27.8.22

Ορθόδοξη λατρεία και τεχνολογία. Του ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΗΜΗΝΑ – Δικηγόρου

Ο χαρακτήρας της ορθόδοξης εκκλησιαστικής σύναξης και λατρείας είναι υπερκόσμιος, πνευματικός και μυσταγωγικός και αποβλέπει στην ανύψωση και επικοινωνία του πιστού με τον Θεό. Οι μετέχοντες της θείας λατρείας αποβάλλουν κάθε βιοτική μέριμνα και είναι προσηλωμένοι και αφοσιωμένοι στα τελούμενα στον ναό συμπροσευχόμενοι με τους ιερείς και τους ιεροψάλτες. Η ουσιαστική συμμετοχή στην κοινή προσευχή και λατρεία προϋποθέτει ένα ήσυχο, υποβλητικό και κατανυκτικό χώρο, που βοηθά στην αυτοσυγκέντρωση και αμεσότερη επικοινωνία του ανθρώπου με τον Θεό.

Οι ναοί παλιότερα δημιουργούσαν στους πιστούς αυτήν την κατανυκτική ατμόσφαιρα με τον ιλαρό φωτισμό των κεριών και κανδηλιών, την χαμηλόφωνη και υποβλητική εκφώνηση των ευχών και την ταπεινή ψαλμωδία, καθώς και την απέριττη διακόσμηση του ναού με τις βυζαντινές αγιογραφίες, τα κηροπήγια, τα προσκυνητάρια και τους μπρούτζινους με λαμπάδες φωτισμένους πολυελαίους. Το ήθος αυτό διασώζεται ακόμη στις μονές του Αγίου Όρους.

Η ιλιγγιώδης ανάπτυξη της τεχνολογίας των τελευταίων δεκαετιών εισέβαλε και στον ιερό χώρο της λατρείας και μετέβαλλε ριζικά τον χαρακτήρα και τον προορισμό του. Πέραν των ηλεκτρικών κανδηλιών και πολυελαίων, τοποθετήθηκαν στη οροφή αρκετών ναών προβολείς, που καθιστούν με τον ενοχλητικό τους φωτισμό δυσχερή την συγκέντρωση των πιστών για προσευχή. Η εγκατάσταση από την άλλη υψηλής ισχύος μεγαφωνικών συστημάτων δημιουργεί κομφούζιο από τα εντός και εκτός του ναού θηριώδη ηχεία αποτρεπτικά της αυτοσυγκέντρωσης και συμμετοχής στην λατρευτική σύναξη. Είναι ανίερο το θέαμα να κρατούν ασύρματα μικρόφωνα ιερείς κατά την Θεία Λειτουργία ή να τα έχουν τοποθετημένα επί της αγίας τραπέζης, όπου υπάρχουν λείψανα αγίων και όπου τελείται η Θεία Ευχαριστία. Πέραν αυτού υπεισέρχονται κατά την θεία λειτουργία κάμερες και κινητά από φωτορεπόρτερ και κληρικούς για να «αποθανατίσουν» τις ιερότερες στιγμές του τελουμένου υπερβατικού μυστηρίου, αγνοώντας ότι με τις ενέργειες τους ασεβούν και κολάζουν τους ευλαβείς πιστούς.

Η άναρχη χρήση της τεχνολογίας έφθασε στο σημείο να μεταδίδεται μέσω καμερών η θεία λειτουργία από τον υπερκείμενο κύριο ναό στον ημιυπόγειο παλαιότερο σε ανηρτημένη γιγαντοοθόνη έμπροσθεν του αγίου Βήματος του κάτω ναού, καλύπτοντας πλήρως το τέμπλο του, χωρίς να έχει καμία επαφή ο πιστός με τους ιερείς. Εικονική πραγματικότητα δηλ. ακόμη και αυτής της ιερής Θ. Λειτουργίας!

Αυτά και άλλα ανόσια έχουν αλλοιώσει βάναυσα τον υπερβατικό χαρακτήρα της ορθόδοξης λατρείας. Η Ι.Σύνοδος της Ιεραρχίας έχει εν προκειμένω τον λόγο.