… μία πρώτης τάξεως εὐκαιρία γιά νά ἀξιολογήσουμε τόν ἑαυτό μας καί τήν σχέση του μέ τήν ἱστορία μας. Εἶναι ὅμως καί μεγάλη εὐκαιρία, ἀπορῶ πῶς ἡ Κυβέρνηση δέν τό ἔχει σκεφθεῖ ἀκόμη, νά δείξουμε πρός ὅλο τόν πολιτισμένο κόσμο τόν τρόπο πού ἡ Ἑλλάς προσεγγίζει τίς θρησκεῖες καί τούς πολιτισμούς σέ σύγκριση μέ τήν γειτονική Τουρκία. Τό πῶς σέβεται τά μνημεῖα τους. Ὡς πρός τήν σχέση μας μέ τήν ἡμετέρα ἱστορία, δέν χρειάζεται νά εἰπωθοῦν πολλά. Τά πράγματα εἶναι ἀπογοητευτικά. Ὅταν βλέπεις νά λιθοβολεῖται ἕνας ἄνθρωπος πού ἀφιέρωσε τήν ζωή του στόν Βυζαντινό Πολιτισμό ἐπειδή τόλμησε νά σχολιάσει ὅτι «δάκρυσαν τά ψηφιδωτά τῆς Ἁγίας Σοφίας» –στήν Ἑλένη Ἀρβελέρ ἀναφέρομαι– τότε ξέρεις καλά ὅτι στήν πατρίδα μας, καί ἰδιαιτέρως στά ἀστικά κέντρα (μέ ἐξαιρέσεις βεβαίως), τό Ἔθνος δέν ἔχει σπονδυλική στήλη. Ἐπικρατοῦν στόν δημόσιο λόγο εἴτε οἱ λεγόμενες καί λεγόμενοι influencers τῶν κοινωνικῶν δικτύων πού κάνουν πολιτική μέ παρόλες 24ωρου ἀπό τό σαλόνι τοῦ σπιτιοῦ τους εἴτε ὁρισμένοι γραφικοί καί γραφικές πού δέν χάνουν τήν εὐκαιρία νά ἀναμηρυκάσουν τίς προκλητικές ἀνοησίες τους γιά νά προκαλέσουν τήν προσοχή. Γενικῶς δέν ἔχει μείνει τίποτε ὄρθιο.
Ἡ φερόμενη «ἐλίτ» τῶν Ἀθηνῶν κάνει τά πάντα γιά νά ριζώσει τήν ἧττα μέσα μας. Ἐνῶ τό διακύβευμα εἶναι νά ξερριζώσουμε τήν ἧττα ἀπό μέσα μας. Ἐδῶ πού φθάσαμε, γιά νά ἀναπνεύσεις καί νά ξεφύγεις μέσα ἀπό τήν πνιγηρή ἀτμόσφαιρα μιᾶς «ἐλίτ» πού γιά ὅλα (τίς μαζικές παραβιάσεις τοῦ ἐναερίου χώρου, τήν ἀθρόα εἴσοδο μεταναστῶν ἀπό τά βόρεια σύνορά μας, τίς τουρκικές θεωρίες περί ἀπομονωμένου Καστελλόριζου, τίς βόλτες τοῦ Ὀρούτς Ρέις στήν ὑφαλοκρηπῖδα μας, τήν ἄγκυρα πού ἔρριξαν τουρκικά ἁλιευτικά ἔξω ἀπό τήν Σῦρο καί τήν Μύκονο, τίς ἀπαιτήσεις περί συνεκμετάλλευσης στό Αἰγαῖο –τήν Ἁγία Σοφία τώρα) ἔχει στό τσεπάκι ὡς ἀπάντηση ἕνα καθησυχαστικό «ἔ, καί τί ἔγινε;», ἔχεις μία λύση μόνο: Πρέπει νά περάσεις τά διόδια Ἀφιδνῶν. Διότι παραμένοντας ἐδῶ μπορεῖ νά ἀκούσεις καί ἄλλα «ἔ, καί τί ἔγινε;». Καί τί ἔγινε «ἄν χάσουμε ἕνα νησάκι», καί τί ἔγινε «ἄν ἐξαιρεθεῖ τό Καστελλόριζο», καί τί ἔγινε «ἄν δεχθοῦμε συνεκμετάλλευση», «ἔχουν καί οἱ Τοῦρκοι δικαιώματα». Ἡ παράδοση τῆς ἐλίτ πού ἔχει σῆμα κατατεθέν τό ντεκαπάζ εἶναι ὁλοκληρωτική. Γιά νά βρεῖς Ἕλληνα μέ σπονδυλική στήλη πού νά θεωρεῖ τήν Ἁγία Σοφία «Ἐκκλησία» καί ὄχι σκέτο «μνημεῖο», πρέπει νά διατρέξεις τήν ἠπειρωτική, τήν βαθειά Ἑλλάδα καί νά καταλήξεις στόν Ἕβρο: ἐκεῖ πού εὐτυχῶς οἱ κάτοικοι ξέρουν καλά τί ὑπερασπίζονται καί δέν ἐνοχλοῦνται ὅτι κάποιος τούς χαλάει τήν βολή ὅταν τούς καλεῖ νά ἀπαντήσουν στίς προκλήσεις. Ἐκεῖ ἡ ἔννοια «Ἀκρίτας» τιμᾶται. Ἀλλά ὅπως ἐπισημάναμε στήν εἰσαγωγή γι’ αὐτό τό ἀλλόκοτο καί παράδοξο φαινόμενο νά κάνουμε ἀποποίηση κληρονομιᾶς ὅταν πρόκειται γιά τήν ἱστορία μας, εἰδικῶς ὅταν πρόκειται γιά τήν ἀκτινοβολία της πέρας τῶν συνόρων μας, πέραν διακοσίων λέξεων δέν μποροῦν νά εἰπωθοῦν καί πολλά. Οὔτε νά ἀλλάξουν. Συμβαίνει. Μποροῦμε νά κάνουμε ὅμως κάτι ἄλλο. Νά δείξουμε ἐμεῖς στήν διεθνῆ κοινότητα πῶς φερόμαστε στίς θρησκεῖες, στούς λατρευτικούς τους χώρους, στά μνημεῖα πού κατέλειπαν. Αὐτή εἶναι ἡ μεγάλη διαφορά τῆς Δύσης καί τῆς Ὀρθοδοξίας: ἡ ἀνοχή. Ἡ Ἑλλάς δέν φοβήθηκε ποτέ τό πνεῦμα τοῦ Ἰσλάμ στό ἔδαφός της.
Ὁ Ἐλευθέριος Βενιζέλος ἔδωσε τήν δυνατότητα στούς μουσουλμάνους τῆς Θράκης νά ρυθμίζουν τίς ἀστικές ὑποθέσεις τους –ἀκόμη τήν ἔχουν– μέ βάση ὅσα ὁρίζει ὁ ἱερός νόμος τοῦ Κορανίου, ἡ Σαρία. Ἡ Ἑλλάς ἐπιτρέπει, σεβόμενη ἀπολύτως τίς διεθνεῖς συνθῆκες, τήν καθημερινή λειτουργία σέ τριακόσια τεμένη στήν Θράκη, ἕναν αἰῶνα τώρα –οὔτε μισός τζιχαντιστής δέν ξεπήδησε μέσα ἀπό αὐτά. Ἡ Ἑλλάς εἰσήγαγε θετική διάκριση μέ βάση τό θρήσκευμα καί ἐνθαρρύνει τήν κατ’ ἐξαίρεσην εἰσαγωγή μουσουλμάνων ἀπό τήν Θράκη στά ΑΕΙ της. Ἡ Ἑλλάς ἵδρυσε τμῆμα ἰσλαμικῶν σπουδῶν στό Ἀριστοτέλειο. Ἡ Ἑλλάς διά τοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ συντηρεῖ δαπάναις της ὅλα τά τζαμιά τῆς ὀθωμανικῆς περιόδου πού ἀπέμειναν ὡς μνημεῖα ἀνά τήν ἐπικράτεια. Δέν ὑποκρίθηκε ποτέ ὅτι αὐτή ἡ ἱστορική περίοδός της δέν ὑπῆρξε ποτέ γι’ αὐτήν καί ὅτι δέν τήν ἔζησε. Καί ὅταν προβοκάτορες ἐπιχειροῦν νά τά κάψουν, ὅπως τό τέμενος Βαγιαζήτ στόν Ἕβρο, δέν τσιγκουνεύεται τά χρήματα γιά νά τά ἀποκαταστήσει στήν πρότερα μορφή. Αὐτή εἶναι ἡ Ἑλλάς. Καί ἀπό τήν καλή καί ἀπό τήν ἀνάποδη. Ἔθνος πού δέν πιστεύει στήν ἱστορία του ἀλλά προστατεύει τήν ἱστορία τῶν ἄλλων! Καί τί κάνει ἡ Τουρκία κατ’ ἀντιδιαστολή, τήν ὥρα πού ἐμεῖς σώζουμε καί δέν καταστρέφουμε ὅ,τι ἀξίζει ἀπό τό πέρασμά τους ἀπό τά μέρη μας; Μά προσπαθεῖ 563 χρόνια νά ἁλώσει τήν Πόλη καί νά ξερριζώσει τό ἑλληνικό πνεῦμα ἀπό ὅπου πέρασε. Δέν τῆς ἔφθασε ὅτι ἀντέγραψε τήν βυζαντινή ἀρχιτεκτονική τῆς Ἁγίας Σοφίας καί τήν περικύκλωσε μέ τζαμιά τοῦ αὐτοῦ ρυθμοῦ γιά νά μειώσει τήν ἀκτινοβολία της! Δέν τῆς ἔφθασε ἡ προσευχή στούς γύρω μιναρέδες! Τώρα θέλει νά ἱδρύσει μιναρέ μέ τροῦλο καί ψηφιδωτά τῆς Παναγίας καί τοῦ Χριστοῦ ἐντός τοῦ ὁποίου νά δοξάζεται ὁ Ἀλλάχ! Πόσο ἀπελπισμένος καί πόσο ἡττημένος πρέπει νά νοιώθει κανείς γιά νά κάνει κάτι τέτοιο; Γιά νά προσεύχεται στήν ἰσλαμική θρησκεία πίσω ἀπό κρυμμένες ἑλληνικές ἐπιγραφές καί χριστιανικά ψηφιδωτά; Πόσο κομπλεξικός; Ἡ ἀλήθεια λοιπόν, γιά νά καταλήγουμε, εἶναι ὅτι οἱ Τοῦρκοι νοιώθουν ἀκόμη τήν ἧττα καί πασχίζουν νά ξερριζώσουν τό ἑλληνικό πνεῦμα ἀπό τήν Πόλη, ἀπό τήν Σμύρνη, ἀπό τήν Τραπεζοῦντα. Μόνο πού τό ἑλληνικό πνεῦμα δέν ξερριζώνεται μέ τήν ἀλλαγή τῆς χρήσης ἑνός κτιρίου. Εἶναι ἐκεῖ. Στήν πίστη, στήν γλῶσσα, ἀκόμη καί στό ἠχόχρωμα τῆς τουρκικῆς. Στήν Σμύρνη τά τουρκικά δέν προφέρονται θυμωμένα ἀλλά χαρούμενα, τραγουδιστά ὅπως ἡ γλῶσσα μας. Δέν «πά’» νά ἔκαψαν τίς Ἐκκλησίες μας, τούς ναούς μας, τίς μνῆμες μας. Δέν «πά’» νά μᾶς ἔδιωξαν. Ἐμεῖς ἐκεῖ. Ἀόρατοι. Ἄς κάνουμε τήν σύγκριση λοιπόν: ἐμεῖς ἀνεχόμαστε τήν κληρονομιά τῶν ἄλλων, ἀλλά δέν ἀλλοιωνόμαστε ἀπό τήν παρουσία της. Ἄλλα μᾶς «πειράζουν» καί μᾶς «ἀλλοιώνουν». Αὐτοί μιά ζωή παλεύουν νά ἀπαλλαγοῦν ἀπό τήν παρουσία μας, καί στό τέλος καταλήγουν πάλι νά προσεύχονται ἡττημένοι κατά βάση κάτω ἀπό τήν εἰκόνα τῆς Παναγίας. Ποιός ὑπερέχει; Ἡ Ἁγία Σοφία εἶναι ἐν τέλει ἑλληνοτουρκικό θέμα. Εἶναι τό βλέμμα ἑνός ἑκάστου πρός τόν κόσμο. Τό βλέμμα τοῦ δυνατοῦ ἀπέναντι στόν φανατικό.