Η επέκταση του προγράμματος παρακολούθησης του κορωνοϊού στα αστικά λύματα, από το πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης και σε άλλες περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας, με τη λήψη δειγμάτων από βιολογικούς καθαρισμούς και δομές εποπτευόμενες από την Περιφέρεια, και με έμφαση τουλάχιστον για το επόμενο διάστημα, έως το πρώτο 15ήμερο του Σεπτεμβρίου, στους τουριστικούς προορισμούς της Πιερίας και της Χαλκιδικής και σε ξενοδοχειακές μονάδες, αποτελεί στόχο της συνεργασίας της ΠΚΜ, του ΑΠΘ και της ΕΥΑΘ. Επίσης, γίνεται προσπάθεια να «χωριστεί» η Θεσσαλονίκη, ώστε η μέτρηση να μη γίνεται μόνο από ένα σημείο, αλλά να γίνεται χωρική εξέταση πλέον από 3-5 διαφορετικά σημεία της πόλης, ώστε οι επιστήμονες να γνωρίζουν ακόμη πιο ειδικά, σε ποια περιοχή υπάρχει πρόβλημα.
Για ένα «ισχυρό όπλο πρόληψης», έκανε λόγο στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που δόθηκε σήμερα από τους τρεις φορείς στην έδρα της Περιφέρειας, ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας, αναφερόμενος στην πρωτοπόρα δράση συστηματικής παρακολούθησης της συγκέντρωσης του ιού στα αστικά υγρά απόβλητα της Θεσσαλονίκης. Σημείωσε ότι στόχος της συνεργασίας είναι να παρακολουθεί την εξέλιξη της παρουσίας του ιού και να ενημερώνονται έγκαιρα οι αρμόδιοι φορείς ώστε με κατάλληλους χειρισμούς και αποφάσεις «να προλαβαίνουμε πιθανές εξάρσεις στη διασπορά και στη νοσηλεία».
Διανύουμε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο τόνισε μεταξύ άλλων ο Περιφερειάρχης σημειώνοντας ότι θα ήταν ολέθριο το λάθος να υποτιμήσουμε ή να υποεκτιμήσουμε την κατάσταση. «Δυστυχώς τίποτα δεν έχει τελειώσει, χρειάζεται από όλους εγρήγορση, αποφασιστικότητα και καλή συνεργασία για να θωρακίσουμε τη χώρα υγειονομικά και να αποφύγουμε επικίνδυνα πισωγυρίσματα, για να κρατήσουμε αλώβητο το ελληνικό θαύμα που πετύχαμε συλλογικά τους προηγούμενους μήνες», είπε χαρακτηριστικά
Επανέλαβε ότι πρώτο μέλημα είναι η προστασία και η ασφάλεια της υγείας πολιτών και τουριστών, τονίζοντας την αναγκαιότητα πλήρους και απαρέγκλιτης τήρησης από όλους των υγειονομικών πρωτοκόλλων.
«Ο ιός υπάρχει, είναι δίπλα μας»
Ο Πρύτανης του ΑΠΘ και συντονιστής του έργου, Καθηγητής, Νίκος Παπαϊωάννου, τόνισε ότι έξι τμήματα του ΑΠΘ και πολλοί επιστήμονες εργάζονται ώστε το αποτέλεσμα των μετρήσεων να μην είναι ένα σκέτο νούμερο, αλλά να αντικατοπτρίζει συνεχώς την καθημερινή εικόνα της πανδημίας στη Θεσσαλονίκη. Έκανε μάλιστα λόγο για «παγκόσμια πρωτοτυπία» της μεθόδου ομάδας, καθώς «μετράμε τη συγκέντρωση του ιού στα λύματα, επιβάλλοντας πάντα μετρήσεις εξορθολογισμού».
Υπενθυμίζεται ότι η ομάδα του ΑΠΘ, σε συνεργασία με την Εταιρεία Ύδρευσης και Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης (ΕΥΑΘ), παρακολουθεί τη συγκέντρωση του γονιδιώματος του ιού SARS-CoV-2 στα υγρά απόβλητα στην είσοδο της Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυμάτων Θεσσαλονίκης (ΕΕΛΘ) κάνοντας μετρήσεις 3 φορές την εβδομάδα.
