Επιμέλεια: Θεοχάρης Μπικηρόπουλος
Συγγραφέας- Βlogger
1. Η μουσική μπήκε πολύ νωρίς στη ζωή σου. Ποιο ήταν το ερέθισμα να επιλέξεις το μπουζούκι;
Θυμάμαι να πιάνω στα χέρια μου μπουζούκι ήδη από επτά χρονών –σχεδόν δηλαδή όταν έμαθα και να διαβάζω– επηρεασμένος από τον αδερφό της μητέρας μου, που τον παρακολουθούσα συχνά να παίζει μπουζούκι στο σπίτι μας.
2. Η αγάπη σας για το μπουζούκι είναι τέτοια που πλέον εδώ και χρόνια χαρακτηρίζεστε «δεξιοτέχνης» του μπουζουκιού. Πόσες θυσίες και πόσος κόπος χρειάζεται κάποιος οργανοπαίκτης, ώστε να φτάσει σε τέτοιο επίπεδο;
Οι θυσίες που πρέπει να κάνει ένας μουσικός για να μάθει το όργανο που έχει επιλέξει, και φυσικά αγαπάει, είναι πολλές και σημαντικές −ιδίως στην παιδική ηλικία. Θυμάμαι τα παιδιά της γειτονιάς να παίζουν στον δρόμο μπάλα, και εγώ να είμαι στο μπαλκόνι και να μελετάω μπουζούκι. Βέβαια, ήταν και το πρώτο μου ακροατήριο, αφού κάποιες φορές με χειροκροτούσαν κιόλας. Δεν έζησα τόσο πολύ την ανεμελιά του παιχνιδιού, αλλά η αλήθεια είναι ότι δεν με ενοχλούσε ιδιαίτερα, ήμουν χαρούμενος με τη μουσική μου. Πρόσεχα πάντα πολύ τα χέρια μου, ειδικά τα δάχτυλά μου. Έβλεπα παιδιά που τραυμάτιζαν τα χέρια τους και έτρεμα στην ιδέα να πάθω κάτι τέτοιο. Καθημερινά μελετούσα για ώρες. Εκείνη την εποχή, είχαμε περισσότερο ελεύθερο χρόνο, ίσως δεν ήταν τόσο απαιτητικό το σχολείο. Μελετούσα, βέβαια, κυρίως τα καλοκαίρια, πρωί και απόγευμα, και τα βράδια στα τραπεζώματα και στις παρέες των γονιών μου. Γενικά, η μουσική με συντρόφευε πάντα. Ο Νίτσε έγραψε ότι «χωρίς τη μουσική, η ζωή θα ήταν ένα λάθος». Κάπως έτσι βλέπω κι εγώ τη μουσική στη ζωή μου.
3. Εκτός από το μπουζούκι, έχετε παρακολουθήσει μαθήματα στη μουσική σε ανώτερο επίπεδο ή παίζετε άλλο όργανο;
Από μικρός αντιλήφθηκα τι σημαίνει όχι μόνο να μάθει κανείς να παίζει, αλλά να σπουδάσει μουσική, και ζήτησα από τους γονείς μου να με γράψουν σε ωδείο. Από τότε μέχρι και σήμερα, παρόλο που έχω ολοκληρώσει τις σπουδές μου στα Ανώτερα Θεωρητικά (Αρμονία, Αντίστιξη, Φούγκα), συνεχίζω να είμαι σπουδαστής στη Σύνθεση. Φέτος θα ολοκληρώσω και αυτό τον κύκλο σπουδών. Μετά σίγουρα κάτι θα βρω να σπουδάσω ακόμα, είναι κάτι που με ανανεώνει διαρκώς. Εξάλλου, οι σπουδές στη μουσική δεν τελειώνουν ποτέ.
4. Ποια η σχέση σας με τη βυζαντινή μουσική;
Ευχαριστώ για την ερώτηση.
Υπηρετώντας την ελληνική μουσική σε όλα της τα είδη, έπρεπε να έχω και γνώσεις της βυζαντινής μουσικής. Στην ελληνική λαϊκή μουσική παίζουμε ανατολίτικες μελωδίες μέσα σε ευρωπαϊκές κλίμακες: συγκερασμένο και ασυγκέραστο σύστημα. Είναι όμως λίγο ειδικό θέμα για να το εξηγήσω πλήρως σε μία απάντηση. Με λίγα λόγια, ήταν απαραίτητη προϋπόθεση να κατανοήσω και τη βυζαντινή μουσική, γι’ αυτό και οδηγήθηκα στο Δίπλωμα Βυζαντινής Μουσικής. Ο πατέρας της μητέρας μου ήταν ψάλτης, αλλά δυστυχώς δεν πρόλαβε να με βοηθήσει
5. Λίγες δεκαετίες πριν η Κατερίνη είχε την τύχη να έχει έναν σπουδαίο δεξιοτέχνη του μπουζουκιού, που μάλιστα έφτασε να παίζει στο Μπρόντγουεϊ, τον Χάρη Λεμονόπουλο. Αισθάνεστε συνεχιστής αυτής της «παράδοσης» στην πόλη μας;
Ο Χάρης Λεμονόπουλος υπήρξε ένας μεγάλος δεξιοτέχνης του μπουζουκιού, με τρομερή ικανότητα στην επεξεργασία μελωδιών, ελληνικών και ξένων. Τα τρομερά του σόλο τα άφησε κληρονομιά σε εμάς τους μπουζουξήδες, μπουζουκτσήδες ή μπουζουκίστες. Επειδή κι εγώ από τη μεριά μου ήθελα να συμβάλω στη διάδοση, τη διδασκαλία και την εξέλιξη του μπουζουκιού, κατέγραψα με απόλυτη ακρίβεια τα αξεπέραστα σόλο του Λεμονόπουλου στο βιβλίο μου «21 Σολιστικές Δημιουργίες του Χάρη Λεμονόπουλου». Αυτό έγινε το 2020. Το βιβλίο προλογίζει η Ρούλα Λεμονοπούλου, κόρη του Χάρη, με την ευχή το βιβλίο μου να ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο, κάτι που ήδη έγινε και για τον οποίο είμαι πολύ χαρούμενος και ικανοποιημένος. Δεν ξέρω αν μπορώ να είμαι κατά κάποιο τρόπο συνεχιστής του Λεμονόπουλου (μεγάλη κουβέντα), αλλά ως δάσκαλος μπουζουκιού, που εδώ και 29 χρόνια διδάσκει με μέθοδο, επιστημονική μουσική γνώση και απόλυτο σεβασμό στη μουσική αισθητική του μπουζουκιού, θεωρώ ότι συμβάλλω στην παράδοση της πόλης μας.
6. Είχατε πολλές συμμετοχές ως σολίστας σε μεγάλες ελληνικές και ξένες ορχήστρες. Πείτε μας περισσότερα στοιχεία γι’ αυτή την επιτυχία και την αναγνώρισή σας.
Είχα την τύχη να συνεργαστώ με μεγάλες ορχήστρες-συμφωνικές με επιτυχία και θεαματικά μουσικά αποτελέσματα. Το σημαντικό σε αυτές τις συνεργασίες είναι ότι σχεδόν πάντα ήμουν και ο σολίστας αλλά και ο ενορχηστρωτής. Αυτό είναι κάτι που οι μουσικοί των ορχηστρών το εκτιμούν βαθύτατα. Την πρώτη φορά που έπαιξα με μια τέτοια ορχήστρα, αιφνιδιάστηκα θετικά όταν μου ζήτησαν οι ίδιοι μουσικοί αυτόγραφο. Εννοείται πως δεν είχα. Αυτό βέβαια συμβαίνει κυρίως στο εξωτερικό, δυστυχώς, αφού στην Ελλάδα μετρημένες είναι οι μεγάλες ορχήστρες.
