23.6.24

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ - ΤΑΣΟΥΛΑ ΤΣΙΛΙΜΕΝΗ: "Η καλλιέργεια του πνεύματος θα πρέπει να είναι εσαεί προτεραιότητα σε όλες τις κοινωνίες και για όλους".

Η κ. Τασούλα Τσιλιμένη είναι καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, όπου διδάσκει Αφήγηση, Δημιουργική Γραφή και Λογοτεχνία για παιδιά και εφήβους και στο οποίο διετέλεσε Πρόεδρος για μια διετία. Διδάσκει σε ακαδημαϊκά ιδρύματα της ημεδαπής και αλλοδαπής. Έχει ιδρύσει το ηλεκτρονικό περιοδικό ΚΕΙΜΕΝΑ για τη μελέτη της Παιδικής Λογοτεχνίας, είναι Διευθύντρια του Εργαστηρίου Λόγου και Πολιτισμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και του Μουσείου Παιδικής & Εφηβικής Λογοτεχνίας. Παράλληλα με τα επιστημονικά της ενδιαφέροντα και δημοσιεύματα ασχολείται και με την συγγραφή λογοτεχνίας(ποίηση & πεζογραφία)για ενήλικες και παιδιά.
Πιστεύει ότι "ποίηση είναι η θέαση στον κόσμο και ο τρόπος προσέγγισής του". 
Την  απασχολούν (ποιητικά) η μοναξιά, η απώλεια, ο έρωτας, η δύναμη της γυναικείας φύσης, οι κοινωνικοί της ρόλοι και η σχέση της με αυτούς, ο θάνατος, τα όνειρα των νεαρών Αρτέμιδων και η αβεβαιότητα του αύριο.
Όπως στην πεζογραφία έτσι και στην ποίηση κάθε αναγνώστης διαλέγει κείμενα που μπορεί να τα ξεκλειδώσει. 
Εμείς με τις 24 ερωτήσεις μας στην Τασούλα Τσιλιμένη, προσπαθήσαμε να ξεκλειδώσουμε τις σκέψεις, τις ιδέες και την οπτική της στον κόσμο μέσα από την λογοτεχνία. Με τις απαντήσεις της όμως ίσως ... ξεκλειδώσει εμάς!
Επιμέλεια:
Θεοχάρης Μπικηρόπουλος
Συγγραφέας -Blogger
1. Πως ξεκίνησε το συγγραφικό/εκδοτικό σας ταξίδι;
Η αρχή έγινε με βιβλίο για παιδιά. Είχα συνειδητοποιήσει τόσο η ίδια ως παιδί αλλά και αργότερα ως παιδαγωγός ότι οι αφηγήσεις ασκούν τρομερή γοητεία και επίδραση στα παιδιά. Οι εκδόσεις Πατάκη στέγασαν τις πρώτες μου εκδόσεις. 
Ήμουν ανέκαθεν δεινή αναγνώστρια.
 Η επαγγελματική μου πορεία στο πανεπιστήμιο και η ενασχόλησή μου με τα θεωρητικά και την δημιουργική γραφή οδήγησε στην συγγραφή του πρώτου μου μυθιστορήματος και στη συνέχεια την παράλληλη πορεία μου στην παιδική αλλά και στην λογοτεχνία για ενηλίκους.

2. Tι σας εμπνέει;

Η έμπνευση με την ιδέα απέχουν και δεν απέχουν…
Πολύ συζήτηση για το θέμα αυτό τόσο που έδωσα σε μεταπτυχιακή φοιτήτρια να διερευνήσει το θέμα με συνεντεύξεις σε συγγραφείς και μελέτες ήδη δημοσιευμένων δοκιμίων. 
Προσωπικά μπορεί να βρω την ιδέα παντού. 
Σε μια φράση, στίχο, λέξη βιβλίου που διαβάζω, στα πρόσωπα των ανθρώπων, σε φράσεις τους, στα φυσικά φαινόμενα, σε αφηγήσεις άλλων, σε φωτογραφίες…οπουδήποτε. 
Το «κλικ» μπορεί να προκύψει ανά πάσα στιγμή. Ακόμη κι όταν κάθομαι μπροστά σε μια κενή σελίδα στην οθόνη του υπολογιστή.

