Σύμφωνα με τα όσα καταγγέλλονται από τον χώρο των Τεχνών και του Πολιτισμού, το Προεδρικό Διάταγμα 85 με ημερομηνία 17/12 υποβαθμίζει τα πτυχία αυτά στην κατηγορία εργαζομένων ΔΕ και, ουσιαστικά, αλλά και τυπικά, οι καλλιτέχνες των συγκεκριμένων τομέων εξισώνονται με αποφοίτους λυκείου. Να σημειωθεί ότι έντονες είναι οι αντιδράσεις και από τα κόμματα της αντιπολίτευσης που εξαπολύουν επίθεση στην κυβέρνηση για το Προεδρικό Διάταγμα.
Κατάληψη στη σχολή του Εθνικού Θεάτρου
Σε κατάληψη της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου, στο Σχολείον της Αθήνας-Ειρήνη Παπά στην οδό Πειραιώς, προχώρησαν το απόγευμα της Πέμπτης σπουδαστές και σπουδάστριές της που διαμαρτύρονται για υποβάθμιση των σπουδών τους από την κυβέρνηση.
Η απόφαση για κατάληψη πάρθηκε από την τακτική γενική συνέλευσή των σπουδαστών και των σπουδαστριών του Εθνικού Θεάτρου και έρχεται ως αντίδραση στο Προεδρικό Διάταγμα 85/2022 για τον «Καθορισμό προσόντων διορισμού σε φορείς του Δημοσίου (Προσοντολόγιο-Κλαδολόγιο)» (ΦΕΚ 232/Α/17-12-2022) το οποίο αναγνωρίζει στους αποφοίτους δραματικών σχολών προσόντα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (ΔΕ). Με αυτόν τον τρόπο, σύμφωνα με ανακοίνωση των σπουδαστών της Σχολής του Εθνικού Θεάτρου, υποτιμά τις καλλιτεχνικές σπουδές και εξισώνει τα διπλώματά τους με απολυτήρια λυκείου.
Παράλληλα, οι σπουδαστές και οι σπουδάστριες επισημαίνουν ότι “σε μία περίοδο που το υπουργείο Πολιτισμού ανοίγει έναν υποτιθέμενο διάλογο περί διαβάθμισης της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης, με το Εθνικό Θέατρο να διοργανώνει μία διημερίδα για την αναβάθμιση των δραματικών σχολών, η κυβέρνηση αποφασίζει να εκγυμνώσει τους καλλιτέχνες του θεάτρου, του χορού, της μουσικής και του κινηματογράφου, εξισώνοντας την σπουδή μας με την μη σπουδή, ανακηρύσσοντας μας “ανειδίκευτους εργάτες””.
Η ανακοίνωση του ΣΕΗ
Για το συγκεκριμένο ζήτημα εξέδωσε ανακοίνωση σε πολύ υψηλούς τόνους το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών, καταγγέλλοντας και την “καταφανέστατη ηθική, καλλιτεχνική και επαγγελματική απαξίωση”, ενώ καλεί σε δυναμικό αγώνα ανατροπής. Ζητά, παράλληλα, από τα αρμόδια υπουργεία Πολιτισμού, Εργασίας και Παιδείας να αναλάβουν τις ευθύνες τους.
Αναλυτικά η ανακοίνωση του ΣΕΗ:
Με πραγματική έκπληξη και τεράστια αγανάκτηση, πληροφορηθήκαμε για την – με υπογραφή της ΠτΔ, Κατερίνας Σακελλαροπούλου – έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος 85 με ημερομηνία 17/12, σύμφωνα με το οποίο ΟΛΟΙ ΑΝΕΞΑΙΡΕΤΩΣ οι απόφοιτοι των “ανώτερων” δραματικών σχολών & σχολών χορού και κινηματογράφου κατατάσσονται στην κατηγορία εργαζομένων ΔΕ. Ουσιαστικά αλλά και τυπικά πλέον με την υπογραφή της ανώτατης πολιτειακής αρχής, όλοι οι καλλιτέχνες των παραστατικών τεχνών εξισώνονται με απόφοιτους λυκείου, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για τα εργασιακά τους δικαιώματα, πέρα από την καταφανέστατη ηθική, καλλιτεχνική και επαγγελματική τους απαξίωση! Οι καλλιτέχνες, λοιπόν, είναι απλοί εμπειροτέχνες που έχουν ολοκληρώσει μόνο την δωδεκαετή δημόσια εκπαίδευση στην Ελλάδα! Πρόκειται για την επίσημη ταφόπλακα στις σχεδόν τριαντακονταετείς διεκδικήσεις των καλλιτεχνών να αναβαθμίσουν τις σπουδές τους και να αναγνωρίσουν τα επαγγελματικά τους δικαιώματα.
Μάλιστα, το συγκεκριμένο Π.Δ. παραβιάζει κατάφωρα και αυτές ακόμα τις διατάξεις του Ν. 1158/81 ”Περί οργανώσεως και διοικήσεως σχολών Ανωτέρας Καλλιτεχνικής Εκπαιδεύσεως κλπ.” (ΦΕΚ 127 /Α / 81) και του Π.Δ. 370/83 ”Κανονισμός οργάνωσης και λειτουργίας Ανωτέρων Σχολών Δραματικής Τέχνης (Τμ. Υποκριτικής” (ΦΕΚ 130 /Α / 83), σύμφωνα με τα οποία “η καλλιτεχνική εκπαίδευση ανήκει στην ΑΝΩΤΕΡΗ βαθμίδα εκπαίδευσης”.
Είναι γεγονός ότι από το 2003 και έπειτα η ανώτερη βαθμίδα εκπαίδευσης, μετά από Ευρωπαϊκή οδηγία, καταργήθηκε στην Ελλάδα (οπότε και τα τριετούς φοίτησης Τ.Ε.Ι. μετατράπηκαν σε τετραετούς φοίτησης ΑΤΕΙ). Όμως, για τους αποφοίτους των καλλιτεχνικών σχολών έως το 2003, ακριβώς λόγω των προβλέψεων των παραπάνω νομοθετημάτων, ίσχυε η δυνατότητα ισοτίμησης των σπουδών τους μέσω ΙΤΕ, αρχικά, και ΕΟΠΕΠ έπειτα, με ΤΕΙ, άρα την κατάταξή τους σε εργαζόμενους ΤΕ.
Έκτοτε, όμως, στην Ελλάδα, τη χώρα που περηφανεύεται διεθνώς πως είναι “το λίκνο του Πολιτισμού” και ιδιαιτέρως του θεάτρου, το ίδιο το Κράτος έχει σκοπίμως δημιουργήσει ένα καφκικό θεσμικό κενό, όπου δεν προβλέπεται και δεν υπάρχει καμία διάθεση για δημιουργία Ανώτατης βαθμίδας εκπαίδευσης για τις Παραστατικές Τέχνες, με παράλληλη λύση για το ζήτημα της διαβάθμισης των σπουδών των χιλιάδων αποφοίτων από το 2003 έως και τη δημιουργία αυτής της βαθμίδας.
Την ίδια στιγμή, ήδη από το 1981 έως και σήμερα:
το Υπουργείο Πολιτισμού – στο οποίο υπάγονται οι “ανώτερες” καλλιτεχνικές σχολές – ως εποπτεύων φορέας, τις αδειοδοτεί και τις ελέγχει, οι υποψήφιοι δίνουν εισαγωγικές εξετάσεις σε διορισμένη από το Υπουργείο καλλιτεχνική επιτροπή μετά την εισαγωγή τους σπουδάζουν για τρία ολόκληρα έτη με ένα υπερεντατικό πρόγραμμα σπουδών τουλάχιστον 8 ωρών την ημέρα για κάθε μέρα της εβδομάδας
στο τέλος των σπουδών τους για να πάρουν τα διπλώματά τους – τα οποία μάλιστα φέρουν την στρογγυλή σφραγίδα της Ελληνικής Δημοκρατίας (μέσω του ΥΠΠΟΑ) – δίνουν και πάλι εξετάσεις σε άλλη επιτροπή, επίσης διορισμένη από το Υπουργείο Πολιτισμού.
Σημειώνουμε, μάλιστα, πως για να γίνει δεκτός ο υποψήφιος στις εισαγωγικές εξετάσεις πρέπει να καταθέσει ως δικαιολογητικό το Απολυτήριο του Λυκείου!
ΚΙ ΟΜΩΣ…!!!