7. Θεωρείται ότι είναι καθήκον σας η διάδοση της ελληνικής μουσικής;
Νομίζω ότι όλοι όσοι ασχολούμαστε με την ελληνική μουσική το πράττουμε αυτό, συνειδητά ή όχι. Ναι, νομίζω ότι είναι, αλλά και η εξέλιξη της ελληνικής μουσικής είναι ζητούμενο. Δεν ξέρω αν το καταφέρνω, αλλά προσπαθώ με όλες μου τις δυνάμεις. Η ιστορία του καθενός θα το δείξει.
8. Γράφετε μουσική;
Ναι, έχω γράψει και γράφω, κυρίως ορχηστρική μουσική και λιγότερο τραγούδια. Αλλά για να προωθηθεί η μουσική σύνθεση ή τα τραγούδια, χρειάζονται άλλες διαδικασίες, που συνειδητά δεν τις ακολούθησα. Πάντα ήθελα να είμαι μουσικός και όχι δημοσιοσχετίστας.
9. Είναι σε καλύτερη μοίρα ή όχι η μουσική στην Ελλάδα σε σύγκριση με παλαιότερες εποχές, πχ, από τη δεκαετία του ’30, αλλά και από τότε που ανεβήκατε στο πάλκο και στις σκηνές;
Θεωρώ πως γενικότερα είναι σε καλύτερη μοίρα η μουσική από άλλες εποχές. Κυρίως στο θέμα της πρόσβασης στη μάθηση. Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον να μάθει κάποιος μουσική, αλλά και πολλές δυνατότητες πλέον: ωδεία, μουσικές σχολές, μουσικά σχολεία, πανεπιστήμια. Όταν στα 10 μου ανέβηκα στο πάλκο, ήταν γεγονός ασυνήθιστο και ίσως μοναδικό για την Κατερίνη. Σήμερα, όμως, παιδιά μικρής ηλικίας συμμετέχουν σε συναυλίες και μουσικές παραστάσεις με μεγάλη επιτυχία. Οι νέοι μουσικοί είναι καταρτισμένοι μουσικά και μάλιστα σε υψηλό επίπεδο. Μόνο που σήμερα οι μουσικές σκηνές και τα πάλκα είναι ελάχιστα.
10. Υπάρχει ενδιαφέρον μου λέτε από τη νέα γενιά; Έχετε μαθητές που μαθαίνουν μπουζούκι;
Αν εξαιρέσουμε την περίοδο της πανδημίας, το ενδιαφέρον είναι μεγάλο. Έχουν συνειδητοποιήσει οι γονείς, επιτέλους, ότι η μουσική βοηθάει στη γενικότερη καλλιέργεια των παιδιών και στη διαμόρφωση του χαρακτήρα τους. Όταν πήγαινα στο σχολείο, ήμουν ο μοναδικός στην τάξη που σπούδαζε σε ωδείο. Σήμερα, η πλειοψηφία των παιδιών ασχολείται ή ασχολήθηκε κάποια στιγμή με τη μουσική. Σίγουρα δεν θα γίνουν όλοι μουσικοί, αλλά σίγουρα θα μάθουν να είναι καλοί ακροατές, θα μπορούν να εκτιμούν την προσπάθεια των μουσικών σε μια συναυλία και να επιλέγουν με αυστηρότερα κριτήρια τα μουσικά τους ακούσματα. Στο Δημοτικό Ωδείο, όπου διδάσκω από το 1999, έχουν περάσει εκατοντάδες σπουδαστές μπουζουκιού. Πάντα στην αρχή της χρονιάς είχα πρόβλημα πώς θα βολέψω τους νέους μαθητές στο πρόγραμμά μου, που ήταν πλήρες από την πρώτη μέρα. Αλλά και σήμερα, παρόλη την αναστάτωση που έφερε η πανδημία, το πρόγραμμά μου είναι γεμάτο. Είμαι πολύ ευχαριστημένος από το ενδιαφέρον που δείχνουν για το μπουζούκι.
11. Με ποιους μεγάλους Έλληνες συνθέτες της ελληνικής μουσικής έχετε συνεργαστεί;
Γιάννης Σπανός, Δήμος Μούτσης, Μίμης Πλέσσας, Γιώργος Χατζηνάσιος, Διονύσης Σαββόπουλος, Γιώργος Σταυριανός, Χρήστος Νικολόπουλος, Παναγιώτης Στεργίου είναι συνθέτες με τους οποίους είχα την ευκαιρία να συνεργαστώ, μάλιστα με κάποιους περισσότερες από μία φορά, και σίγουρα έμαθα πολλά.
12. Με ξένους έχετε συνεργαστεί;
Το 2013 συνεργάστηκα με τον Eddy Coopman, έναν ολλανδό συνθέτη, με τον οποίο με δένει μια πολύ δυνατή φιλία από τότε. Η πανδημία δυστυχώς φρέναρε την υλοποίηση ενός project που θα πάντρευε τη τζαζ μουσική με το μπουζούκι.
13. Είστε ο εμπνευστής και ιδρυτής της Πολυτονικής Ορχήστρας Κατερίνης; Τι σας οδήγησε σε αυτή την ενέργεια ;
Το 2007 είχα στις τάξεις θεωρίας του ΔΩΚ μαθητές που έπαιζαν διάφορα όργανα: πιάνο, κιθάρα, φλογέρα, κλαρινέτο και άλλα όργανα. Έτσι σκέφτηκα ότι μπορούσα να δημιουργήσω μια ορχήστρα. Παράλληλα, η τάξη μπουζουκιού είχε το σύνολο των μπουζουκιών. Έτσι, και με την «προϋπηρεσία» σε μια ορχήστρα που είχα ήδη δημιουργήσει στο Μουσικό Σχολείο Κατερίνης με πολλές διακρίσεις σε πανελληνίο επίπεδο, πήρα την απόφαση −που μάλλον ήταν και ανάγκη μου− να την ξεκινήσω. Η αρχή δεν ήταν εύκολη. Και όσο η ορχήστρα μεγάλωνε και ανέβαινε σκαλοπάτια, τα εμπόδια πλήθαιναν. Αλλά, κάθε εμπόδιο σε καλό, έλεγα στα παιδιά τότε.
14. Μιλήστε μας για την Πολυτονική και τις δράσεις σας.
Το 2013 η πρώτη Παγκόσμια του Olympus Rhapsody (Eddy Coopman), συνεργασία με την σοπράνο Σόνια Θεοδωρίδου, σύμπραξη με τη Vidin State Orchestra Βουλγαρίας. Αυτές είναι μερικές από τις κορυφαίες παραγωγές της Πολυτονικής Ορχήστρας, εκτός από τις συναυλίες που έχουμε στο ενεργητικό μας.
Ποιος θα ξεχάσει τα «Movies I & II» μια παραγωγή για την οποία είμαι πολύ περήφανος.
Επίσης, ακόμα μου λένε πόσο ωραία ήταν η παράσταση με το έργο του Αλέκου Σακελλάριου.
Τα αφιερώματα στους μεγάλους λαϊκούς: Τσιτσάνη, Βαμβακάρη, Ζαμπέτα, Χιώτη, Κουγιουμτζή, Άκη Πάνου, Καλδάρα κ.ά.
Τη συναυλία για τον Μάνο Χατζιδάκι, όπου παίξαμε «Το χαμόγελο της Τζοκόντα» και ο Αλέξης Κωστάλας δεν μπορούσε να συγκρατήσει τα δάκρυα του, όπως και όλο το ακροατήριο.
