πιθανότατα στον 2ο αιώνα π.Χ. Το κολποσκόπιο έχει μήκος περίπου 220 mm και αποτελείται από έναν άξονα, με μορφή κοχλία που καταλήγει σε διακοσμημένη λαβή σχήματος Τ. Ο κοχλίας περνά μέσα από ένα κυλινδρικής μορφής περικόχλιο, την χελώνη, η οποία μετακινείται αξονικά, μόλις συστραφεί ο άξονας. Η χελώνη φέρει στη μια της πλευρά αξονίσκο, στον οποίο αρθρώνονται περιστροφικά δύο ελαφρά κεκαμμένοι βραχίονες. Στο πέρας των βραχιόνων είναι στερεωμένα δύο έμβολα ενώ ένα τρίτο έμβολο είναι προσαρμοσμένο στο μέσο του κανόνα. Όταν το κολποσκόπιο είναι κλειστό τα τρία έμβολα σχηματίζουν ένα μεταβαλλόμενης κυκλικής διατομής επίμηκες στέλεχος, επονομαζόμενο πριαπίσκος, ή και λωτός, που σημαίνει τριφύλλι, επειδή μέσω της δεξιόστροφης περιστροφής του κοχλία διαιρείται σε τρία σκέλη που διαστέλλουν τον κόλπο. Μια περιγραφή του κολποσκοπίου σώθηκε στο έργο του Παύλου του Αιγινίτη (7ος αιώνας μ.Χ.) που περιγράφει διεξοδικά και τη χρήση του κολποσκοπίου. Η εξεταζόμενη γυναίκα ακινητοποιείται σε κάθισμα (δίφρο). Το ιατρικό εργαλείο εισάγεται στον κόλπο από τον γιατρό, που το κρατά από τις λαβές του, με τον κοχλία στραμμένο προς τα πάνω. Στη συνέχεια τον κοχλία τον περιστρέφει προσεκτικά ο βοηθός. Όταν διασταλεί ο κόλπος, τότε επεμβαίνει ο γιατρός για να θεραπεύσει πιθανό απόστημα. Μετά την έκκριση του πύου χρησιμοποιείται γάζα (λημνίσκος) ποτισμένη σε ροδέλαιο για να απαλύνει το τραύμα. Την εποχή αυτή δεν ακμάζουν μόνο οι θετικές επιστήμες, αλλά και η ιατρική. Με την ανάπτυξή της σχετίζεται το χάλκινο κολποσκόπιο από το Δίον (2ος αιώνας π.Χ.), το οποίο έφερε στο φως ο Δ. Παντερμαλής το 1993 και αντίγραφό του θα εκτεθεί με αφορμή την έκθεση. Το κολποσκόπιο από την περιοχή του Δίου -μαζί με αυτό της Πομπηίας- είναι τα μοναδικά μαιευτικά-γυναικολογικά εργαλεία αυτού του είδους, τα οποία έχουν βρεθεί.
Η λειτουργία τους δεν διαφέρει πολύ από τα σύγχρονα κολποσκόπια.
