίνητρο τον καημό της ελευθερίας από τον λαό και ψυχωμένους ηγέτες αγωνιστές. Αλλά και μετά την Επανάσταση του 1821 συνεχίστηκαν τα Επαναστατικά Κινήματα αφού δεν απελευθερώθηκαν όλα τα Ελληνικά εδάφη. Ο αγώνας συνεχίστηκε μέσα σε δύσκολες συνθήκες και συνεχείς ανακατατάξεις και αναταράξεις στον ευρύτερο Βαλκανικό χώρο...
Το Λιτόχωρο ακολούθησε όλη αυτή την πορεία συμμετέχοντας σε πολλές κινήσεις στη γενική προσπάθεια του Έθνους. 

Με αιχμή τους Λιτοχωρίτες κλεφταρματωλούς στον Όλυμπο στα Πιέρια και στη Μακεδονία, τους Λιτοχωρίτες ναυτικούς που κυριαρχούσαν στη Μεσόγειο με τα καράβια και τη ναυτοσύνη τους, όπως και το Μοναστήρι του Αγίου Διονυσίου ως εστία οργάνωσης και αντίστασης, ο τόπος μας πρόσφερε Ψυχή και Αίμα στον πανεθνικό αγώνα! 

Αντίτιμο της συμμετοχής του Λιτοχώρου είναι ήταν το κάψιμο και η καταστροφή του οικισμού και του Μοναστηριού πολλές φορές! 

Οι σφαγές, το ξεσπίτωμα, οι βιασμοί, η σκλαβιά ήταν το επιστέγασμα των αγώνων που ακολουθούσαν κάθε απελευθερωτική κίνηση!
Το Λιτόχωρο συμμετείχε στα "Ορλωφικά" το 1770, στην Επανάσταση του 1821, στο Μακεδονικό κίνημα του 1854, στην Επανάσταση του Ολύμπου στα 1878 ως Έδρα της Επαναστατικής Κυβέρνησης και σε πολλά άλλα...

 Η τοποθεσία του ανάμεσα στον Όλυμπο και το Θερμαϊκό ήταν ιδανικά στρατηγική σε συνδυασμό με τις δύσβατες περιοχές του βουνού και τα καράβια στη θάλασσα. 

Το έμψυχο πατριωτικό υλικό και η οικονομική ευμάρεια κυρίως με το ναυτικό εμπόριο ήταν επίσης σημαντικοί λόγοι.

Ο Κοσμάς ο Αιτωλός μίλησε στον πλάτανο στο Χοροστάσι, ο Ρήγας Φεραίος βρήκε καταφύγιο στο Λιτόχωρο όταν οι Τούρκοι τον κυνηγούσαν στο Πήλιο, ο θρυλικός Νικοτσάρας βρήκε τον θάνατο λίγο έξω από το Λιτόχωρο, Λιτοχωρίτικα καράβια μετέφεραν τους Οπλαρχηγούς της Μακεδονίας στην Σκιάθο όταν ο Κολοκοτρώνης ζήτησε να τους συναντήσει για την οργάνωση του Αγώνα.... Στα "Μαύρα καράβια", φόβος και τρόμος του Τουρκικού στόλου, συμμετείχαν τα Λιτοχωρίτικα καράβια "Όλυμπος" και "Λιτόχωρο". 

Οι Λιτοχωρίτες καραβοκύρηδες, ως Τούρκοι υπήκοοι είχαν την τούρκικη σημαία υψωμένη στο κατάρτι. Αυτό δεν μπορούσαν να το χωνέψουν γι' αυτό και ο καθένας είχε και τη δική του σημαία, με έναν σταυρό στη μέση!

Είναι τα "Σίχνα" που στολίζουν στη γιορτή των Θεοφανείων το μοναδικά ιδιαίτερο Λιτοχωρίτικο έθιμο... 

Πολλά ακόμη θα μπορούσαμε να πούμε αλλά ο χώρος εδώ μέσα δεν αρκεί!

 Ευτυχώς πάρα πολλά έχουν καταγραφεί με γραπτά ντοκουμέντα και μαρτυρίες στους 19 τόμους της σειράς "ΧΡΟΝΙΚΑ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ" που εκδίδει μετά από βασανιστική έρευνα ο μελετητής της Τοπικής μας Ιστορίας και Παράδοσης κ. Μασταγκάς Σωτήρης.

Παροτρύνουμε, λοιπόν, όλους μας, να προμηθευτούν τα βιβλία αυτά και να γίνουν κοινωνοί της Ιστορίας του τόπου μας!
Πολλά από τα γεγονότα έχουν ιστορηθεί στο Σύλλογό μας στην μεγάλη ετήσια εκδήλωση της γιορτής του Αγίου Διονυσίου με ομιλίες που έκαναν μέλη της Λιτοχωρίτικης Παροικίας της Θεσσαλονίκης, όπως ο Δημήτριος Κατσαμάκας, ο Αθανάσιος Καναβούρας, πρώην Πρόεδρος του Συλλόγου μας, από τους οποίους αντλήσαμε πολλά στοιχεία.
Μετά από όλα αυτά που προαναφέρθηκαν, νομίζουμε ότι δικαιούμαστε ν' αναφωνήσουμε:
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΛΙΤΟΧΩΡΟ!

Για το Δ.Σ.
Ο Πρόεδρος, Θεόδωρος Κάκκαλος
Η Γεν. Γραμματέας, Ελένη Καναβούρα