“Αυτά τα κόκκινα πάνω στην τάρτα τι είναι;” ρωτώ, κάνοντας τον ανήξερο τους ζαχαροπλάστες που φιλοδοξούν απ’ ό,τι λένε να εκπαιδεύσουν τον ουρανίσκο μας σε νέες απολαύσεις.
«Αυτά, κύριε, είναι φραμπουάζ»,
«Ελληνικά;»,
«Όχι, δεν υπάρχουν εδώ, απ’ έξω έρχονται». Λάθος κάνετε λέω, αλλά από μέσα μου, γιατί δεν μ’ αρέσει να κάνω τον ξύπνιο.
Ελάχιστοι γνωρίζουν ότι στα ελληνικά οι καρποί αυτοί λέγονται σμέουρα και καλλιεργούνται και στη χώρα μας εδώ και αρκετά χρόνια, με σπουδαία αποτελέσματα, ειδικά αν εξετάσουμε το προϊόν από πλευράς εμφάνισης και οικονομικής απόδοσης, ίσως και σε σχέση και με τη γεύση του σε σχέση με το μάλλον άνοστο εισαγόμενο.
Γιατί όποιος μάζεψε έστω και μια φορά άγρια βατόμουρα από δύσβατους ελληνικούς λόγγους ξέρει καλά ότι τα βάτσινα (το άλλο όνομά τους) «σβήνουν» με το άρωμα και τη νοστιμιά τους το φραμπουάζ της οργανωμένης φυτείας που μεγάλωσε γρήγορα με τακτική άρδευση και θέριεψε από τις άγριες λιπάνσεις.
Και τότε γιατί δεν τα βρίσκουμε στην αγορά εύκολα;» ίσως να αναρωτηθείτε. Όχι μόνο γιατί η τιμή τους θα ήταν απαγορευτική (λόγω της δύσκολης συλλογής τους) αλλά και επειδή λόγω του ντελικάτου χαρακτήρα τους, χάνεται γρήγορα η φρεσκάδα τους. Ακόμη και στο ψυγείο δεν κρατάνε πάνω από μια-δυο μέρες, γι’ αυτό πρέπει να αποφασίσουμε τι θα τα κάνουμε την ώρα που τρυπώνουμε μέσα στα βάτα (πολύ νωρίς το πρωί κατά προτίμηση), αψηφώντας τα μυριάδες αγκάθια τους, για να γεμίσουμε το καλαθάκι μας.
Αν το καλαθάκι μας είναι μικρό, θα τα φάμε νωπά, σκέτα ή με λίγη ζάχαρη, ενώ μπορούμε να τα απολαύσουμε με γιαούρτι, παγωτό κρέμα ή ανθότυρο. Αν πάλι βρεθήκαμε σε τόπο που ευνοεί το βατόμουρο ή απλώς προμηθευτήκαμε τους ήμερους καρπούς, ας τους βάλουμε σε τούρτες ή σαν γαρνιτούρα σε τάρτες. Αν πάλι η ποσότητα που διαθέτουμε είναι πραγματικά μεγάλη, μια εύκολη λύση είναι να καταψύξουμε τα βατόμουρα ώστε να μη μας λείψουν μέσα στο χειμώνα. Επίσης μπορούν να γίνουν μαρμελάδα, σιρόπι, ξίδι και λικέρ, διατηρώντας για πολύ καιρό την αρωματική σαγήνη του βατόμουρου…
Και τότε γιατί δεν τα βρίσκουμε στην αγορά εύκολα;» ίσως να αναρωτηθείτε. Όχι μόνο γιατί η τιμή τους θα ήταν απαγορευτική (λόγω της δύσκολης συλλογής τους) αλλά και επειδή λόγω του ντελικάτου χαρακτήρα τους, χάνεται γρήγορα η φρεσκάδα τους. Ακόμη και στο ψυγείο δεν κρατάνε πάνω από μια-δυο μέρες, γι’ αυτό πρέπει να αποφασίσουμε τι θα τα κάνουμε την ώρα που τρυπώνουμε μέσα στα βάτα (πολύ νωρίς το πρωί κατά προτίμηση), αψηφώντας τα μυριάδες αγκάθια τους, για να γεμίσουμε το καλαθάκι μας.
Αν το καλαθάκι μας είναι μικρό, θα τα φάμε νωπά, σκέτα ή με λίγη ζάχαρη, ενώ μπορούμε να τα απολαύσουμε με γιαούρτι, παγωτό κρέμα ή ανθότυρο. Αν πάλι βρεθήκαμε σε τόπο που ευνοεί το βατόμουρο ή απλώς προμηθευτήκαμε τους ήμερους καρπούς, ας τους βάλουμε σε τούρτες ή σαν γαρνιτούρα σε τάρτες. Αν πάλι η ποσότητα που διαθέτουμε είναι πραγματικά μεγάλη, μια εύκολη λύση είναι να καταψύξουμε τα βατόμουρα ώστε να μη μας λείψουν μέσα στο χειμώνα. Επίσης μπορούν να γίνουν μαρμελάδα, σιρόπι, ξίδι και λικέρ, διατηρώντας για πολύ καιρό την αρωματική σαγήνη του βατόμουρου…
Η μουριά ή σκαμνιά εκτός από τη χρήση της στη σηροτροφία, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως τροφή για ζώα, για παραγωγή φρούτων, στη φαρμακευτική, στην αρχιτεκτονική του τοπίου (κήπους), στην παραγωγή ξυλείας, χαρτιού, καυσόξυλων, βιοαερίου και για τη δημιουργία αντιπυρικών ζωνών σε ξηρές και ορεινές περιοχές. Επειδή η μουριά χρησιμοποιείται για παραγωγή ξυλείας και καυσόξυλων, θεωρείται ανανεώσιμη πηγή ενέργειας.