«Για την πλειονότητα των ανθρώπων με αναπηρία στη χώρα μας η καραντίνα δεν είναι κάτι καινούργιο. Ακούγεται... αστείος ο εγκλεισμός 42 ημερών στους ανθρώπους που έχουν αναγκαστεί από την κοινωνία να είναι σε καραντίνα χρόνια ή δεκαετίες. Πολλοί, λανθασμένα, πιστεύουν ότι γι’ αυτό φταίει η αναπηρία που έχει κάποιος.
Η πραγματικότητα είναι ότι φταίει η κοινωνία που δεν φροντίζει να υπάρχουν οι συνθήκες ώστε κάποιος άνθρωπος με αναπηρία να μπορεί να πάει στην παιδική χαρά, στο σχολείο της γειτονιάς του, στην καφετέρια ή στην ταβέρνα, που δεν μπορεί να εργαστεί, που δεν έχει ίσες ευκαιρίες να έχει ανθρώπινες σχέσεις, είτε φιλικές είτε ερωτικές».
Στα λόγια του Παναγιώτη Πιτσίνιαγκα δεν διακρίνεται κάποιο παράπονο, ίσως μόνο λίγος θυμός, καθώς έρχεται αντιμέτωπος με την ανεπάρκεια της πολιτείας και τις κοινωνικές αγκυλώσεις από τα 21 του χρόνια, όταν έμεινε κινητικά ανάπηρος λόγω τροχαίου.
Τις τελευταίες εβδομάδες, η καθημερινότητα που έχτισε με κόπο, σε πείσμα όλων, ανετράπη και πάλι, εξαιτίας του κορωνοϊού.
Περισσότεροι από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι που ζουν με κάποια μορφή αναπηρίας αυτή τη στιγμή στον πλανήτη αντιμετωπίζουν την ίδια απειλή και παρόμοιες δυσκολίες. Σε πρόσφατο μήνυμά του ο γενικός γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, απηύθυνε έκκληση στις κυβερνήσεις «να θέσουν τα άτομα με αναπηρία στο επίκεντρο της αντιμετώπισης του κορωνοϊού και των προσπαθειών ανάκαμψης, να διαβουλεύονται και να συνεργάζονται μαζί τους». Τόνισε επίσης την ανάγκη να διασφαλιστεί η πρόσβασή τους στην υγειονομική φροντίδα καθότι, όπως σημείωσε, ακόμη και σε κανονικές συνθήκες τα άτομα με αναπηρία ενδέχεται να έχουν πιο περιορισμένη πρόσβαση στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, και κατέληξε ότι η πανδημία εντείνει τις ανισότητες αυτές...
Ο Παναγιώτης είναι ένας ιδιαίτερα δραστήριος άνθρωπος, χαμογελαστός, δοτικός, αεικίνητος, οραματιστής. Ως μέλος της ομάδας του Συνδέσμου Κοινωνικής Ευθύνης για Παιδιά και Νέους (ΣΚΕΠ), σημαντικό μέρος της δουλειάς του είναι να επισκέπτεται καθημερινά σχολεία και να συζητάει με τους μαθητές για θέματα διαφορετικότητας και αναπηρίας. «Στις 6 Μαρτίου, τέσσερις ημέρες πριν από την απόφαση της κυβέρνησης, αποφασίσαμε να σταματήσουμε να επισκεπτόμαστε σχολεία. Υπολογίσαμε τον κίνδυνο στον οποίο εκτίθενται τα στελέχη μας, αλλά κυρίως την ευθύνη που έχουμε απέναντι στους μαθητές και στους εκπαιδευτικούς, στην περίπτωση που κάποιος από εμάς ήταν ασυμπτωματικός και συνέχιζε να έρχεται σε επαφή μαζί τους. Ηταν σοκαριστική η συνειδητοποίηση ότι θα μπορούσα να θέσω σε κίνδυνο τόσους ανθρώπους εν αγνοία μου», λέει.
