Για 50 άστεγους συνανθρώπους μας στο Βανκούβερ του Καναδά, ήταν η αφετηρία για επανεκκίνηση στη ζωή.
Τόσα καταβλήθηκαν εφάπαξ σε έκαστο, σε τραπεζικούς λογαριασμούς που τους άνοιξαν Καναδοί ερευνητές.
Ο μοναδικός όρος για την χρήση του ποσού ήταν η συμμετοχή τους σε μία φιλόδοξη, πρωτοποριακή έρευνα, υπό την ονομασία New Leaf Project, που διενήργησαν από κοινού η φιλανθρωπική οργάνωση Ίδρυμα Κοινωνικής Αλλαγής και το Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολούμπια.
Καταρρίπτοντας στερεότυπα
Οι 50 συμμετέχοντες, ηλικίας 19-64 ετών, επελέγησαν με συγκεκριμένα κριτήρια. Να έχουν χάσει το σπίτι τους όχι πάνω από δύο χρόνια και να μην αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα εθισμού σε ουσίες ή ψυχικές ασθένειες.
Οι ερευνητές κατέγραψαν την έκτοτε πορεία τους για έναν χρόνο, συγκρίνοντάς την με εκείνη μιας δεύτερης ομάδας 65 αστέγων, που δεν έλαβαν το εφάπαξ βοήθημα.
Τα αποτελέσματα ήταν ιδιαιτέρως θετικά.Οι περισσότεροι από την πρώτη ομάδα δαπάνησαν το χρηματικό ποσό σε αξιωσημείωτη σύνεση, κυρίως σε έξοδα ενοικίου, στην αγορά τροφίμων, ακόμη και στην εκπαίδευσή τους, για να βρουν μία θέση εργασίας.
Αντίθετα, τα έξοδα σε «προϊόντα πειρασμού», όπως τσιγάρα, αλκοόλ ή ναρκωτικά, μειώθηκαν κατά μέσο όρο 39%.
Κάποιοι κατάφεραν να βάλουν και μερικά λεφτά στη άκρη, έως και 1.000 δολάρια, ως μικρό στήριγμα για το νέο κεφάλαιο που άνοιξαν στη ζωή.«Κόντρα στα αρνητικά στερεότυπα», παρατηρεί η διευθύνουσα σύμβουλος της καναδικής φιλανθρωπικής οργάνωσης, Κλερ Γουίλιαμς, «είδαμε τον κόσμο να κάνει σοφές οικονομικές επιλογές».
Συλλογικό όφελος
Μέσα από το πρόγραμμα, τα οφέλη ήταν -όπως αποδείχθηκε- πολλαπλά.
Τα έξοδα για παράδειγμα στα καταφύγια αστέγων μειώθηκαν κατά 8.100 δολάρια ανά συμμετέχοντα στην έρευνα, εξοικονομώντας συνολικά 405.000 δολάρια ετησίως στις καναδικεές αρχές.
«Καθένας μπορεί κάποια στιγμή να βρεθεί σε αυτή τη θέση», επισημαίνει η Γουίλιαμς στα συμπεράσματα της έρευνας, αναγνωρίζοντας ότι το εν λόγω πρόγραμμα δεν αποτελεί πανάκεια στο θέμα των αστέγων.
Η ίδια, ωστόσο, όπως και πολλοί αναλυτές, θεωρούν το New Leaf Project μία πρόσθετη απόδειξη ως προς την ανάγκη θέσπισης καθολικού βασικού εισοδήματος για τη στήριξη οικονομικά αδύναμων κοινωνικών ομάδων, ειδικά σε περιόδους μεγάλης αβεβαιότητας και αστάθειας, όπως είναι αυτή που βιώνουμε εν μέσω πανδημίας.
Όχι τυχαία, η ιδέα βρίσκει ολοένα και μεγαλύτερη απήχηση σε ολοένα και περισσότερες χώρες στον πλανήτη.Σε μια ιδιαιτερότητα, πάντως, του προγράμματος New Leaf Project, οι υπεύθυνοι επέλεξαν να δώσουν το ποσό εφάπαξ, και όχι σε μηνιαίες δόσεις, στους επιλεγμένους δικαιούχους.
Επιλογή που, όπως επισημαίνεται στα συμπεράσματα της μελέτης, έδειξε να ωθεί τους ανθρώπους στο να κάνουν «πιο μακροπρόθεσμο σχεδιασμό».
Επόμενος στόχος των Καναδών ερευνητών είναι να συγκεντρώσουν 10 εκατομμύρια δολάρια για να επεκτείνουν την μελέτη τους και σε άλλες ευπαθείς κοινωνικές ομάδες.
Το έδαφος είναι πλέον πρόσφορο, εκτιμά η Γουίλιαμς. «Θεωρώ ότι η πανδημία έχει αμβλύνει τη στάση μας απέναντι στις ανάγκες συνανθρώπων μας, που βιώνουν δύσκολες στιγμές».