Τι να πρωτοθυμηθώ;
Πάντα είχαμε σκοπό την καλύτερη δυνατή παραγωγή μουσικής και αισθητικής. Παλεύουμε στην κυριολεξία να κρατήσουμε αυτή την ορχήστρα. Συμβάλλουμε και εμείς στην πολιτιστική ταυτότητα της πόλη μας από το 2007, και ως Σύλλογος, πλέον, από το 2016. Η Πολυτονική Ορχήστρα έχει αγκαλιαστεί από τον κόσμο της Κατερίνης αλλά και από τη Δημοτική αρχή. Έχουμε πολλά σχέδια να υλοποιήσουμε στο μέλλον, φτάνει να μην μας ξανασταματήσει ξανά ένας covid.
15. Παράλληλα με όλες αυτές τις δραστηριότητες στη μουσική, έχετε και σημαντικό συγγραφικό έργο. Τι αφορούν τα βιβλία σας αυτά;
Τώρα θα μιλήσω για τα θετικά της καραντίνας. Στην περίοδο αυτή βρήκα τον χρόνο που χρειαζόμουν, απ’ ό,τι φάνηκε, για να ολοκληρώσω το συγγραφικό μου έργο.
Έτσι, εξέδωσα βιβλία που αφορούν το μπουζούκι:
· «50 +1 Σόλο»
· «21 Σολιστικές Δημιουργίες του Χάρη Λεμονόπουλου» + Ειδική Έκδοση για Τρίχορδο Μπουζούκι
· «Κλίμακες και Λαϊκοί Δρόμοι» για 6χορδο & 8χορδο μπουζούκι.
Είναι μια καταγραφή διάσημων Σόλο για Μπουζούκι. Ιδίως το βιβλίο με τα Σόλο του Λεμονόπουλου. Τολμώ να πω πως δεν υπήρχε άλλη καταγραφή μέχρι τώρα. Η ανταπόκριση ήταν πολύ θετική, και όπως είπα σε προηγούμενη ερώτηση, το βιβλίο έχει ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο: Ευρώπη, Αμερική, Αυστραλία, Ισραήλ. Στην Ελλάδα οι συνάδελφοι μπουζουκίστες μού έστελναν μηνύματα με κολακευτικά σχόλια και αναζητούσαν το βιβλίο. Ξέρεις, καμιά φορά χρειάζεσαι την επιβεβαίωση, για να διαπιστώσεις ότι είσαι στη σωστή πορεία και να συνεχίσεις.
Θα ήθελα, επίσης, να αναφέρω ότι από τον Φεβρουάριο του 2022 το μπουζούκι πλέον διαβαθμίστηκε και οι σπουδές του ως όργανο ωδείου οδηγούν σε τίτλους σπουδών (Πτυχίο-Δίπλωμα). Τα βιβλία μου αποτελούν την απαραίτητη ύλη γι’ αυτούς τους τίτλους σπουδών. Ήταν κάτι για το οποίο αγωνιούσα και προσδοκούσα εδώ και χρόνια, να γίνει δηλαδή αυτό το βήμα για την ελληνική μουσική. Στο ΦΕΚ περιγράφεται, σχεδόν φωτογραφικά, το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς μου στα βιβλία. 
16. Για να κατανοήσουμε εμείς και οι αναγνώστες μας, ποια είναι η διαφορά μεταξύ τρίχορδου και τετράχορδου μπουζουκιού;
Το τρίχορδο μπουζούκι συνήθως το χρησιμοποιούμε στα ρεμπέτικα ή ρεμπετο- λαϊκά τραγούδια, ενώ το τετράχορδο στα πιο σύγχρονα λαϊκά. Αυτό όμως είναι μια απλουστευτική πρώτη απάντηση που δίνω στους μαθητές μου. Στην πραγματικότητα, επιλέγουμε τι ήχο θέλουμε να έχουμε στο παίξιμό μας. Υπήρξαν μεγάλοι δεξιοτέχνες του μπουζουκιού και τρίχορδοι και τετράχορδοι, όπως τους λέμε. Σαν δάσκαλος πρωτίστως αλλά και σαν σολίστας παίζω και με τα δυο. Δεν τα διαχωρίζω. 
18. Είστε ο ιδανικός να μας μιλήσετε για την αλλαγή στον τρόπο διασκέδασης στη χώρα μετά τα μνημόνια, την πανδημία, την οικονομική κρίση, που άλλαξε τα δεδομένα στη χώρα, μια χώρα όπου η διασκέδαση ακόμη και στα μπουζούκια ήταν καθημερινή συνήθεια
Η εποχή των μνημονίων συνέπεσε με την απόφασή μου να αποχωρήσω από τη νυχτερινή διασκέδαση, που ήδη είχε αρχίσει να αλλάζει μορφή. Γινόταν όλο και πιο ποπ και το μπουζούκι δεν ήταν στο επίκεντρο της ορχήστρας. Νομίζω το 2009-2010 σταμάτησα να κλείνω σεζόν. Στο «Αερικό», μια μουσική σκηνή που λείπει από την πόλη μας, είχα κλείσει την τελευταία μουσική σεζόν. Βέβαια, ήδη είχαν εμφανιστεί τα πρώτα σημάδια της κρίσης.
Πολύ δύσκολα μπόρεσαν να κρατήσουν τα «Μπουζούκια». Οι μουσικοί πλέον δεν μπορούν να βιοπορίζονται αποκλειστικά από τη συμμετοχή τους στη νυχτερινή διασκέδαση.
19. Αν ένας νέος έρθει σε σας να μάθει μπουζούκι έχοντας στο μυαλό του ότι αυτό θέλει να είναι το επάγγελμά του, να ζήσει ως οργανοπαίκτης του μπουζουκιού. Μπορεί να βιοπορισθεί με αυτό σαν επαγγελματίας ή μόνο από αγάπη, ως χόμπι; Ένας μουσικός έχει προοπτικές με αυτά τα δεδομένα να ζήσει από τη μουσική και μόνο με τόσους πλέον νέους που μαθαίνουν μουσική;
Είχα και έχω μαθητές που θέλουν να ακολουθήσουν αυτό το δρόμο. Το πρώτο πράγμα που τους λέω και προσπαθώ να τους κάνω να καταλάβουν είναι ότι δεν μπορούν να είναι μόνο οργανοπαίκτες, χωρίς σπουδές στη μουσική.
Από το 1999 διδάσκει στο Δημοτικό Ωδείο Κατερίνης Μπουζούκι, Μαντολίνο ,θεωρητικά και Ανώτερα Θεωρητικά, ενώ έχει εργαστεί ως αναπληρωτής και στο Μουσικό σχολείο Κατερίνης επί σειρά ετών.
Συμμετέχει ως σολίστ σε μεγάλες ορχήστρες της Ελλάδας και του Εξωτερικού, σε πρωτότυπες ενορχηστρώσεις του για μπουζούκι και συμφωνική ορχήστρα όπως με την Orchestra Amadeus και μαέστρο τον Svilen Simeonov , Ορχήστρα του Μουσικού εργαστηρίου Σερρών με μαέστρο τον Λευτέρη Αερόπουλο , Συμφωνική Ορχήστρα Ωδείου Βορείου Ελλάδος κ.α. Αξιοσημείωτη η συνεργασία από το 2014 μέχρι και σήμερα με την Vidin State Simfonietta και μαέστρο τον Μίκη Μιχαηλίδη, σε ένα πρόγραμμα συναυλιών στα μεγαλύτερα θέατρα της Βουλγαρίας ,με σκοπό τη διάδοση της ελληνικής μουσικής.
