Ο Λάμπρος του Διονύσιου Σολωμού... Ένοχος και ήρωας

Ο Σολωμός χαρακτηρίζει τον «Λάμπρο» «il poema dei Bastardelli» («το ποίημα των μικρών νόθων»). Ως κατασκευή της φαντασίας και ποιητική πράξη απασχολεί τον Σολωμό τουλάχιστον για μια δεκαετία . Πρόκειται για την περίοδο, όπου η οικογενειακή ιστορία αποκτά υπόσταση αρχαίας τραγωδίας: 

Διαμάχη αρχικά με τον Δημήτριο και απαρχή της αδελφοκτόνας δίκης «περί γενεαλογίας», που αντιπαραθέτει τα πρώτα δύο «φυσικά» τέκνα (Διονύσιο και Δημήτριο) σε ένα ακόμη διαφιλονικούμενης πατρότητας τέκνο (τον Ιωάννη) και στην ίδια τη μητέρα τους, που παίρνει το μέρος του τελευταίου.

Η υπόθεση: 

Ο Λάμπρος αποπλανά τη δεκαπεντάχρονη Μαρία. Συζούν αστεφάνωτοι 15 χρόνια. Γεννιούνται τρία αγόρια και μια κόρη, που αφήνονται στο ορφανοδοχείο. 

Ο Λάμπρος, «κακοήθης αλλά γενναιόψυχος άνδρας», πολεμά τον Αλή-Πασά. 

(Ιδιαίτερη αξία στο σχεδιασμό του έργου έχει η σκηνή όπου ο Λάμπρος «ενθουσιάζει τους συντρόφους του». Αυτή η σκηνή δεν θα γραφτεί ποτέ). 

Συναντά την κόρη του και, δίχως να ξέρει ποια είναι, την αποπλανά. 

Η αιμομιξία αποκαλύπτεται .

 η κόρη πέφτει και πνίγεται .

 και η Μαρία τρελαίνεται. 

Ο Λάμπρος, ολομόναχος, με εφιαλτικές τύψεις, «εξεψύχησε με το στόμα ολάνοιχτο, όχι εις την ανάπαψι του Κυρίου» (ή, σε παραλλαγή, πέφτει κι αυτός και πνίγεται). 

Τελικά, και η Μαρία πέφτει και πνίγεται.

Η έκβαση του εγχειρήματος είναι αμφίσημη: Ένα μέρος του είναι το πρώτο, μετά τον «Ύμνο», μεγάλο έργο, που δημοσίευσε ο ποιητής. Όμως, ο ίδιος λέγει ότι «Ο Λάμπρος θα μείνει Απόσπασμα».

Κεντρική μορφή του συνθέματος, ο Λάμπρος, «κακοήθης, αλλά μεγαλόψυχος άνδρας». Ανέντιμος αλλά και γενναίος . δεν τηρεί τον λόγο του («Και πικρότατα κλαίω πως είναι δίχως / Το στεφάνι, που μώταξες, ο τοίχος», ο εφιάλτης της Μαρίας), αλλά κατατρύχεται από τύψεις . καλεί τον Θεό να αυτοκαταστραφεί «γιατί [τον] έχει πλάσει», ενώ στο τέλος αυτοκαταστρέφεται ο ίδιος . άνδρας που θέλει νά ‘ναι «του εαυτού του Θεός», όμως συνθλίβεται από την απόγνωση του κόσμου, που δεν αντέχει, από τη θέση του πατέρα, να στηρίξει. 

Ένοχος και ήρωας ταυτόχρονα, έκπτωτος και ανυψωμένος ως τραγική μορφή, ο Λάμπρος θα ενσαρκώνει (ως πρόθεση του ποιητή) μια μικτή πατρική μορφή, που θα προκαλούσε ταυτόχρονα απέχθεια και δέος . θα αντιπροσώπευε ταυτόχρονα την ύβρι και την κάθαρση . θα ήταν έκπτωτος από τη θέση του, ως παραβάτης του λόγου και του ηθικού νόμου, αλλά ταυτόχρονα εξαϋλωμένος από την καθαρτήρια φλόγα των τύψεων, που του γεννά η παράδοξα «αυτοκίνητη» φωνή της συνείδησής του.

Διονύσιος Σολωμός - Ὁ Λάμπρος

 (ἀποσπάσματα)

ΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ I. «Ἐκειός, ποὺ ἀκούει καὶ τὴ δροσιὰ ποὺ στάει, » Βλέπει τὰ βάσανά μου, καὶ βογγάει.» II. «Βλέπεις τούτους τοὺς τάφους; Καμιὰ μέρα » Ἐδῶ μέσα καὶ σὺ θὲ νὰ κοιμᾶσαι, » Ἕως ὅπου ἀπὸ ψηλὰ θέλει βουΐσῃ » Ἡ σάλπιγγα ἡ στερνὴ νὰ σὲ ξυπνήσῃ.» III. «Καὶ δὲ σ᾿ εἶδα ποτὲ δάκρυα νὰ χύσῃς, » Παρὰ λίγη στιγμὴ πρὶν μ᾿ ἀτιμήσῃς.» IV. «Τρέχω καὶ κάνω στὸ δεξί της χέρι » Αἱματώδη σταυρὸ μ᾿ ἕνα μαχαίρι.» V. «Κι᾿ ὅταν ἀκούω ξένο παιδὶ κοντά μου, » Μάννα, νὰ λέῃ, μοῦ σχίζεται ἡ καρδιά μου.» VI. «Νὰ γελᾷ, καὶ νὰ κλαίῃ, καὶ νὰ κοιμᾶται.» VII. «Ἀλλὰ πάντα στὴν ἔρημη τὴν κλίνη, » Πάντα θανάτοι, δυστυχιὲς καὶ θρῆνοι.» VIII. «Τραυάω συλλογισμένη ὅλη τὴ μέρα, » Κ᾿ ἔπειτ᾿ ἀπ᾿ τὸ φαρμακισμένο δεῖπνο, » Γιομᾶτο μαῦρα ὀνείρατα τὸν ὕπνο.» ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ IX. Μοῦ φαίνεται πὼς πάω καὶ ταξιδεύω Στὴν ἐρμιὰ τοῦ πελάγου εἰς τ᾿ ὄνειρό μου Μὲ τὸ κῦμα, μὲ τσ᾿ ἄνεμους, παλεύω Μοναχή, καὶ δὲ εἶσαι εἰς τὸ πλευρό μου· Δὲ βλέπω μὲ τὸ μάτι ὅσο γυρεύω Πάρεξ τὸν οὐρανὸ στὸν κίνδυνό μου· Τόνε τηράω, βόηθα, τοῦ λέω, δὲν ἔχω Πανί, τιμόνι, καὶ τὸ πέλαο τρέχω.   Κι᾿ ὅτι τέτοια τοῦ λέω, μέσα μὲ θάρρος Νά σου τὰ τρία τ᾿ ἀρσενικὰ πετιοῦνται· Τοῦ καραβιοῦ τὰ ξύλα ἀπ᾿ τὸ βάρος Τρίζουν τόσο, ποὺ φαίνεται καὶ σκιοῦνται· Τότε προβαίνει ἀφεύγατος ὁ χάρος, Καὶ στρυμωμένα αὐτὰ κρυφομιλιοῦνται, Κι᾿ ἀφοῦ ἔχουν τὰ κρυφὰ λόγια ᾿πωμένα, Λάμνουν μὲ κάτι κουπιὰ τσακισμένα.   Μ᾿ ἕνα πικρὸ χαμόγελο στὸ στόμα Ἔρχεται ἡ κόρη ἐκεῖ καὶ μὲ σιμώνει· Τῆς τυλίζει ἕνα σάβανο τὸ σῶμα, Ποὺ στὸν ἀέρα ὁλόασπρο φουσκώνει· Ἀλλὰ πλιὰ χλωμιασμένο εἶναι τὸ χρῶμα Τοῦ χεριοῦ ποὺ ὀμπροστά μου ἀντισηκώνει, Καὶ τῆς τρέμει, ὅπως τρέμει τὸ καλάμι, Δείχνοντας τὸ σταυρὸ στὴν ἀπαλάμη.   Καὶ βλέπω ἀπ᾿ τὸ σταυρὸ καὶ βγαίνει αἷμα Μαῦρο μαῦρο, καὶ τρέχει ὡσὰν τὴ βρύση Μοῦ δείχνει ἡ κόρη ἀνήσυχο τὸ βλέμμα, Τάχα πὼς δὲ μπορεῖ νὰ μὲ βοηθήσῃ. Ὅσο ἐκειὰ τὰ κουπιὰ σχίζουν τὸ ῥέμα, Τόσο τὸ κάνουν γύρω μου ν᾿ αὐξήσῃ· Συχνοφέγγει ἀστραπή, σχίζει τὸ σκότος, Καὶ τῆς βροντῆς πολυβουΐζει ὁ κρότος.   Καὶ τὰ κύματα πότε μᾶς πηδίζουν, Ποὺ στὰ νέφη σοῦ φαίνεται πὼς νἆσαι, Καὶ πότε τόσο ἀνέλπιστα βυθίζουν, Ποὺ νὰ μὴν ἀνοίξῃ ἡ κόλαση φοβᾶσαι· Οἱ κουπηλάτες κατὰ μὲ γυρίζουν. Βλασφημοῦν, καὶ μοῦ λένε: Ἀνάθεμά σε. Ἡ θάλασσα ἀποπάνου μας πηδάει, Καὶ τὸ καράβι σύψυχο βουλιάει.   Μὲ χέρια καὶ μὲ πόδια ἐνῷ σ᾿ ἐκείνη Τὴν τρικυμιά, ποὺ μ᾿ ἄνοιξε τὸ μνῆμα, Τινάζομαι μὲ βία, καὶ δὲ μ᾿ ἀφίνει Νὰ βγάλω τὸ κεφάλι ἀπὸ τὸ κῦμα, Βρίσκομαι ἡ ἔρμη ἀνάποδα στὴν κλίνη, Ποὺ ἄλλες φορὲς τὴ ζέσταινε τὸ κρῖμα, Καὶ πικρότατα κλαίω πὼς εἶναι δίχως Τὸ στεφάνι, ποὺ μὤταξες, ὁ τοῖχος. Ο ΜΑΡΤΥΡΑΣ X. Ἔψεναν τὸν ἱερέα, καὶ ὁ Ἀλῆς ἐφώναζε τῶν δούλων του: Τὰ κάρβουνα τοῦ σκύλου ἀνάρια ἀνάρια. ... * * * ... Σταθῆτ᾿ ἐκεῖ· δὲ σᾶς ξυπνάει στὸν λάκκον Ἡ κραυγὴ τῶν σκυλιῶν καὶ τῶν κοράκων. Ο ΛΑΜΠΡΟΣ ΜΕ ΤΗ ΘΥΓΑΤΕΡΑ ΤΟΥ ... ΔΥΟ ΑΣΜΑΤΑ ΟΠΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΑΕΙ Η ΜΑΡΙΑ ... XVIII. ΤΑ ΔΥΟ ΑΔΕΛΦΙΑ ... Η ΤΡΕΛΛΗ ΜΑΝΑ (α) Η ΤΟ ΚΟΙΜΗΤΗΡΙΟ ... ΤΟ ΞΕΜΥΣΤΗΡΕΥΜΑ ... Η ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΛΑΜΠΡΗΣ XXI. 1. Καθαρώτατον ἥλιο ἐπρομηνοῦσε τῆς αὐγῆς τὸ δροσᾶτο ἀστέρι, σύγνεφο, καταχνιά, δὲν ἀπενοῦσε τ᾿ οὐρανοῦ σὲ κανένα ἀπὸ τὰ μέρη· καὶ ἀπὸ ῾κεῖ κινημένο ἀργοφυσοῦσε τόσο γλυκὸ στὸ πρόσωπο τ᾿ ἀέρι, ποὺ λὲς καὶ λέει μὲς τῆς καρδιᾶς τὰ φύλλα· «γλυκειὰ ἡ ζωή κι᾿ ὁ θάνατος μαυρίλα». 2. Χριστὸς ἀνέστη! Νέοι, γέροι, καὶ κόρες, ὅλοι, μικροί, μεγάλοι, ἑτοιμαστῆτε· μέσα στὲς ἐκκλησίες τὲς δαφνοφόρες μὲ τὸ φῶς τῆς χαρᾶς συμμαζωχτῆτε· ἀνοίξετε ἀγκαλιὲς εἰρηνοφόρες ὀμπροστὰ στοὺς ἁγίους, καὶ φιληθῆτε· φιληθῆτε γλυκὰ χείλη μὲ χείλη, πέστε· Χριστὸς ἀνέστη, ἐχθροὶ καὶ φίλοι. 3. Δάφνες εἰς κάθε πλάκα ἔχουν οἱ τάφοι, καὶ βρέφη ὡραῖα στὴν ἀγκαλιὰ οἱ μανάδες· γλυκόφωνα, κοιτώντας τὲς ζωγραφι- σμένες εἰκόνες, ψάλλουνε οἱ ψαλτάδες· λάμπει τὸ ἀσήμι, λάμπει τὸ χρυσάφι, ἀπὸ τὸ φῶς ποὺ χύνουνε οἱ λαμπάδες· κάθε πρόσωπο λάμπει ἀπ᾿ τ᾿ ἁγιοκέρι, ὁποῦ κρατοῦνε οἱ Χριστιανοὶ στὸ χέρι. XXII. Βγαίνει, γιατὶ στὰ σωθικά του ἀνάφτει, καὶ γιὰ πρῶτο ἀπαντᾶ τὸν νεκροθάφτη. XXIII. Κανεὶς δὲν τοῦ μιλεῖ, καὶ δὲν τοῦ δίνει τὸ φιλὶ τὸ γλυκὸ ποὺ φέρνει εἰρήνη. XXIV. Πάντα, χτυπάει, σὰν νἄλπιζε ἐκεῖ κάτω ν᾿ ἀγροικηθεῖ στῆς κόλασης τὸν πάτο. Η ΔΕΗΣΗ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΛΑΜΠΡΟΥ Τὸ ἑσπέρας τῆς Λαμπρῆς XXV. 1. Καὶ προβαίνει ἡ Μαρία λίγη νὰ πάρει δροσιὰ στὰ σωθικὰ τὰ μαραμένα· εἶναι νύχτα γλυκειὰ, καὶ τὸ φεγγάρι δὲ βγαίνει νὰ σκεπάσει ἄστρο κανένα· περίσσια, μύρια, σ᾿ ὅλη τους τὴ χάρη, λάμπουν ἄλλα μονάχα, ἄλλα δεμένα· κάνουν καὶ κεῖνα Ἀνάσταση ποὺ πέφτει τοῦ ὁλόστρωτου πελάου μὲς στὸν καθρέφτη. 2. «Τὰ μαλλιὰ σέρνω στὰ λιγνά μου στήθη· δένω σταυρὸ τὰ χέρια· Οὐράνια, θεῖα! Πέστε Ἐκεινοῦ ποὺ σήμερα ἀναστήθη νὰ ἐλεηθεῖ τὴ μαύρη τὴ Μαρία. Μέρα εἶναι Ἀγάπης· Ἅδης ἐνικήθη· καίονται τὰ σπλάχνα, καίονται τὰ στοιχεῖα· καὶ ἡ πυρκαϊὰ τοῦ Κόσμου ἀναγαλλιάζει καὶ κατ᾿ Αὐτὸν τὴ σπίθα της τινάζει. 3. Ὁ Οὐρανὸς Ἀλληλούϊα ἠχολογάει· κατὰ τὴ γῆν ἐρωτεμένος κλίνει· ζεῖ τοῦ νεροῦ καὶ ἡ στάλα ὁποὺ κολλάει στὸ ποτήρι· Ἀλληλούϊα ἐγὼ κι ἐκείνη. Ὅταν ἡ Πύλη ἀκούστηκε νὰ σπάει, τί χλαλοὴ στὸν κάτου κόσμο ἐγίνη! Χαίρεται μέσα ἡ ἄβυσσο καὶ ἀσπρίζει· ὁ περασμὸς τοῦ Λυτρωτῆ σφυρίζει». 4. Στὴν ἐκκλησίαν ὡστόσο ὁ Λάμπρος μένει, ὅπου ἀνθρώπου πνοὴ δὲν ἀγρικιέται. Ἀπ᾿ ἕνα εἰς ἄλλο στοχασμὸ πηγαίνει· εἶναι ὁ νοῦς του ἔρμος κόσμος ποὺ χαλιέται. Μέσ᾿ ἀπὸ τὸ στασίδι ἀγάλι βγαίνει, καὶ ὀχ τὴν ψυχή του ὁ στεναγμὸς πετιέται· μόνον οἱ σκόρπιες δάφνες ποὺ ἐμυρίζαν ἐκεῖ ποὺ αὐτὸς ἐπερπατοῦσε ἐτρίζαν. 