Σκληρές αλήθειες για τους "ετσιθελικώς" λογοτέχνες
Γνωρίζουμε ὅλοι μας πλέον, ὅτι πλὴν ἐλαχίστων ἐξαιρέσεων ἡ πλειονότητα τῶν ποιητῶν ἐκδίδουν
τὰ βιβλία τους χρηματοδοτώντας οἱ ἴδιοι τὸ σύνολο ἢ ἔστω
ἕνα μέρος τῆς ἔκδοσης. Γνωρίζουμε ἐπίσης, ὅτι ἡ πλειονότητα τῶν ἐκδοτικῶν οἴκων ποὺ ἔχουν υἱοθετήσει αὐτὴ τὴν πρακτικὴ ἀνοίγοντας τὸν κύκλο ἐργασιῶν τους καὶ ἀποκτώντας μ' αὐτὸν τὸν τρόπο ἕνα ἐπιπλέον ἔσοδο γιὰ τὸν ἐτήσιο τζίρο τους, δὲν ἐπιλέγουν τὰ βιβλία ποὺ πρόκειται νὰ ἐκδώσουν, μὲ ἀποτέλεσμα ὁ ὁποιοσδήποτε -κυριολεκτικά- νὰ μπορεῖ ἀνὰ πᾶσα στιγμὴ νὰ στείλει ἕνα τελικὸ ἀρχεῖο .pdf στὸν ἐκδότη του, κι αὐτὸς σὲ δέκα-δεκαπέντε ἡμέρες κάνοντας μιὰ στοιχειώδη ἐπιμέλεια καὶ διόρθωση καὶ ἐντάσσοντας τὸ βιβλίο ὑπὸ τὴ σκέπη μιᾶς μακέτας-προκάτ (μὲ πηχαῖα συνήθως τὰ στοιχεῖα τοῦ οἴκου) νὰ τὸ τυπώνει σὲ ἑκατό-διακόσιες κόπιες, στέλνοντάς τὸ σὲ ἕνα-δύο μεγάλα βιβλιοπωλεῖα τῆς Ἀθήνας καὶ τῆς Θεσ/νίκης, κρατώντας τὰ ὑπόλοιπα ἀντίτυπα ἀνεκτύπωτα (οἱ ἀρετὲς τοῦ print on demand), περιμένοντας τὴν ἐξάντληση τοῦ πρώτου τραβήγματος. Ὁ κολοφώνας δὲν ἀναφέρει ἀριθμὸ ἀντιτύπων στὶς πλεῖστες τῶν περιπτώσεων, κάθε νέο τράβηγμα βαφτίζεται "νέα ἔκδοση" καὶ γενικὰ ὅλο αὐτὸ ποὺ κάποτε λεγόταν "τυπογραφικὴ δεοντολογία" ἔχει πάει περίπατο. Παρ' ὅλα αὐτά, ἡ πρακτικὴ αὐτὴ ὑπῆρχε καί παλαιότερα (ἀλήθεια, ὁ Καρυωτάκης, ὁ Σεφέρης, ὁ Ἐλύτης πῶς βγάλανε τὰ πρῶτα τους βιβλία;...) καὶ τελοσπάντων δὲν εἶναι ἐπουδενὶ μεμπτή, ὅσο τηροῦνται κάποιες κόκκινες γραμμὲς δεοντολογίας.
