Στον κατήφορο το βιβλίο στην Ελλάδα...

Η βιβλιοπαραγωγή στην Ελλάδα βρίσκει αρκετά εμπόδια αλλά προσπαθεί να προσαρμοστεί σε νέα δεδομένα ώστε να ανταπεξέλθει. Τί δείχνουν τα νέα δεδομένα;Σε μια εποχή που οι σελίδες των εσόδων της εγχώριας αγοράς βιβλίου γίνονται όλο και πιο λεπτές, το κεφάλαιο των προκλήσεων αυξάνεται εκθετικά. 

Οι εκδοτικοί οίκοι και τα βιβλιοπωλεία καλούνται να αντέξουν τη διπλή πίεση: την πτώση στις πωλήσεις και την εκτόξευση του λειτουργικού κόστους.
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εκδοτών Βιβλίων, Κωνσταντίνος Αγγελάκης, περιγράφει στη Ναυτεμπορική μια ζοφερή εικόνα: 

μείωση στις πωλήσεις και προοπτική μιας αγοράς που παλεύει να σταθεί όρθια. 

... τα στοιχεία

1. Πτώση πωλήσεων και εσόδων

Η αγορά βιβλίου στην Ελλάδα βρίσκεται σε πτωτική πορεία εδώ και αρκετά χρόνια.
Το 2024 οι πωλήσεις αναμένεται α παρουσιάσουν πτώση 20 – 30%.
Συνολικά έσοδα για την ελληνική αγορά βιβλίου: εκτιμώμενα 177,4 εκατ. ευρώ.

2. Μείωση παραγωγής τίτλων

Το 2023 καταγράφηκε πτώση 6,6 στη βιβλιοπαραγωγή.
Νέοι τίτλοι και επανεκδόσεις 11.285 (12.091 το 2022)
Περικοπή δαπανών σε νέες εκδόσεις και ανατυπώσεις.
Τα πειραματικά και λιγότερο εμπορικά έργα μπαίνουν σε αναμονή.

3. Λειτουργικά κόστη και τιμές

Το κόστος του χαρτιού παραμένει αυξημένο (+30% από τα επίπεδα του 2021).
Μέση λιανική τιμή βιβλίου το 2023: 17,1 ευρώ (σταθερή από το 2020).
Ο ΦΠΑ του βιβλίου είναι το 6% αλλά οι υπόλοιπες διαδικασίες παραγωγής υπόκεινται σε 24%.

4. Κρατική στήριξη

Η στήριξη από το κράτος προς τον εκδοτικό κλάδο είναι περιορισμένη:

Λιγοστές επιδοτήσεις
Έλλειψη εργαλείων μέσω κοινοτικών προγραμμάτων.
Δεν διανέμονται βιβλία στις σχολικές βιβλιοθήκες.

5.Επικοινωνία και προώθηση

Αυξημένη δραστηριότητα σε :

Μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Εκθέσεις βιβλίου πανελλαδικά.
Το τουριστικό ρεύμα λειτουργεί ενισχυτικά, κυρίως για ξενόγλωσσες εκδόσεις.

6. Επιδόσεις εκδοτικών οίκων και βιβλιοπωλείων

Πολιτεία: 

Αύξηση εσόδων (+4,7%) – έσοδα 18 εκατ. ευρώ
Πατάκης: 

Αύξηση εσόδων (+5,8%) – έσοδα 13,5 εκατ. ευρώ
Ψυχογιός: 

Μικρή μείωση εσόδων (-1,2%) – 15,4 εκατ. ευρώ
ΙΑΝΟΣ: 

Μείωση πωλήσεων (-3,4%) – έσοδα 9,8 εκατ. ευρώ
Πρωτοπορία: 

Οριακή αύξηση εσόδων (+0,4%)

7. Μακροπρόθεσμες προβλέψεις

Αναμενόμενος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης (CAGR) 2024 – 2029: μόλις 0,19%.
Αναμενόμενος αριθμός αναγνωστών έως το 2029: 4,1 εκατομμύρια.
Οι μικροί και ανεξάρτητοι εκδοτικοί οίκοι και βιβλιοπωλεία βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο.

Η πανδημία… έκανε καλό

Η περίοδος της πανδημίας είχε συνέπειες στην πρακτική της ανάγνωσης, με σημαντικότερη το γεγονός ότι το 44% του πληθυσμού διάβασε περισσότερο.

Όμως, αυτό αφορά μόνο τους συστηματικούς αναγνώστες, αυτούς που ούτως ή άλλως διάβαζαν βιβλία.

Τι διαβάζουν οι Έλληνες

Πρώτη σε προτίμηση των αναγνωστών είναι:

η ελληνική λογοτεχνία
δεύτερη η ξένη λογοτεχνία
τρίτη το αστυνομικό μυθιστόρημα
ακολοθούν η ψυχολογία και οι κοινωνικές επιστήμες

Σημειώνεται ότι η κατάταξη είναι παρόμοια με την προηγούμενη έρευνα, με τη διαφορά ότι μεγάλη κερδισμένη είναι η αστυνομική λογοτεχνία, η οποία «ανέβηκε» στη δημοφιλία των αναγνωστών τα τελευταία χρόνια.

Η μέθοδος «στόμα με στόμα» αποτελεί την καλύτερη διαφήμιση για την επιλογή ενός βιβλίου από τους αναγνώστες.

 «Το 50% των αναγνωστών δήλωσαν ότι πληροφορούνται το πώς θα διαλέξουν ένα συγκεκριμένο βιβλίο από φίλους και γνωστούς και μάλιστα, στις ηλικίες 16-24 το ποσοστό αυτό αυξάνεται ακόμη περισσότερο και φτάνει το 64%» αναφέρεται ακόμη.

Όσο αυξάνονται τα βιβλία που υπάρχουν στο νοικοκυριό ή που υπήρχαν στην παιδική βιβλιοθήκη των ερωτώμενων τόσο αυξάνεται και ο δείκτης ανάγνωσης κατά το τελευταίο έτος.
Πρέπει να γίνουν προσπάθειες ενίσχυσης της φιλαγνωσίας, προτείνεται από τον ΟΣΔΕΛ.

Με πληροφορίες από ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ, ΟΤ