21.10.21

Επιθυμία...Emmy van Deurzen

Η επιθυμία είναι ένα κομβικό σημείο. Δεν είμαστε τίποτα χωρίς αυτήν. Ωστόσο, υπάρχουν πολλές μορφές επιθυμίας, πέρα από τη σεξουαλική. Οι επιθυμίες μάς αποκαλύπτουν τι θέλουμε και...τι επιδιώκουμε περισσότερο. Μας οδηγούν στην κατεύθυνση αυτού που ποθούμε αλλά που ακόμα δεν έχουμε αποκτήσει. Μπορούν να οδηγήσουν σε συνεχή δυσαρέσκεια και απογοήτευση ή να μας παρακινήσουν σε εποικοδομητική δράση. Το να αποκτήσει κάποιος αυτό που επιθυμεί και να εθιστεί σε αυτό είναι εξίσου επικίνδυνο με το να μην αποκτήσει αυτό που επιθυμεί και να του καταστεί εμμονή. Η διαδικασία του πόθου και της συνεχούς δυσαρέσκειας είναι πολύ οικεία στο βουδισμό: στην πραγματικότητα, θεωρείται το θεμέλιο για όλο μας τον πόνο. Η βουδιστική λύση στο πρόβλημα είναι να απαλλαχθούμε από την επιθυμία, κάτι που δε διαφέρει και πολύ από τη λύση που πρότειναν πολλοί φιλόσοφοι της ελληνιστικής περιόδου, οι οποίοι συχνά αναζητούσαν τρόπους να καταπνίξουν ή να ελαχιστοποιήσουν τις επιθυμίες τους (Nussbaum, 1994). Η επιθυμία, αν τιθασευτεί, μπορεί να αποτελέσει μία θετική δύναμη. Η επιθυμία για εξουσία, κατά τον Nietzsche, σχετίζεται κυρίως με την επιθυμία και την πρόθεση κάποιου να την ασκήσει. Ο Sartre είδε την επιθυμία ως το αντιστάθμισμα στη θεμελιώδη μηδαμινότητα των ανθρώπων.

Η ύπαρξη της επιθυμίας ως ανθρώπινου δεδομένου αρκεί για να αποδείξει ότι η ανθρώπινη πραγματικότητα αποτελεί μία έλλειψη. (Sartre, 1943/1956:87)

Το να δουλεύει κανείς με την επιθυμία δε σημαίνει ότι προσπαθεί να την εξαλείψει ή να την ελέγξει, αλλά περισσότερο να την αντιμετωπίσει ως μία προτροπή για δράση. Το να καθοδηγούμαστε από τις επιθυμίες μας είναι σα να οδεύουμε προς το πουθενά. Το να εξαλείφουμε τις επιθυμίες μας είναι σα να αποθαρρύνουμε το πνεύμα μας. Το να μαθαίνουμε να κυριαρχούμε στη δύναμη των επιθυμιών μας σημαίνει να εναρμονιζόμαστε με τη ζωή.

Emmy van Deurzen, «Η Ψυχοθεραπεία και η Αναζήτηση της Ευτυχίας» (Κεφάλαιο 4, Προβλέψιμες δυσκολίες: Καθημερινές προκλήσεις- απόσπασμα), Εκδ. Κοντύλι