Αντωνία Βαρμάζη - ΙστορικόςΛένε πως όποιο χωριό φέρει όνομα από δέντρο είναι
διπλά ευλογημένο από τον Θεό. Από την μια γιατί ο Θεός τους χάρισε πλούσια και εύφορη γη και από την άλλη γιατί τους έστειλε καλό οιωνό για να να βαφτίσουν τον τόπο που πατούν. Η Καστανιά Πιερίας ονομάστηκε έτσι από
τις πλούσιες καστανιές που την περιβάλλουν. Έχει περίπου 250 κατοίκους και βρίσκεται πολύ ψηλά, σχεδον 400 μέτρα. Ανήκει στον Δήμο Πύδνας -Κολινδρού και βρίσκεται ακριβώς πάνω στην οδική αρτηρία που συνδέει τον Κολινδρό με τα Ρυάκια. Οι άνθρωποι ασχολούνται με την γεωργία και την κτηνοτροφία.
Η ιστορία της ξεκινά πολύ παλιά και μάλιστα είχε ένα άλλο όνομα .Την ονόμαζαν Καστανούπολη. Η πραγματική της ιστορία έγκειται στην φύση ,η όποια τους χάρισε απλόχερα ο Θεός. Στην πραγματικότητα η Καστανιά ενέχει μέσα της πολύ δυναμισμό, μα και πολύ πόνο. Οι κάτοικοι του χωριού διακρίνονταν για τον υψηλό φρόνημα ,ήθος και μαχητικότητα. Τούτο το καταλάβαιναν και οι εχθροί που προσπάθησαν να το κατακτήσουν. Αντιλαμβάνονταν πως είχαν ένα ανυπότακτο σθένος, μια ανυπολόγιστα συγκρίσιμη δύναμη ,που αριθμητικά όμως ως ομάδα ήταν μικρή δύναμη.
Οι εχθροί αντίκρυζαν ανυπότακτους κάτοικους στο διάβα τους γι αυτό αποφάσισαν να την κάψουν δυο φορές. Σε αυτό το σημείο πρέπει να εστιάσουμε για να καταλάβουμε την δυναμική της. Το 1822 υπήρξε η χρονιά όπου οι Τούρκοι μάχονταν με τους Έλληνες . Αρχηγός των Ελλήνων ήταν ο Διαμαντής. Η Καστανιά κάηκε, γιατί οι κάτοικοι δεν παραδόθηκαν και αποφάσισαν να αγωνιστούν για το τρίπτυχο ,πατρίς -θρησκεία-οικογένεια. Το 1942 οι Γερμανοί πλέκουν διαφορές ιστορίες για να εξουδετερώσουν το χωριό, το όποιο εξακολουθεί να μάχεται για τα ιδανικά του. Έτσι, οι ίδιοι θεωρούν πως οι κάτοικοι του χωριού ενισχύουν αντιστασιακές δυνάμεις. Το καίνε για δεύτερη φορά. Ο εμφύλιος πόλεμος θα υποδείξει στους κάτοικους την έξοδο από το χωριό και την παραμονή τους στο Αιγίνιο και τον Κολινδρό. Έτσι το χωριό αναστήθηκε μέσα από τις στάχτες του δυο φορές. Οι κάτοικοι επέστρεψαν και το οικοδόμησαν από την αρχή.
Το ιδιαίτερο βασικό χαρακτηριστικό γνώρισμα της ταυτότητας του χωριού αποτελεί το γεγονός ότι είναι τσιφλίκι ακόμα και σήμερα και ίσως από τα λίγο ή ακόμα και το μόνο. Ο επίσκοπος Παρθένιος Βαρδάκας επισημαίνει στην επισκοπική περιφέρεια Κίτρους πως το χωριό αυτό έχει πλούσια βλάστηση και συγκεκριμένα δάσος. Ως εκ τούτου οι ιδιοκτήτες εξήγαγαν μεγάλες ποσότητες ξυλανθράκων για πώληση και εξαγωγή στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Οι άνθρωποι διακρίνονται για την φιλοπονία και την ευσέβεια τους. Αυτό δικαιολογείται πλήρως αν λάβουμε υπόψη πως διατηρούνταν δύο ιεροί ναοί, ο Άγιος Νικόλαος που οικοδόμησαν οι φιλόθρησκοι και φιλόκαλοι Καστανιώτες και το εξωκλήσι του Άγιου Αθανασίου. Φυσικά υπήρχε και νεκροταφείο και μαρτυρείται παρουσία ενός ιερέα, του πατερά Ιωάννη Μπαρμπέρη.
Η κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η καλλιέργεια καπνού και η κτηνοτροφία. Έχει αγροτικό συνεταιρισμό, μονοθέσιο νηπιαγωγείο, αγροτικό ιατρείο (μία φορά την εβδομάδα έρχεται ο γιατρός), Γυμναστικό Αθλητικό Σύλλογο, με την επωνυμία "Ο Αετός". Έχει επίσης Πολιτιστικό Σύλλογο, ο οποίος υπάγεται στο Πολύφυτο αλλά έχει έδρα στην Καστανιά. Το Δημοτικό Σχολείο δε λειτουργεί πια λόγω έλλειψης παιδιών, τα οποία πηγαίνουν στο γειτονικό Κολινδρό. Ωστόσο, σύμφωνα με στοιχεία της δεκαετίας του ' 30, το χωριό είχε 1 σχολείο με 1 δάσκαλο και 36 μαθητές.
Λένε πως το παρελθόν για να διασωθεί στο μέλλον προϋποθέτει το παρόν. Το παρόν του χωριού είναι ο πολιτιστικός μορφωτικός σύλλογος της Καστανιάς Άγιος Αθανάσιος, που απαρτίζεται από νέους ανθρώπους με όραμα και καινοτόμες δράσεις. Ιδρύθηκε το 2013 .Χαρακτηριστικά γνωρίσματα του συλλόγου είναι η επαφή των ανθρώπων με την φύση, τον χορό, το τραγούδι. Διατηρούν την παράδοση τα Χριστούγεννα και στολίζουν αυτοσχέδιο καράβι προς τιμήν της ελληνικής παράδοσης. Τα ανταμώματα είναι μια οργανωμένη πολιτισμική επαφή και επικοινωνία γι αυτό και την τιμούν ιδιαίτερα. Ένα τέτοιο ξεχωριστό πολιτισμικό στιγμιότυπο είναι η κεδρογιορτή, όπου οι άνθρωποι διασκεδάζουν και χορεύουν δίπλα στα κέδρα που καίγονται και θυμίζουν πως η φλόγα που καίει στα μάτια των κάτοικων δεν θα σβήσει ποτέ. Επιπρόσθετα τιμούν τις παρελάσεις και είναι πρόθυμοι να συμμετάσχουν σε οργανωμένες προσπάθειες για το κοινό καλό.
Το σημερινό χωριό στο Νόμο Πιερίας μας δίδαξε πολλά. Η ελληνική ιστορία ενέχει ένα κράμα ανθρώπων με κοινό γνώμονα την διατήρηση της ιστορίας , της παράδοσης και του πολιτισμού. Και να θυμάστε ακόμα και αν ο εχθρός καίει την πατρογονική μας εστία ,η φλόγα που φλέγεται στην ψυχή μας για την ελευθερία μας είναι Θεού σημάδι. Ιδιαίτερες ευχαριστίες για το Δ.Σ το πολιτιστικού συλλόγου Καστανιάς Άγιος Αθανάσιος και κυρίως στον Πρόεδρο Βρακόπουλο Βασίλη, για τα όσα μοιράστηκε με μας για την πραγματική ιστορία του χωριού.