3. Γιατί αυτό που γράφετε θέλετε να το μοιραστείτε με τον κόσμο;
Θεωρώ ότι το να μοιράζεται κανείς γενικά είναι βασική αρχή στη ζωή.
 Προσωπικά έχω μια τάση-υπερβολική ίσως- να μοιράζομαι το κάθε τι. 
Μόνο έτσι μπορώ να το απολαύσω, όπως ενώ βλέπω κάτι π.χ. περίεργα σύννεφα ή μια ταινία που είδα, ένα ωραίο θέαμα … «κοίτα κοίτα…»
θα πως σε αυτόν/η που είμαι μαζί του εκείνη την στιγμή. 
Πόσο μάλλον για τα κείμενα μου.
 Θεωρώ ότι εκφράζουν συναισθήματα και καταστάσεις πολλών και άλλων που θα ήθελαν να τα μοιραστούν αλλά δεν ξέρουν τον δρόμο, ή δεν θα τολμούσαν.
Και επίσης ίσως αυτή η συνάντηση του αναγνώστη με όσα το λογοτεχνικό υποκείμενο εξιστορεί, να είναι αφορμή να συνειδητοποιήσει κοινούς τόπους ο αναγνώστης ή και να καταφέρει να δει και να αποδεχτεί κάτι που ήταν βαθιά τοποθετημένο.
  
4. O Charles Baudelaire, σε μία περίοδο που τα όρια της λογοτεχνίας και της ποίησης ήταν συγκεχυμένα, είχε γράψει «Να είσαι ποιητής, ακόμη και στον πεζό λόγο». Στη σημερινή εποχή, υπάρχουν όρια ανάμεσα στην ποίηση και στην πεζογραφία;

Τα λογοτεχνικά είδη και γένη εξελίσσονται και έχουν τα δικά τους χαρακτηριστικά που τα κάνουν διακριτά μεταξύ τους. Όμως συχνά βαδιζουν σε κοινούς τόπους. Η ποίηση είναι κάτι ιδιαίτερο όχι μόνο στα μορφολογικά χαρακτηριστικά της, αλλά κάτι πάνω από αυτό. Είναι η θέαση στον κόσμο και ο τρόπος προσέγγισής του. Στην περίπτωση αυτή η ποίηση είναι παντού. Θα την συναντήσει ο αναγνώστης και σε πεζογραφικά κείμενα κυρίως μικρής φόρμας. Είναι και ένα στοιχείο που χαρακτηρίζει τα πεζογραφήματά μου. 
Το ποιητικό ύφος.

5. Που σας βρίσκει η ποίηση;

Παντού! 
Στο λεωφορείο, στο αεροπλάνο, την ώρα του καφέ, όταν διαβάζω ποίηση άλλων, όταν οδηγώ-κάνω 500 χιλιόμετρα εβδομαδιαία πάνω από 20 χρόνια τώρα-παντού. 
Συχνά με ξυπνά πριν ακόμη χαράξει.
Μου υπαγορεύει.
Λες και όλη νύχτα περπατούσα «αλλού». Συμβαίνει το εξής περίεργο. 
Ενώ τα πεζογραφικά μου βιβλία έχουν γραφτεί καθήμενη στο γραφείο και οι τρεις ποιητικές συλλογές μου γράφτηκαν κυριολεκτικά στο κινητό μου. 
Φυσικά η μάχη για την επεξεργασία και την τελική μορφή δόθηκε στην οθόνη του υπολογιστή.   

6. Μιλήστε μας για την πρόσφατη ποιητική σας συλλογή, το καινούριο βιβλίο σας 
Η πρόσφατη ποιητική μου συλλογή(Ιανουάριος 2024) με τον τίτλο «Η γυναίκα δέντρο» στις εκδόσεις ΑΩ, είναι αποτέλεσμα τριών χρόνων. Κεντρικός άξονας είναι η γυναίκα και τα συναισθήματα που βέβαια δεν έχουν φύλο. Θέματα που με απασχολούν είναι η μοναξιά, η απώλεια, ο έρωτας, η δύναμη της γυναικείας φύσης, οι κοινωνικοί της ρόλοι και η σχέση της με αυτούς, ο θάνατος, τα όνειρα των νεαρών Αρτέμιδων και η αβεβαιότητα του αύριο. Επενδύω στα συναισθήματα γενικά. 
Είναι αυτά που καθορίζουν συμπεριφορές και οπτικές στη ζωή.    
  
