Ο Δονζουανισμός...Albert Camus

Αν αρκούσε μόνο ν’αγαπάμε, τα πράγματα θα ήταν πιο απλά. Όσο περισσότερο αγαπάμε, τόσο περισσότερο το παράλογο εδραιώνεται. Αν ο Δον Ζουάν αλλάζει συνεχώς γυναίκες, δεν το κάνει από έλλειψη αγάπης. Είναι γελοίο να τον παρουσιάζουμε σαν έναν θεόπνευστο που αναζητά την απόλυτη αγάπη. Αντίθετα, επειδή τις αγαπάει όλες το ίδιο παράφορα και κάθε φορά με όλο του το είναι, επαναλαμβάνει αυτή τη προσφορά του εαυτού του κι αυτή την εμβάθυνση της αγάπης του. Κι έτσι, καθεμιά από αυτές ελπίζει να του προσφέρει εκείνο που καμιά δεν του προσέφερε ποτέ. Κάθε φορά σφάλλουν οικτρά και το μόνο που κατορθώνουν είναι να τον κάνουν να νιώσει την ανάγκη αυτής της επανάληψης. «Μα επιτέλους!» αναφωνεί μία απ´ όλες, «σου έδωσα την αγαπη». Δεν θ’απορήσουμε που ο Δον Ζουάν απαντάει γελώντας: «Επιτέλους; Όχι, αλλά μια ακόμα φορά». Γιατί θα ‘πρεπε κάποιος ν’αγαπάει σπάνια για ν’αγαπάει πολύ;

[…]

Είναι γι’αυτό εγωιστής; Με τον τρόπο του, χωρίς αμφιβολία. Μα κι εδώ ακόμα, πρέπει να συμφωνήσουμε. Υπάρχουν εκείνοι που φτιάχτηκαν για να ζουν και οι άλλοι που φτιάχτηκαν για ν’αγαπούν. Ο Δον Ζουάν, τουλάχιστον, θα το παραδεχόταν. Μα θα το έκανε εν συντομία, καθώς έχει τη δυνατότητα επιλογής. Γιατί η αγάπη, για την οποία μιλάμε εδώ, είναι στολισμένη με τις αυταπάτες του αιώνιου. Όλοι οι ειδικοί του πάθους της αγάπης μάς το λένε, δεν υπάρχει άλλη αιώνια αγάπη εκτός από την αγάπη μετ’εμποδίων. Δεν υπάρχει πάθος χωρίς αγώνα. Μια τέτοια αγάπη δεν τελειώνει παρά με την ύστατη αντίφαση που είναι ο θάνατος. Πρέπει να είσαι ο Βέρθερος ή τίποτα. Κι εδώ πάλι, υπάρχουν πολλοί τρόποι αυτοκτονίας, κι ένας απ’αυτούς είναι η πλήρης αυταπάρνηση και η λήθη του ίδιου του εαυτού σου. Ο Δον Ζουάν, όπως κι ο οποιοσδήποτε, ξέρει ότι αυτό μπορεί να είναι συγκινητικό. Αλλά είναι ένας από τους λίγους που γνωρίζουν ότι το πιο σημαντικό δεν είναι αυτό. Το γνωρίζει πολύ καλά: εκείνοι τους οποίους ένας μεγάλος έρωτας παρεκτρέπει από την προσωπική ζωή τους, πλουτίζουν ίσως, αλλά οπωσδήποτε φτωχαίνουν τους άλλους, αυτούς που διάλεξαν ν’ αγαπήσουν. Μία μάνα, μια παθιασμένη από αγάπη γυναίκα, είναι αναγκαστικά σκληρόκαρδες, γιατί η καρδιά τους έχει σπονακρυνθεί από τον κόσμο. Ένα μονάχα συναίσθημα, μία μονάχα ύπαρξη, ένα μονάχα πρόσωπο, έχει καταβροχθίσει το παν. Μία άλλη αγάπη συγκλονίζει τον Δον Ζουάν και είναι λυτρωτική. Κουβαλά μαζί της όλα τα πρόσωπα του κόσμου και κάνει την καρδιά να σκιρτά επειδή αναγνωρίζει ότι είναι φθαρτή. Ο Δον Ζουάν επέλεξε να είναι ένα τίποτα.



Albert Camus, «Ο μύθος του Σισύφου», Εκδ. ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ (απόσπασμα)