«Πούρα του Ολύμπου»-ΦΩΤΟ

Η έντονη μυρωδιά του σε κυριεύει. Είναι η πρώτη επαφή. Ο καπνός έχει κάτι ξεχωριστό για να σε κάνει δικό του, ακόμη και όταν δεν είσαι καπνιστής. Και αυτό το συναίσθημα γίνεται ακόμη πιο έντονο μέσα σε ένα εργαστήριο επεξεργασίας. Όχι από τα συνηθισμένα. Σε αυτή την οικοτεχνία παρασκευάζονται πούρα. Ελληνικά, «πούρα του Ολύμπου», όπως τα βάφτισαν κάποιοι Γερμανοί επισκέπτες. Robusto, Corona τα βασικά είδη. Το βάμμα του ήλιου: Vamma del Sol. Από ποικιλίες Berley - αυτά τα μεγάλα πλατιά καπνόφυλλα που στο παρελθόν οι καπνοπαραγωγοί έδιναν αγώνα με τους εμπόρους να αρπάξουν καμιά δεκάρα παραπάνω στο κιλό.Η Κρύα Βρύση είναι μία κωμόπολη με λίγο παραπάνω από 5.000 κατοίκους, στον κάμπο της Πέλλας. Παλιά ήταν καπνότοπος με αρκετούς παραγωγούς. Τώρα έμειναν 25–30. «Όταν ήρθε η Κοινή Αγροτική Πολιτική (γνωστή ΚΑΠ) το 2007, μας είπε να βγάλουμε στις αγορές τα προϊόντα μας. Οι περισσότεροι νόμισαν ότι με αυτό σταματάμε τα καπνά». Ο Άρης Κωνσταντινίδης ξέρει από καπνό. Από μικρός, μαζί με τον αδερφό του Κώστα, μεγάλωσαν στα καπνοχώραφα του χωριού. «Έσπαζαν», όπως λέγεται η συγκομιδή, έδεναν, ξέραναν. Μέχρι τα δέματα να πουληθούν στους εμπόρους. «Άρχισα να ψάχνω τι ζητάνε οι αγορές», εξηγεί στο VICE. «Τη δεκαετία του 2000, στη δεκαετία του Χρηματιστηρίου, τα πούρα είχαν γνωρίσει μεγάλη άνθηση».Ο καπνοπαραγωγός από την Κρύα Βρύση, έβλεπε την ευκαιρία ανάμεσα στα δάχτυλα των νεοελλήνων που έβλεπαν τα πινακίδια του Χρηματιστηρίου να αποδίδουν «φούσκες». Δεν ήθελε να αφήσει αυτό που έμαθε να κάνει. Τον καπνό. Σήμερα, το ισόγειο του σπιτιού της οικογένειας είναι μία οικοτεχνία, ένα μικρό εργαστήριο παρασκευής πούρου. Στη μία γωνία η Νατέλα Παπαδοπούλου τραβάει καπνόφυλλα από τρεις ποιότητες και με ταχυδακτυλουργικές κινήσεις τυλίγει και φτιάχνει τα πούρα. Σε δευτερόλεπτα είναι έτοιμα. Πρώτα το αρχικό πρωτόφυλλο, το binder, μετά η γέμιση, το filler, και στο τέλος το φύλλο περιτύλιγμα. Το wrapper ή το «φόρεμα» στη γλώσσα των παρασκευαστών. Παραδίπλα δύο ημικυκλικά σκληρά μαξιλάρια. Εκεί που απλώνονται τα φύλλα wrapper να ξεδιπλώσουν τις χάρες τους. Αντικατέστησαν τους μηρούς που στο παρελθόν χρησιμοποιούσαν οι κουβανοί μάστορες. Πιο πέρα ένας μεγάλος ξηραντήρας. Γεμάτος φύλλα κι αυτός. «Γίνονται σαν απαλό δέρμα όταν είναι έτοιμα», ενημερώνει ο Άρης Κωνσταντινίδης. Και πιο μέσα ο μεγάλος υγραντήρας. Εκεί που οι μυρωδιές από τις ποικιλίες των πούρων σε καταβάλλουν.

Η ιδέα για την παρασκευή πούρου ήρθε στο μυαλό του όταν είδε ότι το χειροποίητο πούρο ανεβαίνει παγκοσμίως. Στέλνοντας φύλλα από την ποικιλία που ήξερε να καλλιεργεί στην Κρύα Βρύση σε ένα εργαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών, με μάστορες Κουβανούς, έκανε το πρώτο βήμα. «Ήταν σαν διπλωματική εργασία, αν θα μπορούσα να κάνω χειροποίητα πούρα», μεταφέρει τις σκέψεις του τότε. Ακολούθησε ένα ταξίδι στα κουβανικά εργοστάσια της Αβάνας. «Ναι, έκλεψα την τεχνοτροπία από τους Κουβανούς», παραδέχεται χαμογελώντας. «Εκεί μύρισα τις ζυμώσεις του πούρου. Δηλαδή κάναμε πούρα χωρίς προσθετικά γεύσης, όπως στην Κούβα». Το 2012 η οικοτεχνία έβγαλε το πρώτο πούρο. Και πλέον άρχισαν εκτός από την ελληνική αγορά να γίνονται οι πρώτες αποστολές στο εξωτερικό, με πρώτη χώρα την Ελβετία. Σήμερα παρασκευάζονται περίπου 20.000 πούρα τον χρόνο. Όλα από τα καπνά των χωραφιών της οικογένειας στην Κρύα Βρύση.

Η τεράστια αποθήκη κλεισμένη με λαμαρίνες, κλασική καπναποθήκη, είναι γεμάτη από πράσινα πλατύφυλλα Berley. Ο Κωνσταντινίδης κάθεται πάνω από το «γαϊδούρι», μία αυτοσχέδια συσκευή μπουρλιάσματος και με ταχύτητα περνάει τα καπνόφυλλα στον σπάγκο. «Θέλω η Κρύα Βρύση να αποκτήσει και άλλους μεταποιητές καπνικών προϊόντων, οι παραγωγοί που έμειναν να προχωρήσουν», ευελπιστεί. «Να πηγαίνει ένα τμήμα των 700 στρεμμάτων καπνού που καλλιεργούνται σήμερα, στη μεταποίηση», συνέχισε. Τα χέρια του έχουν ήδη αρχίσει να κολλάνε από τη νικοτίνη και τα ακροδάχτυλα να σκουραίνουν από την πίσσα. Πιάνει το φύλλο σαν να είναι βελούδο. «Είναι το feeling», λέει και δείχνει ότι είναι ερωτευμένος με τον καπνό. «Η Ελλάδα έχει τρία βασικά είδη. Το λάδι, το κρασί και τον καπνό. Στα πρώτα έχει δώσει τα πάντα, στον καπνό όμως λίγα. Εδώ έχουμε μπερδέψει την αντικαπνιστική με την αντικαπνική εκστρατεία», παρεμβαίνει με παράπονο ο Κώστας Κωνσταντινίδης.


Πίσω στην ισόγεια οικοτεχνία, η Νατέλα έχει γεμίσει μία σειρά από 12 πούρα, έτοιμα να οδηγηθούν στους μείον 25 βαθμούς Κελσίου για 72 ώρες και μετά στον υγραντήρα, απ’ όπου θα φύγουν στην αγορά. Τα «πούρα του Ολύμπου» με την επωνυμία Vamma del Sol είναι ξεχωριστά. Και ασφαλώς διαφορετικά. «Δεν ήρθα να αντιγράψω, ήρθα να κάνω κάτι δικό μου, ένα ευρωπαϊκό πούρο», ξεκαθαρίζει. «Η τάση, οι ουρανίσκοι του Ευρωπαίου καταναλωτή θέλουν ασφαλή προϊόντα και ελαφρές γεύσεις. Ήπιες γεύσεις. Το δικό μας πούρο είναι διαφορετικό», λέει. Από φέτος λανσάρει μία καινούργια ποικιλία, το Pettit πούρο. Πιο προσεγγίσιμο από άτομα της ηλικίας των 25–40 χρόνων που δείχνουν να θέλουν να καπνίσουν πούρο. Και το όνειρό του: «Θέλω μία γωνιά στον υγραντήρα των δυνατών καπνιστών. Να δοκιμάσουν ένα πιο ελαφρύ χαρμάνι».

Ο Άρης Κωνσταντινίδης μπορεί να μιλάει με τις ώρες για τα πούρα. Όχι μόνο τα δικά του, για όλα τα πούρα. Δείχνει ότι το κάπνισμα είναι ιεροτελεστία. Από την ώρα που το ρουφάει χωρίς να το ανάψει, μέχρι που καψαλίζει με τη φωτιά του αναπτήρα το «κεφάλι» του. Όταν το γλείφει στο «σώμα» για να το γευτεί, έως να του βάλει φωτιά και να γεμίσει με τον ιδιαίτερο καπνό τη στοματική του κοιλότητα. Και να το αφήσει να σβήσει, μέχρι να ξαναρχίσει, δαγκώνοντας τα «πόδια». «Τα πούρα είναι σαν τις κυρίες. Όσο ασχοληθείς μαζί τους, τόσο θα σου το γυρίσουν πίσω», εξηγεί.





Τα χτυπήματα από το μαχαίρι που κόβει τις γωνίες του περίσσιου καπνού ακούγονται από τα χέρια της Νατέλας. Οι μυρωδιές στον υγραντήρα όπου είναι αραδιασμένα εκατοντάδες πούρα σε ταξιδεύουν. «Και ποιο είναι το επόμενο επιχειρηματικό βήμα;», ρωτάμε. «Εμείς ξέρουμε τη δυναμική μας. Προτιμώ να κάνουμε ένα πιο εξειδικευμένο προϊόν για πιο ικανοποιημένους ουρανίσκους. Η μεγαλύτερη ανταμοιβή είναι η ικανοποίηση. Χαίρομαι το ταξίδι. Ξέρουμε ότι το brand μας θα θεμελιωθεί στην επόμενη γενιά», λέει και φυσάει με αργό τέμπο τον πλούσιο καπνό ενός Pettit Corona, από την καινούργια ποικιλία.




ΠΗΓΗ: https://www.vice.com