30.1.24

Hélène Monsacré, “The Tears of Achilles” (2018)

«Ο Αχιλλέας, ο πιο διάσημος από τους ήρωες της Ιλιάδας, περιγράφεται ξανά και ξανά ως ο πιο όμορφος. Από αυτό το κοινό σημείο —η δύναμη είναι όμορφη στην Ιλιάδα, και η ανδρεία του πολεμιστή λάμπει στο πρόσωπό του— ο ήρωας μπορεί να αναγνωριστεί τόσο από τη λάμψη της ομορφιάς του όσο και από τα κατορθώματα που καταφέρνει. Οι δύο όψεις είναι αδιαχώριστες μεταξύ τους.Έτσι, αν ο Θερσίτης είναι η επιτομή του αντι-ήρωα, που έχει από καιρό αναγνωριστεί, αυτό σχετίζεται τόσο με τη δειλία του όσο και με την ασχήμια του. Η αριστοκρατική ιδεολογία της Ιλιάδας παρακωλύει το ζήτημα της κοινωνικής ιεραρχίας αφαιρώντας τον εκπρόσωπο του λαού μεταξύ των στρατιωτών, τον Θερσίτη, από τη συζήτηση· για να υπάρχουν, οι ηρωικές αρετές πρέπει να πιστοποιούνται και να επιβεβαιώνονται από τη σωματική ομορφιά αυτών που τις ασκούν. Η ανεπάρκεια ενός χαρακτήρα σαν τον Θερσίτη στον κόσμο των ηρώων αντιπροσωπεύεται μέσα και από την ασχήμια του. Τα σωματικά του ελαττώματα οδηγούν στη δειλία του: πρακτικά ανάπηρος, ξαπλωμένος, σχεδόν φαλακρός (Ιλιάδα 2.217-220). Σε σύγκριση με τους ομηρικούς κανόνες της ανδρικής ομορφιάς, είναι ακριβώς το αντίθετο από τον καταξιωμένο πολεμιστή. Ο πιο άσχημος (αίσχιστος, 2.216) και, ταυτόχρονα, ο πιο αδύναμος (χερειότερον, 2.248) των Ελλήνων, είναι από κάθε άποψη το αντίθετο, όπως και η καρικατούρα, του Αχιλλέα.

Είναι προφανές ότι τα χέρια, τα πόδια και το στήθος ορίζουν τον πολεμιστή στην Ιλιάδα. Το ύψος και το πλάτος των ώμων είναι επίσης σημάδια αξίας. Όταν, στις επάλξεις, ο Πρίαμος ζητά από την Ελένη λεπτομέρειες για τους Αχαιούς διοικητές, την επιβλητική και λαμπρή παρουσία του Αγαμέμνονα, το πλάτος του στήθους και των ώμων του Οδυσσέα και το μεγάλο ύψος του Αίαντα, τραβούν την προσοχή του (Ιλιάδα 3.166-227).»