Έχει συνεργαστεί με σημαντικούς συνθέτες της Ελληνική μουσικής ως Σολίστ μπουζουκιού, όπως τον Μίμη Πλέσσα, Γιάννη Σπανό, Δήμο Μούτση, Γιώργο Χατζηνάσιο, Χρήστος Νικολόπουλος, Παναγιώτη Στεργίου, Γιώργο Σταυριανό κ.α.
Είναι ιδρυτής, ενορχηστρωτής και μαέστρος της Πολυτονικής Ορχήστρας Κατερίνης, η οποία έχει πραγματοποιήσει σπουδαίες εμφανίσεις και συνεργασίες σε Ελλάδα και εξωτερικό.
Το συγγραφικό του έργο αφορά σε βιβλία για το μπουζούκι : «50+1 Σολο για Μπουζούκι», «21 Σολιστικές Δημιουργίες του Χάρη Λεμονόπουλου» το οποίο έχει και την ειδική έκδοση για τρίχορδο Μπουζούκι, «Κλίμακες και Λαϊκοί Δρόμοι» για τρίχορδο & τετράχορδο μπουζούκι.
Ο Παναγιώτης Λυμπανοβνός στο πρόσφατο ρεσιτάλ για μπυοζούκι και πιάνο, παρουσίασε μπροστά στο κοινό της Κατερίνης, σολιστικά έργα σπουδαίων Σολιστ του Μπουζουκιού που εμπεριέχονται στα βιβλία του.
Θυμάμαι να πιάνω στα χέρια μου μπουζούκι ήδη από επτά χρονών –σχεδόν δηλαδή όταν έμαθα και να διαβάζω– επηρεασμένος από τον αδερφό της μητέρας μου, που τον παρακολουθούσα συχνά να παίζει μπουζούκι στο σπίτι μας.
2. Η αγάπη σας για το μπουζούκι είναι τέτοια που πλέον εδώ και χρόνια χαρακτηρίζεστε «δεξιοτέχνης» του μπουζουκιού. Πόσες θυσίες και πόσος κόπος χρειάζεται κάποιος οργανοπαίκτης, ώστε να φτάσει σε τέτοιο επίπεδο;
Οι θυσίες που πρέπει να κάνει ένας μουσικός για να μάθει το όργανο που έχει επιλέξει, και φυσικά αγαπάει, είναι πολλές και σημαντικές −ιδίως στην παιδική ηλικία. Θυμάμαι τα παιδιά της γειτονιάς να παίζουν στον δρόμο μπάλα, και εγώ να είμαι στο μπαλκόνι και να μελετάω μπουζούκι. Βέβαια, ήταν και το πρώτο μου ακροατήριο, αφού κάποιες φορές με χειροκροτούσαν κιόλας. Δεν έζησα τόσο πολύ την ανεμελιά του παιχνιδιού, αλλά η αλήθεια είναι ότι δεν με ενοχλούσε ιδιαίτερα, ήμουν χαρούμενος με τη μουσική μου. Πρόσεχα πάντα πολύ τα χέρια μου, ειδικά τα δάχτυλά μου. Έβλεπα παιδιά που τραυμάτιζαν τα χέρια τους και έτρεμα στην ιδέα να πάθω κάτι τέτοιο. Καθημερινά μελετούσα για ώρες. Εκείνη την εποχή, είχαμε περισσότερο ελεύθερο χρόνο, ίσως δεν ήταν τόσο απαιτητικό το σχολείο. Μελετούσα, βέβαια, κυρίως τα καλοκαίρια, πρωί και απόγευμα, και τα βράδια στα τραπεζώματα και στις παρέες των γονιών μου. Γενικά, η μουσική με συντρόφευε πάντα. Ο Νίτσε έγραψε ότι «χωρίς τη μουσική, η ζωή θα ήταν ένα λάθος». Κάπως έτσι βλέπω κι εγώ τη μουσική στη ζωή μου.
3. Εκτός από το μπουζούκι, έχετε παρακολουθήσει μαθήματα στη μουσική σε ανώτερο επίπεδο ή παίζετε άλλο όργανο;
Από μικρός αντιλήφθηκα τι σημαίνει όχι μόνο να μάθει κανείς να παίζει, αλλά να σπουδάσει μουσική, και ζήτησα από τους γονείς μου να με γράψουν σε ωδείο. Από τότε μέχρι και σήμερα, παρόλο που έχω ολοκληρώσει τις σπουδές μου στα Ανώτερα Θεωρητικά (Αρμονία, Αντίστιξη, Φούγκα), συνεχίζω να είμαι σπουδαστής στη Σύνθεση. Φέτος θα ολοκληρώσω και αυτό τον κύκλο σπουδών. Μετά σίγουρα κάτι θα βρω να σπουδάσω ακόμα, είναι κάτι που με ανανεώνει διαρκώς. Εξάλλου, οι σπουδές στη μουσική δεν τελειώνουν ποτέ.
Ευχαριστώ για την ερώτηση.
Υπηρετώντας την ελληνική μουσική σε όλα της τα είδη, έπρεπε να έχω και γνώσεις της βυζαντινής μουσικής. Στην ελληνική λαϊκή μουσική παίζουμε ανατολίτικες μελωδίες μέσα σε ευρωπαϊκές κλίμακες: συγκερασμένο και ασυγκέραστο σύστημα. Είναι όμως λίγο ειδικό θέμα για να το εξηγήσω πλήρως σε μία απάντηση. Με λίγα λόγια, ήταν απαραίτητη προϋπόθεση να κατανοήσω και τη βυζαντινή μουσική, γι’ αυτό και οδηγήθηκα στο Δίπλωμα Βυζαντινής Μουσικής. Ο πατέρας της μητέρας μου ήταν ψάλτης, αλλά δυστυχώς δεν πρόλαβε να με βοηθήσει
5. Λίγες δεκαετίες πριν η Κατερίνη είχε την τύχη να έχει έναν σπουδαίο δεξιοτέχνη του μπουζουκιού, που μάλιστα έφτασε να παίζει στο Μπρόντγουεϊ, τον Χάρη Λεμονόπουλο. Αισθάνεστε συνεχιστής αυτής της «παράδοσης» στην πόλη μας;
Ο Χάρης Λεμονόπουλος υπήρξε ένας μεγάλος δεξιοτέχνης του μπουζουκιού, με τρομερή ικανότητα στην επεξεργασία μελωδιών, ελληνικών και ξένων. Τα τρομερά του σόλο τα άφησε κληρονομιά σε εμάς τους μπουζουξήδες, μπουζουκτσήδες ή μπουζουκίστες. Επειδή κι εγώ από τη μεριά μου ήθελα να συμβάλω στη διάδοση, τη διδασκαλία και την εξέλιξη του μπουζουκιού, κατέγραψα με απόλυτη ακρίβεια τα αξεπέραστα σόλο του Λεμονόπουλου στο βιβλίο μου «21 Σολιστικές Δημιουργίες του Χάρη Λεμονόπουλου». Αυτό έγινε το 2020. Το βιβλίο προλογίζει η Ρούλα Λεμονοπούλου, κόρη του Χάρη, με την ευχή το βιβλίο μου να ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο, κάτι που ήδη έγινε και για τον οποίο είμαι πολύ χαρούμενος και ικανοποιημένος. Δεν ξέρω αν μπορώ να είμαι κατά κάποιο τρόπο συνεχιστής του Λεμονόπουλου (μεγάλη κουβέντα), αλλά ως δάσκαλος μπουζουκιού, που εδώ και 29 χρόνια διδάσκει με μέθοδο, επιστημονική μουσική γνώση και απόλυτο σεβασμό στη μουσική αισθητική του μπουζουκιού, θεωρώ ότι συμβάλλω στην παράδοση της πόλης μας.
