Εκπαιδευτής Οδήγησης και Κυκλοφοριακής Αγωγής, Σύμβουλος Οδικής Ασφάλειας
Είναι γεγονός ότι τα τροχαία δυστυχήματα με θύματα πεζούς αποτελούν μάστιγα και ένα από τα πλέον μελανά σημεία της εποχής μας. Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 21% περίπου των ατόμων που χάνουν τη ζωή τους σε τροχαία ατυχήματα στην ΕΕ είναι πεζοί.
Μάλιστα, η κατάσταση στην Ελλάδα είναι ακόμα περισσότερο αποκαρδιωτική καθώς το Α’ μόνο εξάμηνο του 2019 το ποσοστό των τροχαίων δυστυχημάτων που αφορούσαν πεζούς άγγιζε το 26% με αποτέλεσμα 74 άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους στην άσφαλτο. Πόσες ακόμα ζωές πρέπει να χαθούν για να συνειδητοποιήσουμε τη σοβαρότητα της κατάστασης;
Ασφαλώς υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι που οι πεζοί διατρέχουν τόσο μεγάλο κίνδυνο. Καταρχάς, πολλοί είναι εκείνοι που δεν γνωρίζουν τι ακριβώς προβλέπει ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας για αυτούς, αλλά αρκετοί είναι και εκείνοι που περιφρονούν τις διατάξεις του πιστεύοντας ότι μπορούν να χρησιμοποιούν το οδικό δίκτυο κατά βούληση. Έτσι συχνά διασχίζουν απρόσεκτα και χωρίς έλεγχο το οδόστρωμα και μάλιστα σε σημεία όπου απουσιάζουν φωτεινοί σηματοδότες και διαβάσεις πεζών, παραβιάζουν το κόκκινο του φωτεινού σηματοδότη, περνούν ανεξέλεγκτα μπροστά από σταματημένα λεωφορεία σε στάσεις ή βαδίζουν στο οδόστρωμα και όχι στο πεζοδρόμιο παρεμποδίζοντας την κυκλοφορία των οχημάτων και θέτοντας σε κίνδυνο τους ίδιους. Διαπιστώνουμε λοιπόν την έλλειψη παιδείας που είναι απαραίτητη για την ασφάλεια των πεζών.
Στο σημείο αυτό αξίζει να δούμε συνοπτικά τις βασικές διατάξεις που προβλέπονται για τους πεζούς (σύμφωνα με το άρθρο 38 του ΚΟΚ):
α) Οι πεζοί οφείλουν να χρησιμοποιούν τα πεζοδρόμια ή τα ειδικά για αυτούς ερείσματα και μόνο κατ΄ εξαίρεση το οδόστρωμα εφόσον λάβουν τις απαραίτητες προφυλάξεις.
β) Επί απουσίας πεζοδρομίων οφείλουν να μην παρεμποδίζουν την κυκλοφορία, να βαδίζουν στις ειδικά διαμορφωμένες λωρίδες (εφόσον υπάρχουν π.χ. για ποδήλατα αν το επιτρέπει η πυκνότητα της κυκλοφορίας σε αυτές), αλλιώς να βαδίζουν αντίθετα με την κατεύθυνση της κυκλοφορίας σε απλό στοίχο στο άκρο του οδοστρώματος.
γ) Προκειμένου να διασχίσουν το οδόστρωμα υποχρεούνται να συμμορφώνονται στις ενδείξεις των φωτεινών σηματοδοτών στις διαβάσεις (όπου υπάρχουν) ή των τροχονόμων και να βαδίζουν κάθετα στο οδόστρωμα χωρίς να βραδυπορούν ή να σταματούν σε αυτό αδικαιολόγητα. Να τονίσουμε εδώ ότι οι παραβάτες των διατάξεων του άρθρου αυτού τιμωρούνται με διοικητικό πρόστιμο 20 €, σύμφωνα με τον νέο ΚΟΚ. Οι τροχονόμοι πλέον μπορούν να σταματούν τους παραβάτες και να τους επιβάλλουν το παραπάνω πρόστιμο (η αποπληρωμή του οποίου σχεδιάζεται στο μέλλον να γίνεται και ηλεκτρονικά).
Βλέπουμε ότι οι πεζοί έχουν υποχρεώσεις, οφείλουν να τηρούν τον ΚΟΚ, επομένως δεν έχουν πάντα προτεραιότητα, όπως συχνά λέγεται. Τι πρέπει λοιπόν να προσέξετε όταν κυκλοφορείτε ως πεζοί ώστε να είστε όσο το δυνατόν πιο ασφαλείς;
1) Χρησιμοποιείτε τα πεζοδρόμια (επί απουσίας τους βαδίστε στο οδόστρωμα με πρόσωπο στην κυκλοφορία).
2) Όταν επιθυμείτε να περάσετε απέναντι ελέγξτε προσεκτικά αριστερά και δεξιά και μετά περάστε κάθετα μόνο στα σημεία που υπάρχουν διαβάσεις πεζών (αν δεν υπάρχουν να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί).
3) Καλό είναι να μην ακούτε δυνατή μουσική μέσω ακουστικών, καθώς μπορεί εύκολα να αποσπαστεί η προσοχή σας και να μην ακούσετε κάποιο όχημα που σας πλησιάζει. Επίσης μη χρησιμοποιείτε το κινητό σας τηλέφωνο όταν βαδίζετε στο οδόστρωμα.
4) Όταν κυκλοφορείτε ως πεζοί τη νύχτα να έχετε ανοιχτό φακό με κατεύθυνση προς την κυκλοφορία και να φοράτε ανακλαστικά ρούχα και παπούτσια για να γίνεστε εύκολα αντιληπτοί.
5) Αποφεύγετε να περνάτε ανάμεσα από σταθμευμένα οχήματα.
6) Δώστε ιδιαίτερη προσοχή όταν συνοδεύετε παιδιά και ηλικιωμένους.
Τέλος όταν οδηγείτε εσείς οι ίδιοι προσέξτε ιδιαίτερα τους πεζούς γιατί η συμπεριφορά τους μπορεί να είναι απρόβλεπτη, ειδικά αν πρόκειται για παιδιά.
Διαπιστώνουμε ακόμη πως είναι επιτακτική ανάγκη οι αρμόδιοι φορείς να δώσουν έμφαση στην απόκτηση οδικής παιδείας από την παιδική ακόμη ηλικία. Η Πολιτεία,οι φορείς και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης πρέπει να αναδείξουν το πρόβλημα ώστε να διαμορφωθούν συνειδήσεις υπεύθυνων πολιτών που θα μπορούν να χρησιμοποιούν το οδικό δίκτυο με ασφάλεια.
Κλείνοντας, η εφαρμογή των προαναφερθεισών συμβουλών και η ένταξη τους στην καθημερινότητά μας σε συνδυασμό με τις δράσεις της Πολιτείας θα μπορούσε να συμβάλει στη μείωση του αριθμού των θυμάτων της ασφάλτου. Πρέπει όλοι να δράσουμε συλλογικά και αποφασιστικά ώστε το οδικό δίκτυο να γίνει πιο ασφαλές τόσο για τους οδηγούς και για τους πεζούς. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι το ζητούμενο είναι καθημερινά να γυρίζουμε στο σπίτι ασφαλείς κοντά στα αγαπημένα μας πρόσωπα.