Από τις 17/12, βάσει αυτού του Προεδρικού Διατάγματος, όλα αυτά δεν σημαίνουν ΤΙΠΟΤΑ. Τριετείς, εξειδικευμένες σπουδές σημαίνουν απλά ότι ο διπλωματούχος του ΥΠΠΟΑ καλλιτέχνης είναι απόφοιτος Λυκείου. Κανένας διαχωρισμός ούτε για τους αποφοίτους έως το 2003, που με νόμους του Κράτους ήταν εργαζόμενοι ΤΕ! Οι διπλωματούχοι καλλιτέχνες συλλήβδην είμαστε το ίδιο με αποφοίτους Λυκείου που είτε δεν έχουν καμία περαιτέρω εξειδίκευση, είτε παρακολούθησαν περιστασιακά, κάποια μαθήματα ή σεμινάρια ενός τυχαίου, τοπικού εργαστηρίου θεατρικού παιχνιδιού, σχεδίου ή μπαλέτου!
Προς αποφυγή οποιασδήποτε παρανόησης, πάγιο αίτημά μας η δημιουργία Πανεπιστημιακής Σχολής Παραστατικών Τεχνών, στα πρότυπα της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, όπου ΕΠΙΣΗΣ οι καλλιτέχνες δεν εισάγονται με πανελλήνιες εξετάσεις μεν, δεν αποκλείονται όμως και από την πανεπιστημιακή εκπαίδευση, τα πτυχία τους αναγνωρίζονται και το πρόγραμμα σπουδών τους είναι εναρμονισμένο και σε απόλυτη σύνδεση με το πρόγραμμα του Θεωρητικού τμήματος Ιστορίας και Θεωρίας της Τέχνης της ίδιας σχολής.
Δυστυχώς, είμαστε η μοναδική χώρα, στην οποία έχει εδραιωθεί αυτή η πρακτική. Η μη αναγνώριση των διπλωμάτων μας, και κυρίως η διαιώνιση αυτής της άνισης και άδικης μεταχείρισης, σημαίνει κυρίως, ότι επειδή ακριβώς ισοδυναμούν με απολυτήριο Λυκείου, οι ηθοποιοί, δεν μπορούμε να κάνουμε μεταπτυχιακά στην ειδικότητά μας, όσοι είμαστε κάτοχοι master ή PhD ξένων πανεπιστημίων (που μας δέχτηκαν είτε λόγω παράλληλης απόκτησης πτυχίου άλλου γνωστικού αντικειμένου, είτε αναγνωρίζοντας τη χαώδη ελληνική πραγματικότητα), όταν επιστρέψουμε στην Ελλάδα, αυτά δεν αναγνωρίζονται, ότι στον ΟΑΕΔ επιδοτούμαστε αναλογικά λιγότερο, ότι εν τέλει οι εργασιακές μας απολαβές είναι μειωμένες.
Δεν θεωρούμε τυχαίο το ότι το προεδρικό διάταγμα αυτό υπογράφηκε μόλις ένα μήνα μετά από την κατάπτυστη & συντεχνιακή ανακοίνωση της Κοσμητείας ΦΛΣ του ΕΚΠΑ για το τμήμα Θεατρικών Σπουδών, που έβαλε κατά του κλάδου των ηθοποιών εξισώνοντάς μας κι εκείνη με αποφοίτους Λυκείου. Δεν θεωρούμε τυχαίο ότι εδώ και χρόνια μερίδα θεατρολόγων έχει προσβάλλει στο ΣτΕ την ΚΥΑ που εξασφάλιζε την ισοτίμηση έως το 2003 (η δημοσίευση της απόφασης εκκρεμεί παραπάνω από έναν χρόνο). Δεν θεωρούμε τυχαία, επίσης, την κατάργηση των καλλιτεχνικών μαθημάτων και μουσικής από τα σχολεία το 2020. Την ίδια στιγμή, βεβαίως, που όλο το ενδιάμεσο διάστημα οι νόμοι του Υπουργείου Παιδείας δίνουν “δωράκια” στα κολέγια και τους επιχειρηματικούς ομίλους στους οποίους ανήκουν.
Πρόκειται για μια συνολική και στοχευμένη απαξίωση του Πολιτισμού, των Τεχνών και των επαγγελματιών καλλιτεχνών. Για μια λυσσαλέα αντεργατική επίθεση στα δικαιώματα και την καλλιτεχνική μας υπόσταση.
ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ:
Άμεση ανάκληση του ΠΔ 85
Καμία διακινδύνευση για τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων καλλιτεχνικών σχολών ως το 2003, είτε για όσες θέσεις έχουν ήδη προκηρυχθεί και πληρωθεί, είτε για αυτές που θα προκηρυχθούν στο μέλλον
Επιτέλους, εδώ και τώρα, ίδρυση Πανεπιστημίου Παραστατικών Τεχνών & οριστική λύση στο ζήτημα της διαβάθμισης των σπουδών από το 2003 ώς και την ίδρυσή του.
Καλούμε τα συναρμόδια Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, Υπουργείο Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων Υπουργείο Εσωτερικών να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να σταματήσουν να μας εμπαίζουν τόσα χρόνια.
Καλούμε το ΕΚΠΑ να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων και να διεκδικήσει μαζί μας τη δημιουργία μιας σχολής στο πρότυπο της ΑΣΚΤ. Δυστυχώς, έως σήμερα δεν το έχει πράξει. Αν πράγματι ενδιαφέρεται για την επιστημονικότητα στο αντικείμενο του θεάτρου, είναι χρέος του να απαντήσει στο ερώτημα γιατί υποτιμά τόσο την καλλιτεχνική εκπαίδευση, ενώ ταυτόχρονα θεωρεί ότι μπορεί να την αξιολογεί θεωρητικά, δυνάμει μιας θεωρητικής κατάρτισης εντελώς αποδεσμευμένης από την πρακτική. Καλούμε τέλος την Κοσμητεία να απέχει από τοποθετήσεις που προσβάλουν συλλήβδην έναν επαγγελματικό κλάδο, ο οποίος μάλιστα αποτελεί και το αντικείμενο της μελέτης των αποφοίτων της.
Θα αντισταθούμε στην επίθεση που δεχόμαστε και θα αγωνιστούμε μέχρι να ικανοποιηθεί το δίκαιο αίτημά μας!
Καλούμε όλους τους σπουδαστές καλλιτεχνικών σχολών να συστρατευθούν μαζί μας στις κινητοποιήσεις που οργανώνουμε για το επόμενο διάστημα.
Δηλώνουμε σε όλους τους πολιτειακούς παράγοντες πως θα μας βρουν απέναντί τους σε όσες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις επιλέξουν να παρακολουθήσουν στο προσεχές διάστημα.
ΓΙΑ ΤΟ ΣΕΗ,
Οι απόφοιτοι Λυκείου ΗΘΟΠΟΙΟΙ
Η απάντηση της Κατερίνας Σακελλαροπούλου
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου παρακολούθησε μαζί με παιδιά από τα ιδρύματα «Χριστιανική Στέγη κοριτσιού Αγία Άννα» και «Γεωργίου και Αικατερίνης Χατζηκώνστα» και από την Παιδόπολη «Άγιος Ανδρέας» την παιδική παράσταση του Εθνικού Θεάτρου «Η Χάιντι και τα βουνά». Πριν από την έναρξη, οι ηθοποιοί διάβασαν απόσπασμα από την ανακοίνωση του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, με την οποία διαμαρτύρονταν για τις σχετικές με τον κλάδο τους ρυθμίσεις του διατάγματος 85/2022 (Προσοντολόγιο).
Απαντώντας, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας δήλωσε ότι κατά το Σύνταγμα τα Προεδρικά Διατάγματα δεν συντάσσονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας αλλά από τον Υπουργό που τα προτείνει, ο οποίος και φέρει αποκλειστικά τη σχετική ευθύνη, και υπογράφονται από τον Πρόεδρο αφού προηγουμένως γνωμοδοτήσει για τη νομιμότητά τους το Συμβούλιο της Επικρατείας, όπως έγινε με το συγκεκριμένο διάταγμα. Και πρόσθεσε ότι το θέμα της αδιαβάθμητης εκπαίδευσης είναι γενικότερο και νομικά περίπλοκο, ελπίζει όμως ότι με τον κατάλληλο διάλογο και τις αναγκαίες νομοθετικές πρωτοβουλίες θα δοθεί δίκαιη λύση.