13.3.24

ΤΟ ΓΑΪΤΑΝΑΚΙ- Παρασκευά Καλπακτσόγλου, η ΚΑΤΕΡΙΝΗ ΧΘΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ

Από τα λίγα έθιμα που διατηρούνται ακόμα αυτούσια ως τις μέρες μας, είναι και το περίφημο γαϊτανάκι, ένας χορός ή ακριβέστερα ένα χορευτικό παιγνίδι, το οποίο ταιριάζει απόλυτα με το χρώμα και τη διάθεση των εορτών της Αποκριάς.
Το γαϊτανάκι πέρασε στην Ελλάδα από πρόσφυγες τού Πόντου και της Μικράς Ασίας και έδεσε απόλυτα με τα άλλα τοπικά έθιμα, αφού η δεξιοτεχνία των χορευτών αλλά και ο ιδιαίτερος χορευτικός χαρακτήρας του δεν άφηναν κανέναν αδιάφορο! Σήμερα στην Κατερίνη το εκτελούν με επιτυχία μέλη μερικών πολιτιστικών συλλόγων.
Χρειάζονται δεκατρία άτομα για να στήσουν αυτόν τον ιδιότυπο χορό. Το ένα κρατά ένα μεγάλο στύλο (κοντάρι) στο κέντρο, από την κορυφή τού οποίου ξεκινούν δώδεκα μακριές κορδέλες, καθεμιά με διαφορετικό χρώμα (ο αριθμός ποικίλλει). Οι κορδέλες αυτές λέγονται γαϊτάνια και είναι αυτές που έδωσαν το όνομά τους και στο έθιμο. Γύρω από τον στύλο δώδεκα χορευτές κρατούν από ένα γαϊτάνι και χορεύουν ταυτόχρονα ανά ζευγάρια, τραγουδώντας ένα παραδοσιακό τραγούδι. Καθώς κινούνται γύρω από τον στύλο, κάθε χορευτής εναλλάσσεται με το ταίρι του κι έτσι όπως γυρνούν, πλέκουν τις κορδέλες γύρω από τον στύλο δημιουργώντας χρωματιστούς συνδυασμούς, με τον ίδιο τρόπο που έπλεκαν παλιά οι γυναίκες τα γαϊτάνια και στόλιζαν τις παραδοσιακές τους φορεσιές. Όταν οι κορδέλες έχουν όλες τυλιχτεί και οι χορευτές χορεύουν ερχόμενοι όλο και πιο κοντά στο κοντάρι, αντιστρέφεται η φορά του χορού και αφού τα γαϊτάνια ξετυλιχτούν ο χορός τελειώνει.