Θεοχάρης Μπικηρόπουλος
Συγγραφέας -Blogger
Η Μίνα Παπανικολάου ως αποδέκτης των δύσκολων και των άσχημων των καιρών, προσθέτει την αισθητική και το όμορφο στη ζωή της, από τη ζωή της, από τα όνειρά της και το μοιράζεται με όλους εμάς με την ποίησή της. Ευαίσθητη και δημιουργική αφήνει μέσα στις λέξεις το αποτύπωμα της αντοχής και ανοχής της ζοφερής πραγματικότητας και «με ορθάνοιχτα χέρια» χτίζει τη ρητορική της ποιητικής της, με σαφήνεια. Αφουγκράζεται, παρατηρεί κι ύστερα γράφει ποιήματα που ξεχειλίζουν συναισθήματα!
Η Μίνα Παπανικολάου με την ποίηση της, κάνει επανεκκίνηση στις πνευματικές μας προσλαμβάνουσες, σε ένα κόσμο που διαρκώς αλλάζει και βουλιάζει στα ίδια τα σκουπίδια της εξέλιξης και του πολιτισμού του. Περικλείεται από την ποίηση καθώς η ποίηση μιμείται τη ζωή! Το να εμπνευστεί ο δημιουργός και να γράψει κάτι δε σημαίνει ότι το έχει ζήσει κιόλας… Δεν είναι βιωματικό. Αποκαλύπτει όμως τον τρόπο σκέψης, τη «φιλοσοφία» του για τη ζωή, την οπτική γωνία που κοιτά τον ουρανό, τον ορίζοντα, τους ανθρώπους!Στη συνέντευξή της η Μίνα Παπανικολάου αποκαλύπτεται απαντώντας σε 22 ερωτήσεις με ευθύτητα και ειλικρίνεια για να γνωρίσουμε καλύτερα την προσωπικότητά της. Διοικητικό στέλεχος στο χώρο της υγείας, προσφέρει ίαση ψυχών με την ποίησή της και προτρέπει τους πολίτες να διαβάζουν και να στηρίζουν τη λογοτεχνική δημιουργία, να είναι επιλεκτικοί, να χαρίζουν βιβλία όταν είναι εφικτό και να διαβάζουν στα παιδιά...
1. Έχουμε στα χέρια μας πλέον το νέο βιβλίο, «ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΒΥΣΣΟΥ» από τις εκδόσεις Άνεμος Εκδοτική. Πόσα βιβλία περιλαμβάνει ο εκδοτικός απολογισμός σας;
Οκτώ ποιητικές συλλογές. Έτος αρχικής εμφάνισης επισήμως το 2009 με το “Χορό στο Φως” κι ένα “σκοτεινό” φόντο στο εξώφυλλο. Ήταν ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών, όπως και είναι και τα “Στιγμιότυπα Αβύσσου”.
2. «Τα ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΒΥΣΣΟΥ» είναι «παιδί» των καραντίνων;
Είναι παιδί των καραντίνων, λόγω ακριβώς του εγκλεισμού. Ξεκίνησε να γράφεται μερικά χρόνια πριν. Η επιμέλεια ολοκληρώθηκε εν μέσω καραντίνας, τότε που στην πόλη επικρατούσε η απόλυτη σιωπή. Ήταν μια ευκαιρία ενδοσκόπησης χωρίς παρεμβολές.
3. Θεματικά τα ποιήματα της συλλογής από πού εμπνέονται και τι διαπραγματεύονται;
Προσωπικό είναι το πρίσμα, κοινωνικός είναι ο αντίκτυπος, η ταύτιση με άλλα λόγια, οπότε ο κύκλος κλείνει εκεί και γίνεται πάλι προσωπικός αλλά τώρα με τη ταύτιση καταλαβαίνουμε ο ένας τον άλλον, μιλάμε την ίδια γλώσσα.
7. Το ποιητικό σας έργο απευθύνεται στην καρδιά ή στο μυαλό;
Και στα δύο σίγουρα. Στις σελίδες των βιβλίων μας καταθέτουμε και τα δύο. Η θεματολογία, όπως είπα παραπάνω, αφορά όλες τις εκφάνσεις της ζωής. Πιστεύω επίσης, πως δεν μπορείς να αποφύγεις την προσωπική εμπλοκή στο γεγονός είτε αποδώσεις το ποίημα σε πρώτο πρόσωπο είτε όχι. Είσαι ποιητής, ποιήτρια και όχι αμερόληπτος ερευνητής, εκπρόσωπος μιας επιστήμης. Στη διάρκεια της συγγραφής, από τη λεκτική σου φαρέτρα, θα διαλέξεις τις λέξεις για να αποδώσεις αυτό που θέλεις να εκφράσεις κι αυτή είναι μια γνωστική διαδικασία που περιέχει κανόνες αλλά ταυτόχρονα ενδύεται συναίσθημα. Για να γίνεις κατανοητός από την καρδιά και το μυαλό των αναγνωστών πρέπει να τους σεβαστείς αισθητικά και ταυτόχρονα να τους εκφράσεις και να μιλήσεις αντ΄αυτών, να συνυπάρξεις, να πονέσεις, να γελάσεις, να αναλογιστείς, να στοχαστείς, να κοιτάξεις προς την ίδια κατεύθυνση. Όλα έχουν γραφτεί στο πέρασμα των χρόνων από πολλούς και πολλές σαν εμάς. Ο τρόπος, η προσέγγιση, η απόδοση είναι που διαφέρουν.
8. Πιστεύετε ότι παίζει σημαντικό ρόλο η ευτυχία ή δυστυχία στον κοινωνικό περίγυρο, στο περιβάλλον που ζούμε για να δημιουργείς;
Κάποιοι ισχυρίζονται ότι οι δύσκολες καταστάσεις, πολέμου, φτώχιας, απογοήτευσης οδηγούν στην δημιουργία. Το ενστερνίζεστε εσείς ή δεν σας επηρεάζουν αυτές οι συνθήκες;
Όλα αποτελούν ερέθισμα. Όλα μπορούν να πυροδοτήσουν την ανάγκη να γράψεις. Πώς μπορεί να διαλέξει το “καλύτερο ερέθισμα” η ποιήτρια ή ο ποιητής; Δεν μπορεί. Η Ποίηση ξέρετε, σε διαλέγει. Ειδικώς η Ποίηση.
