Η Ζωή Κουτσουρά μιλά στη Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη για το βιβλίο της "Φάσεις αγωνίας της Μακεδονίας μέσα από πηγές (1850-1935). Κατερίνη στα χρόνια πριν και μετά την απελευθέρωση»
Η Ζωή Κουτσουρά είναι δασκάλα του 12ου Δημοτικού Σχολείου Κατερίνης. Σπούδασε στην Παιδαγωγική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, έκανε μετεκπαίδευση στο Διδασκαλείο "Δημήτριος Γληνός" του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης Θεσσαλονίκης. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος Διδακτικής της Ιστορίας με ειδίκευση στην Τοπική Ιστορία.
Υπήρξε επιμορφώτρια, εισηγήτρια ημερίδων και συντονίστρια εργαστηρίων σε επιμορφωτικά σεμινάρια για εκπαιδευτικούς Α/βάθμιας και Β/βάθμιας εκπαίδευσης. Είναι ενταγμένη στο Μητρώο εκπαιδευτών/τριών Σ.Ε.Κ. του Ε.ΚΕ.ΠΙΣ, επιμορφώτρια και υπεύθυνη κατάρτισης σε προγράμματα αλφαβητισμού και κοινωνικής ένταξης παλιννοστούντων και ευπαθών κοινωνικά ομάδων. Άρθρα της έχουν δημοσιευθεί σε παιδαγωγικά περιοδικά και σε πρακτικά συνεδρίων.
Είναι συγγραφέας τριών βιβλίων. Το πρώτο βιβλίο είναι συλλογικό με τίτλο "Υδάτινες Διαδρομές από το χτες στο σήμερα. Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για το Μουσείο Ύδρευσης και την Ιστορία της Θεσσαλονίκης". Παρακολουθεί την ιστορία της πόλης της Θεσσαλονίκης παράλληλα με την ιστορία του νερού. Το δεύτερο βιβλίο έχει τίτλο "Το Σχολείο Κλείνει... Δικτατορία (1967-1974) και Σχολείο".
Αξιοποιώντας το αρχείο του 12ου Δημοτικού σχολείου η συγγραφέας περιγράφει την καθημερινή ζωή του σχολείου στα χρόνια της δικτατορίας. Το τρίτο βιβλίο φέρει τον τίτλο "Κατερίνη στα χρόνια πριν και μετά την απελευθέρωση: Φάσεις αγωνίας της Μακεδονίας μέσα από πηγές (1850-1935): Παρθένιος Βαρδάκας (1867-1933): ένας αγωνιστής εθνάρχης της Πιερίας και της Κατερίνης" Και τα τρία βιβλία αποτελούν εκπαιδευτικό υλικό για την ιστορία.
Με αφορμή τον εορτασμό της απελευθέρωσης της Κατερίνης, στις 16 Οκτωβρίου, αφού ο κορονοϊός δε μας επιτρέπει να παραστούμε σε εκδηλώσεις (παρελάσεις, ομιλίες), σκέφτηκα πως είναι μια σπουδαία ευκαιρία να γνωρίσει το αναγνωστικό κοινό της Πιερίας, κι όχι μόνο, τη συγγραφέα Ζωή Κουτσουρά και το νέο της βιβλίο που μιλά για την Κατερίνη στα χρόνια πριν και μετά την απελευθέρωση. Συμπεριλαμβάνοντας μέσα σ’ αυτό τη Μακεδονία και την Πιερία.
