Στην επιστολή του ο κ. Τζιτζικώστας επισημαίνει ότι “η κατασκευή της υπερυψωμένης ταχείας λεωφόρου (Flyover) στην περιφερειακή οδό Θεσσαλονίκης είναι ένα εμβληματικό έργο για την Θεσσαλονίκη που εκτιμάται ότι θα αποτελέσει σημαντικό εργαλείο στην αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού προβλήματος της πόλης. Το έργο σχεδιάστηκε και η κατασκευή του ανατέθηκε με τη διαδικασία των ΣΔΙΤ από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, ενώ η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας δεν συμμετείχε στον σχεδιασμό του έργου, ούτε και ενημερώθηκε ποτέ για το περιεχόμενο της σύμβασης. Κατά το διάστημα κατασκευής του Flyover η ανατολική περιφερειακή οδός διαθέτει δύο λωρίδες ανά κατεύθυνση αντί των τριών που διαθέτει κανονικά, με συνέπεια η κυκλοφοριακή της ικανότητα να έχει μειωθεί περίπου κατά 45% έως 50%. Επιπλέον δημιουργούνται και πρόσθετες τριβές στην κυκλοφορία λόγω της παρουσίας εργοταξιακών οχημάτων. Με βάση τα παραπάνω στοιχεία και λαμβάνοντας υπόψη τις θέσεις του αναδόχου αλλά και του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών όπως έχουν εκφραστεί, διαπιστώνονται ελλείψεις στο σχεδιασμό των διαδικασιών εκτέλεσης του έργου που καθιστούν αναποτελεσματική τη διαχείριση της κυκλοφορίας στον αστικό ιστό της Θεσσαλονίκης, η οποία είναι ήδη επιβαρυμένη από την πολυετή κατασκευή του Μετρό και τις καθυστερήσεις που έχουν σημειωθεί σε αυτό το έργο”.
Ο Περιφερειάρχης τονίζει επίσης στην επιστολή του: “Όπως σας είχαμε επισημάνει από την πρώτη στιγμή, δεν λήφθηκε μέριμνα για την αντιμετώπιση των συνεπειών κατά την φάση κατασκευής του fly over στο κυκλοφορικό πρόβλημα του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης. Η χωρητικότητα της περιφερειακής οδού έχει μειωθεί σημαντικά αφού έχει μειωθεί ο αριθμός των διαθέσιμων λωρίδων κυκλοφορίας, ενώ ιδιαίτερα προβληματικό είναι το γεγονός ότι απουσιάζει η λωρίδα έκτακτης ανάγκης, με αποτέλεσμα να δημιουργείται μείζον ζήτημα στην κίνηση οχημάτων για την αντιμετώπιση εκτάκτων περιστατικών. Επιπλέον η κατάσταση στην περιφερειακή επιβαρύνεται και από την κυκλοφορία των εργοταξιακών οχημάτων. Είναι προφανές ότι μεγάλο μέρος του κυκλοφοριακού φόρτου της περιφερειακής μεταφέρεται στο ήδη κορεσμένο οδικό δίκτυο της πόλης. Χωρίς τη λήψη δραστικών μέτρων η πόλη οδηγείται σε κυκλοφοριακή ασφυξία. Η επιβάρυνση του κυκλοφοριακού προβλήματος είναι ήδη ιδιαίτερα αισθητή στην πόλη μετά την έναρξη των εργασιών επί σημειακών τμημάτων της περιφερειακής οδού. Προφανώς οι επιπτώσεις θα είναι δυσμενέστερες όταν αναπτυχθούν πλήρως τα εργοτάξια του αναδόχου. Μόλις πριν κάποιους μήνες συστάθηκε συντονιστικό όργανο υπό την ευθύνη του Υφυπουργού Εσωτερικών με αρμοδιότητα σε θέματα Μακεδονίας – Θράκης και ανατέθηκε στον ΟΣΕΘ ο συντονισμός των εμπλεκόμενων φορέων σε τεχνικό επίπεδο. Η σύσταση και λειτουργία του συντονιστικού οργάνου είναι προφανώς σωστή και απαραίτητη. Θα πρέπει όμως να υποστηριχθεί από επιστημονική ομάδα μελετητών - συγκοινωνιολόγων που θα αναλάβει την εκπόνηση μελετών και την παροχή των αναγκαίων υπηρεσιών που θα έχουν ως στόχο την αντιμετώπιση των κυκλοφοριακών προβλημάτων έξω από τα όρια του έργου, χωρίς την ανάγκη τήρησης πολύπλοκων και χρονοβόρων διαδικασιών, κάτι που έχουμε τονίσει ως Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας από την πρώτη συνάντηση ενημέρωσης του Συντονιστικού Οργάνου αλλά ακόμη δεν έχουμε δει να γίνεται πράξη. Αυτή η ομάδα θα πρέπει να παρακολουθεί συνεχώς, για όσο χρονικό διάστημα απαιτηθεί, τις κυκλοφοριακές συνθήκες στο πολεοδομικό συγκρότημα λαμβάνοντας κυκλοφορικά δεδομένα, θα επεξεργάζεται και θα προτείνει μέτρα αντιμετώπισης – άμβλυνσης των επιπτώσεων και στη συνέχεια θα τα αξιολογεί με βάση την αποτελεσματικότητά τους. Για τα μέτρα που θα αποφασιστούν, η ομάδα αυτή θα πρέπει να επιφορτιστεί με τη σύνταξη των απαραίτητων μελετών σε στάδιο εφαρμογής, έτσι ώστε να είναι δυνατή η άμεση υλοποίηση των μέτρων από τον αρμόδιο ανά περίπτωση φορέα. Αν στα μέτρα που θα αποφασιστούν περιλαμβάνεται η επαναρρύθμιση φωτεινών σηματοδοτών η ομάδα των μελετητών θα πρέπει να εκπονήσει τα κατάλληλα προγράμματα σηματοδότησης. Καθώς η κατασκευή του Flyover έχει ξεκινήσει και οι πρώτες επιπτώσεις είναι ήδη αισθητές, δεν υπάρχει χρόνος για περαιτέρω καθυστερήσεις. Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών θα πρέπει να διαθέσει τους απαραίτητους οικονομικούς πόρους για τη λειτουργία της επιστημονικής ομάδας και να προχωρήσει άμεσα στην ανάθεση του αντίστοιχου αντικειμένου, διασφαλίζοντας ότι οι προτάσεις θα έχουν άμεση εφαρμογή χωρίς καθυστερήσεις”.
