Ο Ανδρέας Γεωργίου, πρόεδρος της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής από το 2010 έως το 2015 και πολυσυζητημένο πρόσωπο εξαιτίας αυτής της θέσης και των εκτιμήσεων του για το ελληνικό έλλειμμα, αρθρογράφησε στους «Brussels Times» επισημαίνοντας ότι «η Ελλάδα πρέπει να προετοιμαστεί για το χειρότερο σενάριο με την Τουρκία». Σενάριο που έχει να κάνει με τον κίνδυνο απώλειας εθνικής κυριαρχίας αλλά και εδαφικής ακεραιότητας.
Στο άρθρο του αναφέρει:
«Η Ελλάδα, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, διατρέχει σαφή και υπαρκτό κίνδυνο απώλειας κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας.
»Δεν πρέπει να υπάρχει αμφιβολία ότι η Τουρκία έχει εδαφικές φιλοδοξίες σχετικά με τα ανατολικά εδάφη της Ελλάδας.
»Η Τουρκία και η ηγεσία της (ακόμη και πέραν του σημερινού Προέδρου της) φαίνεται να προετοιμάζονται για να επανασχεδιάσουν τα δυτικά τους σύνορα.
»Πιστεύουν ότι έτσι θα γίνουν η κυρίαρχη πολιτική και οικονομική δύναμη στην Ανατολική Μεσόγειο, αναζωπυρώνοντας το όραμα της ανασύστασης της οθωμανικής αυτοκρατορίας…
»Η Ελλάδα πρέπει να προετοιμαστεί για να υπερασπιστεί τον εαυτό της καθώς και την Ευρωπαϊκή Ένωση στην οποία ανήκει.
»Οι περιορισμοί και τα προβλήματα που εμποδίζουν την ηγεσία της Τουρκίας στις νεο-οθωμανικές φιλοδοξίες της περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την κυριαρχία της Ελλάδας και αφορούν στη συντριπτική πλειονότητα των νησιών του ανατολικού Αιγαίου, από τη Σαμοθράκη και τη Λήμνο στα βόρεια απέναντι από τα Δαρδανέλια μέχρι το Καστελόριζο στα ανοικτά των ακτών της Αττάλειας στο νότο.
»Στόχος και οι νόμιμοι ισχυρισμοί και δικαιώματα της Ελλάδας σχετικά με χωρικά ύδατα, εναέριο χώρο, υφαλοκρηπίδα και αποκλειστική οικονομική ζώνη και την ύπαρξη στη Θράκη μιας σημαντικής μουσουλμανικής μειονότητας που η Τουρκία θέλει να διεκδικήσει .
»Ο Πρόεδρος της Τουρκίας και η ευρύτερη ηγεσία βλέπουν το μέλλον της χώρας τους να περιορίζεται εκ των παραπάνω λόγων.
»Και είναι έτοιμοι, περισσότερο από ποτέ, να λύσουν αυτό τον Γόρδιο δεσμό… Ακόμη και να τον κόψουν.
»Αυτό θα μπορούσε να γίνει με την ανακύκλωση του “δοκιμασμένου και αληθινού” μοντέλου εισβολής της Κύπρου, με προσάρτηση του ανατολικού Αιγαίου και της Θράκης και δημιουργία νέων συνόρων με την Ελλάδα η οποία διατρέχει τον κίνδυνο να αντιμετωπίσει ένα μη αναστρέψιμο τετελεσμένο γεγονός…».
Το άρθρο συνεχίζει:
«Λοιπόν, είναι θέμα χρόνου, η Τουρκία να προσπαθήσει να κόψει αυτόν τον Γόρδιο δεσμό.
»Και αυτός ο χρόνος είναι πλέον πολύ κοντά…
»Οι προσωπικοί χρονικοί περιορισμοί του 66χρονου Προέδρου της Τουρκίας, ο οποίος όχι μόνο θέλει να αφήσει ως κληρονομιά στη χώρα του μια νέα Μεγάλη Τουρκία, αλλά θέλει να απολαύσει να την κυβερνήσει ο ίδιος τον οδηγεί στην απόφαση να δράσει γρήγορα.
»Μόλις στα τέλη Μαΐου, συμμετείχε στην ανάγνωση από το κοράνι του στίχου «κατάκτησης» (Sūrah) στην Αγία Σοφία δηλώνοντας:
»”Θα αφήσουμε πίσω μια Τουρκία που αρμόζει στον πρόγονο μας Φατίχ [ο Κατακτητής»]”, είπε αναφερόμενος στον Οθωμανό σουλτάνο Μεχμέτ Β΄ τον Κατακτητή, ο οποίος κατέλαβε την Κωνσταντινούπολη το 1453.
»Η επείγουσα ανάγκη του Τούρκου Προέδρου επιβεβαιώνεται από τις μακροχρόνιες και εντεινόμενες οικονομικές δυσλειτουργίες και εσωτερικές πολιτικές αντιφάσεις της Τουρκίας, οι οποίες, στο μυαλό της ηγεσίας, είτε θα αποθαρρυνθούν και θα εκτραπούν είτε θα επιλυθούν επιτυχώς από την εδαφική επέκταση της Τουρκίας.
»Τι πρέπει να κάνει η Ελλάδα τη στιγμή που ετοιμάζεται να γιορτάσει τα 200 χρόνια της ανεξαρτησίας από την οθωμανική κυριαρχία;
»Πώς μπορεί να αποφύγει έναν πόλεμο που μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια σημαντικού μέρους της επικράτειάς της, θα ΄χει τεράστια απώλεια ζωών και θα οδηγήσει σε εθνική εκκαθάριση Ελλήνων από τους προγονικούς τόπους τους;
»Όπως είπε ο Τζορτζ Ουάσιγκτον: “Η προετοιμασία για τον πόλεμο είναι ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέσα διατήρησης της ειρήνης”.
»Η Ελλάδα πρέπει να επιταχύνει τις προετοιμασίες για να αντιμετωπίσει αποφασιστικά και να σταματήσει την επικείμενη εισβολή.
»Αυτό είναι στην πραγματικότητα το μόνο πράγμα που θα μπορέσει να εγγυηθεί ότι μια τέτοια εισβολή και απόπειρα προσάρτησης ελληνικών εδαφών δεν θα συμβεί.
Πώς μπορεί να επιτύχει μια χώρα εξαντλημένη για περισσότερα από 12 χρόνια οικονομικής κρίσης και αργής ανάκαμψης μετά την κρίση και εν μέσω πανδημίας;
»Είναι η ώρα να λάβουμε τολμηρές, φωτισμένες και γρήγορες αποφάσεις.
»Η Ελλάδα πρέπει να προετοιμαστεί για τα χειρότερα διαθέτοντας επειγόντως σημαντική ανθρώπινη ενέργεια και οικονομικούς πόρους για την προετοιμασία της στρατιωτικής της άμυνας.
»Η Ελλάδα πρέπει να συζητήσει με τους εταίρους της στην Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με την αναδιατύπωση και τον αναπροσανατολισμό του προϋπολογισμού της Ελλάδας προς την εθνική της άμυνα, η οποία θα περιλαμβάνει τη χρήση για αυτές τις προετοιμασίες σημαντικού μέρους των αποθεμάτων της Ελλάδας, τα οποία δημιουργήθηκαν μεταξύ άλλων, με πόρους της ΕΕ κατά το πρόσφατο πρόγραμμα προσαρμογής.
»Τελικά, είναι ζήτημα ζωής και θανάτου για την Ελλάδα και είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι είτε η ελληνική κυβέρνηση είτε οι Ευρωπαίοι εταίροι της θα δίσταζαν για πολύ για το ποιες πρέπει να είναι οι προτεραιότητες για τη χρήση των πόρων.
»Είναι καλύτερο να ξοδεύουμε ένα μεγάλο μέρος των ταμειακών αποθεμάτων και περιουσιακών στοιχείων του κράτους για την υπεράσπιση της ελληνικής πατρίδας ή να τα διατηρήσουμε προς το παρόν και να τα χρησιμοποιήσουμε όταν η Ελλάδα χάσει τμήμα της επικράτειας της μετά από ένα χαμένο πόλεμο;
»Φυσικά, η χρήση μέρους των αποθεματικών και η αποδοχή μιας δημοσιονομικής χαλάρωσης βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα για να επιτευχθεί μια γρήγορη ενίσχυση της άμυνας θα είχε ένα τίμημα και θα έπρεπε να γίνουν θυσίες, αλλά αυτό το τίμημα θα ήταν πολύ μικρότερο από την απώλεια ελληνικής και ευρωπαϊκής επικράτειας…».
«…Η Ελλάδα θα πρέπει, φυσικά, να εξαντλήσει όλες τις δυνατότητες οικονομικής βοήθειας μέσω των υφιστάμενων προγραμμάτων συνεργασίας και δαπανών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και μέσω πόρων που διατίθενται από άλλους συμμάχους του ΝΑΤΟ, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες.
»Σε τελική ανάλυση, η Ελλάδα θα υπερασπιστεί όχι μόνο την ίδια, αλλά και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση.
»Σε αυτό το πλαίσιο, οι Ευρωπαίοι εταίροι ίσως χρειαστεί επίσης να εξετάσουν το ενδεχόμενο να παρέχουν κάποια περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους στην Ελλάδα πέρα από αυτό που δόθηκε στο τέλος του πρόσφατου προγράμματος προσαρμογής.
»Η Ελλάδα πρέπει επίσης να προετοιμάσει επειγόντως τους ανθρώπινους πόρους της που θα υπερασπιστούν την επικράτειάς της.
»Αυτό θα περιλάμβανε την προετοιμασία της διοίκησης, της οργάνωσης και του σχεδιασμού της εθνικής άμυνας, αλλά και των πολιτών που θα πρέπει να είναι έτοιμοι να υπερασπιστούν τα σύνορα της Ελλάδας.
»Όλοι αυτοί οι ανθρώπινοι πόροι πρέπει να είναι στο υψηλότερο επίπεδο ετοιμότητας με όλους τους τρόπους, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον στρατό της Τουρκίας ως επικείμενο, και όχι μακρινό, γεγονός.
»Σίγουρα, η Ελλάδα πρέπει να συνεχίσει τις προσπάθειές της στο διπλωματικό μέτωπο, όπως έχει κάνει για τόσα πολλά χρόνια, και πρέπει στην πραγματικότητα να εντείνει περαιτέρω αυτές τις προσπάθειες.
»Ωστόσο, αυτό από μόνο του δεν είναι η λύση στην αξεπέραστη πορεία των εδαφικών φιλοδοξιών της Τουρκίας κατά της Ελλάδας.
»Οι διπλωματικές προσπάθειες είναι απαραίτητη συνιστώσα της επικοινωνίας με την Τουρκία σχετικά με την ειλικρινή προθυμία της Ελλάδας να ζήσει ειρηνικά με την Τουρκία, καθώς και την αδιάλειπτη δέσμευση της Ελλάδας να υπερασπιστεί με κάθε τρόπο την εδαφική ακεραιότητα και τα κυριαρχικά της δικαιώματα.
»Πολύ σημαντικό, η διπλωματία είναι απαραίτητη για την επικοινωνία με τον υπόλοιπο κόσμο των θέσεων της Ελλάδας και για τη διατήρηση της νομιμότητάς τους, καθώς και για τη νομιμότητα οποιωνδήποτε ενεργειών που δυστυχώς ενδέχεται να χρειαστούν για την υπεράσπιση της ελληνικής πατρίδας και της ίδιας της ΕΕ. Οι εταίροι της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα μπορούσαν να βοηθήσουν.
»Τέλος, χωρίς υστερία και πικρία, ο λαός της Ελλάδας στο σύνολό του θα πρέπει να ετοιμαστεί ήσυχα και να αποδεχτεί επειγόντως να αναπροσαρμόσει την ενέργεια και τους πόρους της Ελλάδας για την υπεράσπιση της πατρίδας του.
»Μόνο αν το κάνουν, θα διατηρήσουν τη χώρα τους.
»Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει επίσης να σκεφτεί προσεκτικά και γρήγορα τι θα κάνει από την άποψη της αποφασιστικής πραγματικής δράσης όταν η Ελλάδα αντιμετωπίζει την απόλυτη πρόκληση: Θα κάνει αυτό που έκαναν οι ευρωπαϊκές δυνάμεις όταν ο τελευταίος βυζαντινός αυτοκράτορας ζήτησε βοήθεια για να υπερασπιστεί την Κωνσταντινούπολη το 1453; Πολύ λίγο και πολύ αργά;
»Εν πάση περιπτώσει, η τελική πρόκληση για την Ελλάδα θα είναι επίσης η απόλυτη δοκιμασία για την Ευρωπαϊκή Ένωση».
Στο άρθρο του αναφέρει:
«Η Ελλάδα, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, διατρέχει σαφή και υπαρκτό κίνδυνο απώλειας κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας.
»Δεν πρέπει να υπάρχει αμφιβολία ότι η Τουρκία έχει εδαφικές φιλοδοξίες σχετικά με τα ανατολικά εδάφη της Ελλάδας.
»Η Τουρκία και η ηγεσία της (ακόμη και πέραν του σημερινού Προέδρου της) φαίνεται να προετοιμάζονται για να επανασχεδιάσουν τα δυτικά τους σύνορα.
»Πιστεύουν ότι έτσι θα γίνουν η κυρίαρχη πολιτική και οικονομική δύναμη στην Ανατολική Μεσόγειο, αναζωπυρώνοντας το όραμα της ανασύστασης της οθωμανικής αυτοκρατορίας…
»Η Ελλάδα πρέπει να προετοιμαστεί για να υπερασπιστεί τον εαυτό της καθώς και την Ευρωπαϊκή Ένωση στην οποία ανήκει.
»Οι περιορισμοί και τα προβλήματα που εμποδίζουν την ηγεσία της Τουρκίας στις νεο-οθωμανικές φιλοδοξίες της περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την κυριαρχία της Ελλάδας και αφορούν στη συντριπτική πλειονότητα των νησιών του ανατολικού Αιγαίου, από τη Σαμοθράκη και τη Λήμνο στα βόρεια απέναντι από τα Δαρδανέλια μέχρι το Καστελόριζο στα ανοικτά των ακτών της Αττάλειας στο νότο.
»Στόχος και οι νόμιμοι ισχυρισμοί και δικαιώματα της Ελλάδας σχετικά με χωρικά ύδατα, εναέριο χώρο, υφαλοκρηπίδα και αποκλειστική οικονομική ζώνη και την ύπαρξη στη Θράκη μιας σημαντικής μουσουλμανικής μειονότητας που η Τουρκία θέλει να διεκδικήσει .
»Ο Πρόεδρος της Τουρκίας και η ευρύτερη ηγεσία βλέπουν το μέλλον της χώρας τους να περιορίζεται εκ των παραπάνω λόγων.
»Και είναι έτοιμοι, περισσότερο από ποτέ, να λύσουν αυτό τον Γόρδιο δεσμό… Ακόμη και να τον κόψουν.
»Αυτό θα μπορούσε να γίνει με την ανακύκλωση του “δοκιμασμένου και αληθινού” μοντέλου εισβολής της Κύπρου, με προσάρτηση του ανατολικού Αιγαίου και της Θράκης και δημιουργία νέων συνόρων με την Ελλάδα η οποία διατρέχει τον κίνδυνο να αντιμετωπίσει ένα μη αναστρέψιμο τετελεσμένο γεγονός…».
Το άρθρο συνεχίζει:
«Λοιπόν, είναι θέμα χρόνου, η Τουρκία να προσπαθήσει να κόψει αυτόν τον Γόρδιο δεσμό.
»Και αυτός ο χρόνος είναι πλέον πολύ κοντά…
»Οι προσωπικοί χρονικοί περιορισμοί του 66χρονου Προέδρου της Τουρκίας, ο οποίος όχι μόνο θέλει να αφήσει ως κληρονομιά στη χώρα του μια νέα Μεγάλη Τουρκία, αλλά θέλει να απολαύσει να την κυβερνήσει ο ίδιος τον οδηγεί στην απόφαση να δράσει γρήγορα.
»Μόλις στα τέλη Μαΐου, συμμετείχε στην ανάγνωση από το κοράνι του στίχου «κατάκτησης» (Sūrah) στην Αγία Σοφία δηλώνοντας:
»”Θα αφήσουμε πίσω μια Τουρκία που αρμόζει στον πρόγονο μας Φατίχ [ο Κατακτητής»]”, είπε αναφερόμενος στον Οθωμανό σουλτάνο Μεχμέτ Β΄ τον Κατακτητή, ο οποίος κατέλαβε την Κωνσταντινούπολη το 1453.
»Η επείγουσα ανάγκη του Τούρκου Προέδρου επιβεβαιώνεται από τις μακροχρόνιες και εντεινόμενες οικονομικές δυσλειτουργίες και εσωτερικές πολιτικές αντιφάσεις της Τουρκίας, οι οποίες, στο μυαλό της ηγεσίας, είτε θα αποθαρρυνθούν και θα εκτραπούν είτε θα επιλυθούν επιτυχώς από την εδαφική επέκταση της Τουρκίας.
»Τι πρέπει να κάνει η Ελλάδα τη στιγμή που ετοιμάζεται να γιορτάσει τα 200 χρόνια της ανεξαρτησίας από την οθωμανική κυριαρχία;
»Πώς μπορεί να αποφύγει έναν πόλεμο που μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια σημαντικού μέρους της επικράτειάς της, θα ΄χει τεράστια απώλεια ζωών και θα οδηγήσει σε εθνική εκκαθάριση Ελλήνων από τους προγονικούς τόπους τους;
»Όπως είπε ο Τζορτζ Ουάσιγκτον: “Η προετοιμασία για τον πόλεμο είναι ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέσα διατήρησης της ειρήνης”.
»Η Ελλάδα πρέπει να επιταχύνει τις προετοιμασίες για να αντιμετωπίσει αποφασιστικά και να σταματήσει την επικείμενη εισβολή.
»Αυτό είναι στην πραγματικότητα το μόνο πράγμα που θα μπορέσει να εγγυηθεί ότι μια τέτοια εισβολή και απόπειρα προσάρτησης ελληνικών εδαφών δεν θα συμβεί.
Πώς μπορεί να επιτύχει μια χώρα εξαντλημένη για περισσότερα από 12 χρόνια οικονομικής κρίσης και αργής ανάκαμψης μετά την κρίση και εν μέσω πανδημίας;
»Είναι η ώρα να λάβουμε τολμηρές, φωτισμένες και γρήγορες αποφάσεις.
»Η Ελλάδα πρέπει να προετοιμαστεί για τα χειρότερα διαθέτοντας επειγόντως σημαντική ανθρώπινη ενέργεια και οικονομικούς πόρους για την προετοιμασία της στρατιωτικής της άμυνας.
»Η Ελλάδα πρέπει να συζητήσει με τους εταίρους της στην Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με την αναδιατύπωση και τον αναπροσανατολισμό του προϋπολογισμού της Ελλάδας προς την εθνική της άμυνα, η οποία θα περιλαμβάνει τη χρήση για αυτές τις προετοιμασίες σημαντικού μέρους των αποθεμάτων της Ελλάδας, τα οποία δημιουργήθηκαν μεταξύ άλλων, με πόρους της ΕΕ κατά το πρόσφατο πρόγραμμα προσαρμογής.
»Τελικά, είναι ζήτημα ζωής και θανάτου για την Ελλάδα και είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι είτε η ελληνική κυβέρνηση είτε οι Ευρωπαίοι εταίροι της θα δίσταζαν για πολύ για το ποιες πρέπει να είναι οι προτεραιότητες για τη χρήση των πόρων.
»Είναι καλύτερο να ξοδεύουμε ένα μεγάλο μέρος των ταμειακών αποθεμάτων και περιουσιακών στοιχείων του κράτους για την υπεράσπιση της ελληνικής πατρίδας ή να τα διατηρήσουμε προς το παρόν και να τα χρησιμοποιήσουμε όταν η Ελλάδα χάσει τμήμα της επικράτειας της μετά από ένα χαμένο πόλεμο;
»Φυσικά, η χρήση μέρους των αποθεματικών και η αποδοχή μιας δημοσιονομικής χαλάρωσης βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα για να επιτευχθεί μια γρήγορη ενίσχυση της άμυνας θα είχε ένα τίμημα και θα έπρεπε να γίνουν θυσίες, αλλά αυτό το τίμημα θα ήταν πολύ μικρότερο από την απώλεια ελληνικής και ευρωπαϊκής επικράτειας…».
«…Η Ελλάδα θα πρέπει, φυσικά, να εξαντλήσει όλες τις δυνατότητες οικονομικής βοήθειας μέσω των υφιστάμενων προγραμμάτων συνεργασίας και δαπανών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και μέσω πόρων που διατίθενται από άλλους συμμάχους του ΝΑΤΟ, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες.
»Σε τελική ανάλυση, η Ελλάδα θα υπερασπιστεί όχι μόνο την ίδια, αλλά και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση.
»Σε αυτό το πλαίσιο, οι Ευρωπαίοι εταίροι ίσως χρειαστεί επίσης να εξετάσουν το ενδεχόμενο να παρέχουν κάποια περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους στην Ελλάδα πέρα από αυτό που δόθηκε στο τέλος του πρόσφατου προγράμματος προσαρμογής.
»Η Ελλάδα πρέπει επίσης να προετοιμάσει επειγόντως τους ανθρώπινους πόρους της που θα υπερασπιστούν την επικράτειάς της.
»Αυτό θα περιλάμβανε την προετοιμασία της διοίκησης, της οργάνωσης και του σχεδιασμού της εθνικής άμυνας, αλλά και των πολιτών που θα πρέπει να είναι έτοιμοι να υπερασπιστούν τα σύνορα της Ελλάδας.
»Όλοι αυτοί οι ανθρώπινοι πόροι πρέπει να είναι στο υψηλότερο επίπεδο ετοιμότητας με όλους τους τρόπους, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον στρατό της Τουρκίας ως επικείμενο, και όχι μακρινό, γεγονός.
»Σίγουρα, η Ελλάδα πρέπει να συνεχίσει τις προσπάθειές της στο διπλωματικό μέτωπο, όπως έχει κάνει για τόσα πολλά χρόνια, και πρέπει στην πραγματικότητα να εντείνει περαιτέρω αυτές τις προσπάθειες.
»Ωστόσο, αυτό από μόνο του δεν είναι η λύση στην αξεπέραστη πορεία των εδαφικών φιλοδοξιών της Τουρκίας κατά της Ελλάδας.
»Οι διπλωματικές προσπάθειες είναι απαραίτητη συνιστώσα της επικοινωνίας με την Τουρκία σχετικά με την ειλικρινή προθυμία της Ελλάδας να ζήσει ειρηνικά με την Τουρκία, καθώς και την αδιάλειπτη δέσμευση της Ελλάδας να υπερασπιστεί με κάθε τρόπο την εδαφική ακεραιότητα και τα κυριαρχικά της δικαιώματα.
»Πολύ σημαντικό, η διπλωματία είναι απαραίτητη για την επικοινωνία με τον υπόλοιπο κόσμο των θέσεων της Ελλάδας και για τη διατήρηση της νομιμότητάς τους, καθώς και για τη νομιμότητα οποιωνδήποτε ενεργειών που δυστυχώς ενδέχεται να χρειαστούν για την υπεράσπιση της ελληνικής πατρίδας και της ίδιας της ΕΕ. Οι εταίροι της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα μπορούσαν να βοηθήσουν.
»Τέλος, χωρίς υστερία και πικρία, ο λαός της Ελλάδας στο σύνολό του θα πρέπει να ετοιμαστεί ήσυχα και να αποδεχτεί επειγόντως να αναπροσαρμόσει την ενέργεια και τους πόρους της Ελλάδας για την υπεράσπιση της πατρίδας του.
»Μόνο αν το κάνουν, θα διατηρήσουν τη χώρα τους.
»Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει επίσης να σκεφτεί προσεκτικά και γρήγορα τι θα κάνει από την άποψη της αποφασιστικής πραγματικής δράσης όταν η Ελλάδα αντιμετωπίζει την απόλυτη πρόκληση: Θα κάνει αυτό που έκαναν οι ευρωπαϊκές δυνάμεις όταν ο τελευταίος βυζαντινός αυτοκράτορας ζήτησε βοήθεια για να υπερασπιστεί την Κωνσταντινούπολη το 1453; Πολύ λίγο και πολύ αργά;
»Εν πάση περιπτώσει, η τελική πρόκληση για την Ελλάδα θα είναι επίσης η απόλυτη δοκιμασία για την Ευρωπαϊκή Ένωση».