15.9.20

Οι αρχαίοι δύτες είχαν και φιάλη οξυγόνου

του Γιώργου Λεκάκη,
Όλοι γνωρίζουν σήμερα την φιάλη οξυγόνου που χρησιμοποιούν οι δύτες, προκειμένου

να παραμείνουν περισσότερο χρόνο στον βυθό της θάλασσας.
Υπήρχαν φημισμένοι δύτες στην αρχαιότητα – και δη στην αρχαία Ελλάδα. Οι πιο περίφημοι όλων ήταν οι Ρόδιοι, οι Ευβοείς, κ.ά.

Στην εικόνα παραπάνω βλέπετε ένα ανάγλυφο του 8ου – 7ου π.Χ. Εικονίζει έναν δύτη, ο οποίος κολυμπά σε μεγάλο βάθος, κάτω από την άγκυρα, η οποία ευρίσκεται επάνω αριστερά. Είναι ενδεδυμένος (< δύω, ενδύω, ενδύομαι > ντύνω, ντύνομαι) με την τυπική στολή, λένε, στρατιώτη του στρατού των Ασσυρίων. Προφανώς διασχίζει ένα ποτάμι, φαίνεται και η κυματορροή του (διότι οι Ασσύριοι δεν βγήκαν στις θάλασσες). Αλλά το ιδιαίτερο της παραστάσεως είναι ότι χρησιμοποιεί γι’ αυτό ένα φουσκωμένο με αέρα δέρμα προβάτου, δέον όπως χαρακτηριστεί η αρχαιότερη απεικόνιση «φιάλης οξυγόνου δυτών»…


Όμως, το ίδιο ασκί χρησιμοποιούν χιλιάδες χρόνια, στο Αιγαίο, την Κρήτη (εκπολιτίστρια των Ασσυρίων) και στην Μακεδονία-Θράκη, για να παίξουν άσκαυλο (ασκομαντούρα στην Κρήτη) / γκάιντα / τσαμπούνα… Λέτε να σκέφτηκαν να γεμίζουν με αέρα ένα ασκί, μόνο και μόνο για να τους παρέχει αέρα / πνεύμα, για να παίζουν μόνο… μουσική, και να μην σκέφτηκαν ότι αυτή η κατασκευή μπορεί να τους παρέχει αέρα / πνεύμα και στις καταδύσεις τους στην θάλασσα, από την οποία εξαρτιόταν η ζωή τους; Εγώ πιστεύω πως, ναι. Ίσως υπάρχει και κάποια ιερή, μυστική σχέση, μεταξύ άσκαυλου και καταδύτη, ένας κώδικας που δεν έχουμε βρει ακόμη…

Άλλωστε ο Όμηρος (που έγραψε ενωρίτερα από την εν λόγω παράσταση) αναφέρει την χρήση σπόγγων, η συλλογή των οποίων δεν γίνεται χωρίς σκάφανδρο και παροχή αέρος. (Τα σφουγγάρια τα αναφέρει και ο Πλάτων). Ο δε Αριστοτέλης («Προβλήματα») αναφέρει χρήση ανεστραμμένης χύτρας, για συγκράτηση / παροχή αέρος. Επιχειρήσεις με δύτες αναφέρει ο Θουκυδίδης (στις Συρακούσες) και ο Αρριανός (από τον Μ. Αλέξανδρο στην πολιορκία της Τύρου). Καταδυτικές επιχειρήσεις που δεν γίνονται άνευ παροχής αέρος στους δύτες…
Κατά τ’ άλλα, η σύγχρονη μορφή συσκευών παροχής αέρα για καταδύτες, εφευρέθηκε στα μέσα του 19ου αι. (μ.Χ.) από τους Γάλλους…

arxeion-politismou.gr