 |
A piece of my art : “Αγλαονίκη»(Ακρυλικά,30χ40) |
Αν παρουσιαζόταν σήμερα μπροστά μας θα μας έλεγε : Ἐγώ, θυγάτηρ τοῦ Ἀγηνορίδου, κρατώ φτερό χήνας και γράφω κύκλους σε περγαμηνές . Δεν επικαλούμαι θεούς, μα αριθμούς. Κι όμως, τρέμουν όταν μιλώ.Γιατί η φωνή μου, προφητεύει. Ἐγώ γνωρίζω πότε η Σελήνη θα κρυφτεί πίσω απ’ τη σκιά της Γης. Δεν την καλώ να πέσει,την περιμένω να χαθεί.
Βλέπω τη λευκή θεράπαινα της νύχτας, να τρέμει, βλέποντας πως ήρθε η ώρα. Δεν τη μαγεύω, τη μετρώ.
Κι οι άνθρωποι λένε: «Η Αγλαονίκη κατεβάζει τη Σελήνη». Ας το λένε.
Ας φοβούνται.Ας με κατηγορούν για μαγεία. Γιατί δεν αντέχουν μια γυναίκα που γνωρίζει πότε το φως θα σβήσει.
Δεν είναι θαύμα. Είναι γνώση. Κι η γνώση, όταν προέρχεται από γυναίκα, μοιάζει με ξόρκι.
***
Η Ἀγλαονίκη θεωρείται η πρώτη γνωστή γυναίκα αστρονόμος στην αρχαία Ελλάδα. Έζησε πιθανότατα τον 5ο αιώνα π.Χ. και ήταν πριγκίπισσα, κόρη του Ηγήτωρα(Ηγέτη ,ταγού) των Θεσσαλών.Φημιζόταν για την ικανότητά της να «προβλέπει» εκλείψεις της Σελήνης. Στην πραγματικότητα, φαίνεται πως είχε κατανοήσει τον κύκλο των εκλείψεων και μπορούσε να προβλέπει πότε θα συνέβαιναν.
Οι σύγχρονοί της πίστευαν ότι είχε μαγικές δυνάμεις και ότι μπορούσε να «εξαφανίζει» τη Σελήνη. Ο Πλούταρχος αναφέρει ότι οι άνθρωποι έλεγαν πως «η Αγλαονίκη μάγισσα έκανε τη Σελήνη να χαθεί από τον ουρανό».
Η παρουσία της ως γυναίκα επιστήμονας σε μια εποχή όπου η επιστήμη ήταν σχεδόν αποκλειστικά ανδρικό προνόμιο την καθιστά εμβληματική μορφή για την ιστορία των γυναικών στην επιστήμη.
Η Αγλαονίκη έχει εμπνεύσει έργα τέχνης, λογοτεχνίας και φεμινιστικής ιστοριογραφίας.
Σύγχρονες φεμινιστικές αναγνώσεις αναδεικνύουν την Αγλαονίκη ως πρωτοπόρο γυναίκα επιστήμονα που παρεξηγήθηκε λόγω του φύλου της και της εποχής της: Η ικανότητά της να προβλέπει εκλείψεις ερμηνεύτηκε ως μαγεία, επειδή η επιστημονική γνώση σε γυναικεία χέρια θεωρούνταν επικίνδυνη ή ακατανόητη.Η Αγλαονίκη ενσαρκώνει τη στιγμή όπου η επιστήμη και η μαγεία συγχέονται, όχι επειδή η ίδια ήταν μάγισσα, αλλά επειδή η κοινωνία δεν μπορούσε να διακρίνει την επιστημονική μέθοδο από το υπερφυσικό όταν αυτή εκφραζόταν από γυναίκα.
Η Σελήνη, την οποία «κατέβαζε» η Αγλαονίκη, είναι σύμβολο γυναικείας σοφίας και κυκλικότητας.
Συνδέεται με τον κύκλο, τη μεταμόρφωση, τη μυσταγωγία, στοιχεία που επανεμφανίζονται σε φεμινιστικές αναγνώσεις της φύσης και της επιστήμης.
Η έκλειψη γίνεται μεταφορά για τη σιωπή και την επανεμφάνιση της γυναικείας φωνής στην ιστορία.
Η Διεθνής Αστρονομική Ένωση έδωσε το όνομά της σ’ ένα κρατήρα του πλανήτη Αφροδίτη , ως μια πράξη συμβολικής αποκατάστασης.Πέραν αυτού ,γίνονται αναφορές στο έργο της σε εκπαιδευτικά και επιστημονικά προγράμματα ,ενώ εντάσσεται σε αφιερώματα για τις γυναίκες στην αστρονομία, ως πρόδρομος της επιστημονικής σκέψης και της γυναικείας παρουσίας στο STEM(Ο όρος “STEM” [Science, Technology, Engineering and Mathematics] είναι το ακρωνύμιο το οποίο χρησιμοποιείται κυρίως από άτομα σχετικά με την εκπαιδευτική πολιτική, για τα πεδία που αναφέρονται στις Φυσικές Επιστήμες, την Τεχνολογία, την Επιστήμη των Μηχανικών και τα Μαθηματικά.)
Οπως η Αγλαονίκη, η Θεανώ η Θουρία, Πυθαγόρεια φιλόσοφος, η οποία θεωρείται η διασημότερη γυναίκα αστρονόμος και κοσμολόγος της αρχαιότητας,στην οποία αποδίδεται η διατύπωση της θεωρίας της "Χρυσής Τομής" καθώς και η θεωρία της "Αρμονίας των Σφαιρών",και η Υπατία , η νεοπλατωνική φιλόσοφος,αστρονόμος και μαθηματικός, διευθύντρια της νεοπλατωνικής σχολής στην οποία δίδαξε φιλοσοφία και αστρονομία στην Αλεξάνδρεια και δολοφονήθηκε από όχλο φανατικών χριστιανών,είναι οι Ελληνίδες επιστήμονες που άνοιξαν δρόμους σε ανδροκρατούμενα πεδία και δικαιώνονται σήμερα με τη συμμετοχή όλων και περισότερων γυναικών στις επιστήμες και στις τέχνες-σε κάποιες μάλιστα φαίνεται να κυριαρχούν-αν και πολυπόθητη ισότητα ,θεμέλιο τη δημοκρατίας,έχει ακόμα αρκετό χρόνο να διανύσει,ιδιαίτερα σε κάποια μέρη της γης.
Η Διεθνής Αστρονομική Ένωση έδωσε το όνομά της σ’ ένα κρατήρα του πλανήτη Αφροδίτη , ως μια πράξη συμβολικής αποκατάστασης.Πέραν αυτού ,γίνονται αναφορές στο έργο της σε εκπαιδευτικά και επιστημονικά προγράμματα ,ενώ εντάσσεται σε αφιερώματα για τις γυναίκες στην αστρονομία, ως πρόδρομος της επιστημονικής σκέψης και της γυναικείας παρουσίας στο STEM(Ο όρος “STEM” [Science, Technology, Engineering and Mathematics] είναι το ακρωνύμιο το οποίο χρησιμοποιείται κυρίως από άτομα σχετικά με την εκπαιδευτική πολιτική, για τα πεδία που αναφέρονται στις Φυσικές Επιστήμες, την Τεχνολογία, την Επιστήμη των Μηχανικών και τα Μαθηματικά.)
Οπως η Αγλαονίκη, η Θεανώ η Θουρία, Πυθαγόρεια φιλόσοφος, η οποία θεωρείται η διασημότερη γυναίκα αστρονόμος και κοσμολόγος της αρχαιότητας,στην οποία αποδίδεται η διατύπωση της θεωρίας της "Χρυσής Τομής" καθώς και η θεωρία της "Αρμονίας των Σφαιρών",και η Υπατία , η νεοπλατωνική φιλόσοφος,αστρονόμος και μαθηματικός, διευθύντρια της νεοπλατωνικής σχολής στην οποία δίδαξε φιλοσοφία και αστρονομία στην Αλεξάνδρεια και δολοφονήθηκε από όχλο φανατικών χριστιανών,είναι οι Ελληνίδες επιστήμονες που άνοιξαν δρόμους σε ανδροκρατούμενα πεδία και δικαιώνονται σήμερα με τη συμμετοχή όλων και περισότερων γυναικών στις επιστήμες και στις τέχνες-σε κάποιες μάλιστα φαίνεται να κυριαρχούν-αν και πολυπόθητη ισότητα ,θεμέλιο τη δημοκρατίας,έχει ακόμα αρκετό χρόνο να διανύσει,ιδιαίτερα σε κάποια μέρη της γης.
