ΓΕΝΙΚΗ ΛΗΨΗ ΑΓΩΓΟΥ ΣΤΑ ΣΚΑΜΜΑΤΑ
Ο χώρος βρίσκεται στους πρόποδες του Ολύμπου και καλύπτει έκταση 1500 στρεμμάτων η οποία περιλαμβάνει την αρχαία οχυρωμένη πόλη και την περιοχή των ιερών. Πρόκειται για έναν τόπο πανάρχαιας λατρείας του Ολυμπίου Διός και υπήρξε σημαντικό θρησκευτικό κέντρο του μακεδονικού βασιλείου, ενώ τον 1ο αι. π.Χ. ιδρύθηκε εκεί ρωμαϊκή αποικία που γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη στους αυτοκρατορικούς χρόνους και την ύστερη αρχαιότητα.
Έξω από τα τείχη της πόλης και νοτίως της, η αρχαιολογική σκαπάνη αποκάλυψε τα ιερά του Δίου, το ελληνιστικό και το ρωμαϊκό θέατρο και το στάδιο.
Στην περιοχή των ιερών έχουν ανακαλυφθεί σημαντικά μνημεία, όπως το τέμενος του Ολυμπίου Διός, το ιερό της Δήμητρας, το ιερό του Ασκληπιού, το ιερό του Διός Υψίστου (Juppiter Optimus Maximus) και το ιερό της Ίσιδας .
Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΑΓΩΓΟΥ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟΝ DECUMANUS
Από τα σημαντικότερα και εντυπωσιακότερα μνημεία της αρχαίας πόλης όμως είναι ο πλακοστρωμένος κεντρικός δρόμος που τη διασχίζει με κατεύθυνση βορρά-νότου. Ο κεντρικός δρόμος αποτελεί τμήμα ενός ευρύτερου πολεοδομικού σχεδιασμού με τεμνόμενους οδικούς άξονες που σχηματίζουν οικοδομικά τετράγωνα. Εντός των οικοδομικών τετραγώνων έχουν αποκαλυφτεί δημόσια οικοδομήματα και ιδιωτικές κατοικίες.
Τώρα, η Πανεπιστημιακή ανασκαφή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με διευθύντρια την αναπληρώτρια καθηγήτρια του ΑΠΘ Ελένη Παπαγιάννη, ξεκίνησε το 2023 ανασκαφική διερεύνηση στο βόρειο τμήμα της αρχαίας πόλης του Δίου, το οποίο έχει ελάχιστα ερευνηθεί κατά το παρελθόν.
ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ CARDO
Στο πλαίσιό της αποκαλύφθηκε σε μήκος περίπου 25 μέτρων το βόρειο τμήμα του κεντρικού πλακόστρωτου δρόμου. Από τον δρόμο είναι πολύ καλά γνωστό το νότιο τμήμα του, το οποίο περιλαμβάνεται στη βασική διαδρομή του αρχαιολογικού πάρκου του Δίου. Ο δρόμος που, όπως προαναφέρθηκε, έχει κατεύθυνση Βορρά-Νότου ήταν o κεντρικός cardo (δρόμος με κατεύθυνση Β-Ν στα λατινικά) της ρωμαϊκής πόλης και τη διέσχιζε από τη μια άκρη της έως την άλλη.
Ο πλακοστρωμένος cardo οριοθετείται με κράσπεδα και έχει συνολικό πλάτος 5,10-5,50μ. Το τμήμα που αποκαλύφτηκε στη φετινή ανασκαφή απέχει περίπου 60μ. από το βόρειο τείχος της πόλης και περιλαμβάνει τη διασταύρωση του κεντρικού cardo με έναν στενότερο δρόμο -πλάτους 3,20-3,40 μ.- με κατεύθυνση Ανατολής-Δύσης (decumanus στα λατινικά).
Ενδιαφέρουσα υπήρξε η διαπίστωση ότι ο decumanus έφερε πλακόστρωση μόνο σε ένα μικρό τμήμα της διαδρομής του μετά τη διασταύρωση, ενώ συνέχιζε προς τα δυτικά με χαλικόστρωτο οδόστρωμα.
Εντυπωσιακό στοιχείο του εξελιγμένου συστήματος αποχέτευσης αποτελεί ο μεγάλος ευθύγραμμος χτιστός αγωγός που διερχόταν κάτω από το οδόστρωμα του decumanus και κατευθυνόταν με λοξή πορεία προς τη διασταύρωση με τον κεντρικό cardo, πιθανόν για να συναντήσει έναν κεντρικό αποχετευτικό αγωγό διερχόμενο κάτω από αυτόν.
Ο ΑΓΩΓΟΣ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟΝ DECUMANUS
«Οι δρόμοι αυτοί, όπως γνωρίζουμε και από το νότιο τμήμα της πόλης οριοθετούν τις οικοδομικές νησίδες με τα κτίρια της αρχαίας πόλης. Μέρος μιας τέτοιας οικοδομικής νησίδας στο άγνωστο βόρειο τμήμα της πόλης του Δίου ανασκάφηκε δυτικά του κεντρικού πλακοστρωμένου cardo αποκαλύπτοντας επάλληλες φάσεις αρχιτεκτονικών καταλοίπων που εκτείνονται χρονολογικά από τα τέλη του 3ου έως τον 6ο αι. μ.Χ., σύμφωνα με την προκαταρκτική μελέτη της κεραμικής. Στα ελάχιστα κινητά ευρήματα, εκτός από την κεραμική και τα νομίσματα, περιλαμβάνονται αντικείμενα της καθημερινής ζωής, όπως ένα σιδερένιο εργαλείο με τρεις μυτερές απολήξεις, όμοιο με μεγάλο πηρούνι ή με μικρή τρίαινα», επισημαίνει στο makthes.gr η κ. Παπαγιάννη.
Η αναλυτική ανακοίνωση για τη σχετική ανασκαφή θα γίνει στη διάρκεια της 36ης Επιστημονικής Συνάντησης για το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη 2023 που θα διεξαχθεί στην αίθουσα τελετών της Παλιάς Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ. Η φωτογραφία της ανασκαφής κοσμεί την αφίσα της φετινής διοργάνωσης.
https://www.makthes.gr