«Ιδιαίτερα κουραστικό»
Ιδιαίτερη μέριμνα έπρεπε να λάβει και για τη δική του υγεία: «Λόγω της βλάβης μου, έχω αδύναμο αναπνευστικό σύστημα. Η καθημερινότητά μου άλλαξε, γιατί αναγκάστηκα να σταματήσω να εργάζομαι και έπρεπε να είμαι ιδιαίτερα προσεκτικός στις επαφές με άλλο κόσμο. Ηταν ιδιαίτερα κουραστικό ότι μία απλή επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ, που παλιότερα το πιο μεγάλο πρόβλημα ήταν να διαλέξω ποια δημητριακά θα πάρω κάθε φορά, έγινε πηγή άγχους, γιατί έπρεπε να προσέχω να μην πλησιάζω τους υπόλοιπους πελάτες». Δεν έχει σταματήσει να πηγαίνει στο σούπερ μάρκετ για τα ψώνια του σπιτιού και φυσικά κάνει περιπάτους.
Αυτό που του έχει λείψει περισσότερο είναι η φυσική επαφή με τους αγαπημένους του ανθρώπους, ομολογεί. «Οταν ξεκίνησαν τα μέτρα, πέρασα από το σπίτι της μάνας μου να της δώσω κάτι που μου είχε ζητήσει να της ψωνίσω. Με σόκαρε το άγχος που είχα να μη με πλησιάσει, κυρίως για το δικό της καλό, γιατί είναι μεγαλύτερη. Είναι πολύ άσχημο συναίσθημα να φοβάσαι να σε πλησιάσει ο άνθρωπος που σε έχει μεγαλώσει. Από την άλλη, μου έχει λείψει η επαφή με καινούργια μέρη. Με στενοχωρεί ότι δεν μπορώ, όχι μόνο να ταξιδέψω, αλλά ούτε καν να σχεδιάσω ένα ταξίδι, καθώς δεν ξέρουμε πότε θα αρθούν τα μέτρα και θα εκλείψει ο κίνδυνος».
Παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει, παρότι ο νέος ιός έχει ανατρέψει το πρόγραμμα, τις βεβαιότητες, τις σταθερές δισεκατομμυρίων ανθρώπων ανά τον πλανήτη, έχει καταλήξει ότι και αυτό το νόμισμα έχει δύο όψεις: «Νομίζω κάθε δυσκολία μπορεί να έχει και θετικά αποτελέσματα, αρκεί να μπορούμε να τα δούμε και να τα αξιοποιήσουμε. Είδαμε τις γειτονιές μας χωρίς θόρυβο. Πολλοί γονείς κατάφεραν επιτέλους να γνωριστούν με τα παιδιά τους, που μέχρι τώρα δεν τα έβλεπαν επειδή εργάζονταν ατέλειωτες ώρες. Κάποιοι από αυτούς ίσως επιλέξουν να εργάζονται λιγότερο στο μέλλον, ακόμα και αν αυτό θα σημαίνει ότι θα κερδίζουν λιγότερα χρήματα. Ζευγάρια δοκιμάστηκαν. Διάβασα το βιβλίο που είχα στο κομοδίνο τόσο καιρό. Το σκυλί μου είναι ευτυχισμένο που δεν μένει καθόλου μόνο του. Τέλος, επιβεβαίωσα πόσο προνομιούχος είμαι που μοιράζομαι το σπίτι μου και τη ζωή μου με έναν άνθρωπο που περνάμε ιδιαίτερα καλά ακόμα και σε τόσο δύσκολες συνθήκες».
Ευελπιστεί ότι όλοι πήραμε και θα πάρουμε χρήσιμα μαθήματα από την υγειονομική κρίση και τον τρόπο που επηρέασε όλες τις πλευρές της ζωής στον πλανήτη: «Τώρα που είχαμε μία, φαινομενικά, ίδια εμπειρία όλοι μας, ας την αξιοποιήσουμε για να μπορέσουμε να έχουμε και άλλες, θετικές, ίδιες εμπειρίες και ευκαιρίες όλοι μας».