Κυρία Κουτσουρά, ευχαριστώ για τη συνέντευξη που μου παραχωρείτε για το Bookia. Είστε εκπαιδευτικός και εκδώσατε πριν το καλοκαίρι, ένα βιβλίο για την πόλη μας την Κατερίνη. " Φάσεις αγωνίας της Μακεδονίας μέσα από πηγές (1850-1935). Κατερίνη στα χρόνια πριν και μετά την απελευθέρωση. Παρθένιος Βαρδάκας (1867-1933): ένας αγωνιστής εθνάρχης της Πιερίας και της Κατερίνης". Πείτε μας λίγα λόγια γι αυτό;
Κυρία Παπαδημητρίου – Σαμοθράκη αρχικά σας ευχαριστώ θερμά για την πρόσκληση. Είναι ιδιαίτερη τιμή για μένα, μέσα από αυτή τη συνέντευξη να επικοινωνήσω με τους αναγνώστες του Bookia, ενός τόσο μεγάλου κοινωνικού δικτύου. Το τελευταίο μου βιβλίο με τίτλο «Φάσεις αγωνίας της Μακεδονίας μέσα από πηγές (1850-1935). Κατερίνη στα χρόνια πριν και μετά την απελευθέρωση. Παρθένιος Βαρδάκας (1867-1933): ένας αγωνιστής εθνάρχης της Πιερίας και της Κατερίνης» είναι μια έρευνα για όποιον/α ενδιαφέρεται να ενημερωθεί επιστημονικά και αφανάτιστα για τα θέματα που σχετίζονται γενικά με τη Μακεδονία και ειδικότερα με την Πιερία και την Κατερίνη, στη διάρκεια περίπου ενός αιώνα, μιας χρονικής περιόδου περιορισμένης μεν, εκτεταμένης όμως αγωνίας και αγωνιστικής διάθεσης. Θεωρώ πως το βιβλίο είναι ένα χρήσιμο εργαλείο, όχι μόνο ως εκπαιδευτικό υλικό που απευθύνεται σε μαθητές/τριες και εκπαιδευτικούς που θέλουν να διδάξουν Ιστορία αλλά και σε κάθε πολίτη, που ενδιαφέρεται να ενημερωθεί και να γνωρίσει αυτή την ιστορική περίοδο της τοπικής μας ιστορίας.
Εσείς είστε δασκάλα. Το βιβλίο πώς προέκυψε και πόσα χρόνια χρειάστηκε για την έρευνα του;
Είμαι δασκάλα με μεταπτυχιακές σπουδές στη Διδακτική της Ιστορίας και ειδικότερα της Τοπικής Ιστορίας. Η αρχική μου πρόθεση ήταν να μιλήσω στα παιδιά για την ιστορία της πόλης μας, παραμονές της απελευθέρωσής της από τους Τούρκους, 16 Οκτωβρίου του 1912, όπως και όλης της Μακεδονίας. Στην αρχή λοιπόν έφτιαξα ένα ολιγοσέλιδο project που το δούλεψα με τα παιδιά των μεγαλυτέρων τάξεων. Τους άρεσε πολύ! Μελέτη της Ιστορίας μέσα από πηγές: γραπτά κείμενα, φωτογραφίες, χάρτες, εφημερίδες της εποχής, μνημεία κ.α. Την επόμενη χρονιά το ξαναέκανα διορθώνοντας και συμπληρώνοντάς το αφού είδα πως ενθουσίαζε τα παιδιά. Η αξιοποίηση συνεχίστηκε για αρκετά χρόνια και κάθε χρόνο το συμπλήρωνα χρονικά και θεματικά. Μετά είπα: αφού αρέσει στα παιδιά θα αρέσει και στους μεγάλους. Έτσι προέκυψε η ιδέα για τη δημιουργία του βιβλίου που από τη στιγμή που αποφάσισα να το κάνω βιβλίο, μου πήρε 3,5 χρόνια.
Τι άλλο θα διαβάσει ο αναγνώστης μέσα σ' αυτό;
Το βιβλίο κινείται από τα γενικότερα στα μερικότερα, από τον ευρύτερο χώρο της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και της Βαλκανικής χερσονήσου στο χώρο της Μακεδονίας, στη φάση των έντονων εθνικισμών, και στη συνέχεια στην πιο περιορισμένη περιοχή της Πιερίας και της Κατερίνης, η απελευθέρωση της οποίας αποτελεί ξεχωριστό κεφάλαιο. Η πορεία του βιβλίου ακολουθώντας τη χρονολογική σειρά και ξεκινώντας από την εποχή των οθωμανικών μεταρρυθμίσεων (Τανζιμάτ) καταλήγει να φωτίζει συγκεκριμένα πρόσωπα που έδρασαν και διακρίθηκαν για τον ηγετικό ρόλο τους και για την αγωνιστική τους διάθεση. Ως κορυφαία αγωνιστική φυσιογνωμία προβάλλεται ο Παρθένιος Βαρδάκας, αρχικά επίσκοπος και στη συνέχεια ο πρώτος μητροπολίτης Κίτρους.
