14.2.20

Αγιος Βαλεντίνος: Ποιος είναι και γιατί γιορτάζει ο έρωτας στις 14 Φεβρουαρίου

Ο Αγιος Βαλεντίνος (San Valentino‎, Sanctus Valentinus‎), επίσημα γνωστός ως Αγιος Βαλεντίνος της Ρώμης ήταν
ευρέως αναγνωρισμένος ρωμαιοκαθολικός άγιος του 3ου αιώνα και τιμάται στις 14 Φεβρουαρίου. Από τον Μεσαίωνα,
συνδέεται με μια παράδοση γαλήνιας αγάπης. Πολλές ιστορίες έχουν συνδεθεί με το όνομά του. Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή ο Αγιος Βαλεντίνος ήταν ιερέας στη Ρώμη και βοηθούσε τους Χριστιανούς που ήταν θύματα διώξεων στην περιοχή.
Εζησε τον 3ο αιώνα και κρυφά από τον αυτοκράτορα Κλαύδιο τον Γοτθικό (που βρισκόταν τότε στην εξουσία), πάντρευε ερωτευμένα ζευγάρια Χριστιανών και γενικά βοηθούσε τους Χριστιανούς, γεγονός που θεωρούνταν έγκλημα. Συνελήφθη για την πράξη του αυτή και φυλακίστηκε, ωστόσο ο αυτοκράτορας αρχικά αποφάσισε να του δώσει χάρη, μέχρι που ο Βαλεντίνος προσπάθησε να τον μυήσει στον Χριστιανισμό και ο αυτοκράτορας τον καταδίκασε σε θάνατο δια λιθοβολισμού. Ωστόσο ο Βαλεντίνος επέζησε από τον λιθοβολισμό κι έτσι τον αποκεφάλισαν έξω από την πύλη της Flaminia στις 14 Φεβρουαρίου του 169.

Μαρτύρησε και θάφτηκε σε χριστιανικό κοιμητήριο στην Βία Φλαμινία κοντά στο Πόντε Μιλβίο της βόρειας Ρώμης στις 14 Φεβρουαρίου, η οποία εορτάζεται ως Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου από το 496. Τα υπολείμματά του κρατήθηκαν στην Εκκλησία και Κατακόμβες του Σαν Βαλεντίνο, η οποία παρέμεινε σημαντικός χώρος προσκυνήματος κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, μέχρι τη μεταφορά των λειψάνων του στην εκκλησία Σάντα Πρασέντε στο ποντιφικάτο του Νικολάου Δ'.

Στην Αγγλικανική και στις Λουθηρανικές εκκλησίες, ο Αγιος Βαλεντίνος εορτάζεται στις 14 Φεβρουαρίου. 

Στην Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία, ο Άγιος Βαλεντίνος εορτάζεται στις 6 Ιουλίου. Το 1969 η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία τον αφαίρεσε από το Γενικό Ρωμαιοκαθολικό Ημερολόγιο, αφήνοντας το λειτουργικό εορτασμό του στα τοπικά ημερολόγια, παρόλο που η χρήση των προ του 1970 ημερολογίων επιτρέπεται. Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία τον αναγνωρίζει ως άγιο, και τον αναφέρει στη καταχώρηση της 14ης Φεβρουαρίου στη Ρωμαιοκαθολική Μαρτυρολογία. Ένας άλλος θρύλος ωστόσο λέει ότι ο Βαλεντίνος ήταν πρώην επίσκοπος του Terni, μίας πόλης στην νότια Umbria (έτσι λεγόταν τότε η κεντρική Ιταλία) και βρισκόταν σε κατ' οίκον περιορισμό, όταν ο δικαστής Αστέριος, αμφισβητώντας την εγκυρότητα της Χριστιανικής θρησκείας τον έβαλε σε μία δοκιμασία. Του παρουσίασε την τυφλή θετή του κόρη και του είπε ότι αν την κάνει να βρει το φως της θα έχει ότι ζητήσει. Πράγματι εκείνος αποκατέστησε την όραση της κόρης και ο δικαστής ταπεινωμένος τον ρώτησε τι θέλει να κάνει. Ο Άγιος Βαλεντίνος του είπε να σπάσει μέσα σε τρεις μέρες όλα τα ειδωλολατρικά αγάλματα που έχει και στη συνέχεια να βαπτιστεί. Ο δικαστής το έκανε και στη συνέχεια βάπτισε και όλη του την οικογένεια, ωστόσο αυτή η μεταστροφή του μεγάλου δικαστή δεν άρεσε στον αυτοκράτορα Κλαύδιο, ο οποίος συνέλαβε τον Άγιο Βαλεντίνο και η κατάληξη και αυτού του θρύλου είναι ακριβώς η ίδια με του προηγούμενου.

Τη σημασία που έχει σήμερα η γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου την απέκτησε τον 14ο αιώνα, όπου συνδέθηκε με την έννοια της ευγενούς αγάπης και την πρώτη γραπτή αναφορά του ως αγίου την συναντάμε το 1382 στο ποίημα Το Κοινοβούλιο των Πτηνών (Parlement of Foules) του Τζέφρι Τσόσερ.

Λόγω των συγκεχυμένων πληροφοριών, δεν αναφέρεται πουθενά στο ορθόδοξο εορτολόγιο και η ορθόδοξη Εκκλησία ποτέ δεν τον παραδέχτηκε, ενώ και η Καθολική εκκλησία υποβίβασε τη γιορτή του σε απλή τοπική εορτή. Με το πέρασμα του χρόνου, η γιορτή πέρασε από την Ιταλία στην Ευρώπη και από τη Βρετανία στην Αμερική.

Σήμερα η μέρα του Αγίου Βαλεντίνου, είναι επίσημη εορτή στην Αγγλικανική Κοινωνία, καθώς και στην Λουθηρανική Εκκλησία. Στην περιοχή της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας ωστόσο, ο Άγιος Βαλεντίνος ο Πρεσβύτερος γιορτάζεται στις 6 Ιουλίου και ο Ιερομάρτυρος Άγιος Βαλεντίνος (Ο Επίσκοπος του Τerni), γιορτάζεται στις 30 Ιουλίου. Παρόλα αυτά, λόγω της γενικής ασάφειας του βίου του συγκεκριμένου Αγίου, έχει καθιερωθεί το όνομα Βαλεντίνος ή Βαλεντίνη να γιορτάζεται στις 14 Φεβρουαρίου, την επικρατέστερη ως ημέρα θανάτου του συγκεκριμένου αγίου και το διακοσμημένο με άνθη λείψανο του Αγίου Βαλεντίνου εκτίθεται στην βασιλική εκκλησία Saint Mary in Cosmedin στη Ρώμη.