Έχεις υπάρξει θύμα ή θύτης αμαρτωλής ηγεσίας; Σου έχει τύχει να σου φωνάζουν, ή να σε σνομπάρουν; Να...
διαψεύδουν τις προσδοκίες σου, να αδιαφορούν για σένα ή να σε αντιμετωπίζουν ως αναλώσιμο εξάρτημα; Σου έχει συμβεί να μην αναγνωρίζουν τις προσπάθειές σου, να σου ζητούν περισσότερα από όσα σου δίνουν, ή να μη σου εξηγούν τι περιμένουν από σένα; Να σου γκρινιάζουν ή να σε κριτικάρουν ή να σου επιρρίπτουν ευθύνες που δεν είναι δικές σου; Αν ανήκεις στο ανθρώπινο είδος, σίγουρα έχεις εισπράξει κάποια από αυτές τις συμπεριφορές, από τον διευθυντή σου, από τον μπαμπά και τη μαμά σου, από τον μεγαλύτερο αδελφό σου, από τους δασκάλους σου, από τους φίλους σου, τον σύντροφό σου, την πεθερά σου και πάει λέγοντας. Αν ανήκεις στο ανθρώπινο είδος, σίγουρα έχεις εκδηλώσει κάποια από αυτές τις συμπεριφορές απέναντι στα παιδιά σου, στα μικρότερα αδέλφια σου, στους φίλους, στους μαθητές σου, στον σύντροφο, στους συναδέλφους ή στους υφισταμένους σου.
Με κατανόηση, χιούμορ αλλά και σταράτα λόγια, η συγγραφέας «καταγγέλλει» αμαρτωλές, παραστρατημένες εκδοχές ηγεσίας και λάθη που κάνουμε όλοι, προσπαθώντας να ηγηθούμε ακόμα και του εαυτού μας. Απευθυνόμενη τόσο στο θύμα όσο και στον θύτη που όλοι κρύβουμε μέσα μας, μας προσκαλεί σε ένα αναγνωστικό ταξίδι εξιλέωσης, αυτογνωσίας και αυτοβελτίωσης. συγγραφέας γεννήθηκε το 1973. Σπούδασε αρχικά Διοίκηση Τουριστικών Επιχειρήσεων, στη συνέχεια Πολιτικές Επιστήμες και απέκτησε μεταπτυχιακό τίτλο στη Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού, ενώ συνεχίζει τις σπουδές της φοιτώντας στη Νομική Σχολή Αθηνών. Εργάστηκε σε μεγάλες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις ως διοικητικό στέλεχος και από το 2009 έχει τη θέση της Διευθύντριας Ανθρώπινου Δυναμικού στο ξενοδοχειακό συγκρότημα Costa Navarino. Έχει ζήσει σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας και ταξιδεύει συχνά. Τα τελευταία χρόνια ζει μόνιμα στην πόλη της Μεσσήνης με τον σύζυγο της και τα δυο παιδιά τους. Η Έλενα γράφει ερασιτεχνικά από τα μαθητικά της χρόνια, κυρίως διηγήματα, μονόπρακτα θεατρικά έργα και ποιήματα.
