Η Υ δ ρ α υ λ ι ς στο Δ ί ο ν

Η Υ δ ρ α υ λ ι ς στο Δ ί ο ν ήταν το αρχαιοελληνικό αερόφωνο μουσικό όργανο με ισχυρό και έντονο ήχο , που χρησιμοποιείτο στα θεάματα του ιπποδρόμου και στην εκτέλεση στρατιωτικής μουσικής στα γυμνάσια. Το αρχαιότερο αρχαιολογικό δείγμα υδραύλιδος που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα στον Ελλαδικό χώρο, χρονολογείται στον (1 ο π.Χ. αιώνα), και μοιάζει με το Κινέζικο «σένγκ». Εν πρώτοις κατασκευάστηκε τον (3 ο π.Χ.) στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου από τον Κτησίβιο τον Αλεξανδρέα σύμφωνα με τον Βιτρούβιο, και τις περιγραφές που διέσωσε ο Ηρωνας Αλεξανδρεύς.
Το καινοτόμο μουσικό όργανο που είναι το παλαιότερο με πλήκτρα στον κόσμο, είχε υδραυλικό σύστημα για να λειτουργήσει.
Η υδραυλις ήταν μια μεγάλη σύριγγα ύψους (120 εκατοστών) , και πλάτους (70 εκατοστών), με σειρά κατακόρυφων ηχητικών σωλήνων (αυλών) που ήταν διαβαθμισμένοι ανάλογα με το μήκος τους. Οι σωλήνες ήταν διατεταγμένο ι σε δύο σειρές, και αποτελούντο από (24) σωλήνες με διάμετρο (18 χιλιοστών), και στενούς σωλήνες με διάμετρο (10 χιλιοστών). Στα στόμια των αυλών είχε προσαρτηθεί ένα κοίλο ημισφαίριο, ο λεγόμενος «πνιγέας». Στον πνιγέα έμπαινε νερό από τις οπες της βάσης, και αέρας από τους σωλήνες της κορυφής. Λειτουργούσε με μία εμβολοφόρο αντλία.
Το σώμα του χάλκινου οργάνου ήταν διακοσμημένο με αργυρά δαχτυλίδια και ρίγες, καθώς και με πολύχρωμα ορθογώνια γυάλινα στολίδια που αντανακλούσαν το φώς για οπτικά εφέ κατά την χρήση!
Η δομική εξέλιξη του οργάνου αποτυπώνεται στο μεταγενέστερο εκκλησιαστικό όργανο της Δύσης, καθώς επίσης εντάσσεται στην συμφωνική μουσική και τον πρώϊμο κινηματογράφο.
Εκτίθεται αναστηλωμένο με πλεξιγκλάς στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Δίου!

Πηγή:

Δημήτριος Παντερμαλής: «Η Υδραυλις του Δίου», Υπουργείο Πολιτισμού, Υπουργείο Μακεδονίας και Θράκης, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης