ΣΥΝΗΝΤΗΘΗΣΑΝ στίς Βρυξέλλες οἱ ὑπουργοί Ἀμύνης Ἑλλάδος καί Τουρκίας Νῖκος Παναγιωτόπουλος καί Χουλουσί Ἀκάρ. Ὅπου ἀπό ὅ,τι φαίνεται ἐτέθη τό σχέδιο τῆς συνεκμεταλλεύσεως τοῦ ὑποθαλάσσιου πλούτου τοῦ Αἰγαίου καί τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου, κάτι γιά τό ὁποῖο ἀπό τό 2019 εἶχε μιλήσει καί ὁ Σύμβουλος Ἐθνικῆς Ἀσφαλείας Θᾶνος Ντόκος. Ἡ «Ἑστία» ἔχει ἤδη προαναγγείλει ὅτι κατά τήν συζήτηση Μητσοτάκη – Ἐρντογάν στήν Κωνσταντινούπολη ἄνοιξε μιά «Κερκόπορτα» γιά τήν συνεκμετάλλευση αὐτή. Εἶχε ὅμως ἀπό τόν Νοέμβριο τοῦ 2019 ἐκφράσει τίς ἐπιφυλάξεις της, σχολιάζοντας τίς «περίεργες» ὅπως τίς εἶχε χαρακτηρίσει τότε δηλώσεις τοῦ Συμβούλου Ἐθνικῆς Ἀσφαλείας Θάνου Ντόκου. Ἔλεγε τότε: «Εἶναι καιρός… ἡ Ἑλλάς καί ἡ Τουρκία νά στραφοῦν ἀπό τίς διμερεῖς διαφορές στά κοινά προβλήματα καί συμφέροντα καί νά υἱοθετήσουν μιά θετική ἀτζέντα».
Τήν πρόταση ἐπανέλαβε τώρα ὁ Τοῦρκος ὑπουργός Ἀμύνης Ἀκάρ. Σέ δηλώσεις του μετά τήν ἔκτακτη ὑπουργική σύνοδο τοῦ ΝΑΤΟ ὁ Ἀκάρ πρότεινε ἀπό κοινοῦ τουριστική καί πλουτοπαραγωγική ἐκμετάλλευση τοῦ Αἰγαίου. «Βάλαμε στό τραπέζι τά θέματά μας μέ εἰλικρίνεια» εἶπε μετά τήν συνάντησή του μέ τόν Ἕλληνα ὑπουργό Ἐθνικῆς Ἀμύνης καί συνέχισε: «Μέ τόν κύριο ὑπουργό, μέ τόν Νῖκο, ἔχουμε εἰλικρινεῖς, διάφανες ξεκάθαρες συνομιλίες, γιά νά δώσουμε μιά θετική ἀτμόσφαιρα, ἕνα θετικό κλῖμα. Μέ στόχο οἱ λαοί τῶν δύο χωρῶν νά εὐημεροῦν. Βάλαμε στό τραπέζι τά θέματά μας μέ εἰλικρίνεια, ἀνοιχτά, ἔντιμα καί μέ διαφάνεια».
Εἶναι ἐκπληκτικό τό πόσο οἱ δηλώσεις αὐτές ὁμοιάζουν μέ τά ὅσα ἔλεγε ὁ Θᾶνος Ντόκος τόν Νοέμβριο τοῦ 2019, τίς ὁποῖες ἐπαναλαμβάνουμε αὐτούσιες. «Ἡ διπλωματία τῶν κανονιοφόρων δέν συμβάλλει στήν εὕρεση λύσεως, οὔτε ἁρμόζει ὡς συμπεριφορά σέ μιά χώρα μέλος τοῦ ΝΑΤΟ καί ὑποψήφια γιά ἔνταξη στήν ΕΕ. Θεωρῶ, παρ’ ὅλα αὐτά, ὅτι ὑπάρχουν δυνατότητες συνεννόησης σέ θέματα ἐκμετάλλευσης ὑδρογονανθράκων, καθώς στό τραπέζι παραμένει καί ἡ ἑλληνοκυπριακή δέσμευση γιά δημιουργία Ταμείου Ὑδρογονανθράκων πρός ὄφελος καί τῶν δύο κοινοτήτων. Οἱ διπλωμάτες καί οἱ δικηγόροι μποροῦν νά συμβάλλουν στήν εὕρεση λύσης, ἐφ’ ὅσον ὑπάρχει πολιτική βούλησις. Ἀκόμη καί ἰδέες περί συνεκμεταλλεύσεως (kazan-kazan) μποροῦν νά συζητηθοῦν, ὑπό τήν προϋπόθεση τῆς προηγούμενης ὁριοθέτησης μέσῳ προσφυγῆς σέ διεθνές δικαιοδοτικό ὄργανο.» Νά σημειωθεῖ ὅτι ἀπό ἑλληνικῆς πλευρᾶς, στίς Βρυξέλλες, δέν ὑπῆρξε ἀνάλογη ἐνημέρωσις. Ἡ πρώτη ἀνακοίνωσις τοῦ Ὑπουργείου Ἐθνικῆς Ἀμύνης ἀνέφερε μόνο τά ἑξῆς: «Ὁ Ὑπουργός Ἐθνικῆς Ἀμύνης κ. Νικόλαος Παναγιωτόπουλος εἶχε συνάντηση σήμερα Τετάρτη 16 Μαρτίου 2022 μέ τόν Τοῦρκο ὁμόλογό του κ. Χουλουσί Ἀκάρ, στό περιθώριο τῆς Ἔκτακτης Ὑπουργικῆς Συνόδου τῶν ΥΠΑΜ τοῦ ΝΑΤΟ στίς Βρυξέλλες. Κατά τή συνάντηση ὑπογραμμίστηκε ἡ σημασία μείωσης τῶν ἐντάσεων καί ἐμπέδωσης κλίματος ἀσφαλείας στήν Ἀνατολική Μεσόγειο, βάσει τῶν κανόνων Διεθνοῦς Δικαίου καί ἀρχῆς καλῆς γειτονίας. Στό πλαίσιο αὐτό συμφωνήθηκε νά πραγματοποιηθεῖ προσεχῶς συνάντηση γιά συνομιλίες περί δραστηριοτήτων Μέτρων Οἰκοδόμησης Ἐμπιστοσύνης (ΜΟΕ)». Ἀργά χθές ὅμως σέ νέα ἀνακοίνωση προσετέθη ἡ φράσις: «Ἀσφαλῶς καί δέν τέθηκε θέμα “συνεκμετάλλευσης τοῦ Αἰγαίου” καί οὔτε ἄλλωστε μποροῦσε νά τεθεῖ».