9. Αν και η πανδημία μας στέρησε τις ωραίες εκδηλώσεις, τις βιβλιοπαρουσιάσεις ώστε να γνωρίζουν οι πολίτες τον δημιουργό, είχαμε ένα θετικό: την αύξηση της αναγνωσιμότητας. Ο κόσμος διάβασε περισσότερο, [τα επίσημα στατιστικά για την Ελλάδα δυστυχώς δίνουν ένα μικρό ποσοστό της τάξης του 8% να διαβάζουν]. Γιατί πιστεύετε δε διαβάζουν οι Έλληνες;
Δεν γνωρίζω, δεν ρώτησα ποτέ. Η κουλτούρα όπως παγκοσμιοποιημένα διαμορφώνεται επιβάλλει δώρα και ικανοποίηση των παιδιών και των ενηλίκων με παιχνίδια, ρούχα, events, ταξίδια. Επιβάλλει αγώνα για την επιτυχία των Πανελλαδικών εξετάσεων επενδύοντας για χρόνια σε αυτό, διάστημα κατά το οποίο τα παιδιά δεν διαβάζουν πλέον εξωσχολικά βιβλία. Όχι άδικα αλλά δεν μπορούν να συνυπάρξουν ισορροπημένα όλα αυτά; Επίσης, εάν δεν είναι στην κουλτούρα των γονιών πώς θα είναι στην κουλτούρα των παιδιών άρα των μελλοντικών ενηλίκων; Τα δώρα, το κίνητρο δηλαδή που προανέφερα είναι σωστά και όμορφα. Ψυχαγωγούν. Μαζί με το παιχνίδι όμως, χάρισε ένα βιβλίο στο παιδί, δημιούργησε τη συνθήκη του ανοιχτού μυαλού, της άλλης οπτικής, της ενίσχυσης της φαντασίας του. Τί έχεις να φοβηθείς;
10. Η Κατερίνη σύμφωνα με τα λεγόμενα εκδότη είναι από τις βιβλιόφιλες πόλεις. Παρόλα αυτά η συμμετοχή των συμπολιτών μας σε εκδηλώσεις βιβλιοπαρουσιάσεων δεν είναι ικανοποιητική παρά ελαχίστων εξαιρέσεων. Που το αποδίδεις;
Όλα τρέχουν γρήγορα και το βιβλίο απαιτεί αφοσίωση, χρόνο. Κατανοώ επίσης τις οικονομικές συγκυρίες και το βιβλίο κοστίζει. Υπάρχει το marketing των εκδοτικών, παρατηρώ τη στροφή στις επανεκδόσεις, την πληθώρα νέων τίτλων κλπ. Βέβαια, με λυπεί να βλέπω βιβλία στα εκπτωτικά καλάθια των σούπερ-μάρκετ. Αν είναι όμως να διαβαστούν, θα δεχθώ κι αυτό. Να ένα καλό θέμα έρευνας.
11. Μιλώντας για «πολιτισμό», τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει από την πλευρά της πολιτείας για τη φιλαναγνωσία;
Οι πόρτες των βιβλιοθηκών είναι ανοιχτές, η επιλογή τη πρόσβασης ανήκει σε εμάς. Τα προγράμματα στα σχολεία, οι λέσχες ανάγνωσης είναι υπαρκτές, ας συμμετέχουμε. Ας μην τα περιμένουμε όλα από τους άλλους. Πιστεύω πολύ στην αυτοδιάθεση, στην προσωπική επιλογή, στην ατομική ευθύνη.
12. Σήμερα οι λέξεις που χρησιμοποιούμε ως νεοέλληνες είναι μερικές δεκάδες, μπροστά στον πλούτο της ελληνικής γλώσσας. Σας ανησυχεί αυτό;
Η ελληνική γλώσσα επιβίωσε δια μέσου των αιώνων. Δεν φοβάμαι καθόλου, στηρίζομαι στη δύναμή της, στην αρμονία της. Η καθομιλουμένη είναι κάτι άλλο , όπως ήταν πάντα. Ο γραπτός λόγος διατήρησε τη ρώμη της ελληνικής γλώσσας και θα συνεχίσει.
13. Ποιους μεγάλους Έλληνες ή ξένους λογοτέχνες/ποιητές θαυμάζετε;
Τον Μενέλαο Λουντέμη, τον Νικηφόρο Βρεττάκο, τον Οδυσσέα Ελύτη, την Κική Δημουλά, τον Χαλίλ Γκιμπράν, τον Έρνεστ Χέμινγουεϊ, τον Φρέντυ Γερμανό στην “Τερέζα”, τη Σοφία Στρέζου στον «Οριακό άνεμο», μπορώ να αναφέρω δεκάδες αγαπημένων έργων επιλεκτικά με βάση την προσωπική μου άποψη. Δεν μου αρέσουν όλα τα έργα των συγγραφέων που ανέφερα. Περνούν από πρώιμες φάσεις δημιουργίας έως να φτάσουν στην ωριμότητα, όπως όλοι μας.
14. Πιστεύετε ότι οι άνθρωποι των γραμμάτων πρέπει να βγαίνουν μπροστά , σε εποχές που οικονομικές και πολιτικές συγκυρίες κλονίζουν τα θεμέλια της κοινωνίας;
Φυσικά. Όταν δεν το κάνουν δεν σημαίνει ότι φοβούνται απαραιτήτως. Πολλοί αυτοεξορίζονται στη σιωπή ή μιλούν με το έργο τους χωρίς να εμφανίζονται.
15. Ποιες είναι οι σχέσεις σου με τους ομότεχνους;
Τα τελευταία χρόνια η πανδημία περιόρισε τη συναναστροφή μας. Ξεδιάλυνε και σχέσεις ουσίας βέβαια. Ό,τι είναι αληθινό αντέχει.
16. Στην Ελλάδα ελάχιστοι συγγραφείς-λογοτέχνες βιοπορίζονται από την έκδοση των βιβλίων τους, πόσο μάλλον από την ποίηση. Θεωρείτε ότι οι λογοτέχνες της επαρχίας στερούνται αυτής της δυνατότητας, ότι δηλαδή δεν είναι στο «κλεινόν άστυ» ή για άλλους λόγους;
Φταίμε κι εμείς, δεν πλασάρουμε με ιντριγκαδόρικο τρόπο το προιόν. Αστειεύομαι φυσικά! Παρατηρώ πως με την εμφάνιση ή παρουσίαση ενός συγγραφέα ή λογοτέχνη “γνωστού” οι πολίτες πηγαίνουν να δουν, να ακούσουν, να φωτογραφηθούν. Ίσως θεωρούν σίγουρη τη συγγραφική επιτυχία, που μπορεί να είναι, δεν αντιλέγω. Πώς γνωρίζουν την αξία του συγγραφικού έργου τους αν δεν δουν, δεν ακούσουν, δεν διαβάσουν τους λογοτέχνες του τόπου μας; Είναι μια πρό (σ)κληση.
