 |
| A piece of my art : "Η ανθρώπινη κωμωδία" (Ακρυλικά,50χ100) |
Η φράση «ανθρώπινη κωμωδία» έχει γίνει σύμβολο της ίδιας της ύπαρξης. Η πρώτη μεγάλη «κωμωδία» του ανθρώπου γράφτηκε από τον Δάντη. «Η Θεία Κωμωδία» δεν ήταν κωμική με το σημερινό νόημα, αλλά ένας οδοιπορικός ύμνος ,από την Κόλαση προς το Φως, στην αναζήτηση του νοήματος της ζωής. Ο Δάντης θεμελίωσε την ιδέα ότι η ανθρώπινη μοίρα είναι ταυτόχρονα γεμάτη πόνο και προορισμένη για λύτρωση. Η ειρωνεία είναι πως ο άνθρωπος, για να φτάσει σ’ αυτήν , πρέπει πρώτα να διασχίσει όλα τα βάθη της πλάνης και του σκότους. Ο Κίρκεγκορ μίλησε για την ειρωνεία ως υπαρξιακή στάση, ο Καμύ για την «παράλογη» αναμέτρηση του ανθρώπου με τον κόσμο. Ο Σίσυφος που σπρώχνει αιώνια τον βράχο του δεν είναι παρά μια εικόνα της ανθρώπινης κωμωδίας: μια κωμικοτραγική τραγική σκηνή που, όμως, γίνεται μεγαλείο επειδή ο άνθρωπος, παρ’ όλα αυτά, συνεχίζει.
Η κωμωδία δεν είναι απλώς ελαφρότητα, είναι μάλλον το σπασμένο γέλιο που αναβλύζει όταν κοιτάζουμε κατάματα το παράλογο της ύπαρξης. Ο έρωτας, η φιλοδοξία, η πείνα για δόξα, η τρυφερότητα, η ζήλια, η φιλία, όλα σχηματίζουν την πολύχρωμη τοιχογραφία ενός κόσμου όπου κανείς δεν κρατά για πάντα το προσωπείο του. Η μάσκα γλιστρά, και πίσω της αναδύεται η ψυχή γυμνή, άλλοτε τρυφερή, άλλοτε σκληρή, πάντα όμως εύθραυστη.
Μέσα σ’ αυτή τη σκηνή, το γέλιο λειτουργεί ως σωτηρία. Γελάμε για να μην καταρρεύσουμε, για να μην συνθλιβούμε απο το βάρος της ματαιότητας. Γελάμε με τον εαυτό μας, με τα όνειρα που διαρκώς διαψεύδονται, με τις φιλοδοξίες που καταρρέουν σαν κάστρα στην άμμο. Το γέλιο είναι η μικρή νίκη του ανθρώπου απέναντι στην τραγικότητα της μοίρας.
Η ανθρώπινη κωμωδία είναι λοιπόν ένα ποίημα χωρίς οριστικό τέλος. Είναι η φωνή που μας θυμίζει ,ότι κάθε πτώση εμπεριέχει και μια υπόσχεση αναγέννησης. Ότι κάθε μάσκα που σπάει αποκαλύπτει το μυστικό φως της αλήθειας. Ότι η ίδια η αδυναμία μας είναι η πιο ακαταμάχητη μορφή δύναμης.
Μέσα στην ανθρώπινη κωμωδία, το μόνο που μας σώζει είναι η συμπόνια. Το βλέμμα που αναγνωρίζει τον άλλον όχι σαν αντίπαλο ή ξένο, αλλά σαν συνοδοιπόρο στο ίδιο εύθραυστο ταξίδι. Έτσι, η κωμωδία μεταμορφώνεται σε τραγούδι ,το τραγούδι σε μνήμη και η μνήμη σε αιωνιότητα.
Η ανθρώπινη κωμωδία, λοιπόν, είναι η πιο σοβαρή υπόθεση του κόσμου: το έργο όπου παίζουμε όλοι, γνωρίζοντας ότι η αυλαία θα πέσει, αλλά συνεχίζοντας παρ’ όλα αυτά να μιλάμε, να αγαπάμε, να ονειρευόμαστε. Είναι η ειρωνική μας νίκη απέναντι στο κενό, το χαμόγελο που χαρίζουμε στο ίδιο το χάος.