Οι επιστήμονες στην Ισπανία κατέληξαν στο συμπέρασμα για τις επεμβάσεις αφού ανέλυσαν τα σκελετικά υπολείμματα της γυναίκας, τα οποία ανακαλύφθηκαν σε μια τοποθεσία ταφής της Εποχής του Χαλκού, γνωστή ως Camino del Molino, που βρίσκεται στην Caravaca de la Cruz στη νοτιοανατολική Ισπανία.
Η γυναίκα, η οποία ήταν μεταξύ 35 και 45 ετών όταν πέθανε, ήταν ένα από τα 1.348 άτομα που βρέθηκαν στον χώρο της ταφής, ο οποίος χρησιμοποιήθηκε από το 2566 έως το 2239 π.Χ.
Ωστόσο, σε αντίθεση με τους άλλους σκελετούς, το κρανίο της έδειξε στοιχεία μιας σειράς τρυπημάτων, οι οποίες είναι χειρουργικές επεμβάσεις που περιελάμβαναν διάνοιξη ή απόξεση οπών στο κρανίο για να εκτεθεί η σκληρή μήνιγγα, το πιο εξωτερικό στρώμα ιστού που περιβάλλει τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό. Προφανώς ήταν μία μορφή ιατρικής θεραπείας.
Περαιτέρω εξέταση αποκάλυψε δύο επικαλυπτόμενες τρύπες ανάμεσα στον κρόταφο και την κορυφή του αυτιού της. Το ένα άνοιγμα είχε πλάτος 53 επί 31 χιλιοστά, ενώ το δεύτερο ήταν μικρότερο, 32 επί 12 χιλιοστά.
Με βάση κάποιους παράγοντες οι ερευνητές δεν πιστεύουν ότι τα ανοίγματα προκλήθηκαν από τραυματισμό. Για παράδειγμα, δεν υπήρχαν κατάγματα και κάθε τρύπα περιείχε καλά καθορισμένες άκρες. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι τρύπες ήταν τα απομεινάρια δύο ξεχωριστών χειρουργείων.
«Εντοπίσαμε δύο ευδιάκριτες τρύπες, που προέκυψαν από δύο διαφορετικές παρεμβάσεις», ανέφερε η Sonia Díaz-Navarro, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Τμήμα Προϊστορίας στο Πανεπιστήμιο Valladolid στην Ισπανία.
Με βάση τις τρύπες, μαζί με τον «λοξό προσανατολισμό των τοιχωμάτων των οπών», οι ερευνητές προσδιόρισαν ότι οι τρυπήματα έγιναν χρησιμοποιώντας μια «τεχνική απόξεσης».
«Αυτό περιλαμβάνει το τρίψιμο ενός λιθικού [πέτρινου] οργάνου με τραχιά επιφάνεια πάνω στο κρανιακό θησαυροφυλάκιο, διαβρώνοντάς το σταδιακά κατά μήκος όλων των άκρων του για να δημιουργηθεί η τρύπα», είπε ηDíaz-Navarro.
Και συνέχισε: «Για να πραγματοποιηθεί αυτή η χειρουργική επέμβαση, το άτομο πιθανότατα έπρεπε να ακινητοποιηθεί έντονα από άλλα μέλη της κοινότητας ή να υποβληθεί προηγουμένως σε θεραπεία με μια ψυχοδραστική ουσία που θα ανακούφιζε τον πόνο ή θα το έκανε αναίσθητο».
Το σημείο ταφής Camino del Molino. Πηγή: Sonia Díaz-Navarro et alΑυτό που είναι εκπληκτικό είναι ότι η γυναίκα φαίνεται να επέζησε και από τις δύο επεμβάσεις, όπως αποδεικνύεται από το επουλωμένο οστό στο κρανίο της. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι έζησε αρκετούς μήνες μετά το δεύτερο χειρουργείο.
Η τεκμηρίωση των προϊστορικών χειρουργικών επεμβάσεων είναι ένα «σπάνιο περιστατικό», ειδικά σε αυτήν την περιοχή του κεφαλιού, γνωστή ως κροταφική περιοχή, είπε η Díaz-Navarro.
Στην Ιβηρική Χερσόνησο, ήταν πιο συνηθισμένο να εκτελούνται τρυπήματα στις μετωπιαίες και βρεγματικές (επάνω) περιοχές του κρανίου.
Οι κίνδυνοι να χειρουργήσει κάποιος σε αυτή την περιοχή περιελάμβαναν «εγγενείς προκλήσεις που σχετίζονται με την πρόσβαση σε αυτήν την περιοχή μέσω του τριχωτού της κεφαλής», τόνισε η ερευνήτρια.
Αυτή η περιοχή συγκεκριμένα περιέχει πολλά αιμοφόρα αγγεία και μύες που είναι ευάλωτοι και θα μπορούσαν εύκολα να αιμορραγούν κατά τη διάρκεια της επέμβασης.
Ωστόσο, οι προϊστορικές επεξεργασίες με την τεχνική της απόξεσης ήταν πολύ πιο επιτυχημένες – και ασφαλέστερες – από το τρύπημα. Οι αρχαίοι χειρουργοί γενικά δεν προκάλεσαν βλάβη στις μήνιγγες ή τον εγκέφαλο και γι’ αυτό η γυναίκα είχε μειωμένο κίνδυνο για πιθανές μετεγχειρητικές λοιμώξεις. Η Díaz-Navarro εξήγησε ότι η χρήση αποστειρωμένων εργαλείων και φυτών με φυσικές αντιβιοτικές ιδιότητες θα μπορούσε να βοηθήσει στον περιορισμό ενδεχόμενης λοίμωξης.
Δυστυχώς, οι ερευνητές δεν είναι σίγουροι γιατί η γυναίκα έκανε την επέμβαση. Παρόλο που ο σκελετός της έδειξε επουλωμένα κατάγματα πλευρών και κάποια οδοντική τερηδόνα, αυτά τα προβλήματα υγείας ήταν πιθανότατα άσχετα.
«Η υψηλή συχνότητα των τραυματισμών που καταγράφηκε στους σκελετούς από το Camino del Molino μας οδηγεί να μην αποκλείουμε την πιθανότητα η επέμβαση να έχει γίνει μετά από τραυματισμό», σημείωσε η Díaz-Navarro.
Η χειρουργική επέμβαση θα μπορούσε να έχει εξαλείψει τυχόν ενδείξεις μώλωπες ή τομές και μπορεί να είχαν αφαιρεθεί κατεστραμμένα οστικά θραύσματα κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.
ΠΗΓΗ: ΕΝΙΚΟΣ