Σύμφωνα με τις τελευταίες μετρήσεις της ομάδας του ΑΠΘ, έπειτα από περίπου 3 εβδομάδες εντός του Μαΐου 2020 μη ανιχνεύσιμης παρουσίας του ιού στα λύματα, η συγκέντρωση του ιού είναι και πάλι ανιχνεύσιμη από αρχές Ιουνίου 2020 και έπειτα. Οι πρόσφατες τιμές συγκέντρωσης του ιού που καταγράφηκαν είναι αντίστοιχες των τιμών στα τέλη Απριλίου 2020 που ήταν σε εφαρμογή η καραντίνα. Αυτό κατά τον κ. Παπαϊωάννου σημαίνει ότι ο ιός υπάρχει, είναι δίπλα μας. Είπε ακόμη ότι τα αποτελέσματα συνάδουν με τη διεθνή επιστημονική βιβλιογραφία ότι υπάρχουν πολλοί ασυμπτωματικοί ή μετρίως συμπτωματικοί.
Σημείωσε ότι ως λαός ρέπουμε στα δυο άκρα, είτε στον εφησυχασμό είτε στον πανικό. «Εμείς λέμε ούτε το ένα ούτε το άλλο. Μία μέση οδός. Τηρούμε τα μέτρα, αποστάσεις, μάσκες, υγειονομικά πρωτόκολλα κλπ. Δεν μπορούμε να είμαστε εσαεί κλειστοί», τόνισε.
Σχετικά με τη μέθοδο των μετρήσεων, είπε ότι είναι έγκαιρη, έγκυρη και γρήγορη καθώς τα αποτελέσματα βγαίνουν σε 24 ώρες. Σημειώθηκε δε ότι δεν μπορεί να δώσει ακριβή αριθμό νοσούντων.
Το ΑΠΘ, όπως είπε ο πρύτανης, θέτει στη διάθεση των οργάνων της πολιτείας την συγκεκριμένη παροχή υπηρεσίας.
Ο Πρύτανης ευχαρίστησε τον Περιφερειάρχη που αγκάλιασε την προσπάθεια του ΑΠΘ και της ΕΥΑΘ, αλλά και τον πρόεδρο της ΕΥΑΘ καθώς όπως είπε η εταιρεία αντελήφθη από την πρώτη στιγμή το πρόβλημα και συμμετείχε στη διαδικασία.
«Αυτό που κάνουμε είναι μοναδικό»
Από την πλευρά του, ο Καθηγητής του Τμήματος Χημείας του ΑΠΘ Θεόδωρος Καραπάντσιος, εκπροσωπώντας την επιστημονική ομάδα του ΑΠΘ, μίλησε για το μοντέλο και την παγκόσμια πρωτοτυπία του ΑΠΘ. «Φτιάξαμε ένα μεγάλο περιβαλλοντικό μοντέλο. Εκτός από τον κορωνοϊό μετράμε άλλες 24 περιβαλλοντικές παραμέτρους. Αν κάποιος ισχυριστεί ότι μετράει απλώς τον κορωνοϊό χωρίς να πάρει υπόψιν του τις περιβαλλοντικές μετρήσεις τότε κάνει λάθος. Δεν είναι τυχαίο πως μας έχουν στείλει και αναλύουμε με το μοντέλο μας μετρήσεις από το Παρίσι, το Άμστερνταμ και τη Βοστώνη. Αυτό που κάνουμε είναι μοναδικό. Θέλουμε να συνεχίσουμε να το κάνουμε και θέλουμε να βοηθήσουμε όλο τον κόσμο, όχι μόνο την Ελλάδα και την Κεντρική Μακεδονία», τόνισε.
Για το επόμενο βήμα που αφορά τη δειγματοληψία από στρατηγικά σημεία της πόλης ο καθηγητής είπε χαρακτηριστικά: «Όλοι πια σκεφτόμαστε ότι δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε ένα lockdown σε όλη την πόλη, αλλά αν τα πράγματα είναι ανησυχητικά θα μπορούσαμε ενδεχομένως να κάνουμε κάτι για μικρά σημεία της πόλης». Είπε επίσης ότι η ομάδα του ΑΠΘ υπό τον συντονισμό του Πρύτανη αποφάσισε να δημιουργήσει μια υποδομή σαν ένα Εθνικό Κέντρο Αναφοράς Επιδημιολογίας Λυμάτων. Χρειάζονται πολλές ειδικότητες και πολλοί επιστήμονες για κάτι τέτοιο και το ΑΠΘ μπορεί να το υποστηρίξει, όπως τόνισε.
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τις τελευταίες μετρήσεις για τη Θεσσαλονίκη ο κ. Καραπάντσιος διευκρίνισε ότι οι πληροφορίες που μπορούν να δώσουν τα λύματα δεν έχουν να κάνουν με τον αριθμό των νοσούντων. «Εκεί υπάρχει πολύ μεγάλο περιθώριο λάθους οπότε κανείς πρέπει να το βλέπει συγκριτικά, αν αυξάνει η συγκέντρωση αν επομένως διαδίδεται ο ιός ή αν μειώνεται η συγκέντρωση», όπως είπε. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι «η τάση είναι ότι πιάσαμε έναν αριθμό που είναι του Απριλίου. Ο αριθμός δεν είναι πια τόσο επιθετικός όσο ήταν μέχρι εδώ αλλά εξακολουθεί να είναι αυξητικός. Οι διορθώσεις που κάνουμε δείχνουν ότι είναι οι περισσότεροι είτε μετρίως συμπτωματικοί, είτε ασυμπτωματικοί. Αλλά ο ιός είναι εκεί έξω».
Επίσης, τόνισε ότι δεν έρχεται η επιδημιολογία λυμάτων να αντικαταστήσει τα μοριακά τεστ. «Έρχεται να τα κατευθύνει. Να πει σε εκείνη την περιοχή βλέπω κάτι να ανεβαίνει πήγαινε εκεί και κάνε μετρήσεις που είναι πολύ πιο οικονομικό και πιο αποδοτικό».
Η διαδικασία επέκτασης σε άλλους δήμους
Ο Περιφερειάρχης είπε ότι το επόμενο διάστημα θα ενημερωθούν οι δήμαρχοι της περιοχής ΠΚΜ για το πρόγραμμα για «να δούμε σε ποια γεωγραφικά σημεία θα μπορούσαν να ενισχύσουν την προσπάθεια που ήδη γίνεται». Επανέλαβε πάντως ότι αυτήν την περίοδο η εστίαση θα είναι κυρίως στις τουριστικές περιοχές, Πιερίας και Χαλκιδικής και όχι μόνο ως περιοχές αλλά και ως μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες. Τόνισε δε τη διάθεση της ΠΚΜ το πρόγραμμα αυτό να επεκταθεί αν χρειαστεί στη διάρκεια του χειμώνα και στις υπόλοιπες περιοχές της ΠΚΜ.
Απαντώντας σε ερώτημα του TyposThes αναφορικά με τη διαδικασία που θα ακολουθείται αναφορικά με τα δείγματα και το πώς αυτά θα φτάνουν στο ΑΠΘ από άλλες πόλεις ή από ξενοδοχειακές μονάδες, ο κ. Καραπάντσιος σημείωσε ότι επειδή πρόκειται για βιολογικούς καθαρισμούς είτε πόλεων είτε ξενοδοχείων, θα πρέπει να είναι εφικτό να φτάνουν στα χέρια των επιστημόνων του ΑΠΘ με κάποιον πιστοποιημένο τρόπο, με συγκεκριμένο πρωτόκολλο. Σημείωσε ότι το ΑΠΘ μπορεί να συμμετέχει στο να συντονίζει τη συλλογή, αλλά σίγουρα και οι τοπικές κοινωνίες και οι τοπικοί άρχοντες θα πρέπει να λάβουν κάποια μέτρα για να συμμετέχουν και αυτοί στη συλλογή των δειγμάτων. Σε κάθε περίπτωση τόνισε ότι το ΑΠΘ είναι ανοιχτό και έχει τη δυνατότητα να εξυπηρετήσει πολύ μεγάλο αριθμό δειγμάτων.
Πρόεδρος ΕΥΑΘ: Ραντάρ τα λύματα
«Τα λύματα μιας πόλης μπορούν να λειτουργούν ως ραντάρ. Επιτρέπουν να δεις τι έχει συμβεί και να κερδίσεις χρόνο για να αντιδράσεις γρήγορα», τόνισε ο πρόεδρος της ΕΥΑΘ κ. Άγις Παπαδόπουλος, σημειώνοντας ότι δεν αφορά μόνο τον κορωνοϊό, αλλά μπορεί να αφορά τη χρήση αντιβιοτικών, ναρκωτικών κλπ.
Ο ίδιος τόνισε ότι η ΕΥΑΘ αποφάσισε να αναβαθμίσει τον εργαστηριακό της εξοπλισμό για να κάνει για χωρική δειγματοληψία και ανάλυση των λυμάτων ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη ακρίβεια στον προσδιορισμό. Διευκρίνισε ότι τα 3-5 σημεία από τα οποία θα γίνεται δειγματοληψία θα αποφασιστούν το επόμενο διάστημα. Τέλος, τόνισε ότι είναι σαφές ότι η ΕΥΑΘ μπορεί να βοηθήσει και όλες τις μικρότερες δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης σε ότι χρειαστούν ενώ επανέλαβε ότι η εταιρεία εφαρμόζει υψηλής ποιότητας τεχνολογία απολύμανσης του νερού και αυστηρές προδιαγραφές διαχείρισης των λυμάτων.