-Στιγμιότυπα πεδίων μάχης αγοράς εργασίας και ζωής καταγράφετε στο νέο σας βιβλίο; Ως ηγέτιδα ή ως ακόλουθος το γράψατε;
Κάποια στιγμή συνειδητοποίησα πως έχω δυσανεξία σε συγκεκριμένες συμπεριφορές. Τόσο ως θύμα τους όσο ακόμα περισσότερο ως δράστρια. Αποπειράθηκα λοιπόν να καταγράψω αυτά τα φερσίματα με δείκτη το βαθμό αϋπνίας που μου προκαλούσαν. Το ζητούμενό μου ήταν διττό. Για να κοιμάμαι καλύτερα, είχα την ανάγκη να επαναπροσδιορίσω την ταυτότητά μου και να θέσω στον εαυτό μου κάποιους μη διαπραγματεύσιμους κανόνες συμπεριφοράς. Σε δεύτερο βαθμό, ήθελα και να θωρακιστώ απέναντι σε όσους δεν έχουν ή δεν ακολουθούν αυτούς τους κανόνες. Κι επειδή εμένα με βοήθησε όλη αυτή η νοητική άσκηση, σκέφτηκα πως τα συμπεράσματά μου θα μπορούσαν να βοηθήσουν κι άλλους. Άλλωστε, λίγο πολύ όλοι είμαστε «δυσανεκτικοί» στην απάθεια, τον αυταρχισμό, την αλαζονεία ή τις υπόλοιπες συμπεριφορές που έχω συμπεριλάβει στο βιβλίο. Επειδή λοιπόν το βιβλίο αυτό είναι προϊόν εποικοδομητικής και καλοπροαίρετης κριτικής και κυρίως αυτοκριτικής, έχει στοιχεία και από τις δύο οπτικές γωνίες. Όμως δεν τα έχω όλα λυμένα και ομολογώ πως η κάθε μέρα είναι ένα καινούριο στοίχημα αυτοβελτίωσης και εξέλιξης. Γι΄αυτό και στην εισαγωγή του βιβλίου, αναφέρω πως το έγραψα ως ακόλουθος κι όχι ως ηγέτης.
-Τι σημαίνει αμαρτωλή ηγεσία; Περιγράψτε μας απο την εμπειρία σας κάποιους τύπους αμαρτωλής ηγεσίας...
Μου αρέσει πολύ ο ορισμός που δίνει ο Πλάτωνας στη λέξη αμαρτία. Λέει πως είναι πράξη αντίθετη προς τον ορθό λογισμό. Αυτό ακριβώς νομίζω πως είναι και η αμαρτωλή ηγεσία. Μη ορθολογική. Είναι η ηγεσία που παρασυρμένη από φόβους, πάθη, εγωισμούς, ανασφάλειες ή κακώς εννοούμενη φιλοδοξία, κάνει επιλογές αντίθετες με αυτά που η λογική προτείνει ως αποτελεσματικά και επωφελή για όλους. Για να έχει αξία ένα αποτέλεσμα πρέπει να είναι ωφέλιμο και για να είναι ωφέλιμο πρέπει να είναι δίκαιο. Αν δεν είναι δίκαιο τότε σε κάποιον προκαλεί αθέμιτη ζημιά. Για παράδειγμα, δεν είναι δίκαιο να επιδιώκεις τους σκοπούς σου ασκώντας τρομοκρατία ή κάνοντας κατάχρηση εξουσίας. Δεν είναι δίκαιο να αθετείς τις υποσχέσεις σου ή να μη συμπεριφέρεσαι με σεβασμό. Κι όταν φερόμαστε έτσι, έστω και αν εξασφαλίσουμε ένα βραχυπρόθεσμο ατομικό όφελος, στο τέλος της μέρας η ζημιά που έχουμε προκαλέσει στον εαυτό μας ή τους άλλους είναι μεγαλύτερη.
-Η εμπειρία από τα τέλεια στιγμιότυπα ηγεσίας που ζήσατε; -Βιβλίο κάτι σαν επαγγελματική ενδοσκόπηση; ίσως για κάποιες απο τις παγίδες συμπεριφοράς που κάποτε κάποτε πέσατε; Περιγράψτε μας κάποιες.
Είχα την τύχη να ζήσω πολλά τέτοια τέλεια στιγμιότυπα. Είχα και έχω την ευλογία να εργάζομαι κοντά σε πολλούς χαρισματικούς ανθρώπους, που φιλτράρουν τις συμπεριφορές και τις επιλογές τους μέσα από φίλτρα ήθους και ορθού λόγου. Ανθρώπους με όραμα, με αγάπη γι΄αυτό που κάνουν και με σεβασμό για τους άλλους. Και αυτό που με χαροποιεί ιδιαίτερα, είναι πως κατά κανόνα αυτού του είδους οι άνθρωποι πραγματικά ξεχωρίζουν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Η κριτική είναι εύκολη και πάντα μπορούμε να βρούμε αδυναμίες ή λάθη στους άλλους. Αλλά αν παρατηρήσουμε χωρίς προκαταλήψεις τους ανθρώπους, θα δούμε πως τίποτα σημαντικό δεν επιτυγχάνεται τυχαία και πως αυτοί που συνήθως αποκαλούμε «τυχερούς», είναι άνθρωποι που πράγματι διαθέτουν ηγετικές δεξιότητες.
Το βιβλίο όπως σωστά συμπεράνατε, είναι μια απόπειρα ενδοσκόπησης αλλά όχι μόνο επαγγελματικής. Οι συμπεριφορές που με απασχόλησαν δεν εκδηλώνονται μόνο στον επαγγελματικό στίβο αλλά σε οποιαδήποτε περιοχή της ζωής μας που είναι αρκετά σημαντική ώστε να θολώνει την κρίση μας. Έχω υποπέσει σε αμαρτήματα που περιγράφω, τόσο στην επαγγελματική όσο και στην προσωπική μου ζωή. Όταν για παράδειγμα η αγωνία μου για την ασφάλεια ή την πρόοδο των παιδιών μου, με σπρώχνει να τα φοβίσω αντί να τα εμπνεύσω. Ή όταν η πίεση χρόνου για κάτι που θέλω να ολοκληρωθεί, μου αποσπά την προσοχή από τις ανάγκες και τις προσδοκίες των άλλων γύρω μου. Λάθη που τελικά μπορούν να αποφευχθούν όταν παρατηρώ πιο προσεκτικά τον εαυτό μου και ελέγχω τα συναισθήματα και τις παρορμήσεις μου. Δεν λέω ότι είναι εύκολο. Χρειάζεται δουλειά και επαγρύπνηση αλλά τελικά είναι εφικτό.
-Έξοχος ο αυτοπροσδιορισμός ως "γεμιστά της μαμάς" και όχι ως "έντυπη γκουρμεδιά" για λίγους...
Σας ευχαριστώ πολύ για αυτό το σχόλιο γιατί μου δίνεται η ευκαιρία να διευκρινίσω κάτι που θεωρώ σημαντικό. Δεν υποτιμώ τις «έντυπες γκουρμεδιές». Κάθε άλλο! Τις αγαπώ, τις εκτιμώ και τις σέβομαι απεριόριστα γιατί αντιλαμβάνομαι πλήρως τον κόπο, την προσπάθεια, την επιστημονική εμβάθυνση, την ακαδημαϊκή έρευνα και τις άριστες προθέσεις που κρύβονται πίσω τους. Με τη φράση αυτή, ήθελα απλά να είμαι έντιμη απέναντι στον αναγνώστη, ξεκαθαρίζοντας πως το «7+1» είναι μια αυθόρμητη κατάθεση ψυχής, ζυμωμένη με απλά υλικά καθημερινής χρήσης.
-Τελικά ποιος είναι ο σωστός δρόμος του ηγέτη; Ποια είναι τα μυστικά της Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού;
Νομίζω πως πάνω και πρώτα από όλα, ο σωστός δρόμος είναι αυτός που καταδεικνύει η ηθική μας πυξίδα. Όλα τα άλλα ακολουθούν. Αν ο ηγέτης δεν διακρίνεται από ήθος και αίσθημα δικαίου, καλύτερα να μην πάει πουθενά. Ας κάτσει σπίτι του γιατί αν βγει στο δρόμο θα είναι επικίνδυνος. Περισσότερο επικίνδυνος από αυτούς που δεν θα διαθέτουν καθόλου ηγετικά χαρακτηριστικά. Όσο για τη Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού, πριν από τις προϋποθέσεις στρατηγικής δράσης και τις άπειρες τεχνικές που απαρτίζουν την ύλη της, πρέπει να είναι αυτό που υποδηλώνει ο όρος. Ανθρώπινη.
-Το καλύτερο σχόλιο που πήρατε από αναγνώστη σας;
Είναι από έναν φίλο και συνεργάτη που με συμβούλευσε να γράφω μικρότερες προτάσεις με πιο απλά λόγια. Το προσπαθώ.
-Σε ποιούς απευθύνεται το βιβλίο σας;
Σε όλους. Σε όλους όσους αλληλοεπιδρούν με το κοινωνικό περιβάλλον τους με οποιονδήποτε τρόπο. Δεν χρειάζεται να είσαι διευθυντικό στέλεχος για να ισχύει πως μια παράλογη συμπεριφορά είναι παράλογη. Απλά αν είσαι διευθυντικό στέλεχος είναι ακόμα πιο σημαντικό να αντιληφθείς τις «αμαρτίες» σου γιατί επηρεάζεις περισσότερους ανθρώπους.
-Σε πολιτικούς θα το συνιστούσατε;
Ειδικά σε αυτούς! Αν είχα πρόσβαση στο κοινοβούλιο, θα έπαιρνα τριακόσια αντίτυπα και θα τα μοίραζα στα έδρανα! Και δεν το λέω ούτε με υποτιμητική, ούτε με επικριτική διάθεση. Το λέω επειδή αυτοί που κρατούν στα χέρια τους τις τύχες τόσων άλλων, πρέπει εξ ορισμού να είναι σοφότεροι, ικανότεροι και δικαιότεροι από τους υπόλοιπους. Να αντιστέκονται στην «αμαρτία» με μεγαλύτερο σθένος από τους πολλούς. Η πολιτική εξουσία είναι απ΄τη φύση της, ανθρώπινα μιλώντας, επιρρεπής σε κάποια αμαρτήματα. Σίγουρα κανείς δεν θέλει συνειδητά να «αμαρτήσει». Τουλάχιστον κανείς που να μην έχει κάποια ιδιαίτερη μορφή ψυχοπάθειας. Κανείς δεν θέλει να πράττει αντίθετα με τον ορθό λόγο που ανέφερα στην αρχή, πόσο μάλλον οι άνθρωποι που αποφασίζουν να ασχοληθούν με τα κοινά. Στη δική τους περίπτωση όμως, το λάθος, η αμαρτία, οι άλογες συμπεριφορές, έχουν πολύ μεγαλύτερο κόστος.
- Το αφιερώνετε στους συναδέλφους και τους συνεργάτες σας, που σας υπενθυμίσουν πως το σωστό δεν είναι ανέφικτο;
Ναι, το έχω αφιερώσει στους ανθρώπους της ΤΕΜΕΣ και της Costa Navarino. Ακριβώς επειδή έχουν αποδείξει και αποδεικνύουν καθημερινά, πως δεν υπάρχουν ανέφικτοι στόχοι. Πως το επιχειρηματικό και εργασιακό ήθος δεν παύουν ποτέ να εμπνέουν και να κινητοποιούν. Και πως η ηγεσία για τον κάθε άνθρωπο ξεκινά με το ρήμα «νοιάζομαι».
-Τελικά απαντήθηκε η απορία; Συνδέεται ο έρωτας με τα ερωτήματα;
Αν και οι γνώμες διίστανται, εξακολουθώ να πιστεύω πως συνδέονται. Ο έρωτας εκδηλώνεται με διαρκή ερωτήματα και νομίζω πως η ομοιότητα των λέξεων δεν είναι τυχαία. Σύμφωνα και με τον συγγραφέα κύριο Γιώργο Λαθύρη στον οποίον απευθύνθηκα για να λύσω την απορία μου, υπάρχει ένα σωζόμενο απόσπασμα του Αλεξανδρινού Γραμματικού Φιλοξένου (1ος αι. π.Χ.), στο οποίο λέει τα εξής: «ἐρωτῶ - παρὰ τὴν ἔρωτος γενικὴν γέγονεν ἐρωτῶ·ἐπειδὴ οἱ ἐρωτῶντες ὃ εὔχονται μαθεῖν τοῖς ἐρῶσιν ἐοίκασιν». Σε ελεύθερη μετάφραση είναι ακριβώς αυτό που ισχυρίζομαι κι εγώ. Όπως και να έχει, η ελληνική γλώσσα αποτελεί ένα άλυτο μυστήριο αρτιότητας που δεν παύει ποτέ να με εμπνέει και να με συναρπάζει.