20.7.20

Δωρεά και χορηγία: τι σημαίνουν οι έννοιες και τα νομικά χαρακτηριστικά τους

Η λέξη "χορηγία" είναι αρχαία ελληνική και προέρχεται από τις λέξεις "χορόν" και "άγω" που σημαίνει σε ελεύθερη μετάφραση "επιδοτώ τον χορό σε μια τραγωδία". Οι χοροί αποτελούνταν...
από άνδρες ηθοποιούς και τους μισθούς τους τους πλήρωναν πλούσιοι πολίτες που βγαίναν με κλήρο. Στην σημερινή εποχή, η λέξη σημαίνει ότι κάποιος επιδοτεί μία πράξη, μία ενέργεια, μια προσπάθεια, μια εκπομπή, ένα site, μια έκδοση ή έναν σύλλογο κλπ. 
Χορηγούς έχουν οι περισσότερες ομάδες σε διάφορα σπορ, αθλητές, ερευνητικά κέντρα κι οτιδήποτε μπορεί να θεωρηθεί ως χρηματική ενίσχυση με την ..ανταλλαγή συνήθως μιας διαφήμισης του χορηγού.

Προκειμένου να προσδιορισθεί το νομικό περιεχόμενο της έννοια της χορηγίας και μάλιστα σε σχέση προς την έννοια της δωρεάς, είναι απαραίτητη η παράθεση των βασικών χαρακτηριστικών των δύο εννοιών. Κατ” άρθρο 496 Α.Κ. η παροχή σε κάποιον ενός περιουσιακού αντικειμένου αποτελεί δωρεά, αν γίνεται κατά τη συμφωνία των μερώn χωρίς αντάλλαγμα. 

Συνεπώς για να κάνουμε λόγο για δωρεά απαιτείται:

*Παροχή αντικειμένου περιουσίας σε κάποιον (δωρεοδόχο) και

*Συμφωνία του δίδοντος και λαμβάνοντος, ότι η παροχή αυτή γίνεται άνευ ανταλλάγματος. 

Μάλιστα, δεν μας απασχολεί το κίνητρο του δωρητή αναφορικά με τη δωρεά, αλλά αρκεί και μόνο ότι αυτός θέλει να προσφέρει κάτι χωρίς αντάλλαγμα.
Επιπλέον, παρόλο που δεν αναφέρεται στο νόμο, θεωρείται αυτονόητο, ότι η παροχή πρέπει να καθιστά πλουσιότερο το λήπτη (Φίλιος Ενοχ. Δικ. Ειδ. μέρος εκδ. 1974 σελ. 72). Γίνεται όμως δεκτό, ότι υπάρχουν περιπτώσεις δωρεάς, κατά τις οποίες μειούται η περιουσία του δωρητή χωρίς αντίστοιχο πλουτισμό του δωρεοδόχου (Φραγκίστας Ερμ.Α.Κ. άρθρο 496 επ. Καυκάς, Ενοχ. Δίκαιον κατ” άρθρ. ερμην. εκδ. στ` σελ 7).

Καθόσον αφορά τη έννοια της δωρεάς στα πλαίσια του φορολογικού δικαίου είναι πρόδηλο, ότι η έννοια αυτή, όπως αναλύεται στο άρθρο 34 του Ν.Δ. 118/73 «Περί Κώδικος Φορολογίας Κληρονομιών, δωρεών κ.λπ» τυγχάνει κατά πολύ ευρύτερη της κατά τον Αστικό Κώδικα εννοίας της δωρεάς. Και τούτο διότι κτήση περιουσίας αιτία δωρεάς, για την επιβολή φόρου, είναι η κατά τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα συνιστώμενη δωρεά αλλά και η κτήση εκ πάσης παροχής, παραχωρήσεως ή μεταβιβάσεως οιουδήποτε περιουσιακού στοιχείου άνευ ανταλλάγματος έστω και αν δεν κατηρτίσθη έγγραφον (άρθρ. 34 παρ. 1 περ. Α,Β). Εξάλλου στη δεύτερη παράγραφο του ιδίου άρθρου απαριθμούνται αρκετές περιπτώσεις κτήσεως περιουσιακών στοιχείων, που κατά ρητή πρόβλεψη θεωρούνται ως δωρεές για την επιβολή του σχετικού φόρου (Γνωμοδότηση υπ` αριθ. 531/22-6-1995 Ν.Σ.Κ.).

Καθ” όσον αφορά την έννοια της χορηγίας, 
τα χαρακτηριστικά της είναι τα κάτωθι. Η χορηγία αποτελεί οικονομική παροχή βασικώς άνευ ανταλλάγματος που γίνεται προς πραγματοποίηση έργου όχι αναγκαία τεχνικού άλλα και υπό την έννοια πραγματοποιήσεως συγκεκριμένης εκδηλώσεως κοινωνικής, θρησκευτικής, αθλητικής κ.λπ. η επίτευξης συγκεκριμένου αποτελέσματος, τις δαπάνες των οποίων τείνει να καλύψει η χορηγία αυτή (Γνωμ. Ν.Σ.Κ.430/93).

Υπό τα δεδομένα αυτά η έννοια της χορηγίας ταυτίζεται με αυτή της δωρεάς, όπως αναλύθηκε παραπάνω με την αυστηρή προϋπόθεση, ότι δεν συνομολογείται ή δεν υποκρύπτεται υποχρέωση αντιπαροχής εκ μέρους του δεχόμενου την οικονομική παροχή. Συνεπώς, κάθε περίπτωση χορηγίας πρέπει να αντιμετωπίζεται από την φορολογούσα αρχή με στάθμιση των ως άνω δεδομένων, προκειμένου να εξευρεθεί, αν η συμβατικά χαρακτηριζόμενη ως χορηγία συνιστά χαριστική δόση χωρίς αντάλλαγμα, οπότε πρόκειται περί δωρεάς κατά την έννοια του φορολογικού νόμου (αρ. 34 ΝΔ 118/1973) ή υποκρύπτει αντάλλαγμα προς τον χορηγό, οπότε, αν τούτο είναι ανάλογο προς την παροχή αυτού πρόκειται περί αμφοτεροβαρούς σύμβασης, αν δε τούτο καλύπτει μέρος της παροχής του χορηγού, υφίσταται δωρεά κατά το υπερβάλλον την παροχή τμήμα του ανταλλάγματος.

Ελένη Κλουκινιώτη