17. Το διαδίκτυο βοηθάει στην ανάδειξη του έργου ενός λογοτέχνη;
Ναι βέβαια, στην ανάδειξη βοηθάει πολύ. Αν παραμείνει στη συνείδηση των αναγνωστών είναι άλλο ζήτημα.
18. Ανάμεσα σε ένα βιβλίο και σε ένα e-book τι θα διαλέγατε;
Και τα δύο, η δυνατότητα πρόσβασης όπως είπα, είναι πολύ σημαντική. Με όποιον τρόπο. Πολιτισμός σημαίνει πρόσβαση , ευκαιρία, προϋπόθεση συμμετοχής, μη εξαίρεση.
19. Ποια είναι τα 3 τελευταία βιβλία που διαβάσατε;
α. Ο ΝΑΡΚΙΣΣΙΣΜΟΣ -ΨΥΧΙΚΟ ΘΕΜΕΛΙΟ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ, JAPPE ANSELM
β. ΔΙΚΑΙΟ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ (Δ' ΕΚΔΟΣΗ), ΡΑΙΚΟΣ Γ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ (ο επαγγελματισμός το απαιτεί)
γ. ΑΣΠΑ, ΜΕΛΙΤΑ ΑΔΑΜ.
δ. Είμαστε αστρόσκονη, Σιμόπουλος.
20. Ποιες είναι οι προσδοκίες σας από τα «ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΒΥΣΣΟΥ»
Η ταύτιση με τους αναγνώστες. Να διαβάζουν και να νιώθουν ότι μιλώ εκ μέρους τους. Αυτό είναι θείο δώρο.
Οκτώ ποιητικές συλλογές. Έτος αρχικής εμφάνισης επισήμως το 2009 με το “Χορό στο Φως” κι ένα “σκοτεινό” φόντο στο εξώφυλλο. Ήταν ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών, όπως και είναι και τα “Στιγμιότυπα Αβύσσου”.
2. «Τα ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΒΥΣΣΟΥ» είναι «παιδί» των καραντίνων;
Είναι παιδί των καραντίνων, λόγω ακριβώς του εγκλεισμού. Ξεκίνησε να γράφεται μερικά χρόνια πριν. Η επιμέλεια ολοκληρώθηκε εν μέσω καραντίνας, τότε που στην πόλη επικρατούσε η απόλυτη σιωπή. Ήταν μια ευκαιρία ενδοσκόπησης χωρίς παρεμβολές.
3. Θεματικά τα ποιήματα της συλλογής από πού εμπνέονται και τι διαπραγματεύονται;
Πραγματεύονται τη ζωή σε κάθε έκφανσή της. Ό,τι περιλαμβάνει η ζωή κάθε ανθρώπου. Σε τίποτα δε διαφέρει μια ποιήτρια από μια γυναίκα η οποία δεν γράφει ποίηση, παρά μόνο στον τρόπο έκφρασης αυτής της καθημερινότητας.
4. Δε μπορώ να μη ρωτήσω για το εξώφυλλο. Γιατί επιλέξατε το συγκεκριμένο, τι εκφράζει σε σχέση με τα περιεχόμενα;
Κατά τη διαδικασία της επιλογής της “σωστής” εικόνας παίδεψα πολύ τον εκδότη μου και τον ευχαριστώ για την υπομονή. Γνωρίζετε καλά πως η Ποίηση είναι μια δύσκολη “γέννα”, με όλες τις επιπλοκές που μπορείς να καταγράψεις ή να ζήσεις. Τα χρόνια μέχρι την έκδοση ήταν δύσκολα, τα δυσκολότερα έως σήμερα στη ζωή μου αλλά και στη ζωή πολλών ανθρώπων γύρω μου. Η στιγμή της εξόδου από την Άβυσσο αποτυπώνεται στο εξώφυλλο. Δεν είχε νόημα να καταγραφεί η ίδια η Άβυσσός μου, δεν θα πρόσφερε τίποτα στον αναγνώστη ούτε σε εμένα. Εξάλλου, ο καθένας γνωρίζει και δεν ξεχνά ποτέ τη μορφή της προσωπικής του αβύσσου ούτε τις συγκυρίες που τον/την οδήγησαν εκεί.
5. Η ποίηση ορίζεται δύσκολα λένε. Τι ορισμό θα δίνατε; Τι σας εμπνέει ώστε να γράψετε ένα ποίημα;
Κλείνω τα μάτια για να απαντήσω.. Δεν με καλύπτει κανένας από τους γνωστούς ορισμούς. Λέει ο Κ.Παλαμάς: “ η Ποίηση είναι μια μελωδία από μετρημένα λόγια”.
Δεν θέτει ορισμό, ποιητικά περιγράφει το συναίσθημά του έναντι του θαύματος της Ποίησης. Έτσι, αυτά που γράφουν τα λεξικά δεν μου λένε τίποτα. Θυμάμαι να διαβάζω για σχολές, για ρυθμούς, για καλλιτεχνικά ρεύματα. Κάποιοι σε εντάσσουν κάπου, μπορεί κι όταν πια δεν είσαι καν εκεί για να το δεις! Για μένα είναι παιδεμός, μισεμός, duende, είναι η εσωτερική φλόγα που νιώθει κάποιος όταν ξεπερνά τον εαυτό του και τα όρια του στη δημιουργία. Η λέξη "duende" είναι από εκείνες τις λέξεις που σε φέρνουν αντιμέτωπο με τον εαυτό σου, με το παρελθόν και το μέλλον σου. Η Ποίηση είναι έξοδος από το σώμα, απουσία του χρόνου, κενό αλλά τόσο γεμάτο κενό που μέχρι να ολοκληρωθεί το ποίημα, η αρχική σύλληψη, το θέμα, δεν υπάρχει τίποτα μα τίποτα άλλο. Η Ποίηση με περικλείει, δεν μπορώ να δω τον εαυτό μου έξω από αυτή. Το ερέθισμα ποτέ δεν ξέρω ποιο θα είναι, ούτε ποιο θέμα θα με προκαλέσει. Μου έχει τύχει όμως να σταματώ στο δρόμο, να παρκάρω για να γράψω, να φεύγω από μια παρέα, μια εκδήλωση για να γράψω. Όταν το ερέθισμα είναι ισχυρό δεν μπορείς να αποφύγεις τη συγγραφή.