5. Καὶ τὸ πρόσωπο γέρνει ὡσὰν τὴ δειάφη καὶ χαμηλὰ τοῦτα τὰ λόγια ρίχτει: «Κουφοί, ἀκίνητ᾿ οἱ Ἁγίοι, καθὼς καὶ οἱ τάφοι· εἶπα κι ἔκραξα ὥς τ᾿ ἄγριο μεσανύχτι: Ἄντρας (κι ἡ μοίρα ὅ,τι κι ἄ θέλει ἂς γράφει) τοῦ ἑαυτοῦ του εἶναι θεός, καὶ δείχτει στὴν ἄκρα δυστυχία· μὲς στὴν ψυχή μου κάθου κρυμμένη, ἀπελπισιά, καὶ κοίμου!». 6. Πάει γιὰ νά ῾βγει στὴ θύρα ἀργὰ καὶ ἀνοίγει· λεπτὴ φωνὴ τοῦ λέει «Χριστὸς ἀνέστη». Εἰς τὴν ἄλλη πηδάει, καὶ φωνὴ ὀλίγη καὶ παρόμοια, τοῦ λέει «Χριστὸς ἀνέστη». Ἀπὸ τὴν τρίτα πολεμάει νὰ φύγει καὶ μία τρίτα τοῦ λέει «Χριστὸς ἀνέστη». Αὐτοκίνητες πάντα ἀνοιγοκλειοῦνε οἱ τρεῖς θύρες καὶ ἀχὸ δὲν προξενοῦνε. 7. Καὶ ἰδοὺ τρία σὰν ἀδέλφια ἔρμα καὶ ξένα, ποὺ ἕν᾿ ἁγιοκέρι σβημένο βαστοῦσαν, ὅπου στρίψει, ὅπου πάει, τ᾿ ἀπελπισμένα γοργὰ πατήματά του ἀκολουθοῦσαν. Λιγδερὰ καὶ πλατιὰ κι ὅλα σχισμένα τὰ λαμπριάτικα ροῦχα ὁπού φοροῦσαν. Στὰ μπροστινά, στὰ πισινὰ στασίδια, ὅλο σιμά του σειοῦνται τὰ ξεσκλίδια. 8. Ποτὲ δὲν τά ῾χει εἰς τὴ φυγή του ἀνάρια· ἐδῶ ἐκεῖ, μπρὸς ὀπίσω, ἀπάνου κάτου, βαροῦν ὅμοια τὴν πλάκα ὀχτὼ ποδάρια, τρέχουν ἴσια, κι ἀκούονται τὰ δικά του. Νὰ φύγει μία στιγμὴ τ᾿ Ἅδη τὰ χνάρια σπρώχνει μάταια μακριὸ τὸ πήδημά του, σὰν τ᾿ ἄστρο ποὺ γοργὰ τὸ καλοκαίρι χύνεται πέντε δέκα ὀργιὲς ἀστέρι. 9. Ἔτσι ἑνωμένοι ἐκάμανε τριάντα φορὲς τὴν ἐκκλησιὰ ποὺ βοὴ στέρνει. Σὰ νά ῾χε μέσα θυμιατὰ σαράντα, μυρωδιὰ λιβανιοῦ τὴ συνεπαίρνει. Πάντα μὲ βία τὸ τρέξιμο, καὶ πάντα ὁ ζωντανὸς τ᾿ ἀραχνιασμένα σέρνει· σκύφτουν, πολὺ κρυφομιλοῦν, καὶ σειέται τὸ βαμπάκι, ποὺ λὲς καὶ ξεκολλιέται. 10. Ἄχ, ποῖος εἶδε τὰ χέρια νὰ σηκώνει ἡ Παναγία, τὰ μάτια της νὰ κλείσει; Ἄχ, ποῖος εἶδε τὸ Πάσχα αἷμα νὰ ἱδρώνει ὁ Χριστός, καὶ παντοῦ νὰ κοκκινίσει; Τί συφορὰ τὴν ἐκκλησιὰ πλακώνει, ὁποὺ τὴν ἴδια μέρα εἶχε βροντήσει ἀπὸ τόσες χαρὲς καὶ ψαλμῳδίες, πού ῾χε ἀντιλάμψει ἀπὸ φωτοχυσίες! 11. Βρίσκεται στ᾿ Ἅγιο Βῆμα, ἀνατριχιάζει, καὶ πέφτει ὀμπρός τους γονατιστὸς χάμου. Μὲ τρομάρα κοιτάει καὶ τοὺς φωνάζει: «Σᾶς γνωρίζω· τί θέλτε; Εἶστε δικά μου. Τοῦ καθενὸς τὸ πρόσωπο μοῦ μοιάζει· ἀλλὰ πέστε τί θέλτε ἔτσι κοντά μου; Συχωρᾶτε καὶ πάψτε. Ἀμέτε πέρα· δὲν εἶναι ἀκόμα Παρουσία Δευτέρα! 12. Ὦ κολασμένα, ἀφεῖτε μου τὰ χέρια!». Χείλη μὲ χείλη τότε ἐκολληθῆκαν. Ὅσα ἐδῶσαν φιλιά, τόσα μαχαίρια στοῦ δυστυχῆ τὰ φυλλοκάρδια ἐμπῆκαν. Ἀφοῦ στὸν κόσμο ἐλάμψανε τ᾿ ἀστέρια, τέτοιου τρόμου φιλιὰ δὲν ἐδόθηκαν. Φτυοῦνε τὰ χείλη σὰν ἀπὸ φαρμάκι· μέσα του ἐπῆε τὸ νεκρικὸ βαμπάκι. 13. Στέκει σὰ μάρμαρο ὥσπου ξημερώνει, κι εἶναι φευγάτοι οἱ πεθαμένοι νέοι. Τὴν τρομασμένη κεφαλὴ ψηλώνει καὶ βαριὰ νεκρολίβανα ἀναπνέει. Τέλος πάντων τὰ μάτια ἄγρια καρφώνει στὲς δάφνες, καὶ πολληώρα ἔπειτα λέει: «Σύρε, σημεῖο χαρᾶς!» καὶ φουχτωμένο μὲ τὰ δυό, τὸ χτυπάει στὸ Σταυρωμένο. 14. «Κόλαση; τὴν πιστεύω· εἶναι τή· αὐξάνει, κι ὅλη φλογοβολάει στὰ σωθικά μου. Ἀπόψε Κάποιος ποὺ ὅ,τι θέλει κάνει μὄστειλε ἀπὸ τὸ μνῆμα τὰ παιδιά μου. Χωρὶς νὰ τὴ γνωρίζω, ἐχθὲς μοῦ βάνει τὴ θυγατέρα αἰσχρὰ στὴν ἀγκαλιά μου. Δὲ λείπει τώρα πάρεξ νὰ χαλάσει τὸν Ἑαυτό του, γιατὶ μ᾿ ἔχει πλάσει!». 15. Σηκώνεται καὶ παίρνει τὴν πεδιάδα, σχίζει κάμπους καὶ δάση, ὄρη, λαγκάδια· στὰ μάτια του εἶναι μαύρη ἡ πρασινάδα, τὰ νερὰ καὶ τὰ δέντρα εἶναι μαυράδια· χύνεται μὲ μεγάλη, ὀγληγοράδα, καὶ γύρου ἂς εἶναι, ὅ,τι θωρεῖ, σκοτάδια. Κι ἀκόμη λέει πὼς κυνηγιέται, ἀκόμα τὰ βαμπάκια τοῦ Χάρου ἀκούει στὸ στόμα. 