Επίσης ο κ. Τζιτζικώστας αναφέρει τα ζητήματα του αποκλεισμού λωρίδων κυκλοφορίας, την εγκατάσταση νέου εξοπλισμού και τις ασφαλτοστρώσεις, με την υποχρέωση του αναδόχου να διατηρεί πάντα διαθέσιμες δυο λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση. Ωστόσο, ο ανάδοχος ισχυρίζεται, επικαλούμενος τη σύμβαση που έχει υπογραφεί, ότι σε κάθε φάση κατασκευής η συντήρηση και λειτουργία του κυκλοφορούμενου τμήματος της οδού δεν ανήκει στην αρμοδιότητά του.
“Σε ένα οδικό τμήμα που υπάρχει κατάληψη οδοστρώματος για εκτέλεση εργασιών, αυτό το τμήμα αποτελεί εργοταξιακή ζώνη και την αποκλειστική ευθύνη για λειτουργία του με την εφαρμογή των μέτρων ρύθμισης κυκλοφορίας την έχει ο φορέας που εκτελεί το έργο. Επιπλέον στην περίπτωση της κατασκευής του Flyover το κυκλοφορούμενο τμήμα της περιφερειακής δεν θα έχει καμία σχέση με την υφιστάμενη (πριν την εκκίνηση του έργου) οδό, αφού θα μειωθεί ο αριθμός των λωρίδων και το πλάτος τους, θα αποξηλωθεί η διαχωριστική νησίδα με τα φυτά και τους ιστούς ηλεκτροφωτισμού, θα τοποθετηθούν νέα στηθαία ασφαλείας για διαχωρισμό των κλάδων και στα άκρα της νέας διαμόρφωσης θα τοποθετηθούν νέοι ιστοί ηλεκτροφωτισμού και φωτιστικά σώματα. Σε αυτό λοιπόν το οδικό τμήμα που ο ανάδοχος θα εκτελεί τις εργασίες του και θα το διαμορφώνει κατάλληλα, έτσι ώστε να εξυπηρετήσει τις ανάγκες του έργου του, ο σχεδιασμός του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών προβλέπει ότι την αρμοδιότητα συντήρησης και λειτουργίας δεν θα την έχει ο ανάδοχος. Είναι προφανές ότι το σχήμα αυτό είναι αναποτελεσματικό και δυσχεραίνει την αποκατάσταση των βλαβών, καθώς θα επικαλύπτονται οι αρμοδιότητες και οι ευθύνες των εμπλεκόμενων φορέων”, σημειώνει ο Περιφερειάρχης.
Επιπλέον η μείωση της χωρητικότητας στο κυκλοφορούμενο τμήμα της οδού και η αναμενόμενη αύξηση της καθυστέρησης έχει προκαλέσει προβληματισμό σχετικά με την αντιμετώπιση των εκτάκτων περιστατικών στην περιφερειακή οδό, αλλά και τη μετακίνηση των ασθενοφόρων από και προς τα νοσοκομεία υπό συνθήκες αυξημένης κυκλοφοριακής συμφόρησης.
“Μόνο με πολύ καλό συντονισμό των εμπλεκομένων μερών μπορεί να επιτευχθεί το επιθυμητό επίπεδο οδικής ασφάλειας και να μειωθεί η όχληση των χρηστών της περιφερειακής οδού. Αυτό είναι εφικτό μόνο όταν ο φορέας κατασκευής και ο φορέας συντήρησης και λειτουργίας είναι κοινός ή τουλάχιστον ελέγχονται - εποπτεύονται από κοινό φορέα που στην προκειμένη περίπτωση είναι το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών”, υπογραμμίζει ο Περιφερειάρχης, ενώ σημειώνει πως ο νόμος του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, με τον οποίο δίνεται η δυνατότητα της ανάθεσης της λειτουργίας και συντήρησης σε εποπτευόμενους φορείς του Υπουργείου, οδών που επηρεάζονται κατά την κατασκευή των έργων του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών που υλοποιούνται με συμβάσεις παραχώρησης ή ΣΔΙΤ ή χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας “είναι προφανώς προς την σωστή κατεύθυνση αφού μειώνει τους εμπλεκόμενους φορείς”.
“Θα πρέπει να εκδοθούν άμεσα όλες οι απαραίτητες Υπουργικές Αποφάσεις προκειμένου να ανατεθεί η λειτουργία και συντήρηση της Περιφερειακής οδού, σε εποπτευόμενο φορέα του Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, όπως άλλωστε έχει ήδη εξαγγελθεί, με στόχο να επιτευχθεί το βέλτιστο επίπεδο οδικής ασφάλειας. Καθώς οι εργασίες κατασκευής έχουν ήδη ξεκινήσει, η έκδοση των ανωτέρω αποφάσεων είναι ιδιαίτερα κρίσιμη για την ομαλή εξέλιξη του έργου και της οδικής ασφάλειας των οδηγών που κινούνται στην Περιφερειακή Οδό, κάτι που έχει επισημανθεί από πλευράς μας από την πρώτη στιγμή που γίναμε κοινωνοί του σχεδιασμού σας για την υλοποίηση του έργου όμως δεν το έχουμε δει ακόμη να υλοποιείται”, τονίζει ο κ. Τζιτζικώστας.
Οι 15 προτάσεις
Προκειμένου να αμβλυνθούν κατά το δυνατό, οι επιπτώσεις στην οδική ασφάλεια και την κυκλοφορία του ευρύτερου πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης από τα έργα κατασκευής του Flyover, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας καταθέτει τις εξής προτάσεις προς τα αρμόδια Υπουργεία, ώστε να μεριμνήσουν για την άμεση εφαρμογή τους:
1.Σύσταση ομάδας ειδικών επιστημόνων η οποία θα επιφορτιστεί με τις απαιτούμενες δράσεις και την εκπόνηση των αντίστοιχων μελετών εφαρμογής για την άμβλυνση των επιπτώσεων στην πόλη από την κατασκευή του Flyover.
2.Θέσπιση και κατοχύρωση για δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς που λειτουργούν στη Μητροπολιτική Ενότητα Θεσσαλονίκης της τηλεργασίας προκειμένου να μειωθεί ο κυκλοφοριακός φόρτος από τις μετακινήσεις των εργαζομένων σε καθημερινή βάση.
3.Τροποποίηση και προσαρμογή του ωραρίου λειτουργίας των δημοσίων υπηρεσιών.
4.Αλλαγή του ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων του ιστορικού κέντρου της Θεσσαλονίκης.
5.Τοποθέτηση και λειτουργία πινακίδων μεταβλητών μηνυμάτων μέσω των οποίων θα γίνεται ενημέρωση για τους χρόνους διέλευσης μέσω των οδών του πολεοδομικού συγκροτήματος και της περιφερειακής οδού.
6.Πιστή εφαρμογή του ωραρίου φορτοεκφορτώσεων.
7.Αποκομιδή απορριμμάτων εκτός των ωρών αιχμής.
8.Απαγόρευση της κυκλοφορίας των φορτηγών οχημάτων από την περιφερειακή οδό κατά τις ώρες αιχμής.
9.Τοποθέτηση καμερών σε σημεία που κρίνει σκόπιμο η Τροχαία, ώστε να υποβοηθηθεί στη διαχείριση της κυκλοφορίας και στη μείωση της παράνομης στάθμευσης.
10.Εξασφάλιση διαδρόμου για τα ασθενοφόρα οχήματα μέσω του στρατοπέδου Καρατάσιου προς το νοσοκομείο Παπαγεωργίου.
11.Τοποθέτηση γερανοφόρων οχημάτων σε κατάλληλα σημεία στην περιφερειακή οδό για να παρεμβαίνουν άμεσα σε περίπτωση τροχαίου ατυχήματος.
12.Παραχώρηση δημοσίων χώρων εντός του αστικού ιστού ή και στην περίμετρο για κατασκευή υπαίθριων χώρων στάθμευσης.
13.Ακόμα μεγαλύτερη ενίσχυση του ΟΑΣΘ με προσωπικό και λεωφορεία και επιτάχυνση της παράδοσης του Μετρό σε λειτουργία.
14.Λήψη μέτρων για ταχύτερη υλοποίηση του έργου. Συγκεκριμένα προτείνουμε να εξεταστεί από το Υπουργείο σας η δυνατότητα ο ανάδοχος να εργάζεται σε δύο τουλάχιστον βάρδιες - αν δεν είναι εφικτό σε 24ώρη βάση - και επτά ημέρες την εβδομάδα προκειμένου να αυξηθεί ο ρυθμός υλοποίησης του έργου.
15.Αποστολή του εγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος υλοποίησης του έργου σε όλους τους φορείς προκειμένου να είναι ενημερωμένοι και να μπορούν να παρακολουθούν την τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων.