Χωρίς λοιπόν να υποτιμώ τη διεθνή αποδοχή λ.χ. του Κουνέλλη ή του Σαμαρά, θεωρώ μοναδικό μας διεθνή καλλιτέχνη για τον εικοστό αιώνα τον Κ.Π. Καβάφη, ο οποίος πεθαίνει το 1933, γράφει ελληνικά, δεν ταξιδεύει ποτέ έξω από την Αλεξάνδρεια, παρά μόνο για να επισκεφθεί την Αθήνα και να εγχειριστεί, και ο οποίος, από τότε που τον πρωτοεισήγαγε το 1919 ο E.M. Forster στο αγγλόφωνο κοινό, δεν έπαψε να μεταφράζεται και να μελετάται μ’ ένα ενδιαφέρον που αυξάνεται γεωμετρικά.
Ακόμη, ο απομονωμένος και κρυπτικός Καβάφης έγινε αποδεκτός από την avantgarde της εποχής του σε τέτοιο βαθμό ώστε ο πολύς Marinetti να σπεύσει ο ίδιος και να τον τιμήσει στην Αλεξάνδρεια, τον Ιανουάριο του 1930.
Ο Καβάφης υπερασπίστηκε, με όπλο τον ελληνικό λόγο και άλλοθι την ελληνιστική ιστορία, τον ευρωπαϊκό πολιτισμό σε μια εποχή δραματικών μεταβολών και έκπτωσης.
Ακόμη και σήμερα η ποίησή του παρουσιάζεται προφητική στο περιεχόμενο και τρομερή στη μορφή. Έναν τέτοιο εικαστικά καλλιτέχνη δεν είχαμε ποτέ.
Το γλωσσολογικό του πρότυπο όμως είναι ένας δείκτης πορείας και μια καταπράυνση για όλους τους ανυπόμονους ή τους αδικημένους ότι η ιστορία θα τους βρει αφεύκτως, αρκεί να υπάρχει λόγος!
Ο Blanchot έγραφε ότι τέχνη είναι η πάλη του δημιουργού με το χάος. Πρόκειται όμως για εκείνο το χάος που μπορεί και γεννά συνείδηση (σύμφωνα με τον Jung» ή ανιχνεύει την «καταποντισμένη μέσα μας θάλασσα». Η ζωγραφική κάποτε ζωγράφιζε ένα άνοιγμα στον τυφλό τοίχο για να δραπετεύσουμε.
Ποια, άραγε, θα είναι η μοίρα της Τέχνης στην εποχή της μαζικής δημιουργίας και της βιομηχανίας του πολιτισμού, όταν η απουσία της φαντασίας μεταβάλλει τον άνθρωπο του σήμερα σε ανάπηρο της πραγματικότητας;
Ελληνομουσείον
Μάνος Στεφανίδης
Ποια, άραγε, θα είναι η μοίρα της Τέχνης στην εποχή της μαζικής δημιουργίας και της βιομηχανίας του πολιτισμού, όταν η απουσία της φαντασίας μεταβάλλει τον άνθρωπο του σήμερα σε ανάπηρο της πραγματικότητας;
Ελληνομουσείον
Μάνος Στεφανίδης