6. Είχατε πολλές συμμετοχές ως σολίστας σε μεγάλες ελληνικές και ξένες ορχήστρες. Πείτε μας περισσότερα στοιχεία γι’ αυτή την επιτυχία και την αναγνώρισή σας.
Είχα την τύχη να συνεργαστώ με μεγάλες ορχήστρες-συμφωνικές με επιτυχία και θεαματικά μουσικά αποτελέσματα. Το σημαντικό σε αυτές τις συνεργασίες είναι ότι σχεδόν πάντα ήμουν και ο σολίστας αλλά και ο ενορχηστρωτής. Αυτό είναι κάτι που οι μουσικοί των ορχηστρών το εκτιμούν βαθύτατα. Την πρώτη φορά που έπαιξα με μια τέτοια ορχήστρα, αιφνιδιάστηκα θετικά όταν μου ζήτησαν οι ίδιοι μουσικοί αυτόγραφο. Εννοείται πως δεν είχα. Αυτό βέβαια συμβαίνει κυρίως στο εξωτερικό, δυστυχώς, αφού στην Ελλάδα μετρημένες είναι οι μεγάλες ορχήστρες.
Νομίζω ότι όλοι όσοι ασχολούμαστε με την ελληνική μουσική το πράττουμε αυτό, συνειδητά ή όχι. Ναι, νομίζω ότι είναι, αλλά και η εξέλιξη της ελληνικής μουσικής είναι ζητούμενο. Δεν ξέρω αν το καταφέρνω, αλλά προσπαθώ με όλες μου τις δυνάμεις. Η ιστορία του καθενός θα το δείξει.
8. Γράφετε μουσική;
Ναι, έχω γράψει και γράφω, κυρίως ορχηστρική μουσική και λιγότερο τραγούδια. Αλλά για να προωθηθεί η μουσική σύνθεση ή τα τραγούδια, χρειάζονται άλλες διαδικασίες, που συνειδητά δεν τις ακολούθησα. Πάντα ήθελα να είμαι μουσικός και όχι δημοσιοσχετίστας.
9. Είναι σε καλύτερη μοίρα ή όχι η μουσική στην Ελλάδα σε σύγκριση με παλαιότερες εποχές, πχ, από τη δεκαετία του ’30, αλλά και από τότε που ανεβήκατε στο πάλκο και στις σκηνές;
Θεωρώ πως γενικότερα είναι σε καλύτερη μοίρα η μουσική από άλλες εποχές. Κυρίως στο θέμα της πρόσβασης στη μάθηση. Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον να μάθει κάποιος μουσική, αλλά και πολλές δυνατότητες πλέον: ωδεία, μουσικές σχολές, μουσικά σχολεία, πανεπιστήμια. Όταν στα 10 μου ανέβηκα στο πάλκο, ήταν γεγονός ασυνήθιστο και ίσως μοναδικό για την Κατερίνη. Σήμερα, όμως, παιδιά μικρής ηλικίας συμμετέχουν σε συναυλίες και μουσικές παραστάσεις με μεγάλη επιτυχία. Οι νέοι μουσικοί είναι καταρτισμένοι μουσικά και μάλιστα σε υψηλό επίπεδο. Μόνο που σήμερα οι μουσικές σκηνές και τα πάλκα είναι ελάχιστα.
10. Υπάρχει ενδιαφέρον μου λέτε από τη νέα γενιά; Έχετε μαθητές που μαθαίνουν μπουζούκι;
Αν εξαιρέσουμε την περίοδο της πανδημίας, το ενδιαφέρον είναι μεγάλο. Έχουν συνειδητοποιήσει οι γονείς, επιτέλους, ότι η μουσική βοηθάει στη γενικότερη καλλιέργεια των παιδιών και στη διαμόρφωση του χαρακτήρα τους. Όταν πήγαινα στο σχολείο, ήμουν ο μοναδικός στην τάξη που σπούδαζε σε ωδείο. Σήμερα, η πλειοψηφία των παιδιών ασχολείται ή ασχολήθηκε κάποια στιγμή με τη μουσική. Σίγουρα δεν θα γίνουν όλοι μουσικοί, αλλά σίγουρα θα μάθουν να είναι καλοί ακροατές, θα μπορούν να εκτιμούν την προσπάθεια των μουσικών σε μια συναυλία και να επιλέγουν με αυστηρότερα κριτήρια τα μουσικά τους ακούσματα. Στο Δημοτικό Ωδείο, όπου διδάσκω από το 1999, έχουν περάσει εκατοντάδες σπουδαστές μπουζουκιού. Πάντα στην αρχή της χρονιάς είχα πρόβλημα πώς θα βολέψω τους νέους μαθητές στο πρόγραμμά μου, που ήταν πλήρες από την πρώτη μέρα. Αλλά και σήμερα, παρόλη την αναστάτωση που έφερε η πανδημία, το πρόγραμμά μου είναι γεμάτο. Είμαι πολύ ευχαριστημένος από το ενδιαφέρον που δείχνουν για το μπουζούκι.
Γιάννης Σπανός, Δήμος Μούτσης, Μίμης Πλέσσας, Γιώργος Χατζηνάσιος, Διονύσης Σαββόπουλος, Γιώργος Σταυριανός, Χρήστος Νικολόπουλος, Παναγιώτης Στεργίου είναι συνθέτες με τους οποίους είχα την ευκαιρία να συνεργαστώ, μάλιστα με κάποιους περισσότερες από μία φορά, και σίγουρα έμαθα πολλά.
12. Με ξένους έχετε συνεργαστεί;
Το 2013 συνεργάστηκα με τον Eddy Coopman, έναν ολλανδό συνθέτη, με τον οποίο με δένει μια πολύ δυνατή φιλία από τότε. Η πανδημία δυστυχώς φρέναρε την υλοποίηση ενός project που θα πάντρευε τη τζαζ μουσική με το μπουζούκι.
13. Είστε ο εμπνευστής και ιδρυτής της Πολυτονικής Ορχήστρας Κατερίνης; Τι σας οδήγησε σε αυτή την ενέργεια ;
Το 2007 είχα στις τάξεις θεωρίας του ΔΩΚ μαθητές που έπαιζαν διάφορα όργανα: πιάνο, κιθάρα, φλογέρα, κλαρινέτο και άλλα όργανα. Έτσι σκέφτηκα ότι μπορούσα να δημιουργήσω μια ορχήστρα. Παράλληλα, η τάξη μπουζουκιού είχε το σύνολο των μπουζουκιών. Έτσι, και με την «προϋπηρεσία» σε μια ορχήστρα που είχα ήδη δημιουργήσει στο Μουσικό Σχολείο Κατερίνης με πολλές διακρίσεις σε πανελληνίο επίπεδο, πήρα την απόφαση −που μάλλον ήταν και ανάγκη μου− να την ξεκινήσω. Η αρχή δεν ήταν εύκολη. Και όσο η ορχήστρα μεγάλωνε και ανέβαινε σκαλοπάτια, τα εμπόδια πλήθαιναν. Αλλά, κάθε εμπόδιο σε καλό, έλεγα στα παιδιά τότε.
14. Μιλήστε μας για την Πολυτονική και τις δράσεις σας.
Το 2013 η πρώτη Παγκόσμια του Olympus Rhapsody (Eddy Coopman), συνεργασία με την σοπράνο Σόνια Θεοδωρίδου, σύμπραξη με τη Vidin State Orchestra Βουλγαρίας. Αυτές είναι μερικές από τις κορυφαίες παραγωγές της Πολυτονικής Ορχήστρας, εκτός από τις συναυλίες που έχουμε στο ενεργητικό μας.