Ὅταν, λοιπόν, ἕνας νέος ποιητὴς γράφει δημόσιους ὕμνους γιὰ τὸν ἐκδότη του, ὁ ὁποῖος ἀφειδώλευτα ἐκδίδει ἑκατὸ καὶ ἑκατόν-πενήντα ποιητικοὺς τίτλους κατ' ἔτος κάτω ἀπὸ μιὰ προκατασκευασμένη μαρκίζα, δίχως μισὸ κριτήριο ἐπιλογῆς καὶ ἀπομυζώντας οἰκονομικά (ἂς μὴν κοροϊδευόμαστε) τὸν ἐπίδοξο συγγραφέα μὴ τηρώντας οὔτε προσχηματικὰ τοὺς κανόνες τῆς τυπογραφικῆς δεοντολογίας, καταστρέφοντας τὴν πιάτσα καὶ διαμορφώνοντας ἕνα δεδικασμένο στὶς αὐτοεκδόσεις ποὺ δύσκολα πλέον ἀνατρέπεται, ἔ, τότε εἶναι νὰ τρελαίνεσαι μὲ τὸ σύνδρομο τῆς Στοκχόλμης ὁρισμένων.Γνωρίζουμε ὅλοι μας πλέον, ὅτι πλὴν ἐλαχίστων ἐξαιρέσεων ἡ πλειονότητα τῶν ποιητῶν ἐκδίδουν
τὰ βιβλία τους χρηματοδοτώντας οἱ ἴδιοι τὸ σύνολο ἢ ἔστω
ἕνα μέρος τῆς ἔκδοσης. Γνωρίζουμε ἐπίσης, ὅτι ἡ πλειονότητα τῶν ἐκδοτικῶν οἴκων ποὺ ἔχουν υἱοθετήσει αὐτὴ τὴν πρακτικὴ ἀνοίγοντας τὸν κύκλο ἐργασιῶν τους καὶ ἀποκτώντας μ' αὐτὸν τὸν τρόπο ἕνα ἐπιπλέον ἔσοδο γιὰ τὸν ἐτήσιο τζίρο τους, δὲν ἐπιλέγουν τὰ βιβλία ποὺ πρόκειται νὰ ἐκδώσουν, μὲ ἀποτέλεσμα ὁ ὁποιοσδήποτε -κυριολεκτικά- νὰ μπορεῖ ἀνὰ πᾶσα στιγμὴ νὰ στείλει ἕνα τελικὸ ἀρχεῖο .pdf στὸν ἐκδότη του, κι αὐτὸς σὲ δέκα-δεκαπέντε ἡμέρες κάνοντας μιὰ στοιχειώδη ἐπιμέλεια καὶ διόρθωση καὶ ἐντάσσοντας τὸ βιβλίο ὑπὸ τὴ σκέπη μιᾶς μακέτας-προκάτ (μὲ πηχαῖα συνήθως τὰ στοιχεῖα τοῦ οἴκου) νὰ τὸ τυπώνει σὲ ἑκατό-διακόσιες κόπιες, στέλνοντάς τὸ σὲ ἕνα-δύο μεγάλα βιβλιοπωλεῖα τῆς Ἀθήνας καὶ τῆς Θεσ/νίκης, κρατώντας τὰ ὑπόλοιπα ἀντίτυπα ἀνεκτύπωτα (οἱ ἀρετὲς τοῦ print on demand), περιμένοντας τὴν ἐξάντληση τοῦ πρώτου τραβήγματος. Ὁ κολοφώνας δὲν ἀναφέρει ἀριθμὸ ἀντιτύπων στὶς πλεῖστες τῶν περιπτώσεων, κάθε νέο τράβηγμα βαφτίζεται "νέα ἔκδοση" καὶ γενικὰ ὅλο αὐτὸ ποὺ κάποτε λεγόταν "τυπογραφικὴ δεοντολογία" ἔχει πάει περίπατο. Παρ' ὅλα αὐτά, ἡ πρακτικὴ αὐτὴ ὑπῆρχε καί παλαιότερα (ἀλήθεια, ὁ Καρυωτάκης, ὁ Σεφέρης, ὁ Ἐλύτης πῶς βγάλανε τὰ πρῶτα τους βιβλία;...) καὶ τελοσπάντων δὲν εἶναι ἐπουδενὶ μεμπτή, ὅσο τηροῦνται κάποιες κόκκινες γραμμὲς δεοντολογίας.
Ἐπαναλαμβάνω, τὸ παραπάνω κείμενο δὲν τάσσεται ἐναντίον τῆς πρακτικῆς τῆς αὐτοέκδοσης. Τουναντίον, τὴ στηρίζει ἀναφανδόν, θεωρώντας ὅτι ἂν ἀγαπᾶς κάτι θὰ πρέπει καὶ νὰ τὸ στηρίζεις καίτοι πληρώνοντάς του. Ἁπλῶς, θίγει ἐξ ὄνυχος τὴν μπάλα ποὺ ἔχει χαθεῖ καὶ τὴ νέα κανονικότητα ποὺ ἐπιβλήθηκε ἀπὸ ὁρισμένους ἐκδότες, ἡ ὁποία βιάζει παρὰ φύσιν τὴν εὐγένεια τοῦ πράγματος καὶ μάλιστα πολὺ συχνὰ τῇ συναινέσει τῶν συγγραφέων!...