Θετική έκβαση είχε τελικά το Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ στις Βρυξέλλες. Εκεί που η Ελλάδα ανέμενε μόνο την Κύπρο και τη Γαλλία στο πλευρό της, τελικά, μια σειρά χωρών στήριξαν το ελληνικό αίτημα για σύνταξη λίστας μέτρων κατά της Τουρκίας, με φόντο την Αγία Σοφία. Την ίδια στιγμή, οι υπουργοί ενέκριναν και την επέκταση των κυρώσεων κατά προσώπων της τουρκικής εταιρίας που πραγματοποιεί εξορύξεις στην ΑΟΖ της Κύπρου.
Τα μέτρα που ζήτησε η Ελλάδα θα είναι οικονομικά, «τομεακά» όπως ανέφεραν στο ethnos.gr διπλωματικές πηγές, και θα αφορούν σε τουρισμό, οικονομία και τράπεζες. Σκοπός θα είναι να επιφέρουν ένα σοβαρό πλήγμα της τουρκικής οικονομίας. Η λίστα, που θα είναι έτοιμη στο τέλος Αυγούστου, στο επόμενο Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών που θα γίνει στο Βερολίνο, θα ενεργοποιηθεί αν και εφόσον η Τουρκία συνεχίσει την παραβατικότητα και την προκλητική της στάση στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.
Δεν ήταν εύκολο, ούτε αυτονόητο. Αρχικά, πράγματι, η μόνη δύναμη που επέμενε –πέρα από την Ελλάδα και την Κύπρο- στη σκληρή στάση κατά της Τουρκίας ήταν η Γαλλία. Πολλές ακόμη χώρες, μικρότερου μεγέθους και… ισχύος, ωστόσο, συντάχθηκαν με την Ελλάδα.
Σουηδία, Σλοβακία, Λουξεμβούργο, Εσθονία και Αυστρία υποστήριξαν το αίτημα της Αθήνας. Μάλιστα, η Βιέννη υπερθεμάτισε λέγοντας θα πρέπει «να διακοπούν οι διαπραγματεύσεις, να τελειώσει η επιστημονική φαντασία ότι η Τουρκία είναι υποψήφια χώρα ΕΕ».
Από την άλλη, η προεδρεύουσα Γερμανία, όπως και η Ιταλία και η Ισπανία ήταν πιο διστακτικές. Ήθελαν τα αποτελέσματα της συνάντησης να είναι πιο ισορροπημένα, προς μια κατεύθυνση επανέναρξης του διαλόγου ΕΕ-Τουρκίας.
Χρειάστηκε η ελληνική πλευρά να υπενθυμίσει τις κόκκινες γραμμές της και τα σενάρια που μπορεί να υλοποιηθούν σε περίπτωση παράβασης από την Τουρκία της ελληνικής ΑΟΖ, προκειμένου να αλλάξει το κλίμα στο Συμβούλιο. Τελικά, το κλίμα άλλαξε. Και ό,τι ανακοίνωσε ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας συμφωνήθηκε από το σύνολο των υπουργών.
Συγκεκριμένα, το Συμβούλιο δεν έδωσε «λευκή επιταγή» στον Ζοζέπ Μπορέλ να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με την Τουρκία, αλλά ανέθεσε στον Ύπατο Εκπρόσωπο να «διερευνήσει νέες οδούς για τη μείωση των εντάσεων με την Τουρκία».
Επίσης, να προετοιμάσει σε τεχνικό επίπεδο «πιθανά μέτρα που θα μπορούσαν να ληφθούν σε σχέση με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε» και να διερευνήσει την προσθήκη περισσότερων καταχωρήσεων στην λίστα των κυρώσεων, μετά από αίτημα της Κύπρου.
Καταδικάζουν οι υπουργοί τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί
Κι αν για τη λίστα των μέτρων κάποιες χώρες ήταν διστακτικές, στο θέμα της Αγίας Σοφίας όλοι τελικά συμφώνησαν ότι η απόφαση των τουρκικών Αρχών είναι καταδικαστέα.
Ο Ύπατος Εκπρόσωπος ανακοίνωσε ότι το Συμβούλιο «καταδικάζει έντονα» την απόφαση της Τουρκίας για την Αγία Σοφία, η οποία «πυροδοτεί την καχυποψία και υπονομεύει τις προσπάθειες για διάλογο και συνεργασία», και καλεί την τουρκική κυβέρνηση να επανεξετάσει την απόφαση της, έστω και τώρα. Ο Ζ. Μπορέλ τόνισε πάντως ότι η Τουρκία είναι μια «σημαντική χώρα» με την οποία η ΕΕ θα μπορούσε να αναπτύξει καλύτερες σχέσεις αλλά «με σεβασμό στις ευρωπαϊκές αξίες και στο διεθνές Δίκαιο».
Ξεκαθάρισε δε ότι οι μονομερείς δράσεις της Τουρκία πρέπει να τερματιστούν.
«Πέρασε» της Γαλλίας
Σε σχέση τέλος με τη Λιβύη, σύμφωνα με τον Ύπατο Εκπρόσωπο, διαπιστώθηκε επιδείνωση της κατάστασης και οι κατάφωρες παραβιάσεις του εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ. Το Συμβούλιο συμφώνησε να προχωρήσει σε περισσότερες κυρώσεις για την εφαρμογή του εμπάργκο - ενίσχυση της αποτελεσματικότητα της επιχείρησης “Ειρήνη”.
Στο παρασκήνιο, Γερμανία κι Ιταλία «έχασαν» στο διπλωματικό μπρα-ντε-φερ από τη Γαλλία, η οποία επέμενε ότι έπρεπε να κατονομαστεί η Τουρκία ως κατ’ εξοχήν χώρα που παραβιάζει το εμπάργκο όπλων. Κάτι που τελικά έγινε, αν και με διαφορετική διατύπωση.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel. Στη διάρκεια της επικοινωνίας συζητήθηκαν τα θέματα που θα απασχολήσουν την προσεχή Σύνοδο Κορυφής και η προκλητική ενέργεια της Τουρκίας να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί.