ΕΥΤΥΧΙΑ Ή ΕΥΣΕΒΕΙΑ, Του Γεωργίου Σ. Κανταρτζή

Επιστήμονες του πανεπιστημίου του Χάρβαρντ για να βρουν τη συνταγή της ευτυχίας παρατήρησαν την καθημερινότητα 724 ανθρώπων, επί 75 χρόνια. Στην έρευνα τους παρατήρησαν όλες τις πτυχές αυτών που συμμετείχαν. Τους έκαναν ερωτήσεις για τη δουλειά, την οικογένεια, την υγεία τους κ.ά.   Το συμπέρασμά τους ολοκληρώθηκε στα τέλη του 2015: «ούτε τα πλούτη ούτε η δόξα αρκούν για να κάνουν κάποιον ευτυχισμένο. Αντίθετα, η ποιότητα των σχέσεων εγγυάται ευτυχία, υγεία και ...μνήμη». Η έρευνα αυτή δεν έδειξε κάτι νέο υπό τον ήλιο. Ο  άνθρωπος με κοινό νου και κρίση, και χωρίς την έρευνα τόσων επιστημόνων, σε τόσες δεκαετίες, απλώς και μόνο εμπειρικά θα έφτανε αβίαστα στο ίδιο συμπέρασμα. Τα γεγονότα και οι μαρτυρίες της καθημερινότητας αποκαλύπτουν την θλιβερή πραγματικότητα. Πάμπλουτοι σε μια νύχτα  έγιναν πάμπτωχοι. Διάσημοι, που όπου πήγαιναν γίνονταν το κέντρο θαυμασμού, πέθαναν στην ψάθα. Ηγεμόνες λαών μέσα σε λίγες μέρες έπεσαν σε  αφάνεια.

Κι, επίσης, άνθρωποι, που τα είχαν όλα (αμύθητες περιουσίες, φήμη και δόξα) αποδείχτηκαν ότι είναι τα πιο δυστυχισμένα πλάσματα και ανάμεσα τους αφθονούν κάθε είδους σκάνδαλα και παραδοξότητες. 

Ο άνθρωπος είναι μπολιασμένος με την επιθυμία της ευτυχίας από τη Δημιουργία, που παρότι έχει αμαυρωθεί από την Πτώση, η λαχτάρα για ευτυχία είναι παρούσα σε κάθε εποχή και κάθε πολιτισμό.  

Το αίσθημα χαράς είναι διάσπαρτο σ’ όλην τη Βίβλο. Αν το Ευαγγέλιο μας δεν προάγει τη χαρά δεν είναι αληθινό. Τη βίωσαν και τη δίδαξαν θεοσεβείς άνθρωποι σ’ όλην την ιστορική διαδρομή. Ο κόσμος, όμως, της αμαρτίας έχει παραμορφώσει την ευτυχία και την θεοποίησε. Η χαρά του χριστιανού δεν  εξαρτάται από τις περιστάσεις ούτε είναι αποτέλεσμα θετικής σκέψης που αγνοεί τα αρνητικά της ζωής. Ακόμη και στις καταιγίδες της ζωής, όταν δοκιμάζεται η ευτυχία μας, ο πιστός μένει ασάλευτος, εν Χριστώ.  

Ακούμε κάποιους να λένε: Αν μπορούσα να βρω το κατάλληλο πρόσωπο να παντρευτώ, τότε θα είμαι ευτυχισμένος ... Αν θ’ αποκτούσα μοντέρνο σπίτι ή ακριβό αυτοκίνητο ή να’χω καλή δουλειά ... αν θα μπορούσα να βγω νωρίς σε σύνταξη…αν…  και η λίστα τελειωμό δεν έχει. Και όταν, τελικά, αποκτήσουν ό,τι επιθυμούν, είναι άραγε ευτυχισμένοι; Ο άνθρωπος είναι αχόρταγος. Η καρδιά του ανθρώπου είναι βαρέλι άπατο. Δεν ικανοποιείται με τίποτα. Παραδείγματα ανθρώπων του πλούτου και της δόξας, αφού τα απόλαυσαν όλα στον υπέρτατο βαθμό, είχαν το θάρρος να ομολογήσουν ότι είναι πολύ δυστυχισμένοι. Ο κατάλογος είναι μακρύς.

