Ένας τίτλος-φάρος
Χωράει μήπως αμφιβολία πως με τους Αιγυπτιώτες λογίους συγκαταριθμούσε τον εαυτό του;
Και ότι με «αιγυπτιακόν περιβάλλον» δεν εννοούσε βέβαια μόνο το Φαραωνικό ή το Πτολεμαϊκό ή το Ελληνορωμαϊκό, αλλά και το σύγχρονό του, το «γλυκύ μας Μισίρι;»
Σ’ όποιον γνωρίζει πόσο ακριβολογούσε ο Καβάφης, και διαβάζει σωστά τα κείμενά του, η περικοπή αυτή προσφέρει ένα νήμα που τον βγάζει από το λαβύρινθο της αντιλογίας γύρω από το ρώτημα αν και κατά πόσο η καβαφική ποίηση καθρεφτίζει τη γύρω της σύγχρονη πραγματικότητα. Αλλά τώρα, εκτός από το νήμα, έχουμε και φάρο.
Στο αρχείο του ποιητή, ο κριτικός και άριστος καβαφιστής κ. Γ. Π. Σαββίδης βρήκε αυτόγραφο χρονολογικό πίνακα, όπου ο μεγάλος Αλεξανδρινός κατάγραφε μεθοδικά τον τίτλο κάθε ποιήματος, τη χρονιά και το μήνα της «συνθέσεώς» του2.
Σ’ όποιον γνωρίζει πόσο ακριβολογούσε ο Καβάφης, και διαβάζει σωστά τα κείμενά του, η περικοπή αυτή προσφέρει ένα νήμα που τον βγάζει από το λαβύρινθο της αντιλογίας γύρω από το ρώτημα αν και κατά πόσο η καβαφική ποίηση καθρεφτίζει τη γύρω της σύγχρονη πραγματικότητα. Αλλά τώρα, εκτός από το νήμα, έχουμε και φάρο.
Στο αρχείο του ποιητή, ο κριτικός και άριστος καβαφιστής κ. Γ. Π. Σαββίδης βρήκε αυτόγραφο χρονολογικό πίνακα, όπου ο μεγάλος Αλεξανδρινός κατάγραφε μεθοδικά τον τίτλο κάθε ποιήματος, τη χρονιά και το μήνα της «συνθέσεώς» του2.
Ύστερα από το Σεπτέμβρη του 1907 ο Καβάφης σημειώνει: Ιανουάριος 1908. – «27 Ιουνίου 1906, 2 μ.μ.».
Ξέρουμε από τον ίδιο πως στο έργο του, ο τίτλος έχει περισσότερη σημασία απ’ ό,τι γενικώς οι τίτλοι στα ποιήματα.
Ξέρουμε από τον ίδιο πως στο έργο του, ο τίτλος έχει περισσότερη σημασία απ’ ό,τι γενικώς οι τίτλοι στα ποιήματα.
Κάποτε μάλιστα «καταντάει να είναι περίπου η μισή έννοια του ποιήματος»3. Κι ένας τίτλος όπως ο παραπάνω, που θυμίζει κάπως τους γνωστούς Μέρες του 1903, Μέρες του 1896, Ο ήλιος του απογεύματος κ.ά., τον αμετανόητο κ. Μαλάνοii θα τον έκανε ν’ ανακράξει πως τώρα έχουμε όχι μόνο τη χρονιά, έχουμε και τη μέρα, ακόμη και την ώρα που «αμάρτησε» ο εξαίσιος Γέρος.
Γιατί ο Καβάφης – μας πληροφορεί ο Αλεξαντρινός κριτικός – «ονειρευόταν διαρκώς – κι αυτό το ήξερε μόνος του – μιαν ελεύθερη ποίηση, όχι όμως για πολιτικές εκδηλώσεις, αλλ’ απλώς για να μπορεί να γράφει ανεμπόδιστα, για το είδος του “έρωτά του”»4.
Για τους Αιγύπτιους όμως, και όσους γνωρίζουν κάπως την ιστορία της Αιγύπτου, η 27 Ιουνίου 1906 σημαίνει ό,τι περίπου η 3 Μαΐου 1808 για κάθε Ισπανό και η 1 Μάιου 1944 για κάθε Έλληνα: την ομαδική εκτέλεση αθώων ανθρώπων από τον κατακτητή της πατρίδας τους.
Για τους Αιγύπτιους όμως, και όσους γνωρίζουν κάπως την ιστορία της Αιγύπτου, η 27 Ιουνίου 1906 σημαίνει ό,τι περίπου η 3 Μαΐου 1808 για κάθε Ισπανό και η 1 Μάιου 1944 για κάθε Έλληνα: την ομαδική εκτέλεση αθώων ανθρώπων από τον κατακτητή της πατρίδας τους.
...η συνέχεια στο ΑΡΔΗΝ