16. Ἔτσι ὁ φονιᾶς ποὺ κρίματα ἔχει πλήθια, ἐὰν φθάσει καὶ τοῦ κλείσει ὕπνος τὸ μάτι, βγαίνουν μαζὶ καὶ τοῦ πατοῦν τὰ στήθια οἱ κρυφὰ σκοτωμένοι, αἷμα γιομάτοι. Μεγαλόφωνα κράζοντας βοήθεια γυμνὸς πετιέται ὀχ τὸ ζεστὸ κρεβάτι, κι ἔχει τόση μαυρίλα ὁ λογισμός του, ποὺ μὲ μάτια ἀνοιχτὰ τοὺς βλέπει ὀμπρός του. Η ΤΡΕΛΛΑ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ XXVI. Ὁ παπᾶς γιὰ τὸ γάμο ὅλα ἑτοιμάζει, κι εἶναι ἀναμμένα τὰ κεριὰ τοῦ γάμου· ὁ Λάμπρος τρομασμένος τήνε κράζει: «Σήκω, δυστυχισμένη, ἔλα κοντά μου». Εἰς τὴ φωνὴ τοῦ Λάμπρου ἀνατριχιάζει καὶ παρευθὺς σηκώνεται ἀπὸ χάμου καὶ τραγουδάει καὶ τραγουδώντας κλαίει· καὶ αὐτός: «Μὴν κλαῖς, μὴν τραγουδᾶς», τῆς λέει. Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΛΑΜΠΡΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ XXVII. ... Καὶ εἰς τὸ κῦμα, ποὺ βλέπει ὡς τὸν καθρέφτη, Ξανακοιτάει, χαμογελάει, καὶ πέφτει. XXVIII. Καὶ βλέπει μέσα στὰ νερὰ καθάρια, Ἄλλος λάμπει οὐρανός, ἄλλα κλωνάρια. XXIX. «Σκύφτω ἐδῶ μέσα, καὶ ξανοίγω ὀμπρός μου Ἀναπάντεχα μέρη ἀλλουνοῦ κόσμου.» XXX. ... XXXI. ... Καὶ δὲν ἔμεινε μήτε ἕνα κλωνάρι, Φιλέρημο πουλάκι νὰ καθίσῃ, Τὸ βράδυ, τὴν αὐγή, νὰ κελαϊδήσῃ. ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ (Ἀναδυομένη Ἀφροδίτη) XXXII. Στὴν κορυφὴ τῆς θάλασσας πατώντας στέκει, καὶ δὲ συγχύζει τὰ νερά της, ποὺ στὰ βάθη τοὺς μέσα ὁλόστρωτα ὄντας δὲν ἔδειχναν τὸ θεῖον ἀνάστημά της. Δίχως αὔρα νὰ πνέει, φεγγοβολώντας ἡ ἀναλαμπὴ τοῦ φεγγαριοῦ κοντά της συχνότρεμε, σὰ νά ῾χε ἐπιθυμήσει τὰ ποδάρια τὰ θεῖα νὰ τῆς φιλήσει. XXXIII. Κείθενε μὲ τὸ μάτι ὅποιος γυρεύει Γιὰ νὰ ἰδῇ τὴ θωριὰ τὴ μακρυσμένῃ, Τῆς Ἀφρικῆς τὴ θάλασσα ἀγναντεύει Πάντα ἀφράτη καὶ πάντα ἀγριωμένη. XXXIV. Θανάτου ἐτιά, ποὺ τὰ κλωνάρια γέρνεις Στὴν κατοικιὰ τὴν ὕστερη τ᾿ ἀνθρώπου. XXXV. Ἐὰν τὴν ἄκρην του ὁ ζέφυρος δὲ ῾γγίζει Στέλνει ἀκίνητον ἴσκιο ὁποῦ μαυρίζει. XXXVI. Εἰς τὴν ἅρπα γλυκὰ γέρνει τὸ στῆθος. XXXVII. Καὶ φωνάζει· «Ὦ Παρθένα, ὦ Ψυχοσώστρα!» XXXVIII. (Ἡ λίμνη) Εἶναι γλαυκὴ κι᾿ ἀτάραχη στὴ μέση.