Ποιος θα ξεχάσει τα «Movies I & II» μια παραγωγή για την οποία είμαι πολύ περήφανος.
Επίσης, ακόμα μου λένε πόσο ωραία ήταν η παράσταση με το έργο του Αλέκου Σακελλάριου.
Τα αφιερώματα στους μεγάλους λαϊκούς: Τσιτσάνη, Βαμβακάρη, Ζαμπέτα, Χιώτη, Κουγιουμτζή, Άκη Πάνου, Καλδάρα κ.ά.
Τη συναυλία για τον Μάνο Χατζιδάκι, όπου παίξαμε «Το χαμόγελο της Τζοκόντα» και ο Αλέξης Κωστάλας δεν μπορούσε να συγκρατήσει τα δάκρυα του, όπως και όλο το ακροατήριο.
Τι να πρωτοθυμηθώ;
Πάντα είχαμε σκοπό την καλύτερη δυνατή παραγωγή μουσικής και αισθητικής. Παλεύουμε στην κυριολεξία να κρατήσουμε αυτή την ορχήστρα. Συμβάλλουμε και εμείς στην πολιτιστική ταυτότητα της πόλη μας από το 2007, και ως Σύλλογος, πλέον, από το 2016. Η Πολυτονική Ορχήστρα έχει αγκαλιαστεί από τον κόσμο της Κατερίνης αλλά και από τη Δημοτική αρχή. Έχουμε πολλά σχέδια να υλοποιήσουμε στο μέλλον, φτάνει να μην μας ξανασταματήσει ξανά ένας covid.
15. Παράλληλα με όλες αυτές τις δραστηριότητες στη μουσική, έχετε και σημαντικό συγγραφικό έργο. Τι αφορούν τα βιβλία σας αυτά;
Τώρα θα μιλήσω για τα θετικά της καραντίνας. Στην περίοδο αυτή βρήκα τον χρόνο που χρειαζόμουν, απ’ ό,τι φάνηκε, για να ολοκληρώσω το συγγραφικό μου έργο.
Έτσι, εξέδωσα βιβλία που αφορούν το μπουζούκι:
· «50 +1 Σόλο»
· «21 Σολιστικές Δημιουργίες του Χάρη Λεμονόπουλου» + Ειδική Έκδοση για Τρίχορδο Μπουζούκι
· «Κλίμακες και Λαϊκοί Δρόμοι» για 6χορδο & 8χορδο μπουζούκι.
Είναι μια καταγραφή διάσημων Σόλο για Μπουζούκι. Ιδίως το βιβλίο με τα Σόλο του Λεμονόπουλου. Τολμώ να πω πως δεν υπήρχε άλλη καταγραφή μέχρι τώρα. Η ανταπόκριση ήταν πολύ θετική, και όπως είπα σε προηγούμενη ερώτηση, το βιβλίο έχει ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο: Ευρώπη, Αμερική, Αυστραλία, Ισραήλ. Στην Ελλάδα οι συνάδελφοι μπουζουκίστες μού έστελναν μηνύματα με κολακευτικά σχόλια και αναζητούσαν το βιβλίο. Ξέρεις, καμιά φορά χρειάζεσαι την επιβεβαίωση, για να διαπιστώσεις ότι είσαι στη σωστή πορεία και να συνεχίσεις.
Θα ήθελα, επίσης, να αναφέρω ότι από τον Φεβρουάριο του 2022 το μπουζούκι πλέον διαβαθμίστηκε και οι σπουδές του ως όργανο ωδείου οδηγούν σε τίτλους σπουδών (Πτυχίο-Δίπλωμα). Τα βιβλία μου αποτελούν την απαραίτητη ύλη γι’ αυτούς τους τίτλους σπουδών. Ήταν κάτι για το οποίο αγωνιούσα και προσδοκούσα εδώ και χρόνια, να γίνει δηλαδή αυτό το βήμα για την ελληνική μουσική. Στο ΦΕΚ περιγράφεται, σχεδόν φωτογραφικά, το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς μου στα βιβλία.
16. Για να κατανοήσουμε εμείς και οι αναγνώστες μας, ποια είναι η διαφορά μεταξύ τρίχορδου και τετράχορδου μπουζουκιού;
Το τρίχορδο μπουζούκι συνήθως το χρησιμοποιούμε στα ρεμπέτικα ή ρεμπετο- λαϊκά τραγούδια, ενώ το τετράχορδο στα πιο σύγχρονα λαϊκά. Αυτό όμως είναι μια απλουστευτική πρώτη απάντηση που δίνω στους μαθητές μου. Στην πραγματικότητα, επιλέγουμε τι ήχο θέλουμε να έχουμε στο παίξιμό μας. Υπήρξαν μεγάλοι δεξιοτέχνες του μπουζουκιού και τρίχορδοι και τετράχορδοι, όπως τους λέμε. Σαν δάσκαλος πρωτίστως αλλά και σαν σολίστας παίζω και με τα δυο. Δεν τα διαχωρίζω.
Άλλη προσέγγιση στο παίξιμο έχω με το τρίχορδο και άλλη με το τετράχορδο. Στο πρόσφατο Ρεσιτάλ που έδωσα έπαιξα και με τα δυο όργανα, θέλοντας να δείξω ότι η δεξιοτεχνία δεν αφορά μόνο το τετράχορδο, που φαίνεται λογικό, αλλά και το τρίχορδο, που έχει πολλές κρυφές δυνατότητες. Στα μαθήματα μου τη μια μέρα παίρνω το τρίχορδο και την άλλη μέρα το τετράχορδο. Οι προχωρημένοι μαθητές μου παίζουν και τρίχορδο και τετράχορδο μπουζούκι.
17. Από την εργασία σας στα νυχτερινά κέντρα διασκέδασης τι σας έχει μείνει ως ανάμνηση;
Ανέβηκα στο πάλκο στα 10 μου. Πάντα ήμουν ο πιτσιρικάς που όλοι προστάτευαν και του μάθαιναν κάτι. Ήμουν πολύ τυχερός. Πέρασα από όλα τα στάδια νυχτερινής διασκέδασης. Ταβέρνες, τα λεγόμενα «Μπουζούκια», «Μουσικές Σκηνές», ακόμα και σε «Σκυλάδικο» έχω παίξει. Είναι μεγάλο σχολείο το «πατάρι», αλλά εύκολα μπορεί να σε αλλοτριώσει. Η οικογένειά μου και οι αρχές που μου έδωσαν οι γονείς μου με κράτησαν μακριά από «κακές» συνήθειες. Ποτέ δεν υπήρξα «νυχτόβιος», μόνο δούλευα στη νύχτα. Από τη νύχτα, βέβαια, κέρδισα χρήματα, με τα οποία σπούδασα, έκανα την οικογένειά μου, το σπίτι μου, βιοπορίστηκα.
17. Από την εργασία σας στα νυχτερινά κέντρα διασκέδασης τι σας έχει μείνει ως ανάμνηση;
Ανέβηκα στο πάλκο στα 10 μου. Πάντα ήμουν ο πιτσιρικάς που όλοι προστάτευαν και του μάθαιναν κάτι. Ήμουν πολύ τυχερός. Πέρασα από όλα τα στάδια νυχτερινής διασκέδασης. Ταβέρνες, τα λεγόμενα «Μπουζούκια», «Μουσικές Σκηνές», ακόμα και σε «Σκυλάδικο» έχω παίξει. Είναι μεγάλο σχολείο το «πατάρι», αλλά εύκολα μπορεί να σε αλλοτριώσει. Η οικογένειά μου και οι αρχές που μου έδωσαν οι γονείς μου με κράτησαν μακριά από «κακές» συνήθειες. Ποτέ δεν υπήρξα «νυχτόβιος», μόνο δούλευα στη νύχτα. Από τη νύχτα, βέβαια, κέρδισα χρήματα, με τα οποία σπούδασα, έκανα την οικογένειά μου, το σπίτι μου, βιοπορίστηκα.