Υπάρχει άγνοια από τους περισσότερους πολίτες πάνω στην τοπική ιστορία. Πιστεύετε πως πρέπει να υπάρχει έστω μια ώρα στα σχολεία για την εκμάθηση της; Έχουν γίνει προτάσεις ώστε να μπει στη διδακτέα ύλη;
Κάθε τόπος περικλείει ιστορία. Η ιστορία είναι γύρω μας, έχει αφήσει ίχνη στα κτίρια, στη συλλογική μνήμη των ανθρώπων. Στα ίχνη αυτού παρελθόντος εστιάζει το βιβλίο και τα ακολουθεί. Μελετά ό,τι αφορά στο παρελθόν, στα αρχεία, στον χώρο, στα κτήρια, στη συλλογική μνήμη των ανθρώπων και υποβάλλει προσεκτικά ερωτήματα για να αποκριθούν. Η εμπειρία μου έχει δείξει ότι στα παιδιά αρέσει πολύ η τοπική ιστορία, αρκεί να έχεις την εκπαίδευση να δουλέψεις με πηγές. Άλλωστε προβλέπεται από το Αναλυτικό Πρόγραμμα η αξιοποίηση ωρών για την Τοπική μας Ιστορία. Θεωρώ πολύ σημαντική την αξιοποίηση και ανάδειξη της Τοπικής Ιστορίας γιατί α) τα παιδιά κατανοούν καλύτερα όψεις του παρελθόντος β)αποτελεί μια ιδανική ευκαιρία σύνδεσής της με τη γενική ιστορία και γ) τα παιδιά μπορούν να συνειδητοποιήσουν καλύτερα τις αλλαγές που συμβαίνουν στον τόπο μέχρι να πάρει τη σημερινή του μορφή.
Εκτός όμως από αυτό το βιβλίο που κουβεντιάζουμε, έχετε γράψει δυο ακόμη βιβλία-που θέλω να μας πείτε γι αυτά, άρθρα, συμμετοχές σε ημερίδες αλλά και ζωγραφίζετε. Πώς τα καταφέρνει όλα αυτά η Ζωή Κουτσουρά συνδυάζοντας την εκπαίδευση, την οικογένεια, τις ευθύνες όλου του σπιτιού;
Το πρώτο βιβλίο είναι συλλογικό με τίτλο «Υδάτινες Διαδρομές από το χτες στο σήμερα. Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για το Μουσείο Ύδρευσης και την Ιστορία της Θεσσαλονίκης». Παρακολουθεί την ιστορία της πόλης της Θεσσαλονίκης παράλληλα με την ιστορία του νερού. Το δεύτερο βιβλίο έχει τίτλο «Το Σχολείο Κλείνει... Δικτατορία(1967-1974) και Σχολείο». Στο βιβλίο αυτό αξιοποιώντας το αρχείο του σχολείου που εργάζομαι - του 12ου Δημοτικού σχολείου Κατερίνης - προσπαθώ να αναδείξω την καθημερινή ζωή του σχολείου στα χρόνια της δικτατορίας. Η αλήθεια είναι πως δεν έχω καθόλου ελεύθερο χρόνο. Είμαι αρκετά ανήσυχη αλλά είναι επιλογή μου μια και θεωρώ πως έτσι μπορώ να κρατιέμαι «ζωντανή» και δημιουργική, απλά οργανώνω καλά το χρόνο μου. Ως μητέρα με βαραίνει ακόμη περισσότερο η ευθύνη να κάνω πιο ποιοτικές επιλογές.
Ποια είναι η γνώμη σας για το Bookia, όσο αφορά την προβολή των συγγραφέων και των έργων τους;
Η προσφορά του Bookia στο χώρο του βιβλίου είναι πολύ σημαντική. Σε μια εποχή δε, τόσο δύσκολη λόγω των οικονομικών και υγειονομικών συνθηκών, η προβολή και η επικοινωνία των συγγραφέων και των έργων τους με το αναγνωστικό κοινό είναι κορυφαία.
Πιστεύω πως αγωνίζεσαι για τον τόπο σου όταν τον γνωρίζεις ιστορικά. Και σίγουρα τα τριάμισι χρόνια ερευνητικής εργασίας και γραφής δηλώνουν πως αξίζει τη μελέτη και την προσοχή μας. Ευχαριστώ για τη συνέντευξη κυρία Κουτσουρά και να είναι καλοτάξιδο.
ΠΗΓΗ: www.bookia.gr
ΛΙΝΚ ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗΣ:
https://www.bookia.gr/index.php?action=Blog&post=fc485dde-1b3c-4f03-ad41-2b82fe243211&fbclid=IwAR3wAAA7in_hmjeSSNJBxBh1dVvewZxsCojWHMjmHamyBfMNWaW3XH7l7G8