«Ιδιαίτερα κουραστικό»
Ιδιαίτερη μέριμνα έπρεπε να λάβει και για τη δική του υγεία: «Λόγω της βλάβης μου, έχω αδύναμο αναπνευστικό σύστημα. Η καθημερινότητά μου άλλαξε, γιατί αναγκάστηκα να σταματήσω να εργάζομαι και έπρεπε να είμαι ιδιαίτερα προσεκτικός στις επαφές με άλλο κόσμο. Ηταν ιδιαίτερα κουραστικό ότι μία απλή επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ, που παλιότερα το πιο μεγάλο πρόβλημα ήταν να διαλέξω ποια δημητριακά θα πάρω κάθε φορά, έγινε πηγή άγχους, γιατί έπρεπε να προσέχω να μην πλησιάζω τους υπόλοιπους πελάτες». Δεν έχει σταματήσει να πηγαίνει στο σούπερ μάρκετ για τα ψώνια του σπιτιού και φυσικά κάνει περιπάτους.
Αυτό που του έχει λείψει περισσότερο είναι η φυσική επαφή με τους αγαπημένους του ανθρώπους, ομολογεί. «Οταν ξεκίνησαν τα μέτρα, πέρασα από το σπίτι της μάνας μου να της δώσω κάτι που μου είχε ζητήσει να της ψωνίσω. Με σόκαρε το άγχος που είχα να μη με πλησιάσει, κυρίως για το δικό της καλό, γιατί είναι μεγαλύτερη. Είναι πολύ άσχημο συναίσθημα να φοβάσαι να σε πλησιάσει ο άνθρωπος που σε έχει μεγαλώσει. Από την άλλη, μου έχει λείψει η επαφή με καινούργια μέρη. Με στενοχωρεί ότι δεν μπορώ, όχι μόνο να ταξιδέψω, αλλά ούτε καν να σχεδιάσω ένα ταξίδι, καθώς δεν ξέρουμε πότε θα αρθούν τα μέτρα και θα εκλείψει ο κίνδυνος».
Παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει, παρότι ο νέος ιός έχει ανατρέψει το πρόγραμμα, τις βεβαιότητες, τις σταθερές δισεκατομμυρίων ανθρώπων ανά τον πλανήτη, έχει καταλήξει ότι και αυτό το νόμισμα έχει δύο όψεις: «Νομίζω κάθε δυσκολία μπορεί να έχει και θετικά αποτελέσματα, αρκεί να μπορούμε να τα δούμε και να τα αξιοποιήσουμε. Είδαμε τις γειτονιές μας χωρίς θόρυβο. Πολλοί γονείς κατάφεραν επιτέλους να γνωριστούν με τα παιδιά τους, που μέχρι τώρα δεν τα έβλεπαν επειδή εργάζονταν ατέλειωτες ώρες. Κάποιοι από αυτούς ίσως επιλέξουν να εργάζονται λιγότερο στο μέλλον, ακόμα και αν αυτό θα σημαίνει ότι θα κερδίζουν λιγότερα χρήματα. Ζευγάρια δοκιμάστηκαν. Διάβασα το βιβλίο που είχα στο κομοδίνο τόσο καιρό. Το σκυλί μου είναι ευτυχισμένο που δεν μένει καθόλου μόνο του. Τέλος, επιβεβαίωσα πόσο προνομιούχος είμαι που μοιράζομαι το σπίτι μου και τη ζωή μου με έναν άνθρωπο που περνάμε ιδιαίτερα καλά ακόμα και σε τόσο δύσκολες συνθήκες».
Ευελπιστεί ότι όλοι πήραμε και θα πάρουμε χρήσιμα μαθήματα από την υγειονομική κρίση και τον τρόπο που επηρέασε όλες τις πλευρές της ζωής στον πλανήτη: «Τώρα που είχαμε μία, φαινομενικά, ίδια εμπειρία όλοι μας, ας την αξιοποιήσουμε για να μπορέσουμε να έχουμε και άλλες, θετικές, ίδιες εμπειρίες και ευκαιρίες όλοι μας».