Μένει ὅμως ἀνοικτό τό θέμα τῶν ΜΟΕ στό πλαίσιο τῶν ὁποίων ἡ Τουρκία θέτει καί τά ζητήματα ὁριοθετήσεως ζωνῶν καί συνεκμεταλλεύσεως. Στά ΜΟΕ, τά ὁποῖα μέ τουρκική ὑπαιτιότητα ἔχουν σταματήσει νά συζητοῦνται, εἶχε ἀναφερθεῖ τότε ὁ κ. Ντόκος: «Καλό θά ἦταν οἱ δύο χῶρες νά δοῦν πιό ζεστά τό ζήτημα τῶν Μέτρων Οἰκοδόμησης Ἐμπιστοσύνης στό Αἰγαῖο, ἐνδεχομένως ἐπανεξετάζοντας τήν παλαιότερη πρόταση τοῦ ναυάρχου Ἔρκαγια (μία συμβολική πτήση τόν χρόνο), ἤ ζητῶντας ἀπό τό ΝΑΤΟ νά διευκολύνει μιά τεχνικῆς φύσεως λύση στό ζήτημα τοῦ ἐναερίου χώρου». Νά θυμίσουμε ὅτι τότε ὁ κ. Ντόκος ἐπεδείκνυε καί «κατανόηση» πρός τίς τουρκικές «ἀνησυχίες» σχετικά μέ τήν Συνθήκη τῆς Λωζάννης, κάτι πού εἴδαμε νά ἐξελίσσεται σέ πλήρη ἀμφισβήτησή της ἀπό τήν Ἄγκυρα. Ἔλεγε τότε: «Πιθανόν οἱ ἀρχικές ἀναφορές στή Συνθήκη τῆς Λωζάννης νά ὀφείλονταν στίς ἀνησυχίες τῆς Τουρκίας περί ἐδαφικῶν ἀλλαγῶν στά ἀνατολικά σύνορά της, ὡς ἀποτέλεσμα τῆς σύγκρουσης στή Συρία καί τῆς ἀστάθειας στήν εὐρύτερη περιοχή».
Νά ἐπισημάνουμε ἐδῶ ὅτι μέ βάση κάποιες «ἀνησυχίες» ἐξαπέλυσε καί ἡ Ρωσσία τήν εἰσβολή της στήν Οὐκρανία. Ἐν πάσῃ περιπτώσει ὅμως αὐτό εἶναι ἄλλο ζήτημα. Ἡ οὐσία εἶναι πώς ὅλα ὅσα τώρα ἰσχυρίζεται ὁ Χουλουσί Ἀκάρ ἔχουν ἤδη λεχθεῖ ἀπό τόν Θᾶνο Ντόκο. Ὁ ἴδιος μάλιστα εἶχε ἀναγνωρίσει ἐμμέσως ὅτι ἡ Τουρκία ἔχει δικαιώματα στό Αἰγαῖο, ἀναφερόμενος ἐπικριτικά στήν ἀντίληψη τοῦ Ἀρχιπελάγους ὡς «ἑλληνικῆς λίμνης». Σχετικῶς ἀναφέρει: «Ἀναμφίβολα, θά ἦταν πολύ χρήσιμη ἡ ἐπανέναρξη τῶν διερευνητικῶν ἐπαφῶν, ἀξιοποιῶντας τήν πρόοδο πού εἶχε ἐπιτευχθεῖ στό παρελθόν. Ἡ Ἑλλάδα ἀντιλαμβάνεται τίς τουρκικές ἀνησυχίες περί μετατροπῆς τοῦ Αἰγαίου σέ “ἑλληνική λίμνη”».
Ἡ «Ἑστία» εἶχε ἐκφράσει ἀπό τότε τίς ἀνησυχίες της. Βλέποντας τώρα τήν «Κερκόπορτα» νά διευρύνεται, ἀνησυχεῖ ἀκόμη περισσότερο.
ΠΗΓΗ: εφημερίδα ΕΣΤΙΑ