7. Τι πιστεύετε ότι αποκομίζει από το βιβλίο σας ο αναγνώστης ;
Η συγκεκριμένη συλλογή πιστεύω ότι προσφέρει πεδίο ανάδυσης συναισθημάτων.
Κι αυτό μόνο λυτρωτικά και ανακουφιστικά μπορεί να λειτουργήσει για τον αναγνώστη και την αναγνώστρια. 
Επιλέγω απλές φράσεις και λέξεις ώστε ο αναγνώστης να είναι σα να μιλάει ο ίδιος. 
Να περπατά σε ένα γνώριμο μονοπάτι χωρίς εμπόδια βράχους εκφραστικά βαρύγδουπους που συχνά σκοτώνουν το ποίημα. 
Και χάνεται ο αναγνώστης σε διαδρόμους και διακλαδώσεις και χάνει την ποίηση έτσι.

8. Τα έργα σας, αποτυπώνουν –και- την εποχή τους, (την περίοδο της δημιουργίας);
Πώς αλλιώς!!! 
Ακόμη και τα διαχρονικά θέματα και αυτά διαποτίζονται από την εποχή, τις ισχύουσες καταστάσεις, πιέσεις, αδιέξοδα. 
Εξαίρεση αποτελούν εκείνα που αναφέρονται σε ιστορικά πρόσωπα και περιόδους.   
9. «Αν ένα πουλί μπορούσε να πει με ακρίβεια τι τραγουδάει, γιατί τραγουδάει, και τι είναι αυτό που τραγουδάει, δεν θα τραγούδαγε», είπε ο Πωλ Βαλερύ. Η ποίηση που «δεν καταλαβαίνουμε» ποιους αφορά;

Μα όλους, όλες! 
Ακόμη κι αυτό το «δεν καταλαβαίνω» συχνά λειτουργεί μέσα μας και εν ευθέτω χρόνο θα σκάσει σαν το μπουμπούκι το νόημά του. 
Αλλά όπως στην πεζογραφία έτσι και στην ποίηση κάθε αναγνώστης διαλέγει κείμενα που μπορεί να τα ξεκλειδώσει. 
Όμως μια «πόρτα κλειδωμένη» έχει σίγουρα ενδιαφέρον και είναι πρόκληση να την ανοίξουμε. 
Αν δεν βρούμε τα κλειδιά ε τότε ας την σπάσουμε.
   
10. Τα τελευταία χρόνια, με όσα ζούμε, έχετε επηρεαστεί στη σκέψη;
Πώς μπορεί κανείς να μείνει ανεπηρέαστος! 
Το «δέρμα μας» έχει πόρους και όλα περνούν μέσα μας.
Εκεί θα συναντηθούν με την κριτική μας ικανότητα που είναι το φίλτρο σε όσα συμβαίνουν.

11. Επηρέασε την πολιτική σας σκέψη; 
Έχετε αναθεωρήσει κάτι σε σχέση με τις πολιτικές πεποιθήσεις σας;

Η σταθερότητα δεν είναι πάντα κάτι θετικό. 
Οι συνθήκες, οι καταστάσεις, η εμπειρία, η γνώση είναι κάποια στοιχεία που κρατούν τον εαυτό μας σε μια διαρκή συζήτηση με το εντός και εκτός μας.   
12. Ποιο θεωρείτε ως το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι συνάνθρωποί μας, οι φίλοι, οι γείτονές σας;
Η αβεβαιότητα για το αύριο. 
Η διαχείριση των συνεχιζόμενων αλλαγών και κυρίως η ανασφάλεια.

13. Με ποιον/ποια πολιτικό θα θέλατε να βγείτε για φαγητό ή ποτό και θα θέλατε να του/της πείτε όλα όσα πιστεύετε ότι πρέπει να ακούσει ένας πολιτικός;

Με όλους και με κανέναν. 
Πιστεύω ότι συνήθως δεν ακούνε παρά μόνο μιλούν...

14. Τι θα του λέγατε για τον πολιτισμό, τις τέχνες και ιδιαίτερα για το βιβλίο και τη φιλαναγνωσία;

Είναι βασικοί πυλώνες της κοινωνίας για να διατηρηθεί ο ανθρωπισμός, η κατανόηση και η ενσυναίσθηση. 
Η καλλιέργεια του πνεύματος θα πρέπει να είναι εσαεί προτεραιότητα σε όλες τις κοινωνίες και για όλους.        
15. Πως «ονειρεύεστε» το συγγραφικό σας μέλλον; Τι θα θέλατε να σας συμβεί;

Μ΄ αρέσουν οι εκπλήξεις. 
Εκείνο που βαθιά με ενδιαφέρει είναι ότι όσο νιώθω ότι έχω κάτι να πω και να μοιραστώ με τους αναγνώστες να μου δίνεται η ευκαιρία να το κοινωνήσω.

16. Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας Έλληνες και ποιοι ξένοι συγγραφείς και ποια βιβλία τους είναι τα αγαπημένα σας;

Εστιάζω στα έργα και όχι στους συγγραφείς. Είναι αυτά που με συναρπάζουν ή όχι. 
Συμβαίνει συχνά αγαπημένοι συγγραφείς να με άφησαν αδιάφορη σε επόμενα έργα τους. Οι κλασσικοί Ρώσοι και Αμερικάνοι συγγραφείς με συγκινούν, όπως και η λατινοαμερικάνικη λογοτεχνία. 
Γενικά είμαι ανοιχτή σε αναγνώσεις και μ΄ αρέσει να διαβάζω και πρωτοεμφανιζόμενους συγγραφείς. Για το τυπικό της ερώτησης με συναρπάζει με την γραφή του ο Erri De Luca, μέχρι να συναντήσω κάτι άλλο συναρπαστικό.

17. Με ποια κριτήρια επιλέγετε ένα βιβλίο;


Τον τρόπο ανάδειξης του θέματος. 
Δηλαδή τις τεχνικές που θα με πείσουν για την υποσχόμενη απόλαυση.

18. Ποιο βιβλίο διαβάσατε τελευταία;


Το «Κολυμπώντας στην λιμνούλα υπό βροχήν» του G. Saunders, δοκίμιο για την τέχνη της συγγραφής με αφορμή κείμενα κλασσικών συγγραφέων.  

19. Τι φοβάστε πιο πολύ από όλα σαν άνθρωπος;

To δυσάρεστα απρόβλεπτο.

20. Τι σας γεμίζει πιο πολύ: η τέχνη, η φιλοσοφία, ο χριστιανισμός, η μουσική, ο έρωτας; Κάτι άλλο;

Η τέχνη και όλα τα είδη της είναι πάντα ένα καλό καταφύγιο. Ο έρωτας ήταν πάντα στο επίκεντρο. Δεν μπορώ να φανταστώ την ομορφιά και την ουσία της ζωής χωρίς τον έρωτα. 
Οι φίλοι και οι δικοί μου άνθρωποι είναι πάνω από όλα.

21. Ποιο θεωρείτε το μεγαλύτερο προτέρημα ενός άντρα;
Την ενσυναίσθηση και την εμπιστοσύνη.

22. Ποιο θεωρείτε το μεγαλύτερο προτέρημα σε μια γυναίκα;

Την αλήθεια, την αξιοπρέπεια και την δύναμη.

23. Τι εκτιμάτε περισσότερο στους φίλους σας;


Την εμπιστοσύνη και την δοτικότητα.

24. Τι είναι η ποίηση για εσάς ;
Μια βαθιά ανάσα.  



Θέλουμε να χαρίσετε στους αναγνώστες του «OlymposVoice» ένα ποίημά σας.

ΦΘΙΝΌΠΩΡΟ ΘΑ ‘ ΝΑΙ

Θα περπατάμε σε μια αλέα
με πορφυρά δέντρα
Στο υγρό χώμα
ίχνη ραβδιών.
Οι σκιές μας θα στηρίζονται η μια στην άλλη
Ανατριχίλα θα μας προκαλεί η προϊούσα γύμνια των δέντρων
Τα βήματά μας στον ήχο των πεσμένων φύλλων.
Η σκιά του σύννεφου από τα δυτικά
η αδιαπραγμάτευτη πορεία μας.
Το φως του ήλιου περνά απ’ τις φυλλωσιές
μας κλείνει τα μάτια
για λίγο τώρα
για πάντα μετά.
Τα παιδιά κυλιούνται στο χορτάρι.
Οι βολβοί μεγαλώνουν στο σκοτάδι
Υπόσχονται την άνοιξη
Τα σώματά μας στην κατάληξη θα τους συναντήσουν.
Και θα ‘ναι αυτός ο δικός μας παράδεισος.
Σκοτάδι που θρέφει ζωή
Φύλλα που χάνονται
όπως και οι σκιές μας
σε μια αλέα με πορφυρά φύλλα
χωρίς να αφήνουν κανένα σημάδι.

 

GALLERY








  














ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ

(Κάποιοι τίτλοι βιβλίων της για ενήλικες):


Το κουμπί και άλλες ιστορίες, 

Καστανιώτης 2017(διηγήματα)


Μικρές παραμυθίες του έρωτα 2017(ποίηση)


Η αφωνία του απογεύματος, 

Μανδραγόρας 2021(ποίηση)

e-mail : tsilimeni@gmail.com