26.4.20

Το χαμένο πορτοφόλι με τα πολλά ή τα λίγα χρήματα επιστρέφουν οι άνθρωποι;

Όσα περισσότερα χρήματα αυτό έχει, τόσο πιθανότερο είναι ότι αυτός που θα το βρει, θα
φανεί τίμιος, σύμφωνα με μια νέα πρωτότυπη διεθνή έρευνα, την πρώτη του είδους της.

Οι Αμερικανοί και Ελβετοί ερευνητές αποδίδουν το μάλλον απρόσμενο εύρημα στο ότι όσο αυξάνει το ποσό στο πορτοφόλι, τόσο αυξάνεται το ψυχολογικό κόστος για αυτόν που θα το βρει, αν δεν επιδείξει τιμιότητα, με συνέπεια να υποστεί μεγαλύτερο πλήγμα η εικόνα που ο ίδιος έχει για τον εαυτό του.

Η κλασική οικονομική θεωρία προβλέπει ότι οι άνθρωποι -ως πρωτίστως ορθολογικά (δηλαδή ωφελιμιστικά) και όχι ηθικά όντα- θα κρατήσουν ένα χαμένο πορτοφόλι και μάλιστα όσο μεγαλύτερη είναι η αξία του λόγω των χρημάτων που περιέχει, τόσο μεγαλύτερο είναι και το οικονομικό κίνητρο για να μην το επιστρέψουν. Όμως η νέα έρευνα έρχεται να δείξει ότι στην πραγματικότητα ο μέσος άνθρωπος δεν λειτουργεί έτσι.

Οι επιστήμονες από τα πανεπιστήμια της Ζυρίχης, του Μίσιγκαν και της Γιούτα, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Science, πραγματοποίησαν ένα τεράστιο πείραμα με -υποτίθεται- χαμένα πορτοφόλια σε 355 πόλεις 40 χωρών, μεταξύ των οποίων αρκετές πόλεις της Ελλάδας. Οι ερευνητές παρέδωσαν 17.303 «χαμένα» πορτοφόλια (με διαφορετικά ποσά χρημάτων, από μηδενικά έως 94 δολάρια) σε ρεσεψιόν ξενοδοχείων, τράπεζες, μουσεία, θέατρα, ταχυδρομεία, αστυνομικά τμήματα κ.α. Κάθε πορτοφόλι περιείχε μια κάρτα με τα στοιχεία του ιδιοκτήτη ή το e-mail του, καθώς και μια λίστα με ψώνια (για να είναι πιο αληθοφανής η απώλεια).

Οι ερευνητές μελέτησαν κατά πόσο ειδοποιήθηκαν οι ιδιοκτήτες των πορτοφολιών (στην πραγματικότητα οι ίδιοι οι ερευνητές) για να τα παραλάβουν ή τα πορτοφόλια κατακρατήθηκαν και ποτέ δεν επιστράφηκαν. Τα ποσοστά τιμιότητας διαφέρουν πολύ από χώρα σε χώρα, αλλά η βασική διαπίστωση με σχεδόν παγκόσμια ισχύ (στις 38 από τις 40 χώρες όπου έγινε το πείραμα) είναι ότι πορτοφόλια με μικροποσά είναι ευκολότερο να μην επιστραφούν ποτέ, αντίθετα όσα περιέχουν πολλά χρήματα, είναι πιθανότερο να ξαναγυρίσουν στην τσέπη του ιδιοκτήτη. Σε διεθνές επίπεδο, οι μισοί άνθρωποι (51%) στους οποίους παραδόθηκε ένα χαμένο πορτοφόλι με μικροποσό χρημάτων, το επέστρεψαν, ενώ όταν το πορτοφόλι περιείχε περισσότερα χρήματα, τότε σχεδόν τρεις στους τέσσερις (72%) το επέστρεψαν.

Πορτοφόλια με χρήματα (ανεξαρτήτως ποσού) και κλειδιά είναι πιθανότερο να επιστραφούν από ό,τι πορτοφόλια με μόνο χρήματα αλλά χωρίς κλειδιά. Αυτό επιβεβαιώνει ότι πολλοί άνθρωποι είναι τίμιοι όχι μόνο για την αυτο-εικόνα τους, αλλά επειδή νοιάζονται και για τους άλλους, καθώς ένα κλειδί έχει αξία μόνο για τον κάτοχο του και όχι γι' αυτόν που το βρίσκει (εκτός και εάν μπει στον πειρασμό να κλέψει το σπίτι του ιδιοκτήτη...).

Σε χώρες όπως η Ελβετία, η Νορβηγία, η Ολλανδία, η Δανία και η Σουηδία επιστράφηκαν στους «ιδιοκτήτες» το 70% ως 85% των πορτοφολιών, έναντι ποσοστού μόνο 8% ως 20% σε χώρες όπως η Κίνα, το Περού, το Καζακστάν και η Κένυα.
Στην Ελλάδα

Η Ελλάδα βρίσκεται κάπου στη μέση με ποσοστό κοντά στο 55%, όσον αφορά την επιστροφή πορτοφολιών με χρήματα και λίγο κάτω από 40% χωρίς χρήματα. Με άλλα λόγια στη χώρα μας, υπάρχει τουλάχιστον μία στις δύο πιθανότητες να επιστραφεί σε κάποιον το χαμένο πορτοφόλι με χρήματα.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