13.3.20

Γονική σύγκρουση και διαζύγιο: πως επηρεάζει τα παιδιά

Η επικοινωνία των γονέων είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για την ψυχική υγεία των παιδιών.
Η γονική σύγκρουση

αναφέρεται ως η συνεχής συγκρουσιακή σχέση των γονιών για την ανατροφή των παιδιών ή και για δικά τους...
προσωπικά θέματα.
Οι συγκρούσεις σε μια σχέση και μάλιστα κοντινή είναι τουλάχιστον αναμενόμενη και πολλές φορές οδηγεί σε ξεκαθάρισμα των θέσεων και των ορίων που έχουν οι εμπλεκόμενοι. Όταν οι συγκρούσεις είναι ευθείες, τότε ο ένας ακούει τον άλλον και προσπαθεί να τον καταλάβει, υπάρχει προσπάθεια για εύρεση μιας κοινής λύσης ή έστω μιας λύσης που να μην απέχει και πολύ από τους δύο. Σε αυτή την περίπτωση, τα πράγματα γίνονται πιο «μαλακά» και δεν επηρεάζουν την συναισθηματική κατάσταση των παιδιών. Αντιθέτως, με αυτό τον τρόπο μαθαίνουν ότι οι γονείς τους ακόμα και στις δυσκολίες επικοινωνούν και βρίσκουν λύσεις, οπότε αυξάνεται και η δική τους ικανότητα επικοινωνίας και προσαρμογής σε νέες καταστάσεις.

Πολλές φορές όμως η μορφή των συγκρούσεων είναι πιο επιθετική ή πιο παθητική ή και συγκεκαλυμμένη. Κατηγόριες, απειλές, καχυποψία εκφρασμένη με καυγάδες ερωτικής αντιζηλίας, ανταγωνισμός και διαγωνισμοί ποιος θα «κερδίσει» την εύνοια των παιδιών οδηγούν σε αντίθετα αποτελέσματα τόσο για τους ίδιους τους γονείς όσο και για τα παιδιά. Αν οι συγκρούσεις έχουν αυτή τη μορφή και συμβαίνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα και οι γονείς προσπαθούν να κάνουν συμμαχίες με τα παιδιά τους, τότε αυτές επιδρούν πολύ σοβαρά στην ψυχική υγεία των παιδιών.

Όταν το διαζύγιο πλησιάζει ή και πριν ή και μετά από αυτό, είναι φυσιολογικό και αναμενόμενο οι συγκρούσεις αυτές να αυξηθούν. Οι συγκρούσεις αυτές εφόσον συμβαίνουν μπροστά στα παιδιά και οι γονείς δεν κρατάνε τους βασικούς κανόνες του σεβασμού μπορεί να τραυματίσουν τα παιδιά. Προσβλητικά λόγια, σκληρή κριτική ή ακόμα και έντονο κλίμα σιωπηλής εχθρότητας είναι αρκετά για να τα νιώσει το παιδί και να το αποσυντονίσουν.

Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι ακόμα και όταν δεν υπάρχουν έντονες συγκρούσεις ανάμεσα στους γονείς αλλά το κλίμα είναι παγερό, η σχέση είναι ψυχρή, είναι απομονωμένοι και αδιαφορεί ο ένας για τον άλλον, μπορεί να έχει τις ίδιες συνέπειες και τραύματα που έχει μια έντονη συγκρουσιακή σχέση.

Η συνεχιζόμενη έκθεση των παιδιών σε ανταγωνιστικές συγκρούσεις μέσα στο γάμο ή και μετά το διαζύγιο δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην ψυχοκοινωνική τους ανάπτυξη ή και στον τρόπο που θα σχετιστούν ως νεαροί ενήλικες αφού έρευνες δείχνουν ότι μπαίνουν σε σχέσεις που υπάρχει κακοποίηση.

Οι γονείς πολλές φορές ανησυχούν για την απόφαση του διαζυγίου, αν παίρνουν τη σωστή απόφαση, αν τα παιδιά θα πληγωθούν και πώς να τα προστατέψουν. Οι συνέπειες στην ψυχοσυναισθηματική κατάσταση των παιδιών σχετίζονται πιο πολύ με την ύπαρξη συγκρούσεων μέσα στο γάμο ή μετά το διαζύγιο, παρά με το διαζύγιο αυτό καθεαυτό. Πολλές φορές το διαζύγιο μπορεί να είναι η σωτήρια λύση για την παύση αυτών των συγκρούσεων και τη λύτρωση των παιδιών από όλη αυτή τη δυσβάσταχτη συνθήκη.

Η επικοινωνία των γονέων είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για την ψυχική υγεία των παιδιών. Χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια από τους γονείς να μιλάνε ήρεμα, να ελέγχουν το θυμό τους, να ασκούν ενεργητική ακρόαση, να ακούνε τον άλλον και μετά να μιλάνε και σαφώς να έχουν «δουλέψει» τα θέματα του διαζυγίου έτσι ώστε να μην τα αναμοχλεύουν σε κάθε συζήτηση που έχουν με τον πρώην σύντροφό τους.

Η αποδοχή της νέας οδυνηρής κατάστασης είναι πολύ σημαντική για να πάνε οι γονείς «παρακάτω» και να προσαρμοστούν στις καινούργιες συνθήκες όπου πλέον η οικογένεια έχει πάρει άλλη μορφή. Η ενεργή συμμετοχή του πατέρα και η καλή θέληση από τη μητέρα που τις περισσότερες φορές έχει την επιμέλεια, να «συμπεριλάβει» τον πατέρα στην καθημερινότητα των παιδιών, αλλά και η θέληση του πατέρα, να είναι ενεργός στον πατρικό του ρόλο και να μην αφήσει τον εγωισμό να τον κυριεύσει είναι σημαντικά κλειδιά για την καλή επικοινωνία των γονέων.