Σημείωσε ότι ως λαός ρέπουμε στα δυο άκρα, είτε στον εφησυχασμό είτε στον πανικό. «Εμείς λέμε ούτε το ένα ούτε το άλλο. Μία μέση οδός. Τηρούμε τα μέτρα, αποστάσεις, μάσκες, υγειονομικά πρωτόκολλα κλπ. Δεν μπορούμε να είμαστε εσαεί κλειστοί», τόνισε.
Σχετικά με τη μέθοδο των μετρήσεων, είπε ότι είναι έγκαιρη, έγκυρη και γρήγορη καθώς τα αποτελέσματα βγαίνουν σε 24 ώρες. Σημειώθηκε δε ότι δεν μπορεί να δώσει ακριβή αριθμό νοσούντων.
Το ΑΠΘ, όπως είπε ο πρύτανης, θέτει στη διάθεση των οργάνων της πολιτείας την συγκεκριμένη παροχή υπηρεσίας.
Ο Πρύτανης ευχαρίστησε τον Περιφερειάρχη που αγκάλιασε την προσπάθεια του ΑΠΘ και της ΕΥΑΘ, αλλά και τον πρόεδρο της ΕΥΑΘ καθώς όπως είπε η εταιρεία αντελήφθη από την πρώτη στιγμή το πρόβλημα και συμμετείχε στη διαδικασία.
«Αυτό που κάνουμε είναι μοναδικό»
Από την πλευρά του, ο Καθηγητής του Τμήματος Χημείας του ΑΠΘ Θεόδωρος Καραπάντσιος, εκπροσωπώντας την επιστημονική ομάδα του ΑΠΘ, μίλησε για το μοντέλο και την παγκόσμια πρωτοτυπία του ΑΠΘ. «Φτιάξαμε ένα μεγάλο περιβαλλοντικό μοντέλο. Εκτός από τον κορωνοϊό μετράμε άλλες 24 περιβαλλοντικές παραμέτρους. Αν κάποιος ισχυριστεί ότι μετράει απλώς τον κορωνοϊό χωρίς να πάρει υπόψιν του τις περιβαλλοντικές μετρήσεις τότε κάνει λάθος. Δεν είναι τυχαίο πως μας έχουν στείλει και αναλύουμε με το μοντέλο μας μετρήσεις από το Παρίσι, το Άμστερνταμ και τη Βοστώνη. Αυτό που κάνουμε είναι μοναδικό. Θέλουμε να συνεχίσουμε να το κάνουμε και θέλουμε να βοηθήσουμε όλο τον κόσμο, όχι μόνο την Ελλάδα και την Κεντρική Μακεδονία», τόνισε.
Για το επόμενο βήμα που αφορά τη δειγματοληψία από στρατηγικά σημεία της πόλης ο καθηγητής είπε χαρακτηριστικά: «Όλοι πια σκεφτόμαστε ότι δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε ένα lockdown σε όλη την πόλη, αλλά αν τα πράγματα είναι ανησυχητικά θα μπορούσαμε ενδεχομένως να κάνουμε κάτι για μικρά σημεία της πόλης». Είπε επίσης ότι η ομάδα του ΑΠΘ υπό τον συντονισμό του Πρύτανη αποφάσισε να δημιουργήσει μια υποδομή σαν ένα Εθνικό Κέντρο Αναφοράς Επιδημιολογίας Λυμάτων. Χρειάζονται πολλές ειδικότητες και πολλοί επιστήμονες για κάτι τέτοιο και το ΑΠΘ μπορεί να το υποστηρίξει, όπως τόνισε.
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τις τελευταίες μετρήσεις για τη Θεσσαλονίκη ο κ. Καραπάντσιος διευκρίνισε ότι οι πληροφορίες που μπορούν να δώσουν τα λύματα δεν έχουν να κάνουν με τον αριθμό των νοσούντων. «Εκεί υπάρχει πολύ μεγάλο περιθώριο λάθους οπότε κανείς πρέπει να το βλέπει συγκριτικά, αν αυξάνει η συγκέντρωση αν επομένως διαδίδεται ο ιός ή αν μειώνεται η συγκέντρωση», όπως είπε. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι «η τάση είναι ότι πιάσαμε έναν αριθμό που είναι του Απριλίου. Ο αριθμός δεν είναι πια τόσο επιθετικός όσο ήταν μέχρι εδώ αλλά εξακολουθεί να είναι αυξητικός. Οι διορθώσεις που κάνουμε δείχνουν ότι είναι οι περισσότεροι είτε μετρίως συμπτωματικοί, είτε ασυμπτωματικοί. Αλλά ο ιός είναι εκεί έξω».
Επίσης, τόνισε ότι δεν έρχεται η επιδημιολογία λυμάτων να αντικαταστήσει τα μοριακά τεστ. «Έρχεται να τα κατευθύνει. Να πει σε εκείνη την περιοχή βλέπω κάτι να ανεβαίνει πήγαινε εκεί και κάνε μετρήσεις που είναι πολύ πιο οικονομικό και πιο αποδοτικό».
Η διαδικασία επέκτασης σε άλλους δήμους
Ο Περιφερειάρχης είπε ότι το επόμενο διάστημα θα ενημερωθούν οι δήμαρχοι της περιοχής ΠΚΜ για το πρόγραμμα για «να δούμε σε ποια γεωγραφικά σημεία θα μπορούσαν να ενισχύσουν την προσπάθεια που ήδη γίνεται». Επανέλαβε πάντως ότι αυτήν την περίοδο η εστίαση θα είναι κυρίως στις τουριστικές περιοχές, Πιερίας και Χαλκιδικής και όχι μόνο ως περιοχές αλλά και ως μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες. Τόνισε δε τη διάθεση της ΠΚΜ το πρόγραμμα αυτό να επεκταθεί αν χρειαστεί στη διάρκεια του χειμώνα και στις υπόλοιπες περιοχές της ΠΚΜ.
Απαντώντας σε ερώτημα του TyposThes αναφορικά με τη διαδικασία που θα ακολουθείται αναφορικά με τα δείγματα και το πώς αυτά θα φτάνουν στο ΑΠΘ από άλλες πόλεις ή από ξενοδοχειακές μονάδες, ο κ. Καραπάντσιος σημείωσε ότι επειδή πρόκειται για βιολογικούς καθαρισμούς είτε πόλεων είτε ξενοδοχείων, θα πρέπει να είναι εφικτό να φτάνουν στα χέρια των επιστημόνων του ΑΠΘ με κάποιον πιστοποιημένο τρόπο, με συγκεκριμένο πρωτόκολλο. Σημείωσε ότι το ΑΠΘ μπορεί να συμμετέχει στο να συντονίζει τη συλλογή, αλλά σίγουρα και οι τοπικές κοινωνίες και οι τοπικοί άρχοντες θα πρέπει να λάβουν κάποια μέτρα για να συμμετέχουν και αυτοί στη συλλογή των δειγμάτων. Σε κάθε περίπτωση τόνισε ότι το ΑΠΘ είναι ανοιχτό και έχει τη δυνατότητα να εξυπηρετήσει πολύ μεγάλο αριθμό δειγμάτων.
Πρόεδρος ΕΥΑΘ: Ραντάρ τα λύματα
«Τα λύματα μιας πόλης μπορούν να λειτουργούν ως ραντάρ. Επιτρέπουν να δεις τι έχει συμβεί και να κερδίσεις χρόνο για να αντιδράσεις γρήγορα», τόνισε ο πρόεδρος της ΕΥΑΘ κ. Άγις Παπαδόπουλος, σημειώνοντας ότι δεν αφορά μόνο τον κορωνοϊό, αλλά μπορεί να αφορά τη χρήση αντιβιοτικών, ναρκωτικών κλπ.
Ο ίδιος τόνισε ότι η ΕΥΑΘ αποφάσισε να αναβαθμίσει τον εργαστηριακό της εξοπλισμό για να κάνει για χωρική δειγματοληψία και ανάλυση των λυμάτων ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη ακρίβεια στον προσδιορισμό. Διευκρίνισε ότι τα 3-5 σημεία από τα οποία θα γίνεται δειγματοληψία θα αποφασιστούν το επόμενο διάστημα. Τέλος, τόνισε ότι είναι σαφές ότι η ΕΥΑΘ μπορεί να βοηθήσει και όλες τις μικρότερες δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης και αποχέτευσης σε ότι χρειαστούν ενώ επανέλαβε ότι η εταιρεία εφαρμόζει υψηλής ποιότητας τεχνολογία απολύμανσης του νερού και αυστηρές προδιαγραφές διαχείρισης των λυμάτων.