Ο Γκαίτε, στον κολοφώνα της δόξας του, είπε: «Με θεωρούν ιδιαίτερα ευτυχισμένο! …Από τα εβδομήντα πέντε χρόνια μου, ούτε τέσσερις εβδομάδες δεν πέρασα καλά και ευχάριστα! Η ζωή μου ήταν, σαν να κυλάω ένα μεγάλο βράχο, πού έπρεπε όλο και πιο πολύ να τον κυλάω προς τα πάνω!»

Ο Ανατόλ Φρανς (1844 - 1924) Γάλλος συγγραφέας, καταφρονούσε τον Θεό. Τα είχε όλα και πολλοί τον ζήλευαν. Με δάκρυα είπε στον γραμματέα του: «Κανένας άνθρωπος σ’ ολόκληρο τον κόσμο δεν φαντάζομαι να είναι τόσο δυστυχισμένος, όσο εγώ! Λένε για μένα, ότι είμαι ευτυχισμένος. Ποτέ δεν υπήρξα ευτυχισμένος. Ούτε ημέρα. Ούτε ώρα!»

Ο  γερμανός ζωγράφος Λόβις Κορίντ είχε συνομιλία με έναν άλλο μεγάλο ζωγράφο, τον Μάξ Λίμπερμαν. Λέει ο Λίμπερμαν: «Ο άνθρωπος, όταν τα αποκτήσει όλα, τότε μόνο το καταλαβαίνει, το ζει και το βλέπει, πόσο είναι μάταια, πόσο μηδαμι­νή αξία έχουν!» Ο Κορίντ απάντησε: «Έμενα, όλα αυτά όχι μόνο δεν με ενθουσιά­ζουν. Ακόμη και να μπο­ρούσα να τα αποκτήσω, δεν τα θέλω! Για­τί και από όλα όσα απόκτησα και τα απόλαυσα, μόνο πλήξη και αηδία τρύγησα!Είμαι πολύ δυστυχι­σμένος…Δεν πέρασε ούτε μια ήμε­ρα, πού να μην καταραστώ τη ζωή μου! Τόση ήταν η δυστυχία μου!» 

Ο Φαραώ Σέσωστρις κυκλοφορούσε με   ολόχρυσο αμάξι, που το έσερναν τέσσερις βασιλιάδες, πού τους είχε νικήσει σε πολέμους. Κάποια φορά είδε ένα από τους ζεμένους στο αμάξι βασιλιάδες να γυρίζει συνεχώς το κεφάλι του προς τα πίσω. Τον ερώτησε: «Γιατί γυρίζεις συνεχώς πίσω; Τι κοιτάζεις;» Του απάντησε: «Κοιτώ τη ρόδα του αμαξιού και σκέπτομαι. Μια ρόδα είναι στη ζωή μας και η ευτυχία. Ρόδα πού γυρίζει! Σε μια στιγμή, το σημείο της ρόδας, πού είναι κάτω, βρίσκεται επάνω· και σε άλλη στιγμή, το επάνω-κάτω! Πριν από λίγα χρόνια ήμουν εγώ στην κορυφή, όπου τώρα είσαι συ. Ποιος ξέρει, μέχρι πότε; Μπορεί κάποια στιγμή να γυρίσει η ρόδα. Κι εκεί πού βρίσκομαι τώρα εγώ, να βρεθείς εσύ».

Η παρατήρηση αυτή συγκλόνισε τον  Σέσωστρι και τους πήρε συμβούλους στα ανάκτορα.

Βιβλικά παραδείγματα έχουμε: Τη  Σαμαρείτισσα (Ιωάννης 4). Ζούσε αμαρτωλή ζωή. Δεν ήταν ικανοποιημένη, ως ότου πίστεψε στον Χριστό, που της έδωσε το νερό, που όποιος το πιει δεν ξαναδιψά.

Ο άσωτος γιος (Λουκάς 15) αφού ξόδεψε όλα τα χρήματα του σε απολαύσεις, δυστυχισμένος γύρισε στο σπίτι του πατέρα. Ο λαός Ισραήλ έζησε κάτω από ζυγό δουλείας. Ο Θεός τους απελευθέρωσε θαυματουργικά με τον Μωυσή για να τους οδηγήσει στη γη, που ο Θεός τούς υποσχέθηκε. Στην πορεία τους άρχισαν να  γογγύζουν εναντίον του Μωυσή. Ξέχασαν τα δεσμά της σκλαβιάς τους και  άρχισαν να νοσταλγούν τα αγγούρια, τα κρεμμύδια, τα σκόρδα της Αιγύπτου (Αριθμοί 11/5)! Παρότι λυτρώθηκαν  από την Αίγυπτο κουβαλούσαν την Αίγυπτο μέσα τους, όπως είπε κάποιος. Αυτό συμβαίνει και με πολλούς χριστιανούς που παρότι ο Χριστός τους ελευθέρωσε από την αμαρτία, για ζωή χαράς, αντί να είναι χαρούμενοι, είναι συνεχώς κατσούφηδες και είναι κακή μαρτυρία για το Ευαγγέλιο του Χριστού.

Την εμπειρία όλων αυτών την περιγράφει με έντονα χρώματα ο βασιλιάς Σολομών: «…Και κάθε τι που ζήτησαν τα μάτια μου, δεν το αρνήθηκα σ' αυτά· δεν εμπόδισα την καρδιά μου από κάθε ευφροσύνη…»  Στο τέλος, αφού τα δοκίμασε όλα, κατάληξε: «… τα πάντα ματαιότητα, και θλίψη πνεύματος, και κανένα όφελος κάτω από τον ήλιο» (Εκκλησιαστής  2/1-11).

Οι ψυχολόγοι λένε ότι ο άνθρωπος χρειάζεται τρία πράγματα για να είναι ευτυχισμένος.  Πρώτα, να κάνει κάτι. Δεύτερο να αγαπά κάτι και τρίτο να προσδοκά κάτι.

Το ίδιο ισχύει και στη χριστιανική ζωή.

1) Υπάρχει έργο να κάνουμε : «… εκείνος που πιστεύει σε μένα θα κάνει κι αυτός τα έργα που κάνω εγώ…» (Ιωάν. 14/12).  2) Πρέπει  ν’ αγαπάμε. Στην περίπτωση του χριστιανού δεν είναι κάτι. Είναι ο Ιησούς: «Αν με αγαπάτε, τις δικές μου εντολές να τηρήσετε…» (Ιωάν. 14/15-24). Και 3) Να προσδοκούμε. Ο χριστιανός προσδοκά την Δεύτερη ΄Ελευση του Χριστού. «Κι αφού πάω και σας ετοιμάσω τόπο, θα έρθω πάλι και θα σας πάρω κοντά μου…» (Ιωάν. 14/3). «…προσδοκώντας την πραγματοποίηση της μακάριας ελπίδας μας και της ένδοξης εμφάνισης του μεγάλου Θεού και σωτήρα μας Ιησού Χριστού» (Τίτος 2/13).

Πολλοί έχουν ταυτίσει τον Χριστιανισμό με την κατήφεια. Δυστυχώς, υπάρχουν χριστιανοί που επιδιώκουν να είναι σοβαροφανείς, σκυθρωποί, αγέλαστοι. Ο Θεός θέλει τα παιδιά Του να είναι χαρούμενα. «Ας αγάλλονται, και ας ευφραίνονται σε σένα, όλοι εκείνοι που σε ζητούν» (Ψαλμός 40/16). «Να χαίρεστε πάντοτε που ανήκετε στον Κύριο…» (Φιλιπ. 4/4)

Η ευτυχία δεν βρίσκεται ούτε μέσα μας ούτε έξω μας. Βρί­σκεται στον Θεό. Πολλά κηρύγματα ακούονται πώς να είμαι επιτυχημένος, θα έχω υγεία, θα ευημερώ… Τους ενδιαφέρει περισσότερο η ευημερία και όχι ο αγιασμός (Εβραίους 12/14)

Ο Jonathan Edwards είπε: «Το κέντρο (η έδρα) κάθε αρετής βρίσκεται στην καρδιά. Η πραγματική ευτυχία, μακαριότητα κατακλύζει εκείνους, για τους οποίους ο Ιησούς είπε ότι  νιώθουν πνευματική φτώχεια, πενθούν, είναι οι πράοι, ειρηνοποιοί, πεινούν και διψούν για τη δικαιοσύνη,  είναι ελεήμονες και καθαροί στην καρδιά (Ματθαίος 5/3-11).Ο Σπέρτζον έγραψε: «Ευτυχία είναι να  είμαστε ικανοποιημένοι μ’ αυτά που έχουμε και όχι με αυτά που δεν έχουμε». Ο απ. Παύλος παραστατικά :  «Και είναι μεγάλος πλουτισμός η ευσέβεια, όταν την έχει κανείς αρκούμενος σ' αυτά που έχει… Εφόσον λοιπόν έχουμε τροφές και ενδύματα, θ' αρκεστούμε σ' αυτά…» (Α΄ Τιμ. 6/ 6-10).