Εντέλει, μάλλον Αριστοτελικά αντιμετωπίζω την Ποίηση: «ποίησις μίμησις εστί», δηλαδή η Ποίηση μιμείται τη ζωή , αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα, την ανασυνθέτει και τη συμπληρώνει.
6. Επιδιώκετε το έργο σας να έχει κοινωνικό αντίκρισμα ή όχι, είναι κάτι πιο προσωπικό;
4. Δε μπορώ να μη ρωτήσω για το εξώφυλλο. Γιατί επιλέξατε το συγκεκριμένο, τι εκφράζει σε σχέση με τα περιεχόμενα;
Κατά τη διαδικασία της επιλογής της “σωστής” εικόνας παίδεψα πολύ τον εκδότη μου και τον ευχαριστώ για την υπομονή. Γνωρίζετε καλά πως η Ποίηση είναι μια δύσκολη “γέννα”, με όλες τις επιπλοκές που μπορείς να καταγράψεις ή να ζήσεις. Τα χρόνια μέχρι την έκδοση ήταν δύσκολα, τα δυσκολότερα έως σήμερα στη ζωή μου αλλά και στη ζωή πολλών ανθρώπων γύρω μου. Η στιγμή της εξόδου από την Άβυσσο αποτυπώνεται στο εξώφυλλο. Δεν είχε νόημα να καταγραφεί η ίδια η Άβυσσός μου, δεν θα πρόσφερε τίποτα στον αναγνώστη ούτε σε εμένα. Εξάλλου, ο καθένας γνωρίζει και δεν ξεχνά ποτέ τη μορφή της προσωπικής του αβύσσου ούτε τις συγκυρίες που τον/την οδήγησαν εκεί.
5. Η ποίηση ορίζεται δύσκολα λένε. Τι ορισμό θα δίνατε; Τι σας εμπνέει ώστε να γράψετε ένα ποίημα;
Κλείνω τα μάτια για να απαντήσω.. Δεν με καλύπτει κανένας από τους γνωστούς ορισμούς. Λέει ο Κ.Παλαμάς: “ η Ποίηση είναι μια μελωδία από μετρημένα λόγια”.
Δεν θέτει ορισμό, ποιητικά περιγράφει το συναίσθημά του έναντι του θαύματος της Ποίησης. Έτσι, αυτά που γράφουν τα λεξικά δεν μου λένε τίποτα. Θυμάμαι να διαβάζω για σχολές, για ρυθμούς, για καλλιτεχνικά ρεύματα. Κάποιοι σε εντάσσουν κάπου, μπορεί κι όταν πια δεν είσαι καν εκεί για να το δεις! Για μένα είναι παιδεμός, μισεμός, duende, είναι η εσωτερική φλόγα που νιώθει κάποιος όταν ξεπερνά τον εαυτό του και τα όρια του στη δημιουργία. Η λέξη "duende" είναι από εκείνες τις λέξεις που σε φέρνουν αντιμέτωπο με τον εαυτό σου, με το παρελθόν και το μέλλον σου. Η Ποίηση είναι έξοδος από το σώμα, απουσία του χρόνου, κενό αλλά τόσο γεμάτο κενό που μέχρι να ολοκληρωθεί το ποίημα, η αρχική σύλληψη, το θέμα, δεν υπάρχει τίποτα μα τίποτα άλλο. Η Ποίηση με περικλείει, δεν μπορώ να δω τον εαυτό μου έξω από αυτή. Το ερέθισμα ποτέ δεν ξέρω ποιο θα είναι, ούτε ποιο θέμα θα με προκαλέσει. Μου έχει τύχει όμως να σταματώ στο δρόμο, να παρκάρω για να γράψω, να φεύγω από μια παρέα, μια εκδήλωση για να γράψω. Όταν το ερέθισμα είναι ισχυρό δεν μπορείς να αποφύγεις τη συγγραφή.
Εντέλει, μάλλον Αριστοτελικά αντιμετωπίζω την Ποίηση: «ποίησις μίμησις εστί», δηλαδή η Ποίηση μιμείται τη ζωή , αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα, την ανασυνθέτει και τη συμπληρώνει.
6. Επιδιώκετε το έργο σας να έχει κοινωνικό αντίκρισμα ή όχι, είναι κάτι πιο προσωπικό;
Προσωπικό είναι το πρίσμα, κοινωνικός είναι ο αντίκτυπος, η ταύτιση με άλλα λόγια, οπότε ο κύκλος κλείνει εκεί και γίνεται πάλι προσωπικός αλλά τώρα με τη ταύτιση καταλαβαίνουμε ο ένας τον άλλον, μιλάμε την ίδια γλώσσα.
7. Το ποιητικό σας έργο απευθύνεται στην καρδιά ή στο μυαλό;
Και στα δύο σίγουρα. Στις σελίδες των βιβλίων μας καταθέτουμε και τα δύο. Η θεματολογία, όπως είπα παραπάνω, αφορά όλες τις εκφάνσεις της ζωής. Πιστεύω επίσης, πως δεν μπορείς να αποφύγεις την προσωπική εμπλοκή στο γεγονός είτε αποδώσεις το ποίημα σε πρώτο πρόσωπο είτε όχι. Είσαι ποιητής, ποιήτρια και όχι αμερόληπτος ερευνητής, εκπρόσωπος μιας επιστήμης. Στη διάρκεια της συγγραφής, από τη λεκτική σου φαρέτρα, θα διαλέξεις τις λέξεις για να αποδώσεις αυτό που θέλεις να εκφράσεις κι αυτή είναι μια γνωστική διαδικασία που περιέχει κανόνες αλλά ταυτόχρονα ενδύεται συναίσθημα. Για να γίνεις κατανοητός από την καρδιά και το μυαλό των αναγνωστών πρέπει να τους σεβαστείς αισθητικά και ταυτόχρονα να τους εκφράσεις και να μιλήσεις αντ΄αυτών, να συνυπάρξεις, να πονέσεις, να γελάσεις, να αναλογιστείς, να στοχαστείς, να κοιτάξεις προς την ίδια κατεύθυνση. Όλα έχουν γραφτεί στο πέρασμα των χρόνων από πολλούς και πολλές σαν εμάς. Ο τρόπος, η προσέγγιση, η απόδοση είναι που διαφέρουν.
8. Πιστεύετε ότι παίζει σημαντικό ρόλο η ευτυχία ή δυστυχία στον κοινωνικό περίγυρο, στο περιβάλλον που ζούμε για να δημιουργείς;
Κάποιοι ισχυρίζονται ότι οι δύσκολες καταστάσεις, πολέμου, φτώχιας, απογοήτευσης οδηγούν στην δημιουργία. Το ενστερνίζεστε εσείς ή δεν σας επηρεάζουν αυτές οι συνθήκες;
Όλα αποτελούν ερέθισμα. Όλα μπορούν να πυροδοτήσουν την ανάγκη να γράψεις. Πώς μπορεί να διαλέξει το “καλύτερο ερέθισμα” η ποιήτρια ή ο ποιητής; Δεν μπορεί. Η Ποίηση ξέρετε, σε διαλέγει. Ειδικώς η Ποίηση.
9. Αν και η πανδημία μας στέρησε τις ωραίες εκδηλώσεις, τις βιβλιοπαρουσιάσεις ώστε να γνωρίζουν οι πολίτες τον δημιουργό, είχαμε ένα θετικό: την αύξηση της αναγνωσιμότητας. Ο κόσμος διάβασε περισσότερο, [τα επίσημα στατιστικά για την Ελλάδα δυστυχώς δίνουν ένα μικρό ποσοστό της τάξης του 8% να διαβάζουν]. Γιατί πιστεύετε δε διαβάζουν οι Έλληνες;
Δεν γνωρίζω, δεν ρώτησα ποτέ. Η κουλτούρα όπως παγκοσμιοποιημένα διαμορφώνεται επιβάλλει δώρα και ικανοποίηση των παιδιών και των ενηλίκων με παιχνίδια, ρούχα, events, ταξίδια. Επιβάλλει αγώνα για την επιτυχία των Πανελλαδικών εξετάσεων επενδύοντας για χρόνια σε αυτό, διάστημα κατά το οποίο τα παιδιά δεν διαβάζουν πλέον εξωσχολικά βιβλία. Όχι άδικα αλλά δεν μπορούν να συνυπάρξουν ισορροπημένα όλα αυτά; Επίσης, εάν δεν είναι στην κουλτούρα των γονιών πώς θα είναι στην κουλτούρα των παιδιών άρα των μελλοντικών ενηλίκων; Τα δώρα, το κίνητρο δηλαδή που προανέφερα είναι σωστά και όμορφα. Ψυχαγωγούν. Μαζί με το παιχνίδι όμως, χάρισε ένα βιβλίο στο παιδί, δημιούργησε τη συνθήκη του ανοιχτού μυαλού, της άλλης οπτικής, της ενίσχυσης της φαντασίας του. Τί έχεις να φοβηθείς;
10. Η Κατερίνη σύμφωνα με τα λεγόμενα εκδότη είναι από τις βιβλιόφιλες πόλεις. Παρόλα αυτά η συμμετοχή των συμπολιτών μας σε εκδηλώσεις βιβλιοπαρουσιάσεων δεν είναι ικανοποιητική παρά ελαχίστων εξαιρέσεων. Που το αποδίδεις;
Όλα τρέχουν γρήγορα και το βιβλίο απαιτεί αφοσίωση, χρόνο. Κατανοώ επίσης τις οικονομικές συγκυρίες και το βιβλίο κοστίζει. Υπάρχει το marketing των εκδοτικών, παρατηρώ τη στροφή στις επανεκδόσεις, την πληθώρα νέων τίτλων κλπ. Βέβαια, με λυπεί να βλέπω βιβλία στα εκπτωτικά καλάθια των σούπερ-μάρκετ. Αν είναι όμως να διαβαστούν, θα δεχθώ κι αυτό. Να ένα καλό θέμα έρευνας.
11. Μιλώντας για «πολιτισμό», τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει από την πλευρά της πολιτείας για τη φιλαναγνωσία;
Οι πόρτες των βιβλιοθηκών είναι ανοιχτές, η επιλογή τη πρόσβασης ανήκει σε εμάς. Τα προγράμματα στα σχολεία, οι λέσχες ανάγνωσης είναι υπαρκτές, ας συμμετέχουμε. Ας μην τα περιμένουμε όλα από τους άλλους. Πιστεύω πολύ στην αυτοδιάθεση, στην προσωπική επιλογή, στην ατομική ευθύνη.
12. Σήμερα οι λέξεις που χρησιμοποιούμε ως νεοέλληνες είναι μερικές δεκάδες, μπροστά στον πλούτο της ελληνικής γλώσσας. Σας ανησυχεί αυτό;
Η ελληνική γλώσσα επιβίωσε δια μέσου των αιώνων. Δεν φοβάμαι καθόλου, στηρίζομαι στη δύναμή της, στην αρμονία της. Η καθομιλουμένη είναι κάτι άλλο , όπως ήταν πάντα. Ο γραπτός λόγος διατήρησε τη ρώμη της ελληνικής γλώσσας και θα συνεχίσει.
13. Ποιους μεγάλους Έλληνες ή ξένους λογοτέχνες/ποιητές θαυμάζετε;
Τον Μενέλαο Λουντέμη, τον Νικηφόρο Βρεττάκο, τον Οδυσσέα Ελύτη, την Κική Δημουλά, τον Χαλίλ Γκιμπράν, τον Έρνεστ Χέμινγουεϊ, τον Φρέντυ Γερμανό στην “Τερέζα”, τη Σοφία Στρέζου στον «Οριακό άνεμο», μπορώ να αναφέρω δεκάδες αγαπημένων έργων επιλεκτικά με βάση την προσωπική μου άποψη. Δεν μου αρέσουν όλα τα έργα των συγγραφέων που ανέφερα. Περνούν από πρώιμες φάσεις δημιουργίας έως να φτάσουν στην ωριμότητα, όπως όλοι μας.
14. Πιστεύετε ότι οι άνθρωποι των γραμμάτων πρέπει να βγαίνουν μπροστά , σε εποχές που οικονομικές και πολιτικές συγκυρίες κλονίζουν τα θεμέλια της κοινωνίας;
Φυσικά. Όταν δεν το κάνουν δεν σημαίνει ότι φοβούνται απαραιτήτως. Πολλοί αυτοεξορίζονται στη σιωπή ή μιλούν με το έργο τους χωρίς να εμφανίζονται.
15. Ποιες είναι οι σχέσεις σου με τους ομότεχνους;
Τα τελευταία χρόνια η πανδημία περιόρισε τη συναναστροφή μας. Ξεδιάλυνε και σχέσεις ουσίας βέβαια. Ό,τι είναι αληθινό αντέχει.
16. Στην Ελλάδα ελάχιστοι συγγραφείς-λογοτέχνες βιοπορίζονται από την έκδοση των βιβλίων τους, πόσο μάλλον από την ποίηση. Θεωρείτε ότι οι λογοτέχνες της επαρχίας στερούνται αυτής της δυνατότητας, ότι δηλαδή δεν είναι στο «κλεινόν άστυ» ή για άλλους λόγους;
Φταίμε κι εμείς, δεν πλασάρουμε με ιντριγκαδόρικο τρόπο το προιόν. Αστειεύομαι φυσικά! Παρατηρώ πως με την εμφάνιση ή παρουσίαση ενός συγγραφέα ή λογοτέχνη “γνωστού” οι πολίτες πηγαίνουν να δουν, να ακούσουν, να φωτογραφηθούν. Ίσως θεωρούν σίγουρη τη συγγραφική επιτυχία, που μπορεί να είναι, δεν αντιλέγω. Πώς γνωρίζουν την αξία του συγγραφικού έργου τους αν δεν δουν, δεν ακούσουν, δεν διαβάσουν τους λογοτέχνες του τόπου μας; Είναι μια πρό (σ)κληση.
17. Το διαδίκτυο βοηθάει στην ανάδειξη του έργου ενός λογοτέχνη;
Ναι βέβαια, στην ανάδειξη βοηθάει πολύ. Αν παραμείνει στη συνείδηση των αναγνωστών είναι άλλο ζήτημα.
18. Ανάμεσα σε ένα βιβλίο και σε ένα e-book τι θα διαλέγατε;
Και τα δύο, η δυνατότητα πρόσβασης όπως είπα, είναι πολύ σημαντική. Με όποιον τρόπο. Πολιτισμός σημαίνει πρόσβαση , ευκαιρία, προϋπόθεση συμμετοχής, μη εξαίρεση.
19. Ποια είναι τα 3 τελευταία βιβλία που διαβάσατε;
α. Ο ΝΑΡΚΙΣΣΙΣΜΟΣ -ΨΥΧΙΚΟ ΘΕΜΕΛΙΟ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ, JAPPE ANSELM
β. ΔΙΚΑΙΟ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ (Δ' ΕΚΔΟΣΗ), ΡΑΙΚΟΣ Γ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ (ο επαγγελματισμός το απαιτεί)
γ. ΑΣΠΑ, ΜΕΛΙΤΑ ΑΔΑΜ.
δ. Είμαστε αστρόσκονη, Σιμόπουλος.
20. Ποιες είναι οι προσδοκίες σας από τα «ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΒΥΣΣΟΥ»
Η ταύτιση με τους αναγνώστες. Να διαβάζουν και να νιώθουν ότι μιλώ εκ μέρους τους. Αυτό είναι θείο δώρο.
21. Ποιο είναι το μήνυμά σας στους αναγνώστες μας και στους βιβλιόφιλους;
Ευχαριστώ , ένα μεγάλο ευχαριστώ για τα δεκατρία χρόνια αναγνωσιμότητας, για την παρουσία τους όπου κι αν βρέθηκα. Είμαι ευγνώμων! Να διαβάζουν και να στηρίζουν τη λογοτεχνική δημιουργία, να είναι επιλεκτικοί, να χαρίζουν βιβλία όταν είναι εφικτό, να διαβάζουν στα παιδιά, κυρίως αυτό.
22. Θέλετε να στείλετε κάποιο μήνυμα με ένα από τα ποιήματά σας;
"Καθώς συνδιαλέγεσαι με τις Ερινύες σου,
ελπίζοντας να τις καλοπιάσεις,
ορθώνω τείχη πέτρα-πέτρα,για να φτάσω την Ουτοπία.
Είναι από εκείνες τις κοφτερές πέτρες του λιθοβολισμού των μικρών λαών.
Κρύβομαι, μην τυχόν με πατήσουν οι σκιές των χειρότερων ονείρων, των αδικημένων ονείρων.
Γιατί δεν ζούμε σαν κανονικοί άνθρωποι;
Γιατί δεν είμαστε διάσπαρτα εγώ
που καθώς στροβιλίζονται στο χρόνο ανταμώνουν στο εμείς; Μοιάζουμε να μας έκαψε ένας ήλιος θηριώδης.
Καθόλου συμπονετικός.
Μας αφυδάτωσε κι ας σταθήκαμε μπροστά του διεκδικώντας το φως.
«Πιστεύεις ακόμα στα παραμύθια και είναι επικίνδυνο. Έτσι ορθώνεται η άβυσσος», είπες.
(από το σημείωμα στο οπισθόφυλλο )
Σας ευχαριστώ πολύ!
Το βιογραφικό της Μίνας Παπανικολαόυ
ΚAΛΛITEXNIKA:
Συμμετοχή στην Πανελλήνια Ανθολογία Ποίησης Διηγήματος-Σύγχρονοι Έλληνες Λογοτέχνες-Ε' τόμος Πολιτιστική Συνεργασία 2008
Ποιήματα στο περιοδικό Νέα Αριάδνη 2008,2009,2010,2011,2012,2020, 2021.
Ποιήματα στο περιοδικό Προσέγγιση του ΨΝΠΟ 2001,2002.
Συμμετοχή στους "Δημιουργούς της Πόλης" με δύο μελοποιημένα ποιήματα από το συνθέτη Χαράλαμπο Ναβροζίδη.
Συμμετοχή σε τρεις συλλογικές εκθέσεις ζωγραφικής στην Πιερία με διάφορους καλλιτέχνες.
ΒΙΒΛΙΑ
1)Ποιητική συλλογή "ΧΟΡΟΣ ΣΤΟ ΦΩΣ"-εκδόσεις ΛΕΞΙΤΥΠΟΝ-2010
2)Ποιητική συλλογή "ΣΕΛΗΝΗΣ ΑΝΤΙΚΑΤΟΠΤΡΙΣΜΟΙ-εκδόσεις ΛΕΞΙΤΥΠΟΝ-2011
3)Ποιητική συλλογή 18ος γεωμετρικός παράλληλος εκδ. ΛΕΞΙΤΥΠΟΝ 2012
4) Ποιητική συλλογή ΕΣΠΕΡΙΝΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ με τα ποιήματα του Ν.Π.ΚΑΡΥΔΗ 2012
5) ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΤΩΝ ΜΥΘΩΝ, ποίηση για παιδιά, ιδιωτική έκδοση, Κατερίνη 2014
6)Ποιητική συλλογή ΜΙΑ ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑ ΑΡΓΟΤΕΡΑ, εκδόσεις ΛΕΞΙΤΥΠΟΝ 2014
7) Ποιητική συλλογή ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΒΥΣΣΟΥ, εκδόσεις ΑΝΕΜΟΣ, Αθήνα, 2021
8) Συμμετοχή στον ποιητικό τόμο «SERVO PER AMIKECO, Ένα μπουκέτο λέξεις και συναισθήματα» της Διεθνούς Ένωσης Αστυνομικών, Ελληνικό Τμήμα, 2016.
ΒΡΑΒΕΥΣΕΙΣ
Ευχαριστώ , ένα μεγάλο ευχαριστώ για τα δεκατρία χρόνια αναγνωσιμότητας, για την παρουσία τους όπου κι αν βρέθηκα. Είμαι ευγνώμων! Να διαβάζουν και να στηρίζουν τη λογοτεχνική δημιουργία, να είναι επιλεκτικοί, να χαρίζουν βιβλία όταν είναι εφικτό, να διαβάζουν στα παιδιά, κυρίως αυτό.
22. Θέλετε να στείλετε κάποιο μήνυμα με ένα από τα ποιήματά σας;
"Καθώς συνδιαλέγεσαι με τις Ερινύες σου,
ελπίζοντας να τις καλοπιάσεις,
ορθώνω τείχη πέτρα-πέτρα,για να φτάσω την Ουτοπία.
Είναι από εκείνες τις κοφτερές πέτρες του λιθοβολισμού των μικρών λαών.
Κρύβομαι, μην τυχόν με πατήσουν οι σκιές των χειρότερων ονείρων, των αδικημένων ονείρων.
Γιατί δεν ζούμε σαν κανονικοί άνθρωποι;
Γιατί δεν είμαστε διάσπαρτα εγώ
που καθώς στροβιλίζονται στο χρόνο ανταμώνουν στο εμείς; Μοιάζουμε να μας έκαψε ένας ήλιος θηριώδης.
Καθόλου συμπονετικός.
Μας αφυδάτωσε κι ας σταθήκαμε μπροστά του διεκδικώντας το φως.
«Πιστεύεις ακόμα στα παραμύθια και είναι επικίνδυνο. Έτσι ορθώνεται η άβυσσος», είπες.
(από το σημείωμα στο οπισθόφυλλο )
Σας ευχαριστώ πολύ!
Το βιογραφικό της Μίνας Παπανικολαόυ
ΚAΛΛITEXNIKA:
Συμμετοχή στην Πανελλήνια Ανθολογία Ποίησης Διηγήματος-Σύγχρονοι Έλληνες Λογοτέχνες-Ε' τόμος Πολιτιστική Συνεργασία 2008
Ποιήματα στο περιοδικό Νέα Αριάδνη 2008,2009,2010,2011,2012,2020, 2021.
Ποιήματα στο περιοδικό Προσέγγιση του ΨΝΠΟ 2001,2002.
Συμμετοχή στους "Δημιουργούς της Πόλης" με δύο μελοποιημένα ποιήματα από το συνθέτη Χαράλαμπο Ναβροζίδη.
Συμμετοχή σε τρεις συλλογικές εκθέσεις ζωγραφικής στην Πιερία με διάφορους καλλιτέχνες.
ΒΙΒΛΙΑ
1)Ποιητική συλλογή "ΧΟΡΟΣ ΣΤΟ ΦΩΣ"-εκδόσεις ΛΕΞΙΤΥΠΟΝ-2010
2)Ποιητική συλλογή "ΣΕΛΗΝΗΣ ΑΝΤΙΚΑΤΟΠΤΡΙΣΜΟΙ-εκδόσεις ΛΕΞΙΤΥΠΟΝ-2011
3)Ποιητική συλλογή 18ος γεωμετρικός παράλληλος εκδ. ΛΕΞΙΤΥΠΟΝ 2012
4) Ποιητική συλλογή ΕΣΠΕΡΙΝΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ με τα ποιήματα του Ν.Π.ΚΑΡΥΔΗ 2012
5) ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΤΩΝ ΜΥΘΩΝ, ποίηση για παιδιά, ιδιωτική έκδοση, Κατερίνη 2014
6)Ποιητική συλλογή ΜΙΑ ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑ ΑΡΓΟΤΕΡΑ, εκδόσεις ΛΕΞΙΤΥΠΟΝ 2014
7) Ποιητική συλλογή ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΒΥΣΣΟΥ, εκδόσεις ΑΝΕΜΟΣ, Αθήνα, 2021
8) Συμμετοχή στον ποιητικό τόμο «SERVO PER AMIKECO, Ένα μπουκέτο λέξεις και συναισθήματα» της Διεθνούς Ένωσης Αστυνομικών, Ελληνικό Τμήμα, 2016.
ΒΡΑΒΕΥΣΕΙΣ
-Β΄ Βραβείο ποίησης του 2ου Παγκόσμιου διαγωνισμού του ΕΠΟΚ 2010 με θέμα:"για την Κύπρο τραγουδώ, Δεν ξεχνώ κι Αγωνίζομαι" , 2010.
-Β΄ Βραβείο ποίησης του 3ου Παγκόσμιου διαγωνισμού του ΕΠΟΚ 2011 με θέμα: "Θάρθει ο καιρός βασίλισσά μου Αμμόχωστος"
-Αριστείο ποίησης της συλλογής ΧΟΡΟΣ ΣΤΟ ΦΩΣ.
- Α΄ βραβείο ποιητικής σύνθεσης της συλλογής ΣΕΛΗΝΗΣ ΑΝΤΙΚΑΤΟΠΤΡΙΣΜΟΙ, ΕΠΟΚ 2012.
-2ο βραβείο ποίησης 8ου Λογοτεχνικού Διαγωνισμού του Φυσιολατρικού Συνδέσμου Πάτρας, 2012.
-3ος έπαινος ποίησης ΛΥΡΙΚΗ ΠΑΜΒΩΤΙΣ-Ιωάννινα, 2012.
-Δίπλωμα ποίησης της Ένωσης Λογοτεχνών Βορείου Ελλάδος 2013.
-Α΄ βραβείο βιβλίου περιόδου 2010-2011, ΣΙΚΕΛΙΑΝΑ 2011 της συλλογής ΣΕΛΗΝΗΣ ΑΝΤΙΚΑΤΟΠΤΡΙΣΜΟΙ.
-Α΄ βραβείο ελευθερόστιχου ποιήματος ΣΙΚΕΛΙΑΝΑ, 2011.
-Τιμητικό Δίπλωμα της Ένωσης Λογοτεχνών Βορείου Ελλάδος, 2013
-ΑΡΙΣΤΕΙΟ του ΕΠΟΚ 2014, στη συλλογή ΕΣΠΕΡΙΝΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ με τα ποιήματα του Ν.Π.ΚΑΡΥΔΗ
-Α Βραβείο ελευθερόστιχου ποιήματος ΕΠΟΚ, 2014
- Βραβείο συνολικού έργου και προσφοράς στα γράμματα από τη Διεθνή ένωση Αστυνομικών, 2016.
- Έπαινος από τον ΕΠΟΚ για το έργο «Αμμόχωστος-Βασιλεύουσα» και ως αναγνώριση για την πολύτιμη συμβολή στην προαγωγή των αξιών της Ελληνικής λογοτεχνίας, 2020, Αθήνα-Κύπρος.
-----
-Χρονογράφημα "Ταξίδι στο Χρόνο"- Νέο Βήμα Νάουσας 2011
~Αρθρογραφία στον κόμβο: www.epoky.org
~Αυτοδίδακτη ζωγράφος-
~ Μόνιμο μέλος της Ένωσης Λογοτεχνών Βορείου Ελλάδας
~Ιδρυτικό μέλος της Ένωσης Συγγραφέων Πιερίας -
~Μέλος της Ένωσης Εικαστικών Καλλιτεχνών Ν. Πιερίας
~Μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών
~Εκπρόσωπος του Ελληνικού Πολιτιστικού Ομίλου Κυπρίων Ελλάδας στην Πιερία, 2022.
ΣΠΟΥΔΕΣ:
* ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 2008, ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ
* Τ.Ε.Ι. ΑΘΗΝΑΣ 1991, Δ/ΣΗ ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ & ΠΡΟΝΟΙΑΣ
* Ε.Α.Π. ΠΑΤΡΑΣ 2005 MSc Δ/ΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ
*ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 2011, Msc ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
* ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ, ΘΕΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ, 2021.
-Β΄ Βραβείο ποίησης του 3ου Παγκόσμιου διαγωνισμού του ΕΠΟΚ 2011 με θέμα: "Θάρθει ο καιρός βασίλισσά μου Αμμόχωστος"
-Αριστείο ποίησης της συλλογής ΧΟΡΟΣ ΣΤΟ ΦΩΣ.
- Α΄ βραβείο ποιητικής σύνθεσης της συλλογής ΣΕΛΗΝΗΣ ΑΝΤΙΚΑΤΟΠΤΡΙΣΜΟΙ, ΕΠΟΚ 2012.
-2ο βραβείο ποίησης 8ου Λογοτεχνικού Διαγωνισμού του Φυσιολατρικού Συνδέσμου Πάτρας, 2012.
-3ος έπαινος ποίησης ΛΥΡΙΚΗ ΠΑΜΒΩΤΙΣ-Ιωάννινα, 2012.
-Δίπλωμα ποίησης της Ένωσης Λογοτεχνών Βορείου Ελλάδος 2013.
-Α΄ βραβείο βιβλίου περιόδου 2010-2011, ΣΙΚΕΛΙΑΝΑ 2011 της συλλογής ΣΕΛΗΝΗΣ ΑΝΤΙΚΑΤΟΠΤΡΙΣΜΟΙ.
-Α΄ βραβείο ελευθερόστιχου ποιήματος ΣΙΚΕΛΙΑΝΑ, 2011.
-Τιμητικό Δίπλωμα της Ένωσης Λογοτεχνών Βορείου Ελλάδος, 2013
-ΑΡΙΣΤΕΙΟ του ΕΠΟΚ 2014, στη συλλογή ΕΣΠΕΡΙΝΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ με τα ποιήματα του Ν.Π.ΚΑΡΥΔΗ
-Α Βραβείο ελευθερόστιχου ποιήματος ΕΠΟΚ, 2014
- Βραβείο συνολικού έργου και προσφοράς στα γράμματα από τη Διεθνή ένωση Αστυνομικών, 2016.
- Έπαινος από τον ΕΠΟΚ για το έργο «Αμμόχωστος-Βασιλεύουσα» και ως αναγνώριση για την πολύτιμη συμβολή στην προαγωγή των αξιών της Ελληνικής λογοτεχνίας, 2020, Αθήνα-Κύπρος.
-----
-Χρονογράφημα "Ταξίδι στο Χρόνο"- Νέο Βήμα Νάουσας 2011
~Αρθρογραφία στον κόμβο: www.epoky.org
~Αυτοδίδακτη ζωγράφος-
~ Μόνιμο μέλος της Ένωσης Λογοτεχνών Βορείου Ελλάδας
~Ιδρυτικό μέλος της Ένωσης Συγγραφέων Πιερίας -
~Μέλος της Ένωσης Εικαστικών Καλλιτεχνών Ν. Πιερίας
~Μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών
~Εκπρόσωπος του Ελληνικού Πολιτιστικού Ομίλου Κυπρίων Ελλάδας στην Πιερία, 2022.
ΣΠΟΥΔΕΣ:
* ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ 2008, ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ
* Τ.Ε.Ι. ΑΘΗΝΑΣ 1991, Δ/ΣΗ ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ & ΠΡΟΝΟΙΑΣ
* Ε.Α.Π. ΠΑΤΡΑΣ 2005 MSc Δ/ΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ
*ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ 2011, Msc ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
* ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ, ΘΕΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ, 2021.