11.1.24

Ο Όλυμπος του Boissonnas

Στις 2 Αυγούστου του 1913, κατακτήθηκε «επίσημα» για πρώτη φορά ο Μύτικας, η ψηλότερη κορυφή του Ολύμπου. Μεταξύ των πρωταγωνιστών αυτού του μεγάλου κατορθώματος ο Ελβετός φωτογράφος Frederic Boissonnas, ο οποίος όχι μόνο πάτησε στην κορυφή, αλλά μας χάρισε και τις πρώτες εικόνες από το μυθικό βουνό.

Ο γνωστός φωτογράφος και αλπινιστής Frederic Boissonnas μαζί με τον φίλο του και ιστορικό τέχνης Daniel Baud-Bovy θεωρούνται οι πρώτοι που κατέκτησαν την «κορυφή της νίκης», όπως οι ίδιοι την ονόμασαν.

«Είναι, λοιπόν, το μυθικό αυτό όνειρο αλήθεια!» γράφει ο Βoissonnas. 
«Η μοναδική αυτή στιγμή, η νίκη αυτή που δεν τολμούσαμε ν’ αναλογιστούμε, η τρέλα αυτή που την αναφέραμε στ’ αστεία, μα που δέκα χρόνια τώρα σκεφτόμαστε με επιμονή, ο Ολυμπος δαμασμένος, να τον πατάμε, έγινε, φτάσαμε! Τι θεία χαρά…»

Μόνο που δεν ήταν έτσι ακριβώς τα πράγματα για τον ίδιο και τον συνοδοιπόρο του. Συνεχιζει, λοιπόν: 
«Ενα φύσημα του ανέμου σχίζει τον αδιάφανο πέπλο, κάνει μια τρύπα, κι εκεί μπροστά μας, λίγα μέτρα, φαίνεται μόλις ένας τεράστιος μαύρος όγκος, ένας κάθετος τοίχος παρουσιάζεται, ψηλότερα από εμάς!» Ενα μεγάλο σύννεφο έκρυβε τον Μύτικα, την ψηλότερη κορυφή των 2.918 μ. του Ολύμπου. Εκεί έπρεπε να φτάσουν. Καθόλου δεν πτοήθηκαν και συνέχισαν την ανοδική τους πορεία.
Ηταν πραγματικά, όμως, ο Fred Boissonnas ο πρώτος που ανέβηκε στον Μύτικα, την κορυφή του Ολύμπου; 
Την απάντηση δίνουν οι ίδιες του οι περιγραφές: «Δενόμαστε ο Baud-Bovy κι εγώ με το σχοινί του μουλαριού και ακολουθούμε τον Κάκκαλο, που σκαρφαλώνει ξυπόλυτος σαν αγριόγατος στις αποτομιές αυτές των γλιστερών βράχων, που είναι σκεπασμένες με ύπουλες σάρες, έτοιμες να κυλήσουν στο βάθος του χωνιού». 
Ο Χρήστος Κάκκαλος, ένας υλοτόμος και κυνηγός από το Λιτόχωρο, ήταν οδηγός και συνοδοιπόρος τους. 
«Εφτασε πρώτος επάνω και, όταν πάτησε το πόδι του στον Μύτικα, απήγγειλε κι ένα ποίημα – που το είχε σκαρώσει την ώρα της αναρρίχησης· την ώρα που κρεμόταν με τα σχοινιά πάνω από το χάος, ο Κάκκαλος έφτιαχνε ρίμες:

«Μη δακρύζεις Μύτικα / και μην αναστενάζεις / σε πάτησε ο Κάκκαλος / το πρώτο παληκάρι».

«Δεν ήθελε να αφήση στους ξένους το κόπυραϊτ της κορυφής», λέει ο Φρέντυ Γερμανός στο βιβλίο «Ολυμπος.
 Κείμενα και εικόνες δύο αιώνων». Κάπου αλλού, πάλι, αναφέρεται ο πατέρας του Κάκκαλου ως πρώτος κατακτητής του Ολύμπου και εύκολα μπορεί κανείς να φανταστεί και άλλους ανώνυμους κατοίκους των χωριών στο ίδιο σημείο.

Ακόμη κι αν ο Fred Boissonnas δεν ήταν ακριβώς ο πρώτος που πάτησε τις κορυφές του Ολύμπου, ήταν σίγουρα εκείνος που πρώτος τις φωτογράφισε, κουβαλώντας μαζί με τους συνοδοιπόρους του βαρύ εξοπλισμό και ασίγαστο πάθος. 
Δεινός αλπινιστής, ο Boissonnas είχε ήδη κατακτήσει και φωτογραφίσει με τηλεσκόπιο το Λευκό Ορος (Mont Blanc) των Αλπεων το 1902.

 Μετά την κατάκτηση του Μύτικα, στις 2 Αυγούστου 1913, μεσολαβεί ο πόλεμος και αναγκάζονται να περιμένουν έως το 1919 για να επιστρέψουν στην «Κορυφή της Νίκης». 

Εκεί βρίσκουν το μπουκάλι που είχαν σφηνώσει ανάμεσα σε πέτρες κατά την πρώτη κατάκτηση της κορυφής. 
Αυτήν τη φορά η φωτογράφιση συνεχίζεται με την αμέριστη υποστήριξη του Βενιζέλου και το όραμα του Boissonnas για την τουριστική ανάδειξη του ιερού βουνού της αρχαιότητας παίρνει σάρκα και οστά με την έκδοση μιας σειράς λευκωμάτων. 

Το 1930 τυπώνεται στη Γενεύη το βιβλίο του «Le Tourisme en Grèce», σε τέσσερις γλώσσες – Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά και Ισπανικά. 

Oι φωτογραφίες του κάνουν το γύρο του κόσμου, μαζί με εκθέσεις και διαλέξεις.

«Διηγήθηκα την αξέχαστη αυτή νύχτα σ’ ένα μικρό τεύχος, όπου συνοψίζω όλες τις καλές αναμνήσεις μου από τη χώρα της ομορφιάς και του φωτός και όπου υπερασπίζομαι μια υπόθεση που θα έπρεπε να ξυπνήσει όλες τις ευγενικές ελληνικές καρδιές, όπως υποστηρίζεται στην Ελβετία, τη διάσωση της ομορφιάς της φύσης και τη δημιουργία ενός Εθνικού Πάρκου».

Η συνέχεια του αφιερώματος στην... ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