Ένας ψυχολόγος στην Ιταλία βρήκε τον τρόπο να προκαλέσει μεταβολές στη συνειδησιακή κατάσταση 20 εθελοντών χωρίς την χρήση ουσιών και παραισθησιογόνων, ζητώντας τους απλώς να καθίσουν ο ένας απέναντι στον άλλον και να κοιτάζονται έντονα στα μάτια για 10 λεπτά συνεχόμενα. Οι εθελοντές δεν ένιωσαν απλά μια αίσθηση εξωσωματικής εμπειρίας, αλλά βίωσαν οπτικές παραισθήσεις βλέποντας στο πρόσωπο του απέναντί τους τερατομορφίες, οικεία τους πρόσωπα και τον εαυτό τους.
Το πείραμα διεξήχθει από τον καθηγητή Giovanni Caputo του Πανεπιστημίου του Ουρμπίνο, στο οποίο συμμετείχαν 20 ενήλικοι νεαρής ηλικίας, 15 εκ των οποίων ήταν γυναίκες. Σε ζεύγη, κάθισαν αντικριστά σε ένα αμυδρά φωτισμένο δωμάτιο σε απόσταση 1 μέτρου ο ένας από τον άλλο και κοιτάζονταν επίμονα στα μάτια για 10 λεπτά συνεχόμενα . Ο φωτισμός στο δωμάτιο ήταν αρκετός για να μπορούν οι εθελοντές να διακρίνουν εύκολα τα χαρακτηριστικά του προσώπου των ατόμων που είχαν απέναντί τους, αλλά αρκετά χαμηλός ώστε να μην μπορούν να αντιληφθούν καθαρά τα χρώματά τους.
Ένα άλλο γκρουπ 20 εθελοντών που λειτούργησε σαν ομάδα ελέγχου κλήθηκαν να καθίσουν επίσης σε ένα αμυδρά φωτισμένο δωμάτιο σε ζεύγη, αλλά αυτή τη φορά με τις καρέκλες αντικριστές, έχοντας πλάτη ο ένας τον άλλο, κοιτώντας έναν τοίχο. Οι εθελοντές δεν είχαν ενημερωθεί για το σκοπό της έρευνας και το μόνο που γνώριζαν ήταν ότι είχε να κάνει με μια μια εμπειρία διαλογισμού έχοντας τα μάτια ανοιχτά.
Με την συμπλήρωση των 10 λεπτών τους ζητήθηκε να συμπληρώσουν ερωτηματολόγια σχετικά με αυτά που βίωσαν κατά τη διάρκεια και μετά το πείραμα. Το πρώτο ερωτηματολογίου επικεντρώθηκε σε οποιαδήποτε ψυχοδιασπαστικά συμπτώματα που μπορεί να είχαν βιώσει οι εθελοντές, και το δεύτερο μέρος είχε να κάνει με το τι παρατήρησαν στα πρόσωπα των συντρόφων τους (στην ομάδα που κοιτιόντουσαν στα μάτια).
Η Ψυχοδιάσπαση είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται στην ψυχολογία για να περιγράψει μια ολόκληρη σειρά από ψυχολογικές εμπειρίες που κάνουν το άτομο να αισθάνεται αποκομμένο από το άμεσο περιβάλλον του. Τα συμπτώματα της ψυχοδιάστασης, όπως η απώλεια της μνήμης, η οπτική διαστρέβλωση των χρωμάτων, ή αποκοπή από τη πραγματικότητα, μπορούν να προέλθουν από την κακοποίηση, την εγκατάλειψη και τα τραυματικά γεγονότα. Ουσίες, όπως η κεταμίνη, το αλκοόλ και το LSD, προκαλούν επίσης αυτά τα συμπτώματα. Φαίνεται πως και το έντονο κοίταγμα στα μάτια κάποιου πλέον προκαλεί επίσης ψυχοδιασπαστικά συμπτώματα.
«Οι συμμετέχοντες στην ομάδα που κοιτάζονταν στα μάτια δήλωσαν πως είχαν μια συγκλονιστική εμπειρία που δεν έμοιαζε σε τίποτα με ό,τι είχαν νιώσει στο παρελθόν»κατἐγραψε ο Christian Jarrett στην British Psychological Society’s Research Digest.