18. Είστε ο ιδανικός να μας μιλήσετε για την αλλαγή στον τρόπο διασκέδασης στη χώρα μετά τα μνημόνια, την πανδημία, την οικονομική κρίση, που άλλαξε τα δεδομένα στη χώρα, μια χώρα όπου η διασκέδαση ακόμη και στα μπουζούκια ήταν καθημερινή συνήθεια
Η εποχή των μνημονίων συνέπεσε με την απόφασή μου να αποχωρήσω από τη νυχτερινή διασκέδαση, που ήδη είχε αρχίσει να αλλάζει μορφή. Γινόταν όλο και πιο ποπ και το μπουζούκι δεν ήταν στο επίκεντρο της ορχήστρας. Νομίζω το 2009-2010 σταμάτησα να κλείνω σεζόν. Στο «Αερικό», μια μουσική σκηνή που λείπει από την πόλη μας, είχα κλείσει την τελευταία μουσική σεζόν. Βέβαια, ήδη είχαν εμφανιστεί τα πρώτα σημάδια της κρίσης.
Πολύ δύσκολα μπόρεσαν να κρατήσουν τα «Μπουζούκια». Οι μουσικοί πλέον δεν μπορούν να βιοπορίζονται αποκλειστικά από τη συμμετοχή τους στη νυχτερινή διασκέδαση.
19. Αν ένας νέος έρθει σε σας να μάθει μπουζούκι έχοντας στο μυαλό του ότι αυτό θέλει να είναι το επάγγελμά του, να ζήσει ως οργανοπαίκτης του μπουζουκιού. Μπορεί να βιοπορισθεί με αυτό σαν επαγγελματίας ή μόνο από αγάπη, ως χόμπι; Ένας μουσικός έχει προοπτικές με αυτά τα δεδομένα να ζήσει από τη μουσική και μόνο με τόσους πλέον νέους που μαθαίνουν μουσική;
Είχα και έχω μαθητές που θέλουν να ακολουθήσουν αυτό το δρόμο. Το πρώτο πράγμα που τους λέω και προσπαθώ να τους κάνω να καταλάβουν είναι ότι δεν μπορούν να είναι μόνο οργανοπαίκτες, χωρίς σπουδές στη μουσική.
Στο παρελθόν σίγουρα μπορούσε κάποιος να βιοποριστεί παίζοντας μπουζούκι. Σε πατάρια, μουσικές σκηνές, που πλέον δεν υπάρχουν αρκετά. Δεν αρκεί να παίζεις μόνο καλά ένα όργανο, πχ μπουζούκι. Αυτό που μπορεί να σε κάνει να ξεχωρίσεις και να μπορέσεις να κάνεις το όνειρό σου πραγματικότητα είναι η μουσική κατάρτιση, γενική και ειδική. Δηλαδή, οι γνώσεις στη μουσική αλλά και οι ειδικές γνώσεις στο όργανο, που πρέπει να πιστοποιούνται. Έχω μαθητές που σπουδάζουν στο Πανεπιστήμιο (ΠΑ.ΜΑΚ) με ειδικότητα στο μπουζούκι και εννοείται πως είμαι πολύ ικανοποιημένος και περήφανος γι’ αυτούς. Παρόλα αυτά, τις προοπτικές του ο κάθε μουσικός τις δημιουργεί μόνος του. Εγώ δείχνω τον δρόμο, τον τρόπο, εξηγώ τους λόγους για τους οποίους αξίζει να μάθει κανείς αυτό το όργανο και βοηθώ στην επίτευξη των στόχων. Το μυστικό είναι να είσαι ευτυχισμένος με το επάγγελμά σου, τους λέω, και αν αυτό είναι η μουσική, ακόμα καλύτερα.
20. Πρόσφατα είχαμε την τύχη στην Κατερίνη και για πρώτη φορά Πανελλαδικά, να παρακολουθήσουμε μια πρωτοποριακή μουσική πρόταση, ένα ρεσιτάλ μπουζουκιού με τη συνοδεία πιάνου. Σας συγχαίρω για το αποτέλεσμα, ήταν πραγματικά εντυπωσιακή αυτή η «συνάντηση» μπουζουκιού–πιάνου. Πώς φτάσατε σε αυτή την πρόταση;
Ήταν μια πρόταση που γυρνούσε καιρό στο μυαλό μου. Καθυστέρησε λόγω Covid. Ήθελα να παρουσιάσω το μπουζούκι όπως εγώ το έχω στο μυαλό μου. Δηλαδή, ως ένα όργανο που δεν χρειάζεται να παίζει μόνο τον κλασικό λαϊκό του ρόλο. Έχουν γραφτεί σπουδαίες μουσικές-σόλο για μπουζούκι που δεν έχουν ακόμα αναδειχθεί. Και γι’ αυτό στο ρεσιτάλ έλειψε −εντέχνως− η αποκλειστικά λαϊκή χροιά του μπουζουκιού.
21. Πιστέψατε σε αυτό το πάντρεμα και εκ του αποτελέσματος «σας βγήκε». Τουλάχιστον αυτή την αίσθηση έχουμε αποκομίσει ως θεατές…
Νομίζω πως «μου βγήκε». Τα σχόλια των θεατών και των μουσικών που ήταν παρόντες αλλά και τα μηνύματα των μουσικών από όλη την Ελλάδα που είδαν βίντεο του ρεσιτάλ ήταν κολακευτικά και ενθουσιώδη. Πέρα από το κομμάτι του μπουζουκιού, ήταν και το μέρος του πιάνου. Οι σπουδές μου στη μουσική (ευρωπαϊκή και βυζαντινή) με βοήθησαν να γράψω τις νότες του πιάνου.
Δεν ήταν μια απλή συνοδεία πιάνου. Η φίλη μου, η Κατερίνα Ελενίδου, η πιανίστρια, ανταποκρίθηκε πλήρως στις απαιτήσεις της γραφής μου, που ήταν αρκετά δύσκολη. Ήθελα να είναι συμπρωταγωνιστικός ο ρόλος του πιάνου.
22. Ποια είναι τα άμεσα σχέδιά σας αφήνοντας πίσω την πανδημία;
Από τον Μάϊο ξεκινούν οι εμφανίσεις με την Πολυτονική Ορχήστρα. Προγραμματίζω να παρουσιάσουμε το Ρεσιτάλ και σε άλλες πόλεις. Από τον Σεπτέμβριο, ελπίζοντας ότι δεν θα έχουμε πισωγύρισμα με Covid ή με κάτι άλλο, έχουμε ιδέες και καινούργιες προτάσεις να υλοποιήσουμε. Ελπίζουμε να παίξουμε σύντομα και στο Θέατρο της πόλης μας, που τόσο λείπει, αλλά ευτυχώς βρίσκεται σε πολύ καλό στάδιο περάτωσης.
23. Ποιο είναι το μήνυμά σας στους αναγνώστες και τους συμπολίτες μας;
Το μήνυμά μου είναι η προτροπή προς τους συμπολίτες μας να στηρίζουν τις μουσικές, θεατρικές και γενικά καλλιτεχνικές προτάσεις που γίνονται, γιατί μόνο ο πολιτισμός μπορεί να μας κρατήσει «ψηλά», για να μην χάσουμε όλα όσα έχουμε καταφέρει μέχρι τώρα, αλλά και να δημιουργήσουμε καινούργια. Μιλάω σαν γονέας, σαν δάσκαλος και σαν καλλιτέχνης.
Σε ευχαριστώ πολύ, φίλε Χάρη, για τη συνέντευξη και την ευκαιρία που μου έδωσες να καταγράψω μερικές σκέψεις μου και να εκφράσω μερικές από τις μουσικές μου αγωνίες.
Ο Παναγιώτης Λυμπανοβνός γεννήθηκε στην Κατερίνη το 1975 και από πολύ μικρός έδειξε το ταλέντο του στο μπουζούκι. Έχει παρακολουθήσει μαθήματα πιάνου και θεωρητικών μουσικών σπουδών στο Δημοτικό Ωδείο Κατερίνης ενώ ολοκλήρωσε τις σπουδές των Ανώτερων Θεωρητικών στο Νέο Ωδείο Θεσσαλονίκης (Αρμονία, Αντίστιξη, Φούγκα). Κατέχει επίσης Δίπλωμα Βυζαντινής Μουσικής και είναι πτυχιούχος της ΑΣΠΑΙΤΕ. 
20. Πρόσφατα είχαμε την τύχη στην Κατερίνη και για πρώτη φορά Πανελλαδικά, να παρακολουθήσουμε μια πρωτοποριακή μουσική πρόταση, ένα ρεσιτάλ μπουζουκιού με τη συνοδεία πιάνου. Σας συγχαίρω για το αποτέλεσμα, ήταν πραγματικά εντυπωσιακή αυτή η «συνάντηση» μπουζουκιού–πιάνου. Πώς φτάσατε σε αυτή την πρόταση;
Ήταν μια πρόταση που γυρνούσε καιρό στο μυαλό μου. Καθυστέρησε λόγω Covid. Ήθελα να παρουσιάσω το μπουζούκι όπως εγώ το έχω στο μυαλό μου. Δηλαδή, ως ένα όργανο που δεν χρειάζεται να παίζει μόνο τον κλασικό λαϊκό του ρόλο. Έχουν γραφτεί σπουδαίες μουσικές-σόλο για μπουζούκι που δεν έχουν ακόμα αναδειχθεί. Και γι’ αυτό στο ρεσιτάλ έλειψε −εντέχνως− η αποκλειστικά λαϊκή χροιά του μπουζουκιού.
21. Πιστέψατε σε αυτό το πάντρεμα και εκ του αποτελέσματος «σας βγήκε». Τουλάχιστον αυτή την αίσθηση έχουμε αποκομίσει ως θεατές…
Νομίζω πως «μου βγήκε». Τα σχόλια των θεατών και των μουσικών που ήταν παρόντες αλλά και τα μηνύματα των μουσικών από όλη την Ελλάδα που είδαν βίντεο του ρεσιτάλ ήταν κολακευτικά και ενθουσιώδη. Πέρα από το κομμάτι του μπουζουκιού, ήταν και το μέρος του πιάνου. Οι σπουδές μου στη μουσική (ευρωπαϊκή και βυζαντινή) με βοήθησαν να γράψω τις νότες του πιάνου.
Δεν ήταν μια απλή συνοδεία πιάνου. Η φίλη μου, η Κατερίνα Ελενίδου, η πιανίστρια, ανταποκρίθηκε πλήρως στις απαιτήσεις της γραφής μου, που ήταν αρκετά δύσκολη. Ήθελα να είναι συμπρωταγωνιστικός ο ρόλος του πιάνου.
22. Ποια είναι τα άμεσα σχέδιά σας αφήνοντας πίσω την πανδημία;
Από τον Μάϊο ξεκινούν οι εμφανίσεις με την Πολυτονική Ορχήστρα. Προγραμματίζω να παρουσιάσουμε το Ρεσιτάλ και σε άλλες πόλεις. Από τον Σεπτέμβριο, ελπίζοντας ότι δεν θα έχουμε πισωγύρισμα με Covid ή με κάτι άλλο, έχουμε ιδέες και καινούργιες προτάσεις να υλοποιήσουμε. Ελπίζουμε να παίξουμε σύντομα και στο Θέατρο της πόλης μας, που τόσο λείπει, αλλά ευτυχώς βρίσκεται σε πολύ καλό στάδιο περάτωσης.
23. Ποιο είναι το μήνυμά σας στους αναγνώστες και τους συμπολίτες μας;
Το μήνυμά μου είναι η προτροπή προς τους συμπολίτες μας να στηρίζουν τις μουσικές, θεατρικές και γενικά καλλιτεχνικές προτάσεις που γίνονται, γιατί μόνο ο πολιτισμός μπορεί να μας κρατήσει «ψηλά», για να μην χάσουμε όλα όσα έχουμε καταφέρει μέχρι τώρα, αλλά και να δημιουργήσουμε καινούργια. Μιλάω σαν γονέας, σαν δάσκαλος και σαν καλλιτέχνης.
Σε ευχαριστώ πολύ, φίλε Χάρη, για τη συνέντευξη και την ευκαιρία που μου έδωσες να καταγράψω μερικές σκέψεις μου και να εκφράσω μερικές από τις μουσικές μου αγωνίες.
Από το 1999 διδάσκει στο Δημοτικό Ωδείο Κατερίνης Μπουζούκι, Μαντολίνο ,θεωρητικά και Ανώτερα Θεωρητικά, ενώ έχει εργαστεί ως αναπληρωτής και στο Μουσικό σχολείο Κατερίνης επί σειρά ετών.
Συμμετέχει ως σολίστ σε μεγάλες ορχήστρες της Ελλάδας και του Εξωτερικού, σε πρωτότυπες ενορχηστρώσεις του για μπουζούκι και συμφωνική ορχήστρα όπως με την Orchestra Amadeus και μαέστρο τον Svilen Simeonov , Ορχήστρα του Μουσικού εργαστηρίου Σερρών με μαέστρο τον Λευτέρη Αερόπουλο , Συμφωνική Ορχήστρα Ωδείου Βορείου Ελλάδος κ.α. Αξιοσημείωτη η συνεργασία από το 2014 μέχρι και σήμερα με την Vidin State Simfonietta και μαέστρο τον Μίκη Μιχαηλίδη, σε ένα πρόγραμμα συναυλιών στα μεγαλύτερα θέατρα της Βουλγαρίας ,με σκοπό τη διάδοση της ελληνικής μουσικής.
Έχει συνεργαστεί με σημαντικούς συνθέτες της Ελληνική μουσικής ως Σολίστ μπουζουκιού, όπως τον Μίμη Πλέσσα, Γιάννη Σπανό, Δήμο Μούτση, Γιώργο Χατζηνάσιο, Χρήστος Νικολόπουλος, Παναγιώτη Στεργίου, Γιώργο Σταυριανό κ.α.
Είναι ιδρυτής, ενορχηστρωτής και μαέστρος της Πολυτονικής Ορχήστρας Κατερίνης, η οποία έχει πραγματοποιήσει σπουδαίες εμφανίσεις και συνεργασίες σε Ελλάδα και εξωτερικό.
Το συγγραφικό του έργο αφορά σε βιβλία για το μπουζούκι : «50+1 Σολο για Μπουζούκι», «21 Σολιστικές Δημιουργίες του Χάρη Λεμονόπουλου» το οποίο έχει και την ειδική έκδοση για τρίχορδο Μπουζούκι, «Κλίμακες και Λαϊκοί Δρόμοι» για τρίχορδο & τετράχορδο μπουζούκι.
Ο Παναγιώτης Λυμπανοβνός στο πρόσφατο ρεσιτάλ για μπυοζούκι και πιάνο, παρουσίασε μπροστά στο κοινό της Κατερίνης, σολιστικά έργα σπουδαίων Σολιστ του Μπουζουκιού που εμπεριέχονται στα βιβλία του.