Σύμφωνα με το περιοδικό Ψυχιατρικής Έρευνας, ο Caputo δήλωσε πως η ομάδα στην οποία κοιτάζονταν αντικριστά στα μάτια είχε τελείως διαφορετικά αποτελέσματα σε όλα τα ερωτηματολόγια, γεγονός που υποδηλώνει ότι κάτι που έχει να κάνει με το επίμονο κοίταγμα στα μάτια ενός άλλου ατόμου για 10 λεπτά αδιάλειπτα επιδρά έντονα στην οπτική αντίληψη και την ψυχική κατάσταση .
Ο Jarrett εξηγεί: «Τα ψυχοδιασπαστικά τέστ, έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες βίωσαν μειωμένη αντίληψη των χρωμάτων στα αντικείμενα, οι ήχοι άλλοτε ακούγονταν πιο ήσυχοι και άλλοτε πιο δυνατοί απ’ ό, τι αναμενόταν, απώλεια των αισθήσεων με τον χρόνο να επιβραδύνεται. Στο ερωτηματολόγιο που είχε να κάνει με το πως αντιλαμβάνονται το πρόσωπο του απέναντι, το 90% απάντησε πως διέκρινε παραμορφωμένα χαρακτηριστικά, το 75% είδε τερατομορφίες και πρόσωπα ζώων, το 50% ένιωσαν πως παρατηρούσαν χαρακτηριστικά του δικού τους προσώπου και το 15% είπαν ότι είδαν κάποιο συγγενικό τους πρόσωπο.»
Τα αποτελέσματα θυμίζουν ένα αντίστοιχο πείραμα του Caputo το 2010, όταν έβαλε 50 εθελοντές να κοιτάζουν τον εαυτό τους σε έναν καθρέφτη για 10 λεπτά. Η δημοσίευση με τίτλο Η Ψευδαίσθηση Του Αλλόκοτου Προσώπου ανέφερε ότι μέσα σε λιγότερο από ένα λεπτό, οι εθελοντές άρχισαν να βλέπουν οπτικές παραμορφώσεις του προσώπου τους στον καθρέφτη.
Οι περιγραφές των συμμετεχόντων περιλαμβάνουν αναφορές για μεγάλες παραμορφώσεις των προσώπων τους. Είδαν τα πρόσωπα των ζωντανών ή των νεκρών γονέων τους, αρχετυπικά πρόσωπα, όπως το πρόσωπο μιας ηλικιωμένη γυναίκας, ενός παιδιού ή την εικόνα ενός προγόνου τους, πρόσωπα ζώων, όπως γάτας, χοίρου ή λιονταριού, ακόμη και φανταστικά και τερατώδη όντα. Όλοι οι 50 συμμετέχοντες ανέφεραν πως βίωσαν συναισθήματα ετερότητας όταν έρχονταν αντιμέτωποι με ένα πρόσωπο που τους φαινόταν άγνωστο. Κάποιοι αισθάνθηκαν έντονα συναισθήματα.
Σύμφωνα με τον Jarrett του British Psychological Society, ενώ η ομάδα του πρόσφατου πειράματος που κοιτιόντουσαν στα μάτια συγκέντρωσαν κατά μέσω όρο 2,45 βαθμούς περισσότερους από την ομάδα ελέγχου στα ερωτηματολόγια που συμπλήρωσαν (η οποία χρησιμοποιεί μια κλίμακα πέντε βαθμών όπου το 0 είναι πλήρης αναντιστοιχία και το 5 πλήρης ταύτιση), ο Caputo λέει ότι οι επιπτώσεις ήταν ισχυρότερες από αυτές που βίωσαν οι αντίστοιχοι εθελοντές το 2010 που κοίταζαν τον εαυτό τους στον καθρέφτη.
Λοιπόν, με τι έχουμε να κάνουμε; Πιθανόν να έχει σχέση με προσαρμογή των νευρώνων, δηλαδή την τάση των νευρώνων να επιβραδύνουν την λειτουργία τους ή ακόμα να σταματούν όταν τα ερεθίσματα που δέχονται παραμένουν αμετάβλητα. Αυτό συμβαίνει όταν κοιτάμε οποιοδήποτε μοτίβο ή αντικείμενο για μια παρατεταμένη χρονική περίοδο. Η αντίληψή αρχίζει να φθίνει και φεύγουμε από την πραγματικότητα μέχρι το μοτίβο να αλλάξει ή να μετακινηθεί. Η αντίληψή μας δεν χάνεται εντελώς λόγω των μικροσκοπικών ακούσιων κινήσεων των ματιών που ονομάζεται microsaccades.
Πηγή